Doğaya dönüş ‘outdoor’a yaradı
PARA ARAŞTIRMA/ ÖZGE ÖZ Son dönemin en hızlı büyüyen alanlarından biri outdoor ürün pazarı. Özellikle dağcılık, kamp, bisiklet, trekking gibi sporlara ilgi artıkça outdoor pazarı da buradan besleniyor. Firmaların belki çok büyük ciroları yok, ama gençler tarafından outdoor aktivitelerin popüler olması, pazarın geleceğinin parlak olduğunun da bir göstergesi. Outdoor ürünleri sadece kamp ve doğa sporlarında kullanılmıyor. Pazarın büyüdüğünü gözlemleyen firmalar, outdoor ürünlerini artık şehir yaşamına da entegre etti. Örneğin, bugüne kadar daha çok kışlık botlarıyla tanınan outdoor markaları, artık dört mevsim ayakkabı satar duruma geldi. Gençlerin bu ürünlere ilgi duyması, şirketlerin bu alana yatırım yapmasına ve yeni markaların pazara girmesine de neden oluyor. Ürünlerinin günlük hayatta kullanılmaya başlamasıyla pazarın büyümesi hızlanmış durumda.
Doğa sporlarına olan ilginin günden güne artması ile kamp tatilleri de en gözde tatil etkinlikleri arasına girdi. Diğer tatil türlerinin aksine son derece ekonomik ve doğayla bütünleşmenizi sağlayan kamp tatilleri, yediden yetmişe her yaş grubunun ilgisini çekiyor. Otel, yazlık veya apart gibi tatil seçeneklerinden sıkılanlar, doğayla iç içe olmak için kamp tatiline yöneliyor. Araştırma şirketi Grand View Research'ün verilerine göre, 2021'de 21,2 milyar dolar olan küresel karavan pazarının 2030'a kadar her yıl ortalama yüzde 13.6 büyümesi bekleniyor. Hal böyle olunca outdoor ürün pazarının da geleceğinin parlak olduğunu söylemek yanlış olmaz. Öncesinde daha ziyade sporcuların tercih ettiği söz konusu ürünlere, artık beyaz yakalılar da rağbet gösteriyor. En çok tercih edilen outdoor ürünlerinde ise sandalye, masa, fener ve çadır, ön plana çıkan seçenekler arasında.
DOĞAYA DÖNÜŞ TRENDİ
E-ticaret sitesi Hepsiburada'da outdoor ürünleri mevcut. Kategorinin son yıllarda çok popülerleştiğini söyleyebiliriz. Hepsiburada Ticari Grup Başkanı Murat Büyümez, bu artışla ilgili, "Sağlıklı yaşamın öneminin popüler bir kavram haline gelmesi ve pandemide tüm dünyanın uzunca bir süre evlerine kapanmasının ardından doğaya dönüş trendi, outdoor sporlarla ilgilenen veya kamp yapmaktan keyif alan kitleyi de büyüttü. Buna bağlı olarak outdoor markalarının Ar-Ge çalışmalarıyla geliştirdiği ürünlerin kullanıcılar için sağladığı fayda da bu büyümede etkili oldu. Bunlara ek olarak, pandemiyle açık hava etkinliklerine olan ilginin artması, outdoor aktivitelerin sosyal medyada da ilgi çekmesi trendin yükselmesinde bir etken sayılabilir" diyor. Markaların artık her mevsime yönelik üretim yapıyor. Bu konuyla ilgili Murat Büyümez, "Kendi adıma ben de hazır giyim alışverişi yapacağım zaman daha çok outdoor üretim yapan markalara yöneliyorum. Özellikle üstün teknolojik kumaşlarla üretilen giyim ürünleri oldukça kurtarıcı oluyor" diyor. Bu kategorideki trendlere de değinen Büyümez, kategorinin trendleri arasında doğa ve su sporları ile kamp malzemeleri ve teknolojik cihazların öne çıktığını belirtiyor. Büyümez, "Trekking, camping, yürüyüş ve dağ bisikleti gibi aktiviteler için özel olarak tasarlanmış ürünlere (örneğin, bot, çanta ve kamp malzemeleri vs) olan ilgide artış var. Kayak ve yüzme gibi aktiviteler için gerekli malzemelerin yanı sıra, outdoor kategorisinde GPS cihazları, telsizler, ölçüm araçları, akıllı saatler ve bilekliler de öne çıkan teknolojik cihazlar olarak dikkat çekiyor" şeklinde konuşuyor. Bu kategoride en çok tercih edilen ürünlere baktığımızda ise Hepsiburada'da özellikle; mug ve buzluklar; outdoor giyim ürünleri (en çok termal iç giyim); tabure, sandalye, masalar; balıkçılık ürünleri; yatak ve çadırlar şeklinde sıralanıyor. Outdoor kategorisinde en çok alışverişin Kasım ayında yapıldığını söyleyen Büyümez, "İkinci sırada Ocak ayının bulunduğunu görüyoruz. En çok alışveriş yapılan illeri sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Kocaeli ve Muğla olarak şeklinde sayabiliriz" diyor. Sektörünün geleceğiyle ilgili düşüncelerini de paylaşan Büyümez, outdoor alanında teknolojinin etkisinin daha da artacağını öngördüklerini belirtiyor. "Örneğin ürünlerdeki sensörler, veri toplama ve analitik teknolojileri ile kullanıcıların aktivitelerini ve performanslarını daha iyi anlamaları ve yönetmeleri mümkün hale gelecek. Giyilebilir teknoloji ürünlerinin sayısı çok hızlı biçimde artacak. Ayrıca teknoloji sayesinde çok daha hafif ve rahat malzemeler kullanılacak. Ekolojik dengeye zarar vermeyecek biçimde üretilen ve geri dönüştürülebilen ürünler öne çıkacak" diyor.
SEKTÖRE ÖZEL TÜP
Aygaz, 2020'de karavan ve outdoor sektörüne özel olarak tüp üretmeye başladı. Marka, karavanlar için 15 kilogramlık tüpler üretiyor. Aygaz Satış Kanalı ve Müşteri Geliştirme Yöneticisi Kaanhan Yeşilyaprak, "Ama bu tip ağır olduğu için outdoor'da tercih edilmiyor. Biz de outdoor için özel olarak ayrı bir tüp ürettik. Bu üretilenler ise iki kilogramlık tüpler. Sırt çantasında bile taşınıyor" diyor. Ek olarak outdoor'a özel; ocak, barbekü ve soba gibi ürünler de Aygaz'ın portföyünde mevcut. Yeşilyaprak, "İki kilogramlık outdoor tüpüne ek olarak 227 gramlık tüplerimiz de mevcut. Zaten en çok tercih edilen bu iki ürünümüz. Çünkü kolayca taşınabilmeleri de ayırt edici bir özellik" diyor. Outdoor'a olan ilginin artmasıyla ilgili de konuşan Yeşilyaprak, pazarın geleceğini parlak gördüğünü belirterek, "Outdoor'un geleceği var çünkü insanlar dışarıya hareket ediyorlar artık. Dışarıda vakit geçirmek istiyorlar ve seviyorlar. Bu da ihtiyaçlara yansıyor. Aygaz olarak, tüketici ihtiyaçlarına göre yeni ürünler de geliştiriyoruz, sürekli gündemimizde var" diyor.
5 MİLYON ADET SATILDI
Exent, outdoor sektörüne özel ürünler üreten bir marka. Ürünlerine ise e-ticaret siteleri ve zincir marketler gibi birçok noktadan ulaşmak mümkün. Exent Satış Direktörü Gökhan Ayvacı, doğaya dönüş trendi ile her sene bu kategoride ilginin artığını söylüyor. Ayvacı, "Kategoride en çok tercih edilen bir ürünler arasında; sandalye, masa, termos bulunuyor. Mesela kamp sandalyesi hayatımıza girdi. Beş milyon adet kamp sandalyesi sattık" diyor. Artık değişen tercihlerden de bahseden Ayvacı, çocuklara yönelik sandalyelerinin de çok tercih edildiğini belirtiyor. Trendin şu anda fazla ağırlığı kaldırabilen sandalye modelleri olduğunu vurgulayan Ayvacı, "Sandalye ve üst segment ürün grupları, çokça tercih edilen ürünlerin başında geliyor. Bununla birlikte artık masalara da ilgi arttı. Kamplarda tamamlayıcı ürün grupları da çok tercih ediliyor. El çakısı, fener ve matara gibi. Yine şemsiye de çok tercih edilenler arasında" diyor. Outdoor pazarının geleceğine yönelik düşüncelerini de paylaşan Ayvacı, dünyada outdoor'a genel bir ilgi olduğunu belirterek, "Dünyadaki ilgiye paralel olarak Türkiye'deki ilgi de artıyor. Outdoor pazarının geleceğinin iyi olacağını düşünüyorum çünkü tiny house ve karavan yatırımları da kullanıcıları da artıyor. Buralardaki yatırımlar da gelişiyor, paralel ilerliyor. Bence pandemi sadece itici güç oldu, çünkü trend zaten artıyordu" diyor. Ayvacı, son olarak markanın zincir marketlerde ve belli noktalarda olduğunu ama artık kendi markaları altında da satış yapacaklarını belirtiyor.
"Pazar Türkiye'de yeni başladı"
Mevlüt Sarıgül / Karavan İmalat ve Tedarikçileri Derneği (KAİTED) Kurucu Üyesi
Karavan sektörünün gelişmesi, outdoor pazarını büyüttü. Karavan alamayanlar çadır almaya başladı. Çadır da bu işin mihenk taşı. Çadır alanlar, yan ürünleri de doğal olarak alıyor. Karavan ve çadırın kitlesi aynı diyebiliriz. Bu durum da outdoor pazarını büyütüyor. Verilere baktığımızda en çok satılanlar; termos, sandalye, çadır, kıyafetler, ocak, fener ve uyku tulumu hepsi tercih ediliyor. Mesela fuarlar ilk açıldığında iki salondu, sonra dört oldu, önümüzdeki sene ise yedi salon olacak. Yani talep artıkça fuarlar da büyüyor. 2020'de derneğe bildirilen karavan ve outdoor alanında toplam 150 firma vardı. Şimdi ise bu sayı yaklaşık bin 500'e çıktı. Outdoor, çok ciddi ve önü açık bir pazar. Mesela outdoor kıyafetler artık şehirli oldu. Örneğin Columbia markası sektöre outdoor olarak girdi, ama şehirli outdoor markası oldu. Hem outdoor hem karavan sektörünün Türkiye'de daha yeni başladığını düşünüyorum. Zaten ikisi de birbirinin besleyen alanlar. Beş-altı yıl içinde bu alanların istenilen noktaya geleceğini ve bu her iki pazarın da yüzde 100 büyüyeceğini düşünüyorum.
En çok tercih edilen beş ürün
Kamp sandalyesi: Piyasada her bütçeye uygun sandalye bulmak mevcut. Konfor ve uzun süre kullanım ise tercih nedeni olarak öne çıkıyor. Katlanabilir özelliğiyle de dikkat çeken sandalyelerin dirsek koyma kısımları yanındaki bardaklığı sayesinde içecek keyfi de yapalabiliyor.
Termos: Dört saat boyunca soğuk tutabilen ürün, materyal yapısı sayesinde uzun yıllar boyunca dayanıklılığını sürdürüyor. Genelde sızdırma yapmayan vakumlu kapak teknolojisine sahip termoslar, kampta çay kahve keyfini artırıyor.
Çadır: En çok tercih edilen outdoor ürünlerinin başında çadır geliyor. Hafta sonları şehirden uzaklaşmak isteyenler, çadırlarını alıp doğa ile iç içe oluyor.
Tüp: İhtiyaçlara göre geliştirilen ürünlerin başında tüp geliyor. Bu alandaki yeni trendler ise ürünlerin hafif olması. Kullanıcılar, tüpleri sırt çantasına atıp istedikleri yere götürüyor.
Fener: Hem şehir hayatında hem de outdoor alanda çokça işe yarayan fenerler, kamp hayatında aydınlanma açısından tercih ediliyor. Buradaki trendler ise küçük ve uzun süre kullanılabilen ürünler şeklinde.
Çok tercih edilen dört tüp modeli
Aygaz Mini: Aygaz, 2020'den beri outdoor alanına özel tüp üretiyor. Ürünün çantası ile satılması ekstra tercih nedeni.
Nurgaz Troya: Yaklaşık altı-sekiz saat kullanılabilir. Çift conta sistemi olan tüp, her ortamda kullanıma uygun.
Orcamp K-500: 450 gramlık gaz kartuşlu kamp ocağını, ortalama sekiz saat kullanabiliyorsunuz.
İksa MoCamp: Ağırlığı 400 gram olan kamp tüpünü iki buçuk saat boyunca kullanabilirsiniz. Dolumu ise çakmak gazı ile oluyor.
*Piyasa araştırmalarına göre analiz yapılmıştır.