Hangi üniversite? Hangi bölüm? Hangi meslek? (1)
PARA ARAŞTIRMA/ ÜRÜN DİRİER Haziran ayında gerçekleşen Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte öğrencilerde tercih heyecanı başladı. Bazı öğrenciler ne istediğini çok iyi biliyor ve hedef odaklı ilerliyor, ancak büyük çoğunluğun yetenek ve ilgi alanlarına göre yönlendirilmeye ihtiyacı olabilir. Rektörler, dekanlar, hocalar ve uzmanlar, gençler için tavsiye niteliğinde olabilecek görüşler paylaştı. En çok ihtiyaç duyulan meslekler, işsiz bırakmayacak bölümler, geleceği parlak işler, en kıymetli uzmanlıklar, havada kapılan yetkinlikler ve yeni açılan bölümleri masaya yatırdık. (Birinci Bölüm)
PSİKOLOGLARA İHTİYAÇ ARTTI
İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. N. Alpaslan Parlakçı, yükseköğretim kurumlarının gençlere yalnızca seçtikleri disiplinlerde mesleki donanım sağlamasının artık yeterli olmadığını ifade ederek, "Onların karmaşık sorunlara çözüm üretme, analitik düşünme gibi inovasyon için gerekli becerilerini geliştirmemiz, eğitim ortamında yeni teknolojilerle tanışmalarını sağlayarak dijital yetkinliklerini daha ileriye taşıyabilmemiz gerekiyor. Diğer yandan çağımızda bireylerin yaşanan dönüşüm sürecine ayak uydurabilmesi için sürekli öğrenme kabiliyetine sahip olması önemli" diyor. Dijital dönüşüme öncülük eden meslek ve disiplinlerin yakın gelecekte de yükselişte olacağını vurgulayan Parlakçı, "Yapay zekâ ekonomisi, bulut bilişim, ürün geliştirme ve robotik, öne çıkan alanlar arasında yer alıyor. Bu doğrultuda başta bilgisayar mühendisliği, elektrik-elektronik mühendisliği, mekatronik mühendisliği olmak üzere dijitalleşme ve otomasyona katkı sunacak bölümler önem kazanıyor. Yine hayatın her alanının giderek daha fazla dijitalleştiğini düşündüğümüzde siber güvenliğin gelecekte oldukça önem kazanacağını öngörmek mümkün. Biz de bu alandaki nitelikli işgücü ihtiyacını düşünerek yakın zaman önce Bilişim Güvenliği Teknolojisi Önlisans Programımızı açtık. Dijitalleşen dünyada sosyal bilimlerin önemini kaybettiğini düşünmek büyük bir yanılgı olacaktır. İnsanı ve toplumu anlama ihtiyacı hep var olacak. 21. yüzyılda dijitalleşme ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemenin yanı sıra pandemi, göçler, ekonomik krizler gibi küresel gelişmeler toplumları derinden etkiliyor. Özellikle bu tür olağanüstü gelişmelerin insan psikolojisine yansımaları nedeniyle yetkin psikologlara ihtiyacın arttığını ve psikoloji disiplinin önem kazandığını düşünüyorum" açıklamasında bulunuyor.
Yaşadığımız pandemi süreciyle birlikte tıp, sağlıkla ilgili bölümler, genetik ve biyomühendislik alanlarının önem kazandığına da işaret eden Parlakçı, şu bilgileri aktarıyor: "Ayrıca dünyada turizm sektörü, pandemi sürecinden sonra hızla iyileşen sektörler arasında yer alıyor ve bu alanda uluslararası yetkinliklere sahip işgücü açığı var. Bu doğrultuda, sektörün küresel rekabet ortamına uyum sağlayabilecek turizm işletmeciliği ile gastronomi ve mutfak sanatları mezunlarına ihtiyaç artacak diye düşünüyorum. Özellikle iklim krizinin geleceğimizi ne denli etkileyeceğini düşündüğümüzde, sürdürülebilirliğe katkı sağlayacak mesleklerin önem kazanacağını öngörmek mümkün. Fosil yakıtların gün geçtikçe tükenmesi ve devletlerin bu enerji türlerine olan bağımlılıklarını azaltarak yenilenebilir enerjiye yönelmeleriyle birlikte önümüzdeki yıllarda yenilenebilir enerji konusunda uzman işgücüne olan talep artacak. Türkiye'de reklam, pazarlama ve dijital medya, hızla büyüyen alanlar arasında yer alıyor. Özellikle dijital medya kullanımındaki artış ve bu alanda yatırımların artması nedeniyle yeni medya teknolojilerini kullanabilmenin ötesinde dijital platformları anlamlandırabilen ve bu alanlara içerik üretebilen nitelikli iş gücüne daha fazla ihtiyaç olacak."
"GELECEĞİN MESLEKLERİ DİSİPLİNLER ÜSTÜ KESİŞİMLERDE ŞEKİLLENECEK"
Koç Üniversitesi Rektör Vekili ve Akademik İşlerden Sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Zeynep Gürhan Canlı'nın aktardıklarına göre, önümüzdeki yıllarda insanlığı ve toplumları en çok etkileyecek yeni buluşların çoğu sosyal bilimler, insani bilimler ile temel bilimler, mühendislik ve tıp alanlarının kesişmelerinde ortaya çıkacak. Dünyanın önemli ve güncel problemlerini düşündüğümüzde ise iklim krizi, çevre ve sürdürülebilirlik, sağlık, sosyal adalet gibi konuların başı çektiğini görüyoruz. Bu da bizi mühendislikten fen bilimlerine, sosyal ve beşeri bilimlerden yönetim bilimlerine, tıptan hukuka, her fakülte ve bölümün kendi içinde kıymetli olduğu ve gelecekte de olmaya devam edeceği görüşüne götürüyor. Geleceğin mesleklerinin disiplinler üstü kesişimlerde şekilleneceği bilinciyle öğrencilerine çift anadal yaparak ikinci bir lisans diploması alabilme yolunu açtıklarını belirten Canlı, "Bu çerçevede burslu öğrencilerin burslarını bir sene daha uzatarak onları teşvik ediyoruz. İster aynı fakülteden ister farklı fakültelerden seçtikleri değişik bölümlerde çiftanadal ya da yandal eğitimi alan öğrencilerimiz, eğitimleri sırasında kendilerine sunulan geniş bilgi yelpazesi sayesinde gelecekte uzmanlaşmaya ihtiyaç duyulacak yeni nesil işlerde fark yaratabilecek donanıma sahip olabiliyorlar. Ayrıca öğrencilikleri boyunca da akademisyenlerimizle birlikte projelerde çalışma olanakları sayesinde disiplinlerarası çalışmalara da katılabiliyorlar" diyor.
DÜNYA EKONOMİK FORUMU'NA GÖRE GELECEĞİN MESLEKLERİ
2022 Dünya Ekonomik Forumu "Geleceğin Meslekleri" konulu rapora göre, insan kaynağı ihtiyacının artacağı meslekleri; Veri Çözümleyici ve Veri Bilimcileri, Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Uzmanı, Büyük Veri Uzmanı, Dijital Pazarlama ve Strateji Uzmanı, Süreç Otomasyon Uzmanı, İş Geliştirme Uzmanı, Dijital Dönüşüm Uzmanı, Bilgi Güvenliği Analisti, Yazılım ve Uygulama Geliştiricileri, Nesnelerin İnterneti (Iot) Uzmanı, Robotik Mühendisi, Veri Tabanı ve Ağ Uzmanları, Sanal Gerçeklik Uzmanı ve Tasarımcıları ile Fintech Mühendisleri olarak sıralayan Teknolojide Kadın Derneği Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı Zehra Öney, dernek olarak en kritik konulardan biri olan teknolojide nitelikli uzman insan kaynağı ihtiyacını gidermek için Wtech Akademi ve Genç Dönüşüm Akademisi olmak üzere iki akademi kurduklarını söylüyor. Öney, şöyle devam ediyor: "Her iki akademimizde de etki düzeyi yüksek uzman yetiştirmeyi hedeflediğimiz için ağırlıklı olarak yazılım dersleri veriyoruz. Robotik Süreç Otomasyonu, Veri Analitiği, Python ile Yapay Zeka, Siber Güvenlik, İş Analistliği, Test Mühendisliği, Veri Bilimi, Mobil Uygulama Geliştirici, DevOps, Google Flutter, Sanallaştırma gibi yapay zeka çağının temel uzmanlıklarını oluşturan eğitimler ile yetenek ve 'soft skill' yani yumuşak yetenek eğitimlerini birleştiriyoruz. Bu zamana kadar her iki akademimizden toplam 2 bine yakın mezun verdik" diyor. Öney, beceri alanında öğrenci ve endüstriler arasında sürdürülebilir kariyer sahibi olabilmek için, Bilgisayar Bilimi, Matematik ve İstatistik, Sanat ve Beşeri Bilimler Mühendislik, Hukuk Meslekleri, Sosyal Bilimler, Eğitim Bilimleri, Biyolojik Bilimler ve Sağlık bölümlerinin birlikte hareket edeceğine işaret ediyor.
"BELKİ 2023 BİR BAŞLANGIÇ NOKTASI OLACAKTIR"
Gebze Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve GOSB Teknopark Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Mehmet Göktürk'e göre, pandemi, Endüstri 4.0 ve ekonomik türbülanslar derken dünya ekonomisi ve demografi değişiyor. Tarihsel gelişmeler incelendiğinde de önemli gelişim süreçlerinin krizler, savaşlar, buhranlar ya da pandemilerle tetiklendiğinin görülebileceğini aktaran Göktürk, "Belki 2023'de yine benzer bir başlangıç noktası olacaktır. Türkiye'de popüler olacak meslekler, dünyadaki ile paraleldir. Dolayısıyla ülkemiz dünyadan izole bir işgücü tablosuna sahip değildir. Bunlar arasında bilişim, insan-makine-robot entegrasyonu, yönetim, sanat, tıp ve biyoteknoloji, tasarım gibi alanlar önde gibi görünmekle beraber geleneksel mühendislik ve fen alanları, yahut hukuk ve diğer yönetim bilimleri dalları her zaman olduğu gibi belirli potansiyele sahiptir. Eğitim alanında eğitim transformasyonu nedeniyle öğretmenlik mesleğinin gelecekte nasıl bir evrim geçireceği ise tartışma konusu" diyor.
Bilişim teknolojileri, birçok mühendislik alanı, tıp gibi alanların yanında, havayolu işletmeciliği gibi eğitimlerin de yeni dönemde öne çıkacağını ifade eden Göktür şunları aktarıyor: "Yeni dönemde rutin işlemlerin çok önemli derecede otomasyon ile yapılacak olması nedeniyle yaratıcı ve karar vermeye dayalı, yenilik üretebilen meslek yeteneğine sahip olan kişiler daha öne çıkacaklar. Rutin işleri yapmaya dayalı bilgi ve beceriye sahip olanlar ise zamanla kendilerini geliştirerek farklı alanlarda çalışmaya zorlanacaklardır. Küresel etkileşim artıkça işgücü rekabeti artacaktır. Diplomadan daha çok yetenekler ön plana çıkacak olduğundan yetenekleri geliştirici bir eğitim alınması, üniversite ile birlikte kendi kendine yeni yetenekler kazanılması ve portföy oluşturulması büyük önem taşımaktadır."
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ'NE YENİ HUKUK FAKÜLTESİ
Covid-19 döneminde özellikle "soft skiller"in öne çıktığını; iletişim, işbirliği, çeviklik, öz-denetim, öz-motivasyon, hızlı öğrenme, takım çalışması, zaman ve iş planlama gibi özelliklerin güçlenmesi gerektiğinin anlaşıldığına dikkat çeken Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Naci İnci, "Geleceğin aranan yetenekleri olarak; kritik ve analitik düşünme, duygusal zekâ, sistem analizi, veri analizi, teknoloji tasarımı ve programlama olarak görülmekte. Dijital dönüşüm aynı zamanda veri çağı demek. Yapay zekânın, artırılmış gerçekliğin, otonom araçların çağı. Tüm yaklaşım çerçevesinde mevcut akademik yapıların yenilenmesi, kendini değişen dünyaya adapte etmesiyle var olan mesleklerin yeni boyutlar kazandığı, eski yöntemlerin geçerliğini yitirdiği görülmektedir. Dolayısıyla öğrencilerin akademik eğitim kurumlarının değişen dünyada kendilerini nasıl yenilediğini, geliştirdiğini analiz etmelerini öneririm. Boğaziçi Üniversitesi'nde mevcut bölümler kendilerini derinleştirmeleri ve geliştirmeleri amacıyla yeni araştırma alanlarına açılmaktadır. Yaşam Bilimleri Merkezimiz, yeni oluşturulan Yapay Zeka ve Veri Bilimleri Enstitüsü, Girişimcilik Merkezi bunlara örnek olarak verilebilir. Özellikle biyoteknoloji alanında yürütülen çalışmalarla öncü nitelikli gelişmelere imza atılmaktadır" diyor.
Boğaziçi Üniversitesi'nin yeni oluşturduğu Hukuk Fakültesi ile güncel sorunlara yanıt oluşturacak hukukçular yetiştirmeyi hedeflediğine işaret eden İnci, şunları aktarıyor: "Özellikle sağlam bir temel hukuk eğitimine ek olarak farklı alanlarda uzmanlaşmayı teşvik edecek bir program oluşturduk. Sağlık Hukuku, Uluslararası Deniz Hukuku, Çevre Hukuku, Dijitalleşme, Yapay Zeka ve Büyük Veri Hukuku, Siber Güvenlik Hukuku, Moda Hukuku, Uluslararası Hava ve Uzay Hukuku, Enerji Hukuku, Avrupa Birliği Hukuku, Hayvan Hakları Hukuku, Spor Hukuku, Uluslararası Örgütler Hukuku gibi derslerle öğrencilerimizi uluslararası arenada var olacak donanımla mezun edeceğiz."
BEYKOZ, OYUN TASARIMI VE E-TİCARET BÖLÜMÜ AÇTI
Günümüzde iş dünyasının ve toplumun ihtiyaçlarının hızla değiştiğine, bu ihtiyaçlar doğrultusunda mesleklerin dönüşerek yeni mesleklerin ortaya çıktığına işaret eden Beykoz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman, "Araştırmalara göre dünyada 2022 yılı itibarıyla toplam 133 milyon yeni iş fırsatı doğarken 75 milyon pozisyon ortadan kalkacak. Hatta bundan beş yıl sonra bugünün iş gücünde önemli görülen becerileri ve yetkinliklerin değişmiş olacağı ifade ediliyor. Üniversitemiz bu değişim ve dönüşümü öngörerek, kurulduğu tarihten itibaren tüm eğitim-öğretim müfredatlarında yer alan Yetkinlik Geliştirme Programı adı altında programlardan bağımsız, tüm öğrencilerin katılım sağladığı ve eğitim öğretim müfredatlarında ortalama yüzde 20 ağırlığı olan bir program uygulamaktadır. Bu program ile öğrencilerimizin öğrenim gördükleri alan bilgisinin yanı sıra 21. yüzyıl iş dünyasının ihtiyaç duyduğu iletişim, liderlik, dijital yeterlilik gibi temel ve yönetsel 14 yetkinlikte kendilerini geliştirmiş olarak mezun olmalarını hedefliyoruz" diyor.
Üniversite bünyesindeki tüm programları sektörlerin ihtiyaç duyduğu alanlara göre şekillendiğini ve uygulama ağırlıklı olduğunu ifade eden Durman, şu bilgileri aktarıyor: "Örneğin geçen yıl açılan E-Ticaret ve Pazarlama önlisans programımız son derece dikkat çeken bir bölüm. Bildiğiniz gibi dijitalleşmenin etkisiyle kurulan e- ticaret platformları, pazarda hızla büyüyor ve küresel ölçekte bir etki yaratıyor. Yaşanan bu gelişmelere paralel olarak e-ticaret hızla büyüyen bir kariyer alanı olarak karşımıza çıkıyor. Bir diğer programımız, Dijital Oyun Tasarımı. Ülkemizde, oyun sektörü ciddi bir ivme yakalamış durumda. Sektörün bu yükselişi, istihdam alanı da oluşturuyor. İyi bir oyun tasarımcısının yaşamın bütün alanlarına değebilmesi gerektiğini düşünerek verdiğimiz öğretim-eğitimle okumayı, araştırmayı ve tartışmayı seven hem kod yazabilen hem de tasarım bilgisi ve kültürüyle donanmış nitelikli gençler, meslek uzmanları yetiştirmek için gayret ediyoruz."
SAĞLIKTA ADI YENİ DUYULAN ALANLAR VAR
Bankacılıktan sağlığa her sektörün dijitalleşmeye başladığına değinen Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Muhsin Konuk'a göre bu bağlamda yazılım mühendisliği ve siber güvenlik gibi alanlar öne çıkıyor. Türk SİHA'larının dünyada kabul görmesi ve bir pazar oluşturmasının gençlerde savunma sanayine ilgiyi artırdığına değinen Konuk, "Özellikle pandemide moleküler biyoloji ve genetik, özellikle de genetik mühendislik öne çıktı. Günümüzde özellikle kalıtsal hastalıkların -ki bunların yüzde 85'i nadir hastalık olarak ortaya çıkıyor- tedavilerine yönelik gen tedavileri, özellikle CRISPR teknolojisinin gelişmesiyle birlikte genetik mühendisliği eliyle düzeltilerek hastalıkların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar önemli. Tüm bunlar geleceğimize ait yeni alanlar olarak kendini gösteriyor" diyor. Hibrit alanlarla beraber hibrit mesleklerin de ortaya çıkmaya başladığına vurgulayan Konuk, şunları aktarıyor: "Bunların başında biyomühendislik geliyor. Bu alan önümüzdeki senelerde ciddi bir atılım gerçekleştirecektir. Bununla beraber sağlık alanında Türkiye'nin ismini daha yeni yeni duyduğu bir sürü alan var. Ergoterapi, dil ve konuşma terapisi gibi. Türkiye'de mektepli dil ve konuşma terapisti sayısı 200 civarındadır, Türkiye'nin bu alanda uzmanlara çok ihtiyacı var. Özellikle otistik çocuklarda ve zihinsel gelişimi biraz durgunlaşmış olan çocuklarda konuşmanın daha düzgün hale getirilmesi için bu alan önemli. Geleceğin mesleklerine ilişkin verebileceğim daha genel örnekler ise şöyle; veri bilimcisi, yapay zeka ve robotik mühendisi, nesnelerin interneti, cihazların güvenlik/onarım personeli, blokchain geliştirici, kullanıcı deneyimi ve insan-bilgisayar etkileşimi tasarımcısı, tıbbi danışmanlık, dijital dedektiflik, alternatif enerji mühendisliği, çöp mühendisliği, doku ve organ mühendisliği."
GELECEĞİN TEKNOLOJİLERİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR
Altınbaş Üniversitesi Elektrikli, Otonom ve İnsansız Araçlar Uygulama ve Araştırma Merkezi-AUTONOM Müdürü ve Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Süleyman Baştürk, İnşaat Mühendisliği, Makine Mühendisliği ve Elektrik Mühendisliği temel kavramlarını bilen, uygulama becerisi gelişkin, analitik düşünme kabiliyetine sahip olanların iş bulma sıkıntısı yaşama olasılığının düşük olduğunu belirterek, şöyle konuşuyor:
"Günümüzde gelişen sanayi ve teknoloji ile üretim kapasitelerinin artması neticesinde lojistik, ulaştırma gibi sektörlerde yaşanması muhtemel farklı işlevlerdeki sistemlerin entegrasyonu ve optimizasyon ihtiyacı, mobil ve bağlantılı araçların/cihazların artması ile elektrikli ve otonom araçlar, bağlantılılık kavramı ve veri analizi-yapay zekâ gibi alanlar öne çıkmakta. Bu bağlamda, bu ihtiyaçların ortaya çıkaracağı Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Bilgisayar-Yazılım Mühendisliği, Siber Güvenlik Uzmanlığı, Robotik Mühendisliği, Büyük Veri Analistliği, Nanoteknoloji ve Malzeme Mühendisliği, Çevre ve İklim Mühendisliği, Dijital Pazarlama, Uzay Mühendisliği, Biyomühendislik, Dron Mühendisliği gibi bazıları şu anda da olan mesleklerin ilerleyen süreçte daha çok ilgi görmesi ya da ortaya çıkması muhtemel gözüküyor" diyor. Üniversite bünyesinde, geleceğe yönelik ihtiyaçlar çerçevesinde kurulan Elektrikli, Otonom ve İnsansız Araçlar Uygulama ve Araştırma Merkezi-AUTONOM'un geleceğin teknolojilerine yönelik çalışmalar yaptığı bilgisini veren Baştürk, "Makine, Elektrik-Elektronik, İnşaat, Endüstri gibi temel mühendislik bölümlerinde ihtiyacın devam edeceğini, bununla birlikte, Bilgisayar/Yazılım Mühendisliği, Malzeme Mühendisliği, Havacılık ve Uzay Mühendisliği, Aviyonik Sistem Tasarım Mühendisliği, İklim Mühendisliği, Gıda Mühendisliği gibi bölümlere de ilerleyen yıllarda ihtiyacımızın artacağını düşünüyorum."
TARIMDA VE GIDADA ALGORİTMALAR DEĞİŞİYOR
Dünyada üretimin sürdürülebilirlik temelinde olacağı yeni bir çağın başladığını ifade eden Nörobiyolog Can Kayacılar, "Bu çağda tarımda da gıdada da her türlü algoritma değişiyor. Bir hammaddeden tek bir ürün üretim ve atık oluşturma yerine, bir hammaddeden en az dört-beş farklı ürün üretim ve sıfır atığa giden bir üretim modeline gidiliyor. Bu süreçlerin tamamında özellikle biyoteknoloji ve biyomühendislik alanlarında yetişmiş insanlara ihtiyaç var. Bu kapsamda özellikle biyomühendislik ve biyoteknoloji alanları çok önemli bir değere kavuşacaktır. Bu alanlarda özellikle biyoreaktör teknolojisinin gelişmesiyle her türlü temel gıda hammaddeleri üretilebilecektir. Gıda sanayinin kullandığı sitrik asit, tükettiğimiz yağlar, vitaminler, Omega-3 gibi çok farklı gıda takviyelerinin hammaddeleri hep biyoreaktörlerde mayalara, bakterilere ya da alglere ürettirilebilecektir" diyor.
Bunun haricinde gen düzenleme teknolojilerinin gelişmesi ile istediğimiz enzim ve etken bileşenleri mayalara, bakterilere ya da alglere genetik mühendislikle ürettirilmesinin mümkün olacağını ifade eden Kayacılar, "Böylece sürdürülebilir üretimin sağlanması gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda özellikle biyomühendislere, moleküler biyologlara, genetik mühendislerine ve biyoteknologlara çok büyük ihtiyaç var. Geleceğin mesleklerinin başında bu bilim dalları geliyor. Burada geliştirilecek biyoreaktör sistemlerinin kontrolü özellikle yapay zekâ teknolojileri ile destekleneceği için yapay zekâ alanında da çok hızlı ilerlemeye ihtiyaç var. Bu kapsamda yapay zekâ alanında çalışacak bilgisayar mühendislerine, mekatronik mezunlarına ve yapay zekâ alanında özelleşmiş bir bölümden mezun insanlara ihtiyaç çok fazla olacaktır" diye konuşuyor.
MESLEKLER MODİFİYE EDİLECEK
Tıp, biyoloji ve sağlık gibi insan sağlığı odaklı mesleklerin güncelliğini her zaman koruyacağını ifade eden Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Prof. Dr. Korkut Ulucan, "Değişen dünya düzeni ile psikoloji ve toplum sosyolojisi gibi meslekler, beslenme ve diyetetik gibi bölümler, yazılım mühendisliği ve veri madenciliği gene güncelliklerini koruyacaktır. Yeni mesleklerin ortaya çıkmasından ziyade, her meslek grubunun kendini ve müfredatını güncelleyeceğini düşünüyorum. Türkiye'de özellikle halen sağlık alanında yeterli kriterlerde gerekli insan gücüne sahip olmadığımız fikrindeyim. Ancak bilgi teknolojileri gibi, sağlık alanında biyoinformatiğin ön planda olacağı modifiye meslek grupları olacağı, yeni bölümlerden ziyade üniversitelerde güncelleme yapılacak bölümlerin gene popüler olacağı kanaatindeyim" diyor.