HÜLYA GENÇ SERTKAYA/ Siber güvenliğe "çatı mevzuat" geliyor. Yeni düzenlemeyle, Türkiye Cumhuriyeti'nin siber uzaydaki milli gücünü meydana getiren bütün unsurlarına karşı içten ve dıştan yöneltilen mevcut ve muhtemel tehditlerin tespit ve bertaraf edilmesi, siber olayların muhtemel etkilerini azaltmaya yönelik esasların belirlenmesi, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşların siber saldırılara karşı korunmasına yönelik düzenlemeye gidiliyor. Türkiye'nin siber güvenlikle ilgili politika ve stratejisini belirlemek üzere Siber Güvenlik Kurulu ihdas ediliyor.
Meclis gündemindeki bir diğer kanun teklifiyle en düşük emekli aylığı ödeme tutarı 2025 Ocak dönemi itibarıyla uygulanmak üzere 12 bin 500 liradan 14 bin 469 liraya yükseltiliyor. İşverene asgari ücret desteği 1 Ocak 2025'ten geçerli olmak üzere 700 liradan bin liraya çıkarılıyor. Söz konusu düzenlemelerin kısa bir aranın ardından 28 Ocak'ta çalışmalarına başlayacak olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) Genel Kurul gündeme alınması bekleniyor.
BAŞKANLIĞIN GELİRLERİ BELİRLENDİ
Siber Güvenlik Kanun Teklifi TBMM Milli Savunma Komisyonu'nda kabul edildi. Siber uzayda varlık gösteren, faaliyet yürüten, hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşları kapsıyor. Teklifle, milli güvenlik istihbaratını devlet çapında oluşturmakla görevli Milli İstihbarat Teşkilatı'nın yürüttüğü faaliyetler ile Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı'nın yürüttükleri istihbari nitelikteki faaliyetler bu kapsam dışında tutuluyor. Komisyon görüşmeleri sırasında verilen önergeyle, Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu uyarınca yürütülen faaliyetler de kapsam dışında bırakılıyor.
Teklifle; özel bütçeli bir kurum olarak tasarlanan Başkanlığın gelirlerini, genel bütçeden yapılacak hazine yardımları, Başkanlığın faaliyetlerden elde edeceği gelirler, Başkanlık tarafından verilecek idari para cezaları, kurulu veya kurulacak fonların gelirlerinden Cumhurbaşkanı kararıyla yüzde 10'una kadar aktarılacak tutarlar ile diğer gelirler oluşturacak.
Başkanlığın yürüteceği görev ve hizmetler kapsamında; yurt dışından ithalat ve hibe yoluyla sağlayacağı veya temin edeceği her türlü malzeme, araç, gereç, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılım ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanacağı yedek parçalar, hammadde malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemeleri, her türlü vergi, resim, fon, prim, damga vergisi ve harçlardan muaf tutulacak.
SİBER DAYANIKLILIĞI ARTIRACAK
Teklifle, 8 Ocak'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulan Siber Güvenlik Başkanlığı'nın görevlerine yenileri ekleniyor. Teklife göre; Başkanlığın görevleri arasında kritik altyapılar ve bilişim sistemlerinin siber dayanıklılığının artırılması, siber saldırılara karşı korunması, gerçekleştirilen siber saldırıların tespiti, muhtemel saldırıların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması veya ortadan kaldırılmasına yönelik faaliyet yürütmek yer alıyor. Bu kapsamda zafiyet ve sızma testleri ile varlıklara yönelik risk analizleri yapmak veya yaptırmak, siber tehditlerle mücadele etmek, siber tehdit istihbaratı elde etmek, oluşturmak ve paylaşmak, zararlı yazılım inceleme faaliyetleri yürütmek de Başkanlığın görevleri arasında bulunuyor.
15 YILA KADAR HAPİS
Siber güvenlik ekosisteminin güçlendirilmesinin amaçlandığı teklifle siber güvenliğe ilişkin caydırıcı yaptırım süreçlerinin işletilmesine yönelik olarak; bazı fiillere hapis cezası, diğer bazı fiillere ise idari para cezası verilmesi düzenleniyor. Siber suçlarla veya siber güvenliği ihlallerle daha etkin bir şekilde mücadele edilebilmesi ve konuyla ilgili caydırıcılığın temin edilebilmesi amacıyla Türk Ceza Kanunu'nda yer alan benzeri fiillerden ayrı olarak bazı suç ve cezalar ihdas ediliyor. Birkaç örnek verelim. Teklife göre, kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere bu Kanunla yetkilendirilen mercilerin ve denetim görevlilerinin görev ve yetkileri kapsamında istedikleri bilgi, belge, yazılım, veri ve donanımı vermeyenler veya bunların alınmasına engel olanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 500 günden bin 500 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak. Bu Kanun uyarınca alınması gerekli onay, yetki veya izinleri almaksızın faaliyet yürütenlere iki yıldan dört yıla kadar hapis ve bin günden 2 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Sır saklama yükümlüğünü yerine getirmeyenler veya bu Kanundan kaynaklanan görev yetkilerini kötüye kullananlar dört yıldan sekiz yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Siber uzayda veri sızıntısı nedeniyle daha önce yer alan kişisel veya kritik kamu hizmeti kapsamına giren kurumsal verileri, kişilerin veya kurumların izni olmaksızın ücretli veya ücretsiz şekilde erişime açan, paylaşan veya satışa çıkaranlara üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilecek. Siber uzayda veri sızıntısı olmadığı halde halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak ya da kurumları veya şahısları hedef almak amacıyla veri sızıntısı yapılmış gibi içerik oluşturanlar ve/veya bu içerikleri yayanlar iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Türkiye Cumhuriyeti'nin siber uzaydaki milli gücünü meydana getiren unsurlarına yönelik olarak siber saldırıda bulunan veya bu saldırı neticesinde elde ettiği her türlü veriyi siber uzayda bulunduranlara fiil daha ağır bir cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde sekiz yıldan 12 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu saldırı neticesinde elde ettiği her türlü veriyi siber uzayda yayan, başka bir yere gönderen veya satışa çıkaranlara ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası getirilecek.
EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI 14 BİN 469 LİRA
En düşük emekli aylığı ve asgari ücrete işveren desteğini de içeren ekonomiye ilişkin kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Teklifle, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor. Yaşlılık, malullük, ölüm aylığı alan emeklilere ve hak sahiplerine dosya bazında 12 bin 500 lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı kanun teklifiyle 2025 Ocak ayı ödeme dönemi itibarıyla 14 bin 469 liraya yükseltiliyor. Emekli ve hak sahiplerinin aylık artışında uygulanan Temmuz-Aralık dönemi için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı olan yüzde 15.75 oranında artış yapılması düzenleniyor.
3.87 MİLYON KİŞİYİ ETKİLEYECEK
Mevcut durumda gelir ve aylık ödenen 16.6 milyon kişi bulunuyor. Etki analizine göre, 2024 Aralık ayı itibarıyla 12 bin 500 liranın altında aylık ödenen kişi sayısı 3.8 milyon iken, 2025 Ocak dönemi artışı sonrası 1.98 milyon olarak gerçekleşti. En düşük emekli aylığı ödeme tutarının 14 bin 469 liraya çıkarılması ile aylıkları bu tutara yükseltilerek ödenecek kişi sayısı ise 3.87 milyon olacak. En düşük emekli aylığı ödeme tutarının 2025 yılı Ocak ödeme dönemi itibarıyla 14 bin 460 liraya yükseltilmesi halinde yıllık yaklaşık 47.7 milyar lira maliyet öngörülüyor. Artış, 2025 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren dosya aylıklarına uygulanacak. Düzenlemenin bu hafta TBMM Genel Kurul gündemine alınması bekleniyor.
İŞVERENE ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ ARTTI
Kanun teklifiyle, işverenlerin işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumalarını ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2016 yılından bu yana uygulanan işverene asgari ücret desteği de yükseltiliyor. 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici madde ile 2025 yılında işgücü maliyetlerini azaltmak üzere, işverenlere İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanmak üzere sigorta priminden mahsup edilerek günlük 33,33 lira, aylık bin lira asgari ücret desteği sağlanması düzenleniyor. Prime esas günlük kazanç tutarının, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 2 bin lira olarak esas alınması öngörülüyor. Etki analizine göre, yapılan düzenlemenin maliyetinin; aylık 5.26 milyar lira, yıllık 63.13 milyar lira olacağı öngörülüyor. 2024'ün ilk dokuz ayında asgari ücret desteğinden aylık ortalama 1 milyon 469 bin 965 işyeri yararlandı ve toplam 38.12 milyar lira destek sağlandı. Uygulamanın hayata geçirildiği 2016 yılından günümüze kadar ise toplam 123.6 milyar lira destek sağlandı.
Kanun teklifiyle, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) kayyımlık görevinde kullanabileceği bazı hak ve yetkiler belirleniyor. Bankacılık Kanunu'nda TMSF'ye verilen hak ve yetkilerin de kayyımlar hakkında kıyasen uygulanması sağlanıyor. Mahkemelerce şirketler hakkında kayyım atanmasına karar verildiği takdirde TMSF'nin kayyım olarak atanabilmesine imkân veren kanuni düzenlemenin uygulama süresi 5 yıl daha uzatılıyor.
Kurula Cumhurbaşkanı başkanlık edecek
Teklife göre, Siber Güvenlik Kurulu Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı, Savunma Sanayii Başkan ve Siber Güvenlik Başkanı'ndan oluşacak. Cumhurbaşkanının katılmadığı hallerde Kurula, Cumhurbaşkanı Yardımcısı başkanlık edecek. Kurul toplantılarına üyeler dışında, gündemin özelliğine göre ilgili bakan ve kişiler de çağrılarak bilgi ve görüş alınabilecek. Kurul, görevleri kapsamında gerekli görmesi halinde komisyon ve çalışma grupları oluşturabilecek. Kurulun sekretarya hizmetleri, Siber Güvenlik Başkanlığı tarafından yürütülecek. Kurul, komisyon ve çalışma gruplarının çalışma usul ve esasları Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
