Bir süper meyve: ‘Guava’

NUR DEMİROK Ülkemizde son yıllarda 'Avokado', 'Kivi' gibi egzotik sıcak iklim meyveleri başarıyla yetiştiriliyor. Bir 'süper meyve' sayılan üstün aromatik özelliklere sahip 'Guava'nın tarımı ülkemizde yaygınlaşabilir.

Guava murtgiller familyasından 'Pisidium Guava' da denilen tropikal bir ağacın ilginç meyvesi. Anavatanı Meksika'dan orta ve güney Amerika'ya oradan da Karayiplere yayılmış.

Amerika'nın keşfinden birkaç yüzyıl sonra dünyanın diğer tropikal bölgelerinde tarımı yapılmaya başlanmış.

Oldukça tatlı, ilginç, kendine özgü aroması ve harika renkleri sayesinde mutfak sanatlarında ayrıcalıklı bir yere oturmuş. Tadı çeşidine göre elma, çilek ya da böğürtlen karışımı bir niteliğe sahip.

Aslında botanik bilimi açısından iri bir böğürtlen cinsi olarak da görülüyor.

Yaklaşık bir armut büyüklüğünde, oval ya da yuvarlak bir yumru şeklindeki meyvenin dışı genellikle yeşil ya da sarı, içi parlak kırmızı ya da pembe.

Aroması ve renkleri yetiştirildiği bölgeye göre değişiklik gösterebiliyor; genellikle renginin ya da tadının benzetildiği meyvelerin adlarıyla anılan bu bitkinin birçok çeşidi var. ('Çilek Guavası', 'Kiraz Guavası', 'Elma Guavası', 'Limon Guavası, 'Meksika Kremi' gibi…)

Bazı nadir cinslerde meyvenin dışı krem rengi, içi de sarı olabiliyor.

SAĞLIK DEPOSU BİR MEYVE!

Guava'nın tatlı ya da tatlıya yakın tadı sizi pek aldatmasın; diğer meyvelere göre şeker içeriği oldukça az. Düşük kalorisi ve inanılmaz besinsel değerleriyle kilo sorunu çekenler rahatça tüketebilir.

Ayrıca birçok araştırmacı, bazı meyveleri tüketemeyen diyabetliler için Guava'nın ideal bir seçenek olduğunu ve uygun porsiyonlarda her gün tüketebileceklerini belirtiyor.

100 gramı yalnızca 65-70 kalori arasında değişen Guava, birçok önemli vitamin, mineral ve polifenoller içeriyor. Antioksidan açısından oldukça zengin bu meyve ananastan dört kat daha fazla life sahip olmasıyla sindirim sorunlarına da yardımcı oluyor.

Besinsel açıdan en önemli özelliklerinden biri de C vitamini deposu olması. Günlük C vitamini ihtiyacının yaklaşık yüzde 250'sini karşılıyor! Meyvenin yalnızca dış kabuğunda dahi tüm bir portakaldan daha fazla C vitamini var.

Bebeklerin ve çocukların gelişimi için de en ideal meyvelerden sayılıyor.

Guava'ya parlak renklerini veren polifenol ve karotenoid denilen besin ögeleri kanseri önlemeye de katkı sağlıyor. Ayrıca kalp-damar sağlığına ve immün sistemine oldukça yararlı.

Bu arada hemen belirtelim: Guava'nın dış kabuğu, yaprakları ve çekirdekleri de rahatlıkla tüketilebilir.

Yapraklarının çok değerli olduğu eski zamanlarda Orta Amerika yerlileri tarafından da iyi biliniyordu. (Nitekim Guava sözcüğü Orta Amerika'da 'Arawak Yerlileri' tarafından konuşulan 'Taino' dilinde bu bitkiye verilen 'Guayabo' adından türemiş)

Günümüzde hem aroma verici hem de sağlık takviyesi olarak yaş ya da kurutulmuş yaprakları çeşitli bitki çayı karışımlarına ekleniyor ve dünyada çeşitli spesiyal ürünler satan marketlerde satılıyor.

Guava yaprakları da özellikle kolesterolü düşürme, göz sağlığı, kilo kontrolü için de kullanılıyor. Yine kansere, kalp ve immün rahatsızlıklarına çok iyi geldiği belirtiliyor.

Ayrıca yüksek şekeri baskılıyor. Akne gibi birçok cilt sorununa iyi geldiği gibi, antibakteriyel ve antifungal (cilt mantarı karşıtı) olarak da kullanılıyor. Saç dökülmelerine iyi geldiği biliniyor.

Guava yaprakları meyve parçaları eklenerek, geleneksel olarak Latin Amerika'da çok tüketiliyor (Brezilya'nın ünlü Guava çayı 'Cha de Goibeira'gibi…)

Birçok şifalı bitkide olduğu gibi son yıllarda Guava'nın çekirdeklerinden de mutfak ve kozmetik amaçlı kullanım için değerli 'Guava Çekirdeği Yağı' elde ediliyor. İçeriğindeki yüksek linoleik asit ve antioksidanlar sayesinde cilt yenileyici, gençleştirici ve nemlendirici özellikler hemen öne çıkıyor. Son yıllarda en ünlü kozmetik firmalarının ürün profillerinde de yer alıyor.

DÜNYADA YETİŞTİRİCİLİĞİ YAYGINLAŞIYOR!

Guava genellikle taze olarak meyve salatalarında veya meyve suyu olarak tüketiliyor. Dünyadaki birçok süpermarkette tazesi yoksa püre veya dondurulmuş şekilleri satılıyor.

Pastacılıkta, şekerlemelerde, meyve suyu sektöründe ve gurme mutfaklarda bolca kullanılan bu meyve, içeriğindeki yüksek pektin oranıyla reçel ve marmelat yapımında en aranılan meyvelerden biri.

Bazı et, balık, karides ve kanatlı yemeklerine de değişik aromasıyla özellik vermesi amacıyla ekleniyor.

Guava püresi Latin Amerika'da geleneksel olarak yapılan çöreklerde iç harç olarak da kullanılıyor. Yine o bölgelerde meşhur 'Agua Fresca' denilen soğuk meyve suyu karışımlarına da bolca ekleniyor.

Hindistan ve Asya ülkelerinde kuru erik tozuyla hazırlanmış baharat karışımına batırılarak da tüketiliyor.

Ayrıca dünyanın birçok yerinde meyve salatası, sos, likör, kuru meyve ve turşu olarak kullanımı oldukça yaygın.

Günümüzde Guava'nın çeşitleri ve 'kültivarları' (tarımsal cinsleri) başta Hindistan olmak üzere dünyanın birçok bölgelerinde yetiştiriliyor: Çin, Tayland, Filipinler, Güneydoğu Asya ülkeleri, Okyanusya ve birçok Pasifik adaları, ABD'nin subtropikal ve ılıman bölgeleri, Karayipler, Orta ve Güney Amerika Guava tarımının yapıldığı başlıca bölgeler.

Son yıllarda Akdeniz bölgesinde özellikle Güney İspanya (Costa del Sol sahili) ve Yunanistan'da da ticari olarak yetiştiriliyor.

Bu meyve ülkemizde şu an için pek bilinmiyor; ancak ülkemizin 'Akdeniz Bölgesi' tarımı için en uygun iklime sahip. Nitekim birkaç yıl önce egzotik meyve yetiştiriciliğiyle ünlü Mersin'in Silifke bölgesinde ilk kez Guava tarımı yapılmaya başlandı.

Umuyoruz ki bu sağlık deposu meyvenin Akdeniz Bölgemizdeki tarımı devam eder, ülkemizin diğer ılıman iklimli bölgelerinde de yetiştiriciliği ve ihracatı hızla yaygınlaşır.