Dijital oyunda vergilendirme dönemi
PARA OYUN/ ALİ EFE İRALI Dijital oyunlar, türleri ve farklı oynanış mekanikleri anlamında çok sayıda kategoriye sahip. Bu kategoriler o kadar geniş ki, "gaming" yani oyun oynama kavramı çevresinde özellikle Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere pek çok ülkede şans ve yarış oyunlarına yönelik bahis sistemleri de bu alana girebiliyor. Hal böyleyken, terminolojinin de iç içe geçtiği bir karmaşa hâkim oluyor. Bir de bunun üstüne, normal masaüstünde ya da taşınabilir cihazlarda oynanabilen, ancak şans faktörüne dayalı oyun içi satın alımların devreye alındığı oyunlar eklenince, tam bir kaos ile karşılaşıyoruz. Hangisini ne kategoriye sokabileceğimiz hususu da haliyle tartışmalı hale dönüyor. Hindistan'da geçtiğimiz günlerde alınan kararla bu çizgi artık bir kümeyle çözülmüşe benziyor ama gelen tepkiler oldukça şiddetli…
ÇEVRİM İÇİ OYUNLARA YÜZDE 28 VERGİLENDİRME
Independent'tan Vishwam Sankaran'ın haberine göre; Hindistan hükümeti aldığı kararla evrim içi dijital oyunlara, şans ve bahis oyunlarına ortak anlamda yüzde 28'lik bir ek vergilendirme getirmiş. Aynı haberde yetkililerin "şans ve bahis oyunlarıyla, çevrim içi dijital oyunlar arasında bir ayrım yapılmaması gerektiği" vurgusunu dile getirdikleri aktarılıyor. Burada masum anlamda bir strateji oyununun da aslında şans ve bahis (casino türünden olan ve internet sitelerinde oynanabilen bahis simülasyonları kastediliyor) oyunlarından bir ayrıma götürülmediği anlaşılıyor. Aslına bakıldığında bazı oyunlar ilk bakışta şans ve bahis türünü ön plana çıkarmasa da çeşitli satın alımlar üzerinden rastgele açılımlar yaparak kullanıcılarına çeşitli seviyelerde ürün sunabiliyorlar. Böylece, aslında tıpkı bir futbol maçı bahsine girermişçesine ancak daha soyut anlamda bir bahis ve şans sistemini entegre etmiş oluyor. Tabii bu noktada ilgili verginin toplanabilmesi için bir teknik altyapı da gerekiyor. Hangi oyunun bu kategorilere girebileceği ya da vergilendirilmenin nasıl yapılacağı gibi hususlar çok hassas ve bir o kadar zor konular. Bu anlamda Bloomberg'ten Emele Onu'nun geçtiğimiz yılın Ekim ayında yaptığı haberde konu olan Nijerya örneği, oldukça önemli bir örneği teşkil ediyor. Onu'nun haberine göre; Nijerya, Birleşik Krallık merkezi bir finans teknolojileri şirketiyle özel bir platformun kullanılması üzerinde çalışmaya başlamış. Bu platform ile birlikte vergilendirmenin yanında tahsilat sürecinin de yürütülebilmesi anlamında bir protokol sağlanması hedefleniyormuş. Çok basit bir ifadeyle yüksek teknolojinin bu sürece girmesinin kaçınılmaz olduğunu, gözler önüne seren bir bakış açısı gerçekten de. Hindistan ve Nijerya'dan biraz farklı da olsa yine dijital oyunun vergilendirmesi hususunda yoğun biçimde çalışan bir diğer ülke de Japonya. Yine geçtiğimiz yılın Kasım ayında, The Japan Times'ın yaptığı habere göre Japonya hükümeti, 2024 yılına doğru yapılandıracakları yasa ile birlikte Apple ve Google gibi platformlar üzerinden indirilen oyunların hizmet sağlayıcılarına bir vergilendirme planı üzerinde mesai yapıyormuş. Temel nedeni olarak da oyun endüstrisinin Japonya'da diğerlerine farklı olarak sahiplendiği pazar öne sürülüyor. Farklı coğrafyalarda yer alan oyun stüdyolarının, geleneksel satış prensipleri yerine büyük bilgi teknoloji şirketleri aracılığıyla satış süreçlerini idame ettirdikleri ve bu sebeple de vergilendirmeden kolaylıkla kaçınabildikleri fikrinin ağırlık kazandığı belirtiliyor. Anlaşılan 2024'e doğru gidilen yolda bu ve benzeri pek çok yapılandırmanın belirli aralıklarla endüstrinin gündemine geleceği anlaşılıyor.
OYUNCU NE DİYOR?
Haberlerde yer verildiğine göre oyuncular ve üreticiler, Hindistan'daki vergiyi şaşkınlıkla karşılamışa benziyor. Bunun bir anlamda endüstride negatif etki oluşturacağına yönelik bir hava hâkim. Diğer yandan, çevrim içi oyunlardan öteye şans ve bahis kavramı etrafına oturtulmuş bir hedef olduğu anlaşılıyor. Haberlerde de vurgulandığı şekilde, olumsuz etkisi olabilecek türden platformların önünün kesilmeye çalışması, ana motivasyon kaynağını oluşturuyor göründüğü kadarıyla. Karar alıcıları da doğal olarak bu konudaki çalışmalarından dolayı haksız bulmak doğru olmayacaktır.