Good Morning Europa!
MUSA SAVAŞ/ Seyretmiş olanlar 1987 yapımı ve başrolünü Robin Williams'ın oynadığı "Good Morning Vietnam" filmini hatırlayacaktır. Seyretmiş olanlara Robin Williams'ın performansından bahsetmeme gerek yok sanırım. Yazımıza başlık koyarken nedense bu filme atıfta bulunmak istedim. Okuyunca sanırım sizler de bana hak vereceksiniz.
Avrupa Komisyonu, SpaceRISE konsorsiyumu ile 10.6 milyar Euro'luk bir imtiyaz sözleşmesi imzaladı. Sözleşmenin amacı Avrupa'nın en büyük kozmos altyapı projelerinden birini oluşturmak. Resmi ismi IRIS² (Uydu ile Dayanıklılık, Bağlantı ve Güvenlik Altyapısı) olan proje, 290 uydunun Yakın ve Orta Mesafe Yörüngelerine konuşlandırılmasını hedefliyor. Avrupa uydu sistemi olarak da telaffuz edilen bu proje kapsamında olan uyduların 2030 yılı başlarında fırlatılması planlanıyor.
SpaceRISE konsorsiyumunu hangi firmalar oluşturuyor diye baktığımızda, SES SA, Eutelsat SA ve Hispasat SA olmak üzere üç Avrupa uydu şebekesi operatörü ile bir çekirdek Avrupa alt yüklenici ekibinin yer aldığını görüyoruz. Anlaşmaya göre 12 yıl hizmet sağlayacak konsorsiyum ilk uydu fırlatımını 2030 yılında gerçekleştirmeyi planlıyor.
Bu proje kapsamında fırlatılacak uydular ağ, uydu bağlantılarını Avrupa kullanıcılarına ulaştırmanın yanı sıra gözetim, güvenlik ve savunma, kriz yönetimi gibi hükümet uygulamalarının yanı sıra ticari amaçlarla da kullanılacak.
Projenin hesaplanan şu anki maliyeti 10.6 milyar Euro. Bu maliyetin 6 milyarı AB tarafından, yaklaşık 4 milyarı özel sektör tarafından, 550 milyonu ise Avrupa Kosmos Ajansı tarafından karşılanacak.
GECİKME NEDENİ, ELON MUSK'IN STARLİNK'İ
Projenin geçmişine baktığımızda Avrupa Birliği'nin bu projeyi bir süredir başlatmaya çalıştığını görüyoruz. Gecikme sebebi ise bazı konsorsiyum üyeleri arasında yaşanan sorunlar ve anlaşmazlıklar. Projenin geçmişinde, ilk uyduların bu yıl fırlatılması planlanıyordu ve yaklaşık 6 milyar avroya mal olacağı tahmin ediliyordu. Fakat anlaşmazlıklar ancak aşılabildi ve maliyet yeniden güncellendi. Böyle önemli projelerde uzun gecikmeleri eleştirsek de Avrupa Birliği gibi çok sesli büyük bir yapıda bu durumlar aslında normal ve doğal süreçler.
Bu uydu fırlatma işi nereden çıktı diye baktığımızda yetkililer çok net bir şekilde ifade etmeseler de arka planındaki gerçek sebebinin Elon Musk'ın Starlink'inden duyulan rahatsızlık olduğunu ve Avrupa'nın Starlink'e rakip oluşturmak istediğini görüyoruz. Şimdi ilk paragrafa dönelim. Ne dersiniz? Başlığı doğru atmış mıyız?
Son olarak şu bilgileri de sizlerle paylaşalım. IRIS², Avrupa'nın üçüncü büyük kozmos altyapı projesidir. İlk ikisi, dünyanın en büyük Dünya gözlem programı Copernicus ve sivil uydu navigasyon sistemi Galileo'dur.