Altına hücum!

PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Geçen yıl yatırımcısına yaklaşık yüzde 80 oranında getiri sağlayan altın, 2024 yılına da hızlı bir başlangıç yaptı. Küresel merkez bankalarının faizleri indireceğine ilişkin beklentiler ve jeopolitik risklerin etkisiyle ons altın, son bir ay içerisinde yaklaşık yüzde 7'lik primle 2 bin 195 dolara kadar tırmandı. Ons altındaki yükselişle birlikte iç piyasada da hareketli günler yaşanıyor.

Altın ve para piyasası uzmanlarına göre, altın fiyatlarındaki hareketlilik yıl boyunca devam edecek. Zaten ocak ayında yaptığımız haberde de 2024 yılının 'Altın Çağı' olacağını yine uzmanların öngörülerine dayanarak PARA okurlarıyla paylaşmıştık. Ancak son bir ayda ve özellikle son bir hafta içerisinde gözlenen yukarı yönlü ivmelenmeye bakılırsa yılın ikinci yarısında gerçekleşmesi beklenen yükseliş biraz erkene çekilmiş gibi görünüyor.

TARİHİ ZİRVESİNİ YENİLEDİ

Ons altın fiyatı, geçen hafta cuma günü açıklanan ve zayıf gelen ABD istihdam verileri ile ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları sonrası tarihi zirvesini yenilemişti. Fed'in yılın ilk yarısında politika faizini indirmeye başlayabileceğine ilişkin beklentilerin gücünü koruması ve Orta Doğu'da devam eden jeopolitik risklerin de etkisiyle altının ons fiyatı, geçen hafta 2 bin 195 dolarla rekor seviyeyi test ettikten sonra haftayı yüzde 4,6 artışla 2 bin 179 dolardan tamamlamıştı.

11 Mart haftasında ise ABD enflasyon verileri piyasaların yakın takibindeydi. 12 Mart Salı günü yapılan açıklamaya göre, ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), şubatta aylık bazda beklentiler dahilinde yüzde 0,4 arttı, yıllık bazda ise yüzde 3,2 artışla piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. ABD enflasyon verilerinin beklentilerin üzerinde gelmesinin ardından ons altın fiyatı, 2 bin 158 dolara kadar geri çekilirken, daha sonra gelen alımlarla toparlanarak 14 Mart itibariyle 2 bin 168 dolar oldu. Uzmanlar, ABD'de enflasyonun beklentileri aşmasına karşın Fed'in faiz indirimlerine haziranda başlayabileceğine ilişkin beklentilerin, altının ons fiyatını desteklediğini savunuyor.

DARPHANE ÇİFT VARDİYADA

Uluslararası borsalardaki gelişmeler haliyle Kapalıçarşı fiyatlarına da yansıyor. Hem ons altın, hem de dolar kurundaki artış, 24 ayar gram altın fiyatını da yukarı çekti. Gram altın serbest piyasada, şu sıralarda 2 bin 239 liradan alıcı buluyor. Çeyrek altın 3 bin 900 liradan, Cumhuriyet altını ise 16 bin 300 liradan satılıyor. Vatandaşın en fazla çeyrek altına ilgi gösterdiği belirtiliyor.

Darphane verilerine göre de yarımlık, birlik, iki buçukluk ve beşlik Cumhuriyet ziynet altını üretimi şubat ayında 2 milyon 789 bin 487 adede çıkarak geçen yıl mayıs ayından bu yana en yüksek seviyeyi görürken, çeyrek altın üretimi tek başına 2 milyon 260 bin adet ile başı çekiyor. Üretim artışına rağmen kuyumcular fiziki altın arzında hala sıkıntı yaşandığını belirtirken, Darphane de artan talebe yetişmek için çift vardiya üretime geçti.

GLOBAL BELİRSİZLİKLER DEVAM EDİYOR

Peki, yılın ilk çeyreğinde oldukça başarılı bir performans sergileyen altın, yılın geri kalanında nasıl bir seyir izleyecek? Hızlı yükseliş devam edecek mi? Altın fiyatlarına ilişkin beklentiler neler? Altına yatırım yapmak isteyenler ne alsın? Gram altın mı, yoksa çeyrek altın mı daha cazip? Yoksa altın fonu veya bankada altın hesabı açmak mı daha avantajlı? İşte, bütün bu soruları sizler için işin uzmanlarına sorduk.

Uzmanlara göre, geçen yıl altın fiyatlarının yükselişinde, İsrail-Filistin arasındaki çatışmaların yanı sıra küresel ekonomide yaşanan durgunluk endişeleri ve ABD Merkez Bankası Fed'den gelen faiz indirim sinyalleri gibi faktörler etkili oldu. 2024 yılında da yine makro ekonomik belirsizlikler ve jeopolitik riskler etkili olmaya devam edecek.

Makro ekonomik belirsizliklerin başında ise küresel merkez bankalarının faiz indirimine ne zaman başlayacağı konusu yer alıyor. Fed faiz indirimlerine hangi tarihte başlayacak? Kasım ayında gerçekleşecek ABD Başkanlık seçimleri, altın fiyatlarını nasıl etkileyecek? İşte, bütün bu soruların yanıtları, altın fiyatlarının bundan sonraki seyrini belirleyecek en önemli faktörler arasında önemini koruyor.

PİYASA HAZİRAN'I BEKLİYOR

İstanbul Mücevherciler, Kuyumcular ve Sarraflar Derneği Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Yıldırımtürk, önümüzdeki dönemde küresel piyasalardaki gelişmelere bağlı olarak altın fiyatlarındaki yukarı yönlü seyrin devam edeceğini öngörüyor. Fed Başkanı Powell başta olmak üzere ABD ekonomisinin gidişatına ilişkin yapılacak her açıklamanın veya makro ekonomik verilerin piyasaları etkilediğini belirten Yıldırımtürk, "Mart sonunda faiz indiriminin başlayacağı beklentisi vardı. Şimdi bu biraz ötelendi. Haziran ayında yapılacak mı, yapılmayacak mı? Piyasalarda, ağırlıklı olarak haziran ayı fiyatlanmaya çalışılıyor. Öyle olunca altında biraz yukarı yönlü bir seyir oluştu. Aynı zamanda geçen hafta ABD'de cuma günü açıklanan veriler biraz daha ekonominin soğuduğuna işaret ederek faiz indiriminin başlayacağı beklentisini oluşturdu. O nedenle hızlı bir yükseliş gördük" diyor.

Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş de faiz indirim sürecine ilişkin belirsizliklerin altın fiyatlarının yükselişinde etkili olduğuna işaret ediyor. Piyasaların bu yıl faiz indirimlerine odaklandığına dikkat çeken Memiş, sözlerine şunları ekliyor: "En geç yılın son çeyreğine kadar Fed ve diğer merkez bankalarından faiz indirimi bekleniyor. Ayrıca yine küresel ekonomiye dair fiyatlamalar var. Resesyon fiyatlamaları başladı. Bunun yanı sıra dünya genelinde seçimler var. Bu da ekonomiye dair ciddi belirsizliklere yol açıyor. Diğer yandan; jeopolitik gerilimler de devam ediyor. Bunlar da ons altını destekliyor."

BİRİKMİŞ ENERJİ AÇIĞA ÇIKTI

ALB Yatırım Baş Ekonomisti ve Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, altının uzun bir süredir 2 bin doların üzerinde dengelenmeyi başardığına dikkat çekiyor. Son haftalarda ons altın fiyatlarındaki sıçramayı ABD'den gelen zayıf verilere bağlayan Eryılmaz, şöyle devam ediyor: "Altın uzun bir süredir 2 bin-2 bin 72 dolar arasında eski tarihi zirvelerde konsolide olmuştu. Yatay bir seyirde gidiyordu ancak geçen hafta cuma günü ABD'de iki tane kritik veri açıklandı. Birincisi; imalat ve hizmet sektörlerini kapsayan bileşik PMI verisi. Bu veri şubatta bir önceki aya kıyasla 0,5 puan artışla 52,5'e yükselerek öngörüleri geride bıraktı. Fabrika siparişleri de ocakta aylık bazda yüzde 3,6 azalarak tahminlerin altında kaldı. Makro ekonomik verilerden alınan karışık sinyallere rağmen altın güçlü duruyor. Ancak 2 bin 72 doları aşıp 2 bin 100 doların üzerinde tutunmasını biraz abartılı buluyorum. Bu kadar zıplama göstermesi fazla iyimserliği gösteriyor. Önümüzdeki günlerde altın yatırımcısını üzecek bir veri gelirse hızlı bir geri çekilme görebiliriz. Diğer yandan bu hareket bize şunu gösterdi: Altında yükseliş hareketi beklendiğinden de erken başlayacak. Bu onun çok net göstergesi oldu. Piyasa ikinci çeyreğin sonu veya ortası gibi bu hareketi bekliyordu. Nereden baksanız yükseliş bir iki ay erken başladı. Birincisi teknik birikmiş enerji vardı. Oradan gelen bir etki var. İkincisi de piyasa yoruldu artık. İyimser haberleri görünce altın tarafında bu hareketi yapıyor."

DÜŞÜŞLER ALIM FIRSATI

Uzmanların beklentilerini ve öngörülerini dikkate alırsak; altının her zaman portföylerde yer verilmesi gereken önemli bir yatırım aracı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Zira devam eden jeopolitik risklerin güvenli liman talebini tetiklemesinin yanı sıra, olası küresel reel faiz indirimleri ve ekonomilerdeki durgunluk, uzmanlara göre bu yıl altında yeni tarihi zirveleri de beraberinde getirecek.

Peki, altına yatırım yapmayı düşünenler açısından zamanlama uygun mu? Altına ne zaman yatırım yapalım? Mehmet Ali Yıldırımtürk, bu sorumuza karşılık 'Net bir şey söylemenin mümkün olmadığının' altını çizmekle birlikte şu yorumu yapıyor: "Düne göre altın pahalı ise yarına göre ucuz olacak. Bence yatırımcının, 'Şu fiyattan alacağım, biraz daha bekleyeyim' deme lüksü yok. Düşüşler mutlaka alım fırsatı olarak değerlendirilmeli."

Altına yatırım yapmayı düşünenler açısından yanıtlanması gereken bir başka soru ise yatırım yönteminin nasıl olması gerektiği konusunda düğümleniyor. Ancak bu sorunun tek bir yanıtı yok. Çünkü herkesin risk iştahı ve buna bağlı olarak yatırım tercihleri farklı. Ancak ülkemizdeki genel yatırım eğilimlerine bakılırsa, tasarruf sahipleri kuyumcuya gidip fiziki altın almayı tercih ediyor.

GRAM ALTIN MI, ÇEYREK ALTIN MI?

Fiziki altın almayı tercih edenler ise genellikle gram altın, Cumhuriyet altını veya çeyrek altına yatırım yapıyor. Bankalardan altın almak yerine alım-satım arasındaki makas aralığından dolayı vatandaşın Kapalıçarşı'dan altın alımına yöneldiğine işaret eden İslam Memiş, "Bankaların makas aralığı 70-80 lira, hatta 100 liraları buluyor. Bu da vatandaşı haliyle yastık altına itiyor. Kapalıçarşı'da ise 10-15 lira makas aralığı var. İnsanlar zarar etmemek için daha çok fiziki altına rağbet gösteriyor. Bu da gayet normal. Son 6 aya baktığımızda vatandaş artık fiyata değil, miktara bakıyor. Elinden geldiğince altın birikimini artırmaya çalışıyor" diye konuşuyor.

Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk de fiziki altını tercih edenlere gram altın veya Cumhuriyet Altını'nı öneriyor. Çünkü satın alırken veya satarken 'Eski veya yeni' diye herhangi bir fiyat farkı söz konusu değil. Alım-satım farkı diğer altın çeşitlerine göre daha az. Yatırımda gram ve çeyrek altından sonra en popüler bir diğer altın türü külçe altın. İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. tarafından üretilen farklı büyüklüklerdeki sertifikalı külçe altınları tanımlıyor. Çoğunlukla 24 ayar üretilen külçe altın, 1 gramdan 1 kiloya kadar farklı ölçülerde satışa sunuluyor. Neredeyse tüm kuyumcular diğer altın türleriyle birlikte külçe altın satışı da yapıyor. Bir kiloluk külçe altın ise her kuyumcuda mevcut değil. Kapalıçarşı'daki toptancı altın işletmesi veya İstanbul Altın Borsası üyesi döviz büfelerinden tedarik etmek mümkün. Külçe altın internet sitesinden de satın alınabilir ancak uzmanlar sahtecilik riskine karşı vatandaşın bildiği, güvendiği kuyumcudan almasını öneriyor.

Diğer yandan; uzmanlara göre, fiziki altını tercih edenler açısından bir başka seçenek ise işçilik maliyeti oldukça düşük olan düz bilezikler. Yatırım amaçlı altın alımında, işlenmemiş altın alımının daha karlı bir yöntem olduğunu vurgulayan uzmanlar, ancak fiziki altına yatırımın bazı risklerinin de göz ardı edilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Çalınma ve kaybolma riskinin yanı sıra sahte altınların satın alınması riski söz konusu. Bu yüzden güvenilir ve tanıdığınız kuyumcudan alışveriş yapmak altın alım-satımında mutlaka akılda bulunması gereken önemli bir kural. Ayrıca altının TSE damgası, ayarı ve imalatçı firma detaylarının da kontrol edilmesi gerekiyor.

Yıldırımtürk, finansal okuryazarlığı daha iyi olanların, yani sistemin içinde olan profesyonel yatırımcıların ise, sertifika, fon veya bankalardan kaydi altın şeklinde yatırım tercihinde bulunabileceğini ifade ediyor.

"KKM'den çıkan, altına yöneliyor"

Son zamanlarda ABD'de Trump'ın iktidara gelme olasılığı biraz daha fiyatlanmaya çalışılıyor. Böyle bir beklenti de doları, altını güçlendirebilir ama ülkeler kendi para birimleri ile alışveriş yapma konusunda bir yön arayışı içerisinde. Diğer yandan jeopolitik gerginliklerin bölgeye yayılma riski de halen devam ediyor. Ama her halükarda, haziran ayında faiz indirimleri başlarsa altında kısa zamanda 2 bin 200 doları da görebiliriz. Benim sene sonu beklentim; 2 bin 400 dolar. İç piyasada ise yerel seçimler öncesi kimse Türk Lirası'nda kalmak istemiyor. Kur korumalı mevduattan çıkan paranın biraz altına, biraz da dövize yöneldiğini görüyoruz. Muhtemelen döviz tarafında yükseliş bir miktar daha devam edecek gibi görünüyor. Bunun doğal olarak altının gram fiyatına da yansıması söz konusu olabilir. Aslında gram altındaki çıkış çok hızlı oldu. Burada bir düzeltme olursa 2 bin 110-2 bin 150 seviyelerine kadar gerileyebilir. Ama yükselişlerde ise 2 bin 500'ü de görebiliriz. Seçime kadar iç piyasada çok fazla geri çekilme olmayacağını, geri çekilme olsa bile alım fırsatı olarak değerlendirileceğini düşünüyorum. Hızlı fiyat hareketinin biraz sakinleşmesini beklemekte yarar var. Seçim sonrasında Bakan Mehmet Şimşek'in ifadeleri gerçekleşirse dövizde çok fazla bir şey olmaz. Benim dolardaki beklentim,33-34 lira civarında. Gram altın beklentim yıl sonu için yıl başında 2 bin liraydı. Yüzde 50 enflasyon hesap edersek 3 bin lira zaten olur.

İslam MEMİŞ / Altın ve Para Piyasaları Uzmanı

"Bu yıl da getiride birinciliği elden bırakmaz"

Bu yıl zaten altın için kamuoyuna açıkladığım rakam ons altında 2 bin 350 dolar. Gram altında ise 3 bin lira, benim hedefim bu. Bu öngörüm hala geçerli. Bence, uluslararası borsalarda altının onsunu destekleyen sebeplerin başında merkez bankalarının faiz politikaları etkili olmaya devam ediyor. Ons altın ve dolar yükseldikçe haliyle Kapalıçarşı'daki gram altın da rekor tazeliyor. Bu yıl içerisinde gram altında; yine haziran ayına kadar 2 bin 500-2 bin 700 lira, yıl sonuna kadar 3 bin hatta 3 bin liranın üstünü bekliyorum. Bence gram altının 3 bin 500 liraya kadar yolu var.

Dolar TL bandında beklentim; 40-45 lira bandı arasında. Ons altın ve doların çarpanı gram altında bu seviyelere tekabül ediyor. O yüzden elinde altını olanlar satış için bence çok acele etmesin. Altın yükselişlerine yıl boyunca devam edecek. 2024 yılında altın 'altın çağını' yaşayacak. Hem ons hem gram altın yatırımcısının yüzünü güldürmeye devam edecek. Geçen yıl gram altın yatırımcısına yüzde 82 civarında kazandırmıştı. Bu yıl yine yüzde 100'e yakın bir kazanç sağlayarak birinciliği elden bırakmaz.

Doç. Dr. Filiz ERYILMAZ / ALB Yatırım Baş Ekonomisti ve Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi

"Altında tren kaçıyor, acele edin!"

Altında yakın vadede bir geri çekilme olursa orta ve uzun vadeli yatırımcılar için bir alım fırsatı olarak görüyorum. Çünkü altında tren kaçıyor, artık bundan sonra bu seviyeleri bulmak çok zorlaşabilir. Bu durum bize bunu gösteriyor. ABD'de TÜFE verileri beklentilerin üstünde kalırsa sert düzeltme olur.

İç piyasa açısından baktığımızda ise ekonomi yönetimi çok net bir şekilde 'Dolar kuru artmayacak' diyor. Ancak piyasaya baktığımızda hala güçlü bir dolar talebi var. Dolar TL'deki hareket şubat ayında daha belirgin hale geldi ve bu da gram altını destekliyor. Her şeye rağmen dolar TL'de seçimden sonra enflasyon oranından daha fazla bir artış beklemiyorum. Gram altın ağırlıklı olarak gücünü ons altından alacak. Dolar TL'de de en fazla aylık yüzde 2-2,5 bandında bir hareket bekliyorum. Ons altındaki yükseliş daha erken başlayacak, o seviye piyasanın beklediğinden daha yukarıda olacak. Benim ons altında yıl sonu beklentim; 2 bin 350 dolar civarında, daha yüksek de olabilir. Gram altında ise 3 bin lira seviyelerini göreceğimizi düşünüyorum. İç piyasada yine yaz aylarından kaynaklı düğün sezonu olduğu için ons altındaki hareketliliğin dışında, oradaki talep de altını güçlendirebilir. Yaz aylarında çok rahatlıkla gram altında 2 bin 700'lü seviyeleri görebiliriz. Hem ons hem gram altında çok olumluyum. Portföylerde yüzde 25-30'lara kadar fiziki altın veya altına dayalı enstrümanlara yer verilebilir.

Yusuf DOĞAN / İnfo Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü

"Ons altın rekor seviyeye ulaştı"

Ons altın, ABD Hazine tahvil getirilerinin düşmesi ve ABD Doları (USD) üzerindeki geniş tabanlı satış baskısının etkisiyle yükseliş ivmesi kazandı ve 2.180 doların üzerine çıkarak yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Salı günü (12 mart) ABD'den gelen veriler ISM Hizmetler PMI endeksinin Ocak ayındaki 53.4 seviyesinden Şubat ayında 52.6'ya gerilediğini gösterdi. PMI anketinin enflasyon bileşeni olan Ödenen Fiyatlar Endeksi 64'ten 58.6'ya düşerken, İstihdam Endeksi 48'e gerileyerek hizmet sektörü bordrolarındaki düşüşü vurguladı. Gösterge 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisinin yüzde 4.2'nin altına inmesi ve ABD Dolarının bu verinin ardından satış baskısı altına girmesi, Altının yükseliş ivmesini korumasını sağladı diyebiliriz. Altın, Ekim ayından gelen yükselen regresyon kanalının üst sınırının üzerine çıktı ve günlük grafikteki Göreceli Güç Endeksi (RSI) göstergesi 80'in üzerine çıkarak Ağustos 2020'den bu yana en yüksek seviyesine yükseldi ve aşırı alım koşullarını vurguladı. Mevcut piyasa ortamında altına karşı pozisyon almak bir miktar riskli olsa da, yatırımcılar uzun pozisyonlarını likide etmek için fırsat arayabilir ki özellikle salı günü bunu net bir şekilde gözlemledik ve sonucunda ons altın tarafında fiyatlamayı 2 bin 155 seviyesine kadar gerileten bir realizasyon süreci izledik. 2 bin 140 seviyesi (eski rekor seviye), 2 bin 120 (yükselen kanalın üst sınırı) ve 2100 dolardan (psikolojik seviye, yükselen kanalın orta noktası) referans destek bölgeleri olarak takip edilebilir. Ons altın için yükseliş hedefleri belirlemek zor çünkü keşfedilmemiş rekor bölgelerde fiyatlamalar izledik. Ancak, yukarı yönde, 2 bin 200 yuvarlak seviye psikolojik bir direnç görevi görebilir. Ayrıca momentum analizi yapıldığında 2 bin 300 seviyesi yukarı yönde fiyatlama ufku içinde yer almakta.

GRAFİK:

ALTININ SON 2,5 AYLIK SEYRİ (TL)

Cinsi 31 Aralık 2023 15 Mart 2024 Değişim%

Gram Altın 1960 2239 14,2

Çeyrek Altın 3336 3900 16,9

Cumhuriyet Altını 13.312 16.300 22,4

22 Ayar Bilezik 1858 2164 16,4

GRAFİK: