BDDK kararlarının uygulamasında sıkıntı var

TALHA APAK 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'na dayanılarak finansal istikrarın güçlendirilmesine ve kaynakların daha verimli kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına yönelik atılacak koordineli makro ihtiyati adımlar kapsamında alınan 07/07/2022 tarih ve 10265 sayılı Kurul Kararına göre; bankalar ve finansal kuruluşlar dışındaki şirketlerden, 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca "bağımsız denetime tabi" olan şirketlerin;

• Kredi başvurusu yaptıkları tarih itibarıyla yabancı para (YP) nakdi varlıklarının Türk Lirası (TL) karşılığının 15 milyon TL'nin üzerinde olması halinde ve
• Bu şirketlerin YP nakdi varlıklarının, Vergi Usul Kanunu (VUK) ve ilgili düzenlemeleri uyarınca düzenlenerek vergi dairesine sunulmuş olan (geçici vergi dönemleri dahil) en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamından veya son bir yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10'ununu aşması durumunda, söz konusu şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmamasına karar verilmişti.

BDDK'NIN SON KARARI

1 Kasım 2022 tarihinden itibaren geçerli olacak, 21/10/2022 tarih ve 10389 sayılı en son BDDK Kararına göre ise;

• Kredi başvurusu yaptıkları tarih itibarıyla yabancı para (YP) nakdi varlıklarının Türk Lirası (TL) karşılığının 10 milyon TL'nin üzerinde olması halinde ve
• Bu şirketlerin YP nakdi varlıklarının, Vergi Usul Kanunu (VUK) ve ilgili düzenlemeleri uyarınca düzenlenerek vergi dairesine sunulmuş olan (geçici vergi dönemleri dahil) en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamından veya son bir yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 5'ini aşması durumunda, söz konusu şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmamasına karar verilmiş bulunuyor.

İşbu Karar çerçevesinde, 01 Kasım 2022 tarihinden itibaren, 10265 sayılı Kararın Ek-1'inde bulunan beyan ve taahhüt örneğinde yer alan "30/06/2022" tarihinin 01/11/2022" olarak değiştirilmesine ve 01/11/2022 den itibaren geçerli olacak şekilde müşterilerden yeni beyan ve taahhüt alınmasına, 01/10/2022 ila 31/10/2022 tarihleri arasında, 10265 sayılı Kararın işbu Karar öncesindeki mevcut hali ile uygulanmasına devam olunmasına karar verilmiştir.

BEYAN VE TEYİT İSTENİYOR

Bu Karar kapsamındaki kredi sınırlamasının istisnası olarak, ilgili mevzuat uyarınca YP cinsinden kredi kullanması mümkün olmayan şirketlerle sınırlı olmak üzere, bu şirketlerin bankaya kredi başvurusunda bulunduğu tarihten itibaren üç aylık dönem içinde;

• YP net pozisyon açığı bulunduğunu ve pozisyon açığı tutarını beyan etmeleri şartıyla,
• Yalnızca başvuru tarihini izleyen üç aylık dönemdeki söz konusu beyan edilen pozisyon açığı ile sınırlı olmak üzere,

TL cinsinden nakdi ticari kredi kullandırılabilmesine ve pozisyon açığını belirten söz konusu beyanın doğruluğunun, Karar'da belirtilen usul ve esaslara göre bağımsız denetim kuruluşlarınca ya da yeminli mali müşavirlerce (YMM) onaylanmak suretiyle teyit edilerek bankaya belgelendirilmesi gerekiyor. Ancak, kredi kullandırım tarihinden itibaren bağımsız denetime tabi olmadığı ya da bağımsız denetime tabi olduğu halde denetim yükümlülüğü ilk defa 2022 yılı sonunda başlayacak şirketler bu Karar kapsamından muaf tutulmuş bulunuyor.

ONAY/TEYİT RAPORLAMASINDA BELİRSİZLİKLER VAR

Kararda; kredi talebinde bulunan ve bağımsız denetime tabi olmayan firmalar tarafından kredi kuruluşuna verilen beyan ve taahhütname sonrası 30.06.2022 tarihini müteakip her üç aylık takvim dönemi sonunu izleyen ayın son iş günü (ilk rapor 31 Ekim 2022) akşamına kadar, Kararda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak bu hususlara riayet edildiğini teyit edecek şekilde, bağımsız denetim kuruluşlu ya da yeminli mali müşavirlerce (YMM) onaylanmak/teyit etmek suretiyle ilgili bankaya gerekli güncel bilgi ve belgelerin sunulması gerekiyor.

İşletmelerin kredi taleplerinin sıkıntılı olduğu bir süreçte böyle bir sistemin uygulamaya konulması ve sadece bağımsız denetime tabi şirketlerin bu karar kapsamına alınması eleştiri konusu olmuştur. Ayrıca 2022 Ekim ayının son haftasına girilmiş olmasına rağmen, YMM veya bağımsız denetim kuruluşunca onaylanacak/teyit edilecek nasıl bir rapor ve eklerinin veya nasıl bir onay/teyit verileceğine yönelik belirsizlik devam ediyor. BDDK'nın, bir an önce onay/teyit yerine geçebilecek örnek bir "rapor dispozisyonu" yayımlanması veya ilk üç aylık dönemin raporlanması süresini uzatması gerekiyor. Aksi halde, çok farklı raporların sunulması bilgi kirliliğine yol açacağı gibi, uygulamanın amacına da hizmet etmeyecektir.