Türk öğrencileri bekleyen yurt dışı üniversiteler -1-
PARA ARAŞTIRMA/ ÜRÜN DİRİER Dil eğitimi, lisans ve yüksek lisans programları başta olmak üzere, yılda yaklaşık 120 bin Türk öğrencinin yurtdışına gittiği tahmin ediliyor. Türkiye yurtdışına en çok öğrenci gönderen 15 ülkeden biri. Türkiye'nin, yurt dışı eğitime harcadığı para yıllık 2 milyar doların üzerinde. Sektör paydaşlarının verdiği bilgilere göre, pandeminin ardından yurt dışı eğitimine olan talep, iki-üç kat artmış durumda. Hem lisans hem de yüksek lisans programları için son dönemin en popüler ülkelerinden biri, oturum ve çalışma izni seçeneğinden dolayı Kanada. Ülke tercihinde mesafe ve maliyetler önemli ise Avrupa ülkeleri tavsiye ediliyor. Yaşam kalitesi, hayat tarzı, çalışma koşulları ve iklim açısından en avantajlı ülke ise Avustralya olarak gösteriliyor. (Birinci Bölüm)
PARA Dergisi olarak yurt dışı eğitimi danışmanlık hizmeti sunan şirketlerin yetkilileri ve uzmanlardan en çok tercih edilen ülkeleri, tercih sebeplerini, eğitim masraflarını, kayıt tarihlerini ve yurt dışı eğitim bursu sağlayan platformları öğrendik.
OKURKEN ÇALIŞMAK İSTEYENLER İRLANDA VE AVUSTRALYA DİYOR
Pandemi sonrasında yurtdışında eğitime talebin arttığını belirten Academix yurt dışı Eğitim Danışmanlık Genel Müdürü Engin Coşar, "Öğrencilerin önceliklerine göre eğitim almak istedikleri ülkeler değişkenlik gösteriyor. Lisans ve mastır programlarına katılmak ve sonrasında gittikleri ülkede uzun vadeli kalma niyeti olan öğrenciler, en çok Kanada'yı tercih ediyor. Çünkü Kanada, eğitim sonrası üç yıla kadar çalışma izni ve sonrasında da oturum izni veriyor. Kanada'yı, İngiltere takip ediyor. İngiltere'de akademik bir eğitim sonrası öğrencilere iki yıl oturum izni de veriliyor. Polonya uygun eğitim ücretleri ve sunduğu çok sayıda İngilizce lisans ve mastır programlarından dolayı Türk öğrencilerin son yıllarda en çok gittiği ülkelerden biri" diyor. Coşar'ın verdiği bilgilere göre, kısa süreli dil eğitimi programları için İngiltere, eğitim süresince çalışmak isteyen öğrenciler tarafından ise genellikle İrlanda ve Avustralya tercih ediliyor. Geleneksel olarak Türk öğrenciler için oldukça popüler olan Amerika'nın son yıllardaki vize problemlerinden dolayı artık daha az tercih edilen bir ülke haline geldiğine işaret eden Coşar, şu bilgileri paylaşıyor: "İtalya'da mimarlık, tasarım ve tıp alanları Türk öğrenciler tarafından çok fazla tercih ediliyor. Almanya, mühendislik alanlarında eğitim almak isteyen öğrenciler tarafından daha çok tercih ediliyor. İngiltere, Kanada, Avustralya gibi ülkelerde işletme, bilgisayar bilimleri gibi alanlar da ön plana çıkıyor. Genel olarak lisans, sertifika ve mastır programlarına olan ilginin pandemi öncesi seviyelere çıktığını söyleyebiliriz."
Coşar'ın aktardıklarına göre, yıllık ortalama eğitim ücretleri Almanya için 500 euro, İtalya için 2 bin euro, Polonya için 3 bin euro, İngiltere için 15 bin İngiliz sterlini, Amerika için 25 bin Amerikan doları, Kanada için ise 25 bin Kanada doları civarında. Akademik olarak başarılı olan öğrenciler için bazı üniversiteler tarafından çeşitli oranlarda burslar da sunuluyor. Türkiye'den yurtdışına eğitim için her yıl 50 bin civarında öğrencinin gittiği tahmin ediliyor. Bu öğrencilerin bir kısmı kendi masraflarını finanse ederken, bir kısmı ise devletler ya da vakıflar tarafından sunulan MEB YLSY, Jean Monnet, Chevening, GREAT gibi burslar ile yurtdışında eğitim alıyor. Ayrıca hatırı sayılır bir sayıda öğrenci Erasmus gibi değişim programları ile AB fonlarından yararlanarak yurtdışında eğitim alabiliyor.
KISA SÜRELİ PROGRAMLARA TALEP ARTTI
EğitimAL yurt dışı Eğitim Danışmanlık Genel Müdürü Burhan Pınarbaşı'na göre, pandemi sürecinde yurt dışı eğitim planlarını erteleyen veya programlarını dondurarak Türkiye'ye dönen öğrencilerin de eğitim aldıkları ülkelere geri dönme kararları sonucunda bu yıl taleplerde ciddi oranda artış var. Programlara göre kesin ayrımlar yapmak kolay olmasa da eğitim sürelerinin kısa olması ve bu nedenle maliyetlerin de daha kontrol edilebilir olması nedeniyle daha çok lisans sonrası eğitime talep artmış durumda. Lisans sonrası eğitimi, lisans ve orta öğretim takip ediyor. "Master değil de lisans sonrası eğitim olarak belirtmemin sebebi, sadece lisans sonrası tezli olan mastır programları değil de tezsiz olan programlar ve lisans sonrası diploma eğitimlerine de ilginin çok yoğun olmasıdır" diyen Pınarbaşı, en çok tercih edilen ülkeler konusunda şu bilgileri paylaşıyor: "Tercih edilen ülkeler gidiş amaçlarına göre değişiyor, dil okullarında bu yıl en hızlı çıkış yapan ülke İrlanda, lisans eğitiminde ise Almanya ve İtalya gibi Avrupa ülkeleri daha ekonomik olmaları sebebiyle tercih ediliyor. Daha uzakları hedefleyen öğrenciler Avusturalya ve Kanada'yı, eğitime devam ederken çalışabilecekleri programlar olması, eğitim sonrasında da sunulan yasal çalışma hakları ve uzun vadede oturum izni ve vatandaşlık imkanı nedeniyle tercih ediyor. Bu yıl üniversite eğitimi için en çok tercih edilen ülke İngiltere oldu. İngiltere'den sonra Kanada sadece lisans öğrencilerinin değil, lise eğitimi almak isteyen öğrencilerin de listesinde üst sıralarda yer alıyor."
Kayıt dönemleri konusunda da bilgi veren Pınarbaşı'nın aktardıklarına göre, her ülkenin farklı prosedürleri var, o nedenle her zaman gitmeden bir yıl öncesinden işlemlere başlamak öneriliyor. Çünkü bazı okullar, 2023 Eylül dönemi için başvurularını 2022 Aralık ayı başında kapatabiliyor. Fakat esnek bazı imkanlar da var, pek çok üniversite Ocak ayında da program açıyor ve öğrenciler bir yıl beklemek zorunda kalmadan eğitimlerine başlayabiliyor.
İTALYA VE ALMANYA UYGUN FİYATLARI İÇİN TERCİH SEBEBİ
Akare yurt dışı Eğitim Fuarları Genel Müdürü Sera Sandra Arpacı, bu yıl her kategoride talebin arttığına işaret ederek, "Pandemi dolayısıyla iki yıldır okuluna gidemeyen öğrenciler de eklenince bu yıl talebin iki-üç katına çıktığını söyleyebiliriz. Lise, lisans, mastır, dil eğitimi ve sertifika kategorilerinde başvurularda yükselen bir grafik olduğunu gözlemliyoruz. Bu yıl bütün okullarda doluluk oranları yüksek. Kapasitesinin üstünde kayıt alan okullar oldu" diyor. Arpacı, en çok tercih edilen ülkelerle ilgili olarak da şunları aktarıyor: "Örneğin İngiltere çalışma izni verdiği için mastır programlarına başvuru oldukça fazla. İtalya devlet üniversiteleri ve Almanya uygun fiyatları olduğu için çok tercih ediliyor. Dil okullarında İrlanda, çalışma izni verdiği için en popülerler arasında. Amerika'da son dönemde vizede yaşanan sıkıntılar nedeniyle biraz düşüş gözlemlense de yine ilk sıralarda yer aldığını söyleyebiliriz. Kanada ise üniversite sonrası yaşama imkanı sağladığı için tercih sebepleri arasında ön sıralarda. İrlanda; teknolojik olanakları, kaliteli eğitim sistemi, alınan diplomanın dünya çapında değerli olması, iş olanaklarının oldukça fazla olması, çalışma izni anlamında sağladığı imkanlar ve pek çok çeşitli olanağı ile yurt dışı eğitim konusunda gençlerin ilgisini çekiyor."
ÜNİVERSİTE TERCİHİNE LİSEDEN BAŞLAMAK GEREK
Üniversite tercihine aslında liseden başlanması gerektiği tavsiyesinde bulunan Arpacı, "Eğer Amerika'da üniversite okumak istiyorsa liseyi Amerika'da okuyup oradan mezun olduktan sonra üniversiteye devam etmesi daha kolay olacaktır. Lise değişim programları da bu noktada öğrencilere önemli bir fırsattır. Kanada'da lise okuyup oradan diploma alıp üniversiteye de Kanada'da devam edebilir. Eğer Avrupa'da üniversite planlıyorsa ana dili İngilizce olduğu için en çok tercih edilen İngiltere, ancak eğitim sistemi biraz farklı GCSE ve A-level denen sisteme sahip. İngiltere'den alınan A Level diploma, dünyanın her yerinde geçerlidir. O yüzden İngilizce olarak bakıldığında İngiltere fazla talep görüyor, lise ve lisansta. Öğrenci Almanya'da okuyacaksa buradan özel liseye gidebilir. Lisenin tamamını okuyabilmesi için oturum vizesi olması gerekir. Buna benzer orayı deneyimlemek adına bir yıl lise değişim programları var Almanya, İtalya, Fransa İspanya'da. Bir yıl okuyup geri dönebilirler. Lisenin tamamı için sadece Amerikan ve İngiliz özel liselerine gidebilirler. Bu okullarda IB okumaları gerekir. IB eğitimi tüm dünyada geçerlidir" diyor. IB, Uluslararası Bakalorya Programı. Bu program, 16-19 yaş arası öğrenciler için hazırlanmış, geniş kapsamlı, üniversite öncesi iki yıllık bir program.
KAYIT TARİHLERİ ÇOK DEĞİŞKEN
Yıllık eğitim ücretleri ve kayıt tarihleri konusunda bilgiler veren Arpacı'nın anlattıklarına göre, Almanya'da devlet üniversiteleri ücretsiz. Üniversite başvuruları için son tarih 15 Temmuz. İngiltere'de top (en iyi) üniversitelere UCAS üzerinden başvuru yapılacaksa son tarih 15 Ocak. Kayıt tarihleri aslında okuldan okula değişiyor. Müsaitliği varsa Ağustos'ta bile kayıt almaya devam edenler var. Fakat Avrupa'nın genelinde kayıtlar, Mart başında bitmiş oluyor. İtalya'da bin euro, 2 bin euro, 3 bin euro civarında, Belçika'da devlet üniversiteleri 140 euro, 540 euro, bin euro bandında. Tabii bölüm ve okul bazlı bakmak gerekiyor. Amerika'da ortalama yıllık eğitim ücretleri 25-30 bin dolar civarında. Burs imkanlarıyla 20 bin dolara düşebilmekte. Kanada'ya da talep çok fazla. Devlet kolejlerine giden öğrenci sayısı çok fazla. Akare yurt dışı Eğitim Fuarları'nın Kasım'da başlayacağı bilgisini de veren Arpacı, fuarlara İngiltere, Kanada, Amerika, Almanya, Avusturalya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, Rusya gibi pek çok ülkeden okulun katılacağını aktarıyor.
VİZE SORUNLARI ONLINE ÜNİVERSİTELERE YÖNELTİYOR
Bu yıl yükseköğretim kurumlarına merkezi yerleştirme tamamlanırken, istedikleri bölümlere giremeyen adaylar gözlerini yurt dışı eğitime çevirdi. yurt dışı eğitim konusunda uzmanlaşmış İngiltere merkezli Türk kuruluşu First Edumate Kurucusu Kerem Öziş, özellikle son dönemde yaşanan ekonomik gelişmeler, artış eğilimdeki pandemi için alınan önlemler ve vizeler ile ilgili yaşanan sorunların yurtdışında eğitim görmek isteyip imkan bulamayanları online eğitim veren YÖK onaylı üniversitelere yöneltmeye başladığını belirtiyor. Öziş, şunları söylüyor:
"Üniversite eğitimini online tamamlamak isteyenler için bir örnek verirsek dünyanın en iyi 350 üniversitesi arasında bulunan Anglia Ruskin Üniversitesi'nde sıkılaştırılmış eğitim ve ölçme değerlendirme ile iki yılda lisans diploması alınabiliyor. Ayrıca üniversitenin bir yıllık süre içinde yüksek lisans yapma olanağı da sunuyor."
"MALİYET AÇISINDAN DA AVANTAJLI"
Kerem Öziş, özellikle pandemi döneminde online eğitim konusunun büyük bir ciddiyetle ele alındığını belirterek "Global Education Career Centre bünyesinde bulunan Anglia Ruskin Üniversitesi, İşletme Yönetimi online lisans programını sunarken, alanlarında uzman eğitimcileri bünyesinde barındırıyor. Dünyanın sayılı üniversiteleri arasında bulunan üniversite titizlikle sürdürdüğü online eğitimi yılın üç farklı döneminde devreye alıyor. İki yılda mezun olunabilecek ve uluslararası geçerliliğe sahip bu diploma, dünyanın her yerinde iş olanaklarının kapılarını sonuna kadar aralıyor" diyor.
Öziş, örgün olarak İngiliz üniversitelerinin üç yılda tamamladığına da işaret ederek "Burada önemli olan eğitim süresi içinde 360 krediyi tamamlamak. Bir öğrenci 360 krediyi isterse iki yılda da tamamlayabilir. Online eğitim aynı zamanda maliyetler açısından da büyük avantajlar sunuyor" şeklinde konuşuyor. Öziş, online eğitim ile ilgili olarak farklı İngiliz üniversiteleriyle iş birliği yaptıklarını da kaydederek, öğrencilere bir yıl online, bir yıl da İngiltere'de örgün eğitim fırsatı sunduklarını dile getirdi. Öğrencilerin 240 kredilik eğitimi bir yılda tamamlamaları halinde İngiltere'ye gidip kampüste eğitimlerine devam edebileceklerini söyleyen Öziş, bu öğrencilere part-time çalışma imkanı verildiğini de sözlerine ekledi. Ayrıca en büyük imkanlardan biri olarak İngiltere'de alınan bu eğitim sonrasında öğrencilerin iki yıllık tam zamanlı oturum izni alabilmelerinin mümkün olduğunu belirtti.