Ekoturizmde yepyeni rotalar
HÜLYA GENÇ SERTKAYA / Orman Genel Müdürlüğü (OGM), İstanbul'dan Kahramanmaraş'a, İzmir'den Artvin'e 17 ilde 19 noktada ekoturizm rotası belirledi. Ekoturizm güzergahlarında 350 km'lik yürüyüş ve bisiklet parkuru planlandı. Ormanlık alanlarda ekoturizme uygun sahaların tespiti, planlanması ve uygulanması amacıyla 2020-2024 yıllarını kapsayan Ekoturizm Eylem Planı hazırlayan OGM, 2024 sonuna kadar 81 ilde toplam 110 ekoturizm planı ve uygulama alanını Türkiye'ye kazandıracak. Ekoturizmde mesire yerleri çevresiyle beraber cazibe merkezleri olacak. Mesire yerleri işletmecileriyle planlama, uygulama ve izleme konularında OGM müdürlüklerince protokoller gerçekleştirilebilecek.
Ekoturizm imkanlarının geliştirilmesi amacıyla farkındalık, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri gerçekleştirilecek. Tanıtımın iyi ve etkili bir şekilde yapılması kırsal kalkınmaya ve yöre halkının refah seviyesinin yükseltilmesine de katkı sağlayacak. Eylem planı çerçevesinde ekoturizm yönetim planlaması yapılan sahaların ulusal bazda turizm destinasyonlarına eklenmesi ve tur operatörlerinin programına girmesi için çalışmalar yapılacak. Kaynak yöneticileri, ilgi grupları, orman köylüleri, paydaşlar ekoturizm ile ilgili eğitim faaliyetine tabi tutulacak. Eylem planı sonunda oluşturulan ekoturizm alanlarının ülkemiz turizm destinasyonlarına yıllık katkısının 250 milyon TL olması öngörülüyor.
Para Dergisi'ne açıklamalarda bulunan Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, OGM tarafından İzmit Kartepe, Yalova Termal, Bursa Oylat, Adana Aladağ, Karabük Yenice, Bartın Ulukaya, Zonguldak Süzek, Konya Derbent, Muğla Köyceğiz ve Çandır, İzmir Kemalpaşa Nazarköy, Kahramanmaraş Başkonuş, İstanbul Büyükada, Eskişehir Merkez, Antalya Sapadere, Kütahya Domaniç, Amasya Şehzadeler Yolu, Artvin Çoruh ve Bolu Seben yaylası bölgelerinde Ekoturizm Yönetim Planları hazırlandığını ve bu 19 plan güzergahlarında 350 km'lik yürüyüş ve bisiklet parkuru planlandığını söyledi. Bu parkurların yaklaşık 130 km'lik kısmı tamamlandı. Diğer planlamalara ait uygulamaların yılsonu itibarı ile hizmete girmesi öngörülüyor.
UYGUN SAHALAR TESPİT EDİLECEK
OGM tarafından hazırlanan 2020-2024 Ekoturizm Eylem Planı ile ormanlık alanlarda ekoturizme uygun sahaların tespiti, planlanması ve uygulanması, ekoturizm ilgi grupları, kurum ve kuruluşlarla işbirliğiyle koordinasyonların artırılması planlanıyor. Eylem planıyla ormana dayalı ekoturizm imkanlarının geliştirilmesi maksadıyla farkındalık, tanıtım, pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi, yöre ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak adımların atılması amaçlanıyor. Ekoturizm Eylem Planı çerçevesinde öngörülen faaliyetlerin tahmini toplam bütçesinin 7 milyon 250 bin TL'ye ulaşması öngörülüyor. Plan çerçevesinde ekoturizme uygun 62 sahanın tespiti, planlanması ve uygulanmasına yönelik faaliyetlere 3.7 milyon TL, 48 mesire yerine entegre ekoturizm planlarının hazırlanması ve uygulanmasına yönelik faaliyetlere 2.8 milyon TL kaynak ayrılması planlanıyor.
OGM'nin belirleyeceği ekoturizm rotaları, 7'den 77'ye herkese doğa içinde konaklama, yürüyüş ve bisiklet rotaları ve doğal habitatı keşfetme imkanı sunacak. İzmir'in Anadolu'ya açılan kapısı Kemalpaşa'da, Nazarköy Ekoturizm Alanı 25 km'lik yürüyüş ve bisiklet parkuruna sahip. İzmirliler 3 bin yıllık Hitit anıtını ziyaret ederek ormanı keşfe çıkabiliyor. Dünya'da sadece Köyceğiz Gölü çevresinde orman oluşturabilen Anadolu sığla ağacı 65 milyon yıldır burada ve 16 km'lik yürüyüş ve bisiklet parkurunu içeren Kavakarası Ekoturizm Alanı'nın içinde yer alıyor. Yine Köyceğiz'de Çandır Ekoturizm Alanı'nda 35 km'lik parkurda Kaunos Antik Kenti'ni, Köyceğiz gölünü ve Dalyanı seyredecek orman köylüsü ve bal ormanları ile tanışma imkanı bulacak. Adana'nın Aladağ ilçesi Meydan Yaylası Ekoturizm Alanı 19 km'lik parkuru ile ormanda yürümeyi, koşmayı özleyenleri bekliyor. Bartın Ulukaya Ekoturizm alanı 3 km doğa yürüyüşü parkuru, Karabük ili Yenice Göktepe Yaylası Ekoturizm alanı 12 km doğa yürüyüşü parkurları tamamlanmış bulunuyor.
ARTVİN ÇORUH PROJESİ
Artvin Çoruh Ekoturizm Projesi ile Türkiye'nin en uzun ekoturizm yollarından biri Artvin'de hayata geçmiş olacak. Artvin Orman Bölge Müdürlüğü'nce çalışmalara başlanan Ekoturizm Yönetim Planı içerisinde; Anbarlı-Tütüncüler, Ormanlı-Fıstıklı köyleri, Çamlık-Yenimahalle ve Kafkasör-Genya Dağı boyunca 52 kilometrelik dört parkurdan oluşan patika yol, orman yolu, stabilize köy yolu ile bisiklet yolu bulunuyor. Ayrıca güzergâh boyunca giriş-çıkış kontrol üniteleri, patika (yürüyüş) yolu, ahşap köprüler, yağmurluklar, korkuluklar, çeşme, oturma bankları, masalar, kamelyalar, seyir terasları, yön, ağaç, bitki ve hayvan tanıtım tabelaları da tesis edilecek.
Artvin Çoruh Ekoturizm yönetim planı başta olmak üzere, İstanbul Büyükada, Eskişehir Şehir, Kütahya Domaniç, Denizli Çameli, Yalova Termal, Antalya Sapadere Kanyonu, Kahramanmaraş Başkonuş, Amasya Şehzadeler ekoturizm alanları kısa zamanda açılacak.
YILDA 250 MİLYON TL KATKI
Dört yıllık plan döneminde 48'i mesire yerlerine entegre toplam 110 ekoturizm planlama ve uygulama alanı Türkiye'ye kazandırılacak. 81 ildeki 110 rotasıyla 2 bin 500 km'lik bir ekoturizm alanı devreye sokulacak.
OGM Genel Müdürü Bekir Karacabey, eylem planının öngördüğü ekoturizm alanlarının tespiti, planlaması, uygulanması çalışmaları ile ormanlık sahaları üzerinde ekoturizm ile ilgili girişimde bulunulmakla beraber mesire yerlerine entegre ekoturizm planlaması ile mevcut alanlarının cazibesinin artırılmasının hedeflendiğini söyledi. Karacabey, "Kaynak yöneticileri, ilgi grupları, orman köylüleri, paydaşlar ekoturizm ile ilgili eğitim faaliyetine tabi tutulurken, tanıtım faaliyetleri ile alanların ulusal bazda turizm destinasyonlarına eklenmesi sağlanacak bununla beraber kırsal kalkınmaya da katkı sağlayacak. Eylem planı sonunda oluşturulan ekoturizm alanlarımızın ülkemiz turizm destinasyonlarına yıllık 250 milyon TL katkıda bulunacağı öngörülmektedir" ifadelerini kullandı.
YEREL EKONOMİYE KATKISI BÜYÜK
Türkiye'de 2002'de 92 olan mesire yeri sayısı günümüzde bin 538 adede ulaştı. Mayıs 2020 itibarıyla bin 402 adet mesire yeri, 136 adet şehir ormanı mevcut olup, bu tesislerin 544'ü özel sektör, 643'ü ise kamu tüzel kişilikleri tarafından işletiliyor. OGM Genel Müdürü Bekir Karacabey, ormanları koruma bilincini geliştirme ve doğa sevgisini kazandırma yönüyle büyük önem taşıyan mesire alanlarının 30 bin kişiye istihdam sağlaması ve ulusal ekonomiye 800 milyon TL katkı sunması bakımından da önem taşıdığını söyledi. Karacabey, "Mesire yerleri içerisinde bulunan yöresel ürün satış yerleri sayesinde de vatandaşlarımız evlerinde ürettikleri ürünleri satarak hem kendi ekonomilerine hem de ülke ekonomisine katkı sağlıyor. Her yıl yeni kurulanlar ve eski yıllardan sözleşme süreleri dolanlar olmak üzere yaklaşık 150 mesire yeri işletmeciliği ihale ile kiralanıyor" dedi. Normalleşme kapsamında Türkiye genelindeki park, bahçe, plaj, milli parklar ve mesire yerleri 1 Haziran'da kapılarını açtı.
Bekir KARACABEY / Orman Genel Müdürü
"Planlamadaki boşluklar giderilecek"
Ülkemizin genelinde ormanlık sahalarda bağımsız olarak çeşitli ekoturizm etkinlikleri, ekoturizm planları yapılıyor. Ancak yapılan bu tür faaliyetlerin uygulanmasında denetimsizlik ile görev dağılımlarının nasıl olacağına dair boşluklar var. Bunların bir araya getirilmesi ve koordinasyonun sağlanması gerekiyor. Ekoturizm Eylem Planı, gelişen taleplere uygun olarak, gittikçe önemi artan ormanların işlevlerinden biri olan ekoturizmin planlanmasındaki boşlukların giderilmesine katkıda bulunmak ve özellikle ekoturizm fonksiyonu belirlenmiş orman alanlarının nasıl yönetileceği, ormanlar hakkında bilinçlendirmeyi, doğa ve orman sevgisini artırmayı ve orman köylüsüne katkı sağlamayı amaçlıyor. Yapılan çalışmalarda yürüyüş güzergâh ve parkurlarının nasıl olacağı, orman köylüsünün ekoturizm faaliyetlerine nasıl dahil edileceği, orman köylüsüne ekonomik katkının sağlanması, korunan alanlar üzerinde nasıl bir katkısının olacağı, ekoturizm etkinliklerinin neler olacağı, kalıcı olmayan yapı ve tesislerin nasıl olacağı, bir yönetim planı dahilinde yönetileceği gibi kıstaslar belirlenerek düzenli ve sürdürülebilir bir faydalanma amaçlanıyor.
Ahmet Zeki APALI / Turist Rehberleri Birliği Kurucu Başkanı
"Ekoturizm korumacıdır, ülke için dermandır"
Dünyada doğal hayatla ve kaynaklarla uyumlu olan ekoturizme yönelik talep artıyor. Türkiye'nin ekoturizme ağırlık vermesini önemsiyorum, uzun süre önce geçmiş olmasını dilerdim. Ekoturizm her anlamda korumacıdır, ülke için dermandır. Salgından sonra dünyada ve Türkiye'de daha çok tercih edilen bir turizm dalı olacaktır. Ekoturizm sadece ormanlık alanlardaki uygun sahaların turizme açılması değildir; örneğin, düzenleme yapılan o bölgelerin yakınında orman köyü varsa, köy yaşamı, oradaki insanların kültürel ve gastronomi değerleri de ekoturizm kapsamına girer. O civardaki bitki örtüsü ve fauna yapısının korunması da ekoturizm içindedir. Bu nedenle bölge halkının da buna adapte edilmesi gerekir. OGM, kendi yetki alanları üzerinde bulunan ekoturizme uygun sahaların tespiti ve uygulanmasıyla, bir anlamda doğal alanları korumaya alıyor, kontrol altında tutuyor.