Dünya turizmine yön veren Türkler -2-
PARA TURİZM/ ÖZLEM KAPAR BAYBURS Türk turizmi, hem sektör hem de çalışan profesyonelleriyle dünyaya örnek olmaya devam ediyor. Türkiye turizmde dolu dizgin ilerlerken, sektör profesyonellerinin başarıları da dünyaya yayılıyor. Türk yöneticilerin itibarı her geçen gün artarken, otelcilerimiz aranan yönetici profili olarak öne çıkıyor.
SEMİH ERKEN
ORIENTAL MEDIA GROUP / ŞANGAY, LONDRA, İSTANBUL
ASYA OTELCİLERİNE YÖN VERİYOR
Turizme 29 yıl önce İstanbul'da bellboy olarak başladı. Kariyerine, Orta Doğu ve Doğu Avrupa sonrasında Çin'de devam ediyor. Bir dönem dört uluslararası markanın Asya Pasifik Bölge Sorumluluğunu üstlendi. Bu süreçte altı lüks otel markasının kurulmasında başrol oyuncusu oldu. 2018 yılında Oriental Media Group adı altında kendi şirketini kurdu ve halen yoğunluklu olarak Asya turizm ve otelcilik sektörüne hizmet veriyor. Erken'in hedefinde, Türkiye'de yeni markalar yaratıp yurtdışına pazarlamak var.
Türkiye turizminin çoğu ülkenin başaramadığını aslında uzun senelerdir çok iyi yürüttüğünü düşünen Erken, yurtdışına açılma konusunda daha cesaret gerektiğine inanıyor ve şu yorumu yapıyor: " Antalya bölgesinde 15-20 tatil kompleksi olan yatırımcıların yurtdışında tek bir oteli bile yok. Hatta bulunduğu şehir dışında bile yok. Bununla birlikte marka tanınırlığımız çok zayıf. Kendi içimizde büyük-küçük otel markaları yaratmışız; fakat her ne sebep ise bu marka zincirleri içerisindeki otellerde dahi ciddi kimlik ve kültür farkları mevcut. Zincirin DNA'sı maalesef otellerine yansıyamamış."
Türk otelciliğinin geninde misafirperverlik olduğunu ve büyük markalara meydan okuyabilmesi gerektiğine inanan Semih Erken, şunları kaydediyor: "Örneğin dünyada Asya otelciliği en seçkin olarak biliniyor, ki bu bence de öyle. Bu da tabii ki kültür ile alakalı. Bununla birlikte, İsviçre'deki otelcilik eğitimleri de en iyileri olarak bilinir, halbuki bizde Turizm ve Otelcilik sektöründe çalışan sayısı, Avrupa'daki pek çok ülkeden çok fazla; bu sebeple Turizm ve Otelcilik okullarımızı dünyaya neden tanıtamadığımızı da sorgulamamız gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'de o kadar çok başarılı otelci var ki, harika başarı hikayelerine gebe."
TOLGA LAÇİN
MARRIOTT INTERNATIONAL / DUBAİ OTELLERİ BÖLGE MÜDÜRÜ
DUBAİ'NİN BAŞARILI İSMİ
Tolga Laçin, Marriott International Dubai otellerinin Bölge Genel Müdürü olarak çalışıyor; W Dubai Mina Seyahi, The Westin ve Le Meridien Mina Seyahi, Le Meridien Dubai, Aloft ve Elements otelleri dahil olmak üzere dokuz oteli yönetiyor.
1991 yılında İstanbul'da Hilton Oteli'nde kariyerine başlayan Laçin, sektörde pek çok alanda çalıştı. Hyatt Regency'nin İstanbul'daki açılış ekibine katıldı. Hong Kong, Maldivler, Güney Kore, Katar ve Kazakistan'da yiyecek ve içecek müdürlüğü pozisyonlarında bulundu. 2009'da hem The Westin hem de Le Meridian Mina Seyahi Beach Resort'un genel müdürü olarak Orta Doğu'ya geçti.
Laçin, Türk turizminin geleceğinin çok parlak olduğunu ifade ediyor. Özellikle son beş yılda pandemiye rağmen Türkiye'ye yeni giren global otel markalarının bunun göstergesi olduğunu belirtiyor. Ülkemizin ucuz tatil simgesi olan her şey dahil sistemini artık arka plana alarak, yüksek fiyatlarla üst segment kitelelere yönelmesini sevindirici buluyor.
SERHAN KUŞAKSIZOĞLU
KEMPINSKI HOTELS / BARLAR VE KONSEPTLER KURUMSAL DİREKTÖRÜ
35 YILDIR DÜNYANIN GÖZDESİ MEKANLARDA YÖNETİCİ
1987 yılında Özel Göztepe Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi'nden mezun olan Serhan Kuşaksızoğlu, "Dedemin 1940'larda Adapazarı'nda çok meşhur bir Rumeli Meyhanesi vardı ve bu durumun kariyerime yön verdiğini hissediyorum" diyor.
İlk profesyonel deneyimlerini Türkiye'deki otellerde yaptı. 1988'de Almanya'ya transfer oldu; farklı şehirlerde bar şefliği ve yine içecek alanında görevler yaptıktan sonraki gelişmeleri şöyle aktarıyor: "O dönemler kariyerindeki en büyük hayalim Münih'te bulunan dünyaca meşhur Schumann's American Bar'da çalışmaktı. Ne mutlu bana ki bu hayalimi de 1997 yılında gerçekleştirme şansım oldu. Sonrasında 2007 yılına kadar orada Head Barmen olarak görev aldım. 2007 yılında yeni Rocco Forte The Charles Oteli'nde Bar Müdürü olarak göreve başladım ve 2009'da Pekin'de yeni açılan Shangri-La Oteli'nde Yiyecek İçecek Müdür Yardımcılığı ve sonrasında da Direktör Yardımcılığı görevlerinde bulundum. Aynı zamanda Pekin'in en üst düzey konumundaki Atmosphere Bar'ın yönetiminden sorumluydum."
Kuşaksızoğlu'nun marka ve kurumsal taraftaki yolculuğu ise 2011 yılına dayanıyor. Shangri-La markasının Barlar ve Konseptler Kurumsal Direktörlüğü görevine Kuala Lumpur'da devam etti. Sonraki yıl yine aynı grubun Hong Kong'da bulunan merkezine tayin edildi ve 2020 yılına dek "Assistant Vice President for Bars and Concepts for Shangri-La Brand" olarak çalıştı. Grubun önemli işletmelerini dünyanın En İyi 50, Asya'nın En İyi 50 ve "Tales of the Cocktail" gibi bu tür işletmelerin oscarı sayılan birçok önemli ödüle aday gösterilmesini sağladı.
2020 yılından bu yana Kempinski markası ile çalışıyor. Yeme-içmedeki ürün çeşitliliğine, kültürel zenginlikten hizmet kalitesine kadar Türk turizminin potansiyelinin çok yüksek olduğunu düşünen Kuşaksızoğlu, "Türkiye'ye Çırağan Palace Kempinski İstanbul ile getirdiğimiz lüks hizmette öncü olmak misyonumuz bizim için ayrıca bir sorumluluk. Dünyanın dört bir yanında Türk turizmini ve kalitesini tanıtan bir ekibimiz var" diyor.
MEHMET TUNÇ MÜSTECAPLIOĞLU
ORASCOM HOTELS / UMMAN BÖLGE GENEL MÜDÜRÜ
TÜRKİYE'DEKİ DENEYİMİNİ YURTDIŞINA TAŞIDI
Mehmet Tunç Müstecaplıoğlu, 25 yılı Antalya'da olmak üzere 35 yılı aşkın süredir turizm sektöründe acente yöneticiliğinden otel yöneticiliğine kadar sektörün her dalında çalışan bir profesyonel. 1970'li yıllarda annesinin seyahat acentesinde rehberlik yaparak turizme başladı.1984-1994 yılları arasında Alanya'da eşiyle birlikte turistlere yönelik mağazalar işletti. 1994'den sonra ise acente yöneticiliği, daha sonra da 1999'da otel yöneticiliği dönemi başladı. 2012'den beri yurtdışında çalışıyor. Bunun ilk üç yılı Mısır'ın Kızıldeniz bölgesinde geçti. Altı yıldan bu yana da Umman'da.
2015'den bu yana yaşadığı Umman'da henüz turizmin emekleme aşamasında olduğunu söyleyen Müstecaplıoğlu, burada dört otel ve bir Aqua Park'ının yönetiminden sorumlu olduğu Orascom firmasının büyük yatırımlar yaptığını bildiriyor. Umman'da yaklaşık olarak 40 farklı ülkeden bin kadar takım arkadaşıyla çalışan Müstecaplıoğlu, sektörde bulunduğu süre boyunca mütevazı ışığını ve uzun yıllara dayanan deneyimlerini genç yöneticilere saçmaya çalışacağını vurguluyor.
Müstecaplıoğlu'nun yazarlık yönü de var; şimdiye kadar üç kitap çıkardı. Son kitabının ismi: "Yaşam Boyu Tavsiyeler: Bir Otel Profesyonelinden". Otelcilik, otel yönetimi, konukseverlik, misafir memnuniyeti, insan kaynakları, öfke yönetimi, yurtdışında çalışmak gibi geniş konularda gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak önerilerde bulunuyor.
AHMET PANDIR
PMA PARTNER
ALMANYA, İSVİÇRE VE TÜRKİYE TURİZMİNİN DANIŞMANI
Çekirdekten yetişme turizmci olarak, ailesine ait Bodrum'da bulunan butik otelde, yaz tatillerinde, 15 yaşında çalışmaya başladı. 25 yaşına kadar İsveç'te yaşadığı için yurtdışı ve özellikle İskandinavya, her zaman ikinci evi oldu. 2009 yılında İsveç'te kurulu bir tur operatörüne ortak olarak kültür turları organize etti. Bu çalışma, bölgenin en prestijli banka ve medya kuruluşlarının üyelerine, Türkiye'nin muazzam değerlerini deneyimleme fırsatını getirdi. Gastronomi, tarih, doğa, misafirperverlik konularını İskandinav pazarına en iyi şekilde sergileme fırsatı oldu.
İsveç'te beraber çalıştığı IQ Travel'in sahibi Yadel Oskan, Avrupa'nın üçüncü büyük turizm grubu olan FTI Group'u ortak etme kararı alınca yurtdışı turizm faaliyetleri hızlandı. Pandır, gerisini şöyle aktarıyor: "FTI Group'un 20 ülkede bulunan acente ağı Meeting Point International'ın global CEO'su teklifi gelince, hiç düşünmeden görevi kabul ettim ve gelecek yıllarda uluslararası destinasyonlarda turizmin nasıl yaşandığını kendi gözlerimle tecrübe etme fırsatını yakaladım. Bu dönemde, yılda yüzde 25 üzerinde büyüme gösteren Meeting Point dünyası, üç yıl gibi bir surede, iki milyon yolcuya hizmet verdi. 2010-2020 yılları arasında FTI Group'un büyümesi ile farklı yönetici pozisyonlarinda global olarak görevlendirildi. Bunlar arasında şu anda 10 ülkede, 70 üzerinde oteli bulunan MP Hotels'in kuruluşu, birçok ülkede Meeting Point acentelerin kuruluşu, otel satın alma ve kiralama konularında liderlik yaptım. Bunlara ilaveten, 2016 yılında bir Türk turizm grubu için ABD, New York bazlı bir tur operatörü kurma projesinde aktif olarak rol aldım."
2020 yılından beri Türkiye, İsveç ve Almanya arasında yaşıyor ve turizm teknolojileri ve turizm danışmanlıkları yapan bir şirketin kurucu ortağı. PMA PARTNER olarak, Abu Dabi merkezli ve CEO'su Roula Jouny olan Tourism365 / Etihad Holidays'in turizm teknoloji geliştirme tedarikçisi olarak Münih'te ve İstanbul'da bulunan ofislerinde, uluslararası bilgi ve deneyime sahip ekibi ile hizmet veriyor. Aynı zamanda Bodrum'da bulunan beş yıldızlı tatil köyü Blue Dreams Resort'un yönetici ortağı.
ULUÇ AKLAR
INTERCONTINANTEL HOTELS GROUP / HİNDİSTAN, ORTADOĞU VE AFRİKA OTELLERİ SORUMLU DESTEK MÜDÜRÜ
DÖRT FARKLI KITADA ÇALIŞTI
Bilkent Üniversitesi Turizm ve Otelcilik mezunu Aklar, Amerika'daki Cornel Üniversitesi'nde de otel işletmeciliği, otel gayrimenkul ve varlık yatırımları alanında eğitim aldı. Four Seasons, Kempinski, W, Hilton, Radisson Blu, Club Med gibi üst düzey uluslararası zincir otellerde yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere çeşitli görevlerde bulundu.
InterContinantel Hotels Group (IHG)'nin en büyük beş yıldızlı oteli, 25 bin yatak kapasiteli Suudi Arabistan'daki Voco Makkah'ta Ticari Direktör olarak çalıştı. IHG Hotels'in Türkiye'deki otelini misafir memnuniyeti sıralamasında Avrupa'nın en iyi oteli seviyesine çıkardı. Dört farklı kıtada otel yöneticiliği yapan Aklar, 16 otelin açılışını da gerçekleştirdi.
Hindistan, Ortadoğu ve Afrika'daki 17 IHG markasına ait otelin Sorumlu Performans Destek Müdürlüğünü yürüten Aklar'ın gelecek hedefinde, görevinde daha yüksek yerlere gelmek ve global bilgi birikimini sektördeki lider görevlerde devam ettirmek var.
MURAT SAK
ORASCOM DEVELOPMENT HOLDİNG FANAR VE JUWEİRA OTELLERİ / UMMAN
İKİ OTEL VE EN BÜYÜK SU PARKI ONA EMANET
1992'de Uludağ Üniversitesi Balıkesir Turizm İşletmeciliği'nden mezun olarak profesyonel turizm kariyerine adım attı. 1988–2002 yılları arasında Kıbrıs dahil yerli ve yabancı otel grup işletmelerinde önbüro yöneticiliği yaptı. Belek'te bulunan Papillon Zeugma Otel'in açılışı ve yedi yıl yaptığı müdür yardımcılığından sonra, Rixos Sungate, Rixos Bodrum, Amara Club Marine ve Eser Diamond İstanbul'da Müdürlük deneyimleri oldu. Martı Hotels Marmaris, Orka Grubu Marmaris ve Side Crown Hotels gibi gruplarda bölge yöneticilikleri de yaptı. 2019'dan bu yana Orascom Holding bünyesinde Umman Salalah'daki 13.5 milyon metrekarelik Hawana projesinde yer alan Fanar ve Juweira Otelleri ile Umman'ın en büyük su parkı Hawana Aqua Park'ın Müdürlüğünü yapıyor. Sak, çalıştığı otellerde 33 ülkeden 750 çalışan olduğunu bildiriyor. Sak, 10 yıl sonra da yurtdışında uluslararası bir grubun otel ve eğlence kompleksinin bölgesel yöneticiliğini yapmak ve aynı zamanda yeni yarattığı bir konsepti hayata geçirmek hedefinde.
FUAT KOROĞLU
WANDA HOTELS / ÇİN
ÇİNLİ WANDA'NIN OTELLERİNİ YÖNETİYOR
33 yıldır otel sektöründe. İstanbul, Dubai, Kahire'de çalıştıktan sonra ve 2013'ten bu yana Çin'de Pekin dahil dört değişik şehirde zincir marka Wanda'da yönetici olarak çalışıyor. Halihazırda Hainan adasında Sanya şehrinde Wanda'nın çatısı altındaki Conrad Hilton ve Doubletree Hilton Otellerinin Genel Müdürlüğünü ve yatırımcı temsilciliğini yürütüyor. Koroğlu, gelecekte de otel müdürlüğü görevini devam ettirmeyi istiyor ve Türk turizmi için de şu yorumu yapıyor: "Yatırım zenginliği, tarihi, doğası, mutfağı ve turizme uygun insan kaynakları ile dünyadaki yerini büyütmeye devam edecek."
SELAHATTİN NAYMAN
ROYAL GRAND SHARM / MISIR
2003 yılında Bilkent Üniversitesi Turizm ve Otel İşletmeciliği bölümünden mezun olduktan sonra önce yurtiçindeki tesislerde görev yaptı. Daha sonra Ortadoğu coğrafyasında yer alan üst segment zincir otellerde çalışan Nayman, son olarak 2017 yılından bu yana bulunduğu Mısır'daki beş yıldızlı Royal Grand Sharm'ın Genel Müdürlüğünü yapıyor.
Türkiye'deki turizm tesislerinde yönetim anlayışının ve idari biçimlenmenin 'doğrusal organizasyon şeması' şeklinde çalıştığını, uluslararası zincirlerde yerini 'fonksiyonel organizasyon'un aldığını, oda sayısının ve hizmet çeşitliliğinin fazla olduğu tesislerde de 'adhokratik organizasyon yapısının' söz konusu olduğunu dile getiren Nayman, bu sistemlerin olumlu veya olumsuz yönlerini karşılaştırmak yerine şu yorumu yapıyor: "Üzerinde durulması gereken en önemli anlayış farklılığı 'insana verilen değer' kavramında saklı."
Nayman, gelecek hedefini de şöyle dillendiriyor: "Ülkemizin bayrağını yurtdışında saygınlıkla temsil etmeye ve sektöre kalifiye gençler kazandırmaya bir su damlası kadar fayda sağlayabilecek isem ve geriye baktığımda tıpkı bizlerin saygıyla andığımız meslek büyüklerimiz gibi sitayişle anılabileceksem geldiğim noktadan mutluluk duyacağım."
MEHMET AYDIN
REEF OASIS BLUEBAY HOTEL RESORTS AND SPA / ŞARM EL ŞEYH
Balıkesir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu 1990 yılı mezunu. Komi olarak başladığı turizme değişik otel ve otel zincirlerinin finans ve muhasebe departmanlarında farklı görevlerle devam etti. Sonrasında Majesty Hotels Club Eha ile Rixos Beldibi'nde Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. İlk Genel Müdürlük deneyimini Side Gündoğdu'da bulunan Amara Beach Resort'da yaşadı. Daha sonra Belek Ela Quality Resort ve Side Sorgun'da Tuquoise Hotel'de Genel Müdür olarak çalıştı. Çalıştığı tesislerde çalışma arkadaşları ile birlikte pek çok başarıya imza attı. İlk yurtdışı deneyimini Kıbrıs'taki Kaya Artemis Resort'te yaşadı ve 2018 yılından bu yana Mısır'da Şarm El Şeyh'teki Reef Oasis Bluebay Hotel Resorts and Spa'nın Genel Müdürlüğü'nü yapıyor.
Aydın, turizmci meslektaşlarına yurtdışı deneyimini öneriyor ve şöyle konuşuyor: "Her ülkenin kendine has kültürünü, tarihini, doğasını görmelerini, misafir profilini, işletme yapılarını, anlayışlarını, insan kaynaklarını deneyimlemelerini ve dünyanın en keyifli mesleği olduğunu düşündüğüm ve yıllarımı verdiğim bu yolda bu keşifleri yapabilmelerini dilerim."
Mehmet Aydın, meslek hayatını misafir, çalışan ve yatırımcı memnuniyetini hep ön planda tutarak geçirmiş bir otelci olarak turizme devam edeceğini belirtiyor.
SERKAN ÖZER
SUNRISE CRYSTAL BAY RESORT GRAND SELECT / MISIR
Akdeniz Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Yüksek Okulu'ndan mezun olduktan sonra ABD'de Florida International'da Yiyecek ve İçecek Yönetimi konusunda master yaptı. Amerika'da çeşitli işletmelerde çalıştıktan sonra sırası ile Türkiye, Rusya ve Mısır'da çeşitli lüks kategori işletmelerde yöneticilik yaptı. Halihazırda Mısır'ın Hurghada şehrindeki Sunrise Crystal Bay Grand Select'in Genel Müdürü.
Kariyerine büyük bir uluslararası firmada yönetici olarak devam etme hedefinde olan Özer, genç turizmcilere çok yönlü eğitime önem vermeyi önererek, "Yabancı dil seviyelerini ve çesitliliklerini mutlaka en üst düzeyde tutmalarını tavsiye ederim. Teknolojik değişimleri takip edip, çalıştıkları yerlerde uygulamalarını birebir takip edip öğrensinler" diyor.
YURTDIŞINDAN ÜLKEMİZE GERİ TRANSFER OLANLAR
Bu arada yurtdışında çalıştıktan sonra ülkemize dönen ve yine turizm sektöründe yönetici pozisyonunda devam edem isimler de var. Güngör Ünay Türköz ve Can Göktaş, bunlardan ikisi.
Güngör Ünay Türköz
Güngör Ünay Türköz, Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu'ndan mezunu. Profesyonel iş hayatına 2000 yılında Pera Palas'ta başladı. Türköz, ardından sırasıyla; Riva Hotels, Acapulco Resorts Convention & Spa, Rixos Antalya, Rixos Libya, Radisson Blu Libya ve Radisson Blu Moldova otellerinde çeşitli görevlerde bulundu. Bu yıla kadar Radisson Blu Nijer Otel'de Otel Müdürü olarak görev yaptı. Nijer Cumhuriyeti'nin Turizm ve Otelciler İşverenleri Federasyonu'nun Onursal Başkanı seçildi. Ve geçen temmuz ayında Türkiye'ye dönen Türköz, yerli otel zinciri Dedeman'ın Türkiye ve yurtdışındaki tüm otellerinin gelir yönetiminden sorumlu olarak yeni görevine başladı.
Yurtdışında çalışırken ülkemizin değerlerini ve insan kaynaklarının özlendiğini söyleyen Türköz, gençlere özellikle uluslararası markalarda çalışmalarını öneriyor ve şöyle konuşuyor: "İnanın otel yöneticisi olmak çok kolay değil, belboy olarak çalışmaya başlayabilirsiniz ancak devamlı çalışırsanız hak ettiğiniz yerde olacaksınız!"
Can Göktaş
Meslek hayatına, Divan Otelleri'nde başlayıp Swissotel The Bosphorus gibi uluslararası zincir otellerin ekiplerinde yer alan Göktaş, Yiyecek&İçecek, Ön Büro ve Satış&Pazarlama departmanlarında çeşitli pozisyonlarda görev aldıktan sonra 2001 yılında The Ritz-Carlton, İstanbul'a geçiş yaptı.
The Ritz-Carlton İstanbul'un açılış ekibinde yer alan ve sekiz yıl boyunca Satış ve Pazarlama Direktörlüğü gibi önemli görevleri yürüten Göktaş, 2009-2010 yılları arasında Çırağan Palace Kempinski Satış&Pazarlama Direktörlüğü ardından İstanbul, Bodrum, Belek ve Bulgaristan otellerinin tüm satış ve pazarlama operasyon ve gelirlerini yönetmekten sorumlu Türkiye ve Güney Avrupa Bölgesi Satış & Pazarlama Direktörlüğü görevini üstlendi. 2015 yılında The Ritz- Carlton, İstanbul'a Genel Müdür olarak geri dönen Can Göktaş, The Ritz-Carlton, İstanbul'un ilk Türk Genel Müdürü olarak görevini başarıyla tamamladı. 2017'de The Ritz Carlton, Almaty'ye transfer oldu ve son beş sene boyunca bu otelin Genel Müdürlüğü ve Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan Marriott Business Council Başkanlığı'nı yürüttü. Göktaş, bu yılbaşı itibarıyla ülkemize döndü ve kariyerine Kaplankaya Projesi'nin COO görevini üstlenerek devam ediyor. Turizmi çok seven Göktaş, çalışma mottosunun "Ne yaparsan yap mükemmelini yap" olduğunu söylüyor.
Dünyada gerek üst düzey gerekse de orta düzeyde yöneticilik yapan veya kendi şirketini kuran ama bizim burada hikayesine geniş yer veremediğimiz otelcilerin bazıları da şöyle:
- Timur Şentürk / Kempinski Hotels Avrupa, Orta Doğu ve Afrika'dan sorumlu COO
- Yıldıray Karaer / Corendon Turizm Grubu Kurucu Ortağı
- Nuri Keleş / Hilton Hotels BDT Ülkeleri ve Türkiye Franchise Direktörü
- Cem Kul / Raffles The Palm Dubai Grup Direktörü
PROFESYONELLERDEN YARININ TURİZMCİLERİNE ÖNERİLER
1-Sabırlı olun ve turizm sektörüne uzun vadeli olarak bakın.
2-Dünyanın her yerinde her milletten dostunuz olacağını sakın unutmayın.
3-Turizmci olmak istiyorsanız öncelikle esnek olmanız gerektiğini aklınızdan çıkarmayın.
4-Başarılı olmak istiyorsanız mutlaka iki-üç yabancı dil öğrenin.
5-Misafirlerimizin ve yatırımcılarımızın memnuniyetine odaklanırsanız başarılı olursunuz.
6- Çok okuyup çok araştırırsanız ekibinizi daha iyi motive edebileceksiniz.
7-İşinizi severek yapın, her gün uyandığınızda ayaklarınız geri gitmeden işinize giderseniz başarılı olursunuz.
8-Turizmin barış sektörü olduğunu ve hangi milletten, hangi görüşten olursa olsun misafirlerinize saygı göstermek zorunda olduğunuzu unutmayın.
9-Dünyada, ülkemizde ve bölgenizde olup bitenleri özellikle de teknolojik alanda olup bitenleri yakından izleyin, olumlu ve olumsuz her gelişmeden ders çıkarmayı ihmal etmeyin.
10- Hanımefendi ve beyefendilere hizmet eden hanımefendi ve beyefendiler olduğunuzu asla aklınızdan çıkarmayın.