Leasing’de artık herkes için fırsat var
PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN Finansal kiralama, yıllardır kullanılan adıyla leasing; her türlü sıfır veya ikinci el makineyi, ekipmanı yatırım malını finanse eden sektör, 2020'den bu yana hızlı bir şekilde büyümesini sürdürüyor. Küçük ve orta boyutlardaki şirketlerin sayısı artıkça ve büyük firmaların da yeni yatırımlarını leasing ile finanse etme talebi yükseldikçe sektör, büyüme rakamlarını sürekli yukarı çekiyor. Kısacası iş, tabana yayılıyor ve genişliyor. Sektördeki bu büyüme, leasingde herkese imkân doğduğunu ortaya koyuyor. Artık süre sınırı, noter zorunluluğu da yok. Ürün sayısı arttı, masraflar ise azaldı. Öte yandan yeni yatırımlarının finansmanında leasing sektörü her geçen gün daha fazla TL kullanıyor. İki yıl önce yüzde 47 olan TL'nin oranı yüzde 70'leri aştı. Deprem bölgesindeki 11 il ise sektörün yaklaşık beşte biri büyüklüğünde ve sistemik risk yaratmıyor.
2022'yi 4 milyar 50 milyon dolarlık işlem hacmiyle ve 14 bin 304 adet imzalanan sözleşmeyle kapatan sektör, 2023'e de hızlı başladı. 2023 yıl sonunda 4.6 milyar dolarlık işlem hacmi hedefi var.
KOMPOZİSYON DEĞİŞİYOR
2022'de sektör, 14 bin 304 adet kontrat imzalattı. Her ne kadar 2022'de önemli bir büyüme oranı yakalanmasa da kompozisyonda çarpıcı bir değişim yaşandığına dikkat çekiliyor. Mal grupları arasında, karayolu taşıtlarının önemli bir büyüme sergilediği, karayolu taşıtlarında hacmin 447 milyon dolardan 2022'de 734 milyon dolara geldiği görülüyor. 2021'de yüzde 11 olan karayolu taşıtlarının toplam işlem hacmindeki payı da 2022'de yüzde 18'e yükseldi. Gayrimenkulün payının ise gittikçe azaldığı gözlemlenirken, gayrimenkul ve taşıtlar hariç tutulduğunda ise leasing sektörünün yüzde 75 oranında makinenin finansmanını yaptığı dikkat çekici.
YENİ İŞLEMLER BÜYÜME YÜZDE 65
Leasing sektörü, 2022 yılını 118 milyar TL kira alacağına ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 42 büyüme ile kapattı. Yeni işlemlerde büyüme rasyosu yüzde 65 seviyelerinde gerçekleşti. 2023 ilk çeyrek döneminde ise 27 milyar TL yeni işlem hacmi ile ivme arttı. Küresel krizin etkisi ile zorlu geçen 2022 yılında bile sektör, büyüme trendini devam ettirdi. Liralaşma politikasıyla Türk Lirası'nın hem varlık hem de yükümlülük açısından payını artırmaya yönelik adımlar, leasing sektörünü de etkiledi. 2021 yılında leasing sektöründe finanse edilen yatırımların yüzde 47'si TL iken 2022 yılında bu oran yüzde 60'lara çıktı, 2023 ilk çeyreğinde ise yüzde 70'leri geçti.
TL FİNANSMANI YÜZDE 70'E KADAR ÇIKTI
DenizLeasing Murahhas Üyesi Murat Kulaksız, "2022 yılının ilk yarısında finanse edilen yatırımların para birimi dağılımı yüzde 50-yüzde 50 TL/YP bandındayken, ikinci yarıda TL finansmanı yüzde 70-yüzde 75 bandına geldi. Kredilerde ise üretken alanların büyümesini hedefleyen selektif politikanın benimsenmesi, leasing sektörü gibi üretici ve ihracatçıyı destekleyen ve yatırımlarının finansmanını sağlayan sektörler için talebi artırıcı etkiye sahip. Bu bağlamda söz konusu kredi politikalarının bu trendi devam ettirmede rolünün büyük olacağı kanaatindeyiz" dedi.
2023 YILI SEKTÖRDE HIZLI BAŞLADI
Leasing sektörü, 2023 yılına oldukça hızlı başladı ve 2023 Ocak – Mart döneminde sözleşme sayısı 4 bin 839 adede ulaştı. 2022 yılında bir önceki yıla göre leasing sektörünün TL bazında büyüme oranlarının iyi seviyelerde diğer yandan döviz bazında ise düşük olduğu görüldü. Ancak 2023 yılının ilk çeyreğinde döviz bazında da bir önceki yılın ilk çeyreğine göre ciddi bir büyüme var.
Türkiye'nin 2023 yılına damga vuran ve 11 ili etkileyen 'büyük felaket' depremler ise her sektörü olduğu gibi leasing'i de etkiledi. Ancak oransal olarak çok yüksek bir oran olmadığı da gözüküyor. QNB Finansleasing Genel Müdürü Osman Taş, "Finansal Kurumlar Birliği (FKB) kayıtlarına göre deprem bölgesindeki 11 ilin leasing alacakları toplam hacmi 18.4 milyar TL, QNB Finansleasing olarak bizim bu hacimdeki payımız 3.4 milyar TL ve yüzde 19'dır" dedi.
Deprem bölgesi ile ilgili olarak QNB Finansleasing Genel Müdürü Osman Taş, şu değerlendirmelerde bulundu: "Kahramanmaraş merkezli olarak yaşanan deprem bölgesindeki 11 ilimizde inşaat-taahhüt ve makine ekipmanları talepleri, ihtiyaçları oldukça yüksek ve olmaya da devam edecek. QNB Finansleasing olarak halihazırda ilgili bölgede zaten aktif bir şekilde yer alıyoruz. Gerek yatırım, gerek üretim konusunda potansiyeli oldukça yüksek olan bölgemizin yeni yatırımlarında da yanlarında olmaya devam edeceğiz. Bu bölgede yer alan illerin tamamı için ama özellikle de Antakya, Kahramanmaraş ve Adıyaman için bu güne kadar daha önemli olan ise yaraları sarmak oldu. Biz de müşterilerimizin leasing ödemelerinde gerekli esneklikleri sağlayarak buna katkıda bulunduk."
"AKTİF OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ"
Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü Fatih Torun ise firma olarak kira alacaklarının yüzde 15'inin deprem bölgesinde olduğunu belirtti ve ekledi: "Bu bölgede oldukça aktif şekilde yer alıyoruz. Bundan sonra da aktif olmaya devam edeceğiz. Çünkü bölgenin girişimci özelliği, yatırım yapma ve üretme iştahı her zaman yüksek. Yeni yatırımlarında da o bölgedeki müşterilerimizin yanında olacağız."
SEKTÖRÜN 2023 YILI HEDEFİ AŞILACAK
Sektör 2023 yılı hedefi olan 4.6 milyar doların şimdiden aşacağı belirtiliyor. Garanti BBVA Leasing Genel Müdürü Selahattin Güldü, "Ortalama proje büyüklüklerine baktığımızda ise önceki yıla göre dolar bazında yüzde 5 artış olduğunu görüyoruz. Ortalama işlem hacmi artışındaki en önemli kalem ise yeşil enerji finansmanları oldu. Öz tüketime dayalı güneş enerjisi santrallerinin leasing sektöründen aldığı pay artıyor, bu işlemlerin büyüklüğü de sektörün ortalama işlem hacminin üzerinde olduğundan, sektör ortalamasını yukarıya taşıyor" dedi. 2023'te su tasarrufu ve suyun korunması, yenilenebilir ve yeşil enerji, enerji ve kaynak verimliliği konularında finansman sağlamayı öncelikli konular olarak belirlemiş durumda, sektörün tüm temsilcileri. Faaliyet alanı yatırımların finansmanı olduğu için leasing sektörünün gelişmesi ve büyümesi, yatırımların ve istihdamın artması ve böylece Türkiye ekonomisinin kalkınması açısından da oldukça büyük bir öneme sahip.
"Sektörün yüzde 22'si iş ve inşaat makinesi yatırımlarından"
Selahattin GÜLDÜ / Garanti BBVA Leasing Genel Müdürü
2022 yılında sektörümüzde bir önceki yıla göre TL bazında yüzde 65'lık bir büyüme gerçekleşti. Bu büyüme içinde de leasing ile tanışan müşteri sayısında yüksek seviyede olmasa da artış olduğunu gözlemliyoruz. 2022 bazı sektörlerde leasing ile yeni tanışan müşterilerin leasingin avantajlarını yeni keşfettiklerini ve yatırımlarını daha çok bu yöntemle finanse etmeyi tercih ettikleri bir dönem oldu. Bu tercihlerini ilerleyen dönemlerde de leasingden yana kullanacaklarını düşünüyoruz. Deprem felaketinde zarar gören 11 ilimizdeki işlem hacmi, sektördeki işlem hacminin yaklaşık yüzde 11'ini oluşturuyor. Özellikle Gaziantep ve Kahramanmaraş, bu bölgedeki leasing potansiyeli en yüksek şehirlerin başında geliyor. Bu bölgedeki müşterilerimizin yaklaşık yüzde 10'unun deprem sebebiyle ödeme planlarını kendi tercihleriyle yapılandırdık. Sektörde hareketlenme beklentisi var, fakat bunun yansıması zamana yaygın olacak. Leasing; orta ve uzun vadeli makine yatırımındaki en uygun finansman yöntemi olduğundan, bu yatırımlara gereken desteği verecektir. Sektörün hacminin yaklaşık yüzde 22'si iş ve inşaat makinesi yatırımlarından oluşuyor. Dolayısıyla bölgede yapılacak altyapı yatırımlarının leasingle finanse edilmesi de muhtemel. Yeşil enerji finansmanları son dönemde en çok artış gördüğümüz alanlardan biri. Özellikle öz tüketime dayalı güneş enerjisi santrallerinin yatırımları önemli oranda leasing ile finanse ediliyor. 2021 yılında yenilenebilir enerji yatırımlarının sektör içerisindeki payı yüzde 5 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 7 seviyelerine ulaştı. 2023 yılında da önemli oranda artış göstereceğini düşünüyoruz. Garanti BBVA Leasing olarak 2022 yılında 56,5 milyon dolar ile 80 MW büyüklüğünde yeşil enerji yatırımını finanse etmiştik. 2023 yılının henüz ilk çeyreğinde 22 milyon dolar ile 34 MW büyüklüğüne ulaştık. Yenilebilir enerji yatırımlarının yanı sıra, sektörümüzde otomobil finansmanının da son dönemde önemli oranda arttığını görüyoruz. 2022 yılında sektör işlem hacmi içerisindeki payı bir önceki yıla göre yüzde 7 artış göstererek yüzde 18 seviyelerine ulaştı. Bu artışta konjonktürel durumun etkisi olduğundan aynı ivmeyle devam etmesini şimdilik beklemiyoruz. Sektörden aldığı payın yüzde 10 seviyelerinde devam edeceğini öngörüyoruz.
"Yenilenebilir enerjinin önemi daha da artacak"
Fatih TORUN / Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü
2022 yılında leasing sektöründe imzalanan sözleşmelere baktığımızda, yaklaşık 69 milyar 729 milyon TL ile bir önceki yıla göre yüzde 66'lık bir artış oldu. Aynı dönemde, Yapı Kredi Leasing olarak, sektör ile benzer büyüme rakamıyla 11 milyar 255 milyon TL'ye ulaştık. 2023 yılının ilk üç ayında ise sektörde 27 milyar 57 milyon TL ile bir önceki yıla göre yüzde 74'lük bir artış oldu. Aynı dönemde, Yapı Kredi Leasing ise 4 milyar 757 milyon TL işlem hacmine ulaştık. Bu verilerden yola çıkarsak 2023 yılına bir önceki yıla göre daha hızlı başladık diyebiliriz. Bununla birlikte 2022 yılındaki ekonomik konjonktürün 2023 yılında da devam edeceğini düşünüyoruz. Öte yandan önümüzdeki yıllarda yenilenebilir enerjinin öneminin daha da artacağı görüşündeyiz. Temiz enerji sektörüne ilk günden beri finansman sağlıyor ve dünyamıza bu alanda da katkı sunmayı oldukça önemsiyoruz. Dolayısıyla enerji yatırımlarının, önümüzdeki dönemde yaptığımız işlerden daha fazla pay almasını öngörüyoruz. Bu doğrultuda, enerji verimliliği sağlayacak makine ve ekipman yatırımlarının ve suyun korunması amacıyla arıtma sistemleri gibi yatırımların da devam edeceğini düşünüyoruz. Yaptığımız işlemlerin çeşitliliğine baktığımızda sektör ile yaklaşık olarak aynı olmakla birlikte, makine ve ekipmanlar, iş ve inşaat makineleri, tekstil makineleri ve yenilenebilir enerji yatırımlarının ön planda olduğunu görüyoruz.
"Sektörde işlemler tabana yayılıyor"
Murat KULAKSIZ / DenizLeasing Murahhas Üyesi
Sektörde finansman sağlanan aktif firma sayısı 2022 yıl sonu itibarıyla 35 bin seviyelerinde. Yeni işlem adetlerindeki artış ise yüzde 38. Sözleşme ortalamalarına baktığımızda, sektörün tabana yaygın işlem yaptığını, adetsel yoğunluğun nispeten küçük ölçekli leasing işlemlerinde olduğunu söyleyebiliriz. Biz de DenizLeasing olarak tabana yaygın büyüme algısı benimsiyoruz. Mevcut müşterilerimizin yeni yatırımlarını finanse etmenin yanı sıra, henüz leasing'in sağladığı finansal ve operasyonel avantajlarla tanışmamış potansiyel müşterilere de ulaşıp, portföyümüzü genişletmeyi hedefliyoruz. 2023 yılına hem maddi hem manevi açıdan tüm ülkemizi derinden etkileyen deprem felaketi ile başladık. Bu bölgedeki iller, sektör alacakları içinde yüzde 13 paya sahip. Her zaman olduğu gibi, depremden etkilenen illerimiz de dahil olmak üzere ülkemizin bütününde kalkınma ve yeniden yapılanma adına finansman desteğimizi sürdürmeye devam edeceğiz. Ülkemizin kalkınması için üretici ve ihracatçı firmaların önemi yadsınamaz bir gerçek olarak her zaman gündemimizde. Bu kapsamda da leasing işlemlerinde özellikle bu firmaların yatırımlarına konu ekipmanların finansmanı ön plana çıkıyor. Aynı zamanda, bütün dünyanın gündeminde yer alan sürdürülebilirlik konusu bizim için öncelikli. Enerji tüketiminin gittikçe artan bir ivme kazanması ve geleneksel enerji kaynaklarının büyük hızla tükenmesi, bizleri mevcut enerji potansiyelini daha verimli ve etkin kullanmaya ve yeni kaynaklar bulmaya itiyor. DenizLeasing olarak uzmanlık alanlarımızdan bir diğeri de yenilenebilir enerji. Dünya genelindeki eğilim de enerji alanında talebin arzdan fazla olması nedeniyle 2023 yılında temiz enerji konusunun daha da önem kazanacağını gösteriyor.
"Son dönemde inşaat ve imalat sanayi ön planda"
Osman TAŞ / QNB Finansleasing Genel Müdürü
Finansal Kurumlar Birliği'nin (FKB) 2023 yıl sonu hedefi sektörde 4,6 milyar dolar işlem hacmine ulaşmak. 14 Mayıs 2023 tarihli seçim sonrası uygulanacak ekonomi politikaları, FKB tarafından belirlenen bu hedefe ulaşmakta çok belirleyici olacak. Buna rağmen bu rakamların aşılacağını düşünüyoruz. 2022 Ocak - Mart dönemi sözleşme istatistiklerine göre sözleşme adedimiz 296 seviyesinde iken, 2023 yılının aynı döneminde 571'e yükseldi. 2023 yılı ilk çeyrekte toplam sektör içerisindeki adet payımız ise yüzde 12. 2023 Ocak-Mart döneminde 2022 yılının aynı dönemine kıyasla yaklaşık 100 milyon dolar hacimsel artış sağlandı. 2023 yılı ilk çeyrekte toplam hacmimiz yaklaşık 205 milyon dolar olup, sektör içerisindeki payımız yüzde 14. Son dönemde inşaat ve imalat sanayi ön planda. Enerji, tekstil, madencilik, gıda, sağlık ve tarım yatırımları gündemde olmaya devam edecek. Ancak sürdürülebilir bir gelecek için en büyük odağımız "Sürdürülebilirlik". Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projeleri için gerekli olan tüm ekipman ve inşaat yatırımlarının finansmanını, esnek ve uzun vadeli yabancı fonlar ile finanse edebiliyoruz. Bugüne kadar finanse edilen enerji projeleri arasında güneş enerjisi santralleri (GES), rüzgâr enerji santralleri (RES), biyokütle/biyogaz projeleri (BES) var. Enerji verimliliği alanında da üretim alanında faaliyet gösteren firmaların enerji tasarrufu sağlayacak makine/ekipman yenileme yatırımlarında da aktif olarak finansman desteği sağlıyoruz. Ayrıca su tüketimi konusunda tasarruflu sulama teknolojileri gibi çevreci yöntemler ve finansman kaynakları geliştiriyoruz. Yenilenebilir enerjide 2015-2022 yılları arasında toplam 400 megawat'lık fonlama sağladık. 2023 Ocak – Mart döneminde toplam 20 milyon dolar yeni enerji yatırımını fonladık ve yıl sonunu minimum 150 milyon dolar yeni yatırım ile tamamlamayı hedefliyoruz.
"Leasing çok önemli bir kaynak haline geldi"
Eser OKYAY / AKLease Genel Müdürü
2022 yılı başından itibaren uygulamaya alınan kredi politikalarındaki sıkılaştırma stratejisinin, firmaların bankalardan finansman bulmasını güçleştirici etkileri oldu. Leasing, yapısı itibarıyla yatırımı ve dolayısıyla üretim ve istihdamı destekleyen bir finansman modeli. Bu sebeple leasing, politika yapıcılar tarafından bu sıkılaştırmanın önemli bir bölümünden ayrı tutuldu. Dolayısıyla leasing fonlaması, bu dönemde finansmana erişim açısından firmalar için çok önemli bir kaynak haline geldi. Sektördeki rakamlara genel olarak baktığımızda 2022'nin ilk üç ayında imzalanan sözleşme adedi, 3 bin 500 iken bu yılın ilk üç ayında bu rakam yaklaşık 5 bin adede dayanmış durumda. Tutar bazında bakıldığında ise 2022 yılının ilk üç ayında imzalanan sözleşme tutarı 1.1 milyar ABD doları iken bu sene ilk üç ayda gerçekleşen tutar 1.4 milyar dolara ulaşmış durumda. Sektör olarak ortalama işlem büyüklüğü 300 bin dolar seviyesinde olup sektörel bazda ortalama işlem tutarları farklılık göstermektedir. Örneğin son yıllarda yenilenebilir enerji alanında yapılan işlem tutarları minimum 500 bin dolar seviyesinde olup işlem bazında 5 milyon dolar seviyelerine ulaşabilmektedir. Enerji maliyetlerinin toplam işletme giderleri içerisinde aldığı payın artması ve de üretim süreçlerinde sürdürülebilirlik temasının global pazarda önem kazanması nedeniyle enerji harcaması olan her sektör, özellikle yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği alanında yatırımlarına hız veriyor.
"Tüm iş süreçlerini uçtan uca yönetmelerini sağlıyoruz"
ASEE; 32 bin 400'ün üzerinde çalışanı, 60 ülkede sürdürdüğü faaliyetleri ve 1991'e dayanan geçmişiyle Avrupa'nın yazılım devi Asseco Group bünyesinde Güneydoğu Avrupa'da faaliyet gösteriyor. ASEE Türkiye Satış Müdürü Yosun Ekmen, "Biz de ASEE Türkiye olarak, 35 yılı aşkın sektör tecrübesi ve 15 yılı aşan deneyimli danışman kadromuzla uçtan uca entegre bir iş yönetimi ve karar destek çözümü olan LeaseFlex ile Leasing şirketlerinin tüm iş süreçlerini bütünleşik bir şekilde yönetmelerini sağlıyoruz. LeaseFlex; Kurumsal İlişki Yönetimi, Kurumsal Kaynak Yönetimi, Risk Yönetimi ve Süreç Performansı Yönetimi alanlarında artan ihtiyaçlara yönelik en yeni web tabanlı teknolojileri kullanarak firmaların tüm iş süreçlerini, müşteri satış ve kanal bilgisini 360 derece görüş ile yönetmelerine ve riskleri önceden fark etmelerine imkân tanıyor. Ek olarak; strateji oluşturma süreçlerinde şirketlere yardımcı olacak her türlü bilgi LeaseFlex ile anında sağlanabildiği gibi değişime ayak uydurmak üzere yapılması gereken operasyonel değişiklikler de stratejinin uygulanmasında herhangi bir gecikme olmaksızın teknoloji üzerinde yapılandırılabiliyor. Bankalardan sigorta firmalarına, finansal ve kiralama şirketlerine, telekom operatörlerine, hava yolları firmalarına kadar pek çok farklı firmaya kendi markamız altındaki yazılımlar ve distribütörlüğünü yaptığımız çözümler ile hizmet sağlıyoruz. Hizmet ağımız içerisinde Leasing sektörü bizim için ayrı bir öneme sahip" dedi.