ŞULE GÜNER/ AB Komisyonu, Avrupa Birliği'ni temsilen yapay zeka konusundaki Avrupa Konseyi Çerçeve Sözleşmesi'nin geçen hafta Litvanya'nın Vilnius kentinde düzenlenen Avrupa Konseyi Adalet Bakanları gayriresmi konferansında imzalandığını açıkladı.
Anlaşma, insan hakları ve demokratik değerlerin, kamu ve özel sektör yapay zeka modellerinin düzenlenmesinde önemli role sahip olacak.
Sözleşme, yapay zeka konusunda yasal olarak bağlayıcı ilk uluslararası anlaşma olma özelliğini taşıyor.
İmza töreninden sonra yapılan açıklamada, sözleşmenin, AB'nin kapsamlı yapay zeka kurallarıyla tamamen uyumlu olduğu, bunun yapay zeka sistemlerinin insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğüyle uyumlu olmasını sağlayacak ortak bir yaklaşım sunacağı ifade edildi.
Sözleşmenin, AB yapay zeka yasasında da yer alan risk tabanlı yaklaşım, yapay zeka sistemlerinin değer zinciri boyunca şeffaflık ve yüksek riskli yapay zeka sistemleri için ek yükümlülükler gibi temel kavramları barındırdığı belirtildi.
Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi bu yılın Mayıs ayında kabul etmişti.
Anlaşmanın, imzalayan ülkeler için yasal açıdan bağlayıcılığı bulunan dünyanın ilk yapay zeka uluslararası anlaşması olduğu ve yapay zeka sistemlerinden kaynaklanan herhangi bir zarar veya ayrımcılıktan herkesi sorumlu kılacağı bildirildi.
Ayrıca, söz konusu sistemlerin vatandaşların eşitlik ve mahremiyet haklarına saygı göstermesini zorunlu kıldığı ve yapay zeka hak ihlalleri mağdurlarına yasal kaynaklar sağlanacağı belirtildi. Bununla birlikte, herhangi bir ihlal olması durumunda, para cezaları gibi uygulamalar ise henüz yürürlüğe konulmadı.
İngiltere Bilim, Yenilik ve Teknoloji Bakanı Peter Kyle, anlaşmanın imzalanmasının küresel anlamda "önemli bir ilk adım" olduğu yorumunu yaptı.
ABD Kongresi, yapay zeka düzenlemesi için henüz ülke çapında bir yaptırım uygulamadı. Ancak Biden yönetimi tarafından yapay zeka güvenliği için komiteler görevlendirildi.
AB'deki Türk şirketleri için de bağlayıcı
AB, yapay zeka teknolojilerinin güvenli ve etik kullanımını sağlamak amacıyla Yapay Zeka Yasası çerçevesinde, AB genelinde faaliyet gösteren tüm şirketleri, Türk şirketleri de dahil olmak üzere, sıkı uyum kurallarına tabi tutacak.
Yasa çerçevesindeki kurallara uyum sağlamayan şirketler, ağır para cezaları ve AB pazarına erişimlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir. Bu durum, Türk şirketleri için büyük maddi kayıplara ve rekabet avantajlarının kaybedilmesine neden olabilir. AB, bu düzenlemelerle yapay zeka teknolojilerinin etik ve güvenli kullanımını sağlamak ve pazarındaki rekabeti adil tutmak amacını taşıyor.
Yeni düzenleme, özellikle yüksek riskli yapay zeka sistemlerine odaklanıyor. Sağlık, güvenlik ve temel haklar üzerinde önemli etkiler yaratabilecek bu sistemler, sıkı denetimlere tabi tutulacak ve uyumsuzluk durumunda ciddi yaptırımlar uygulanacak.
Yapay Zeka Yasası, kişisel verilerin korunması, özel hayatın ve iletişim gizliliğinin güvence altına alınması gibi temel hakların korunmasını amaçlarken, aynı zamanda yapay zeka ekosisteminde yeniliği ve rekabeti teşvik etmeyi de hedefliyor.
*****
Kendi yazdığı makaleleri tespit ediyor
Yapay zeka tarafından üretilen sahte akademik makaleleri yüzde 94 doğru tespit edebilen bir makine öğrenimi algoritması geliştirildi. Bu algoritmanın yaygın veri madenciliği tekniklerinden neredeyse iki kat daha başarılı olduğu kaydedildi.
New York Eyalet Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olan Ahmed Abdeen Hamed, sahte makaleleri yüzde 94 doğru tespit edebilen xFakeSci adını verdiği bir makine öğrenimi algoritması geliştirdi. Bu algoritmanın internette veri kazma tekniğinden (veri madenciliği) neredeyse iki kat daha başarılı olduğu kaydedildi.
Hamed, "Ana araştırmam biyomedikal bilişim, ancak tıbbi yayınlar, klinik deneyler, çevrimiçi kaynaklar ve sosyal medya madenciliği ile çalıştığım için, her zaman birinin yaydığı bilginin gerçekliği konusunda endişeliyim" dedi.
Scientific Reports dergisinde yayınlanan yeni bir makalede, Hamed ve Çin'deki Hefei Teknolojisi Üniversitesi'nde profesör olan ortağı Xindong Wu, üç popüler tıbbi konunun (Alzheimer, kanser ve depresyon) her biri için 50 sahte makale oluşturdu ve bunları aynı konulardaki aynı sayıda gerçek makaleyle karşılaştırdı.
Birkaç deneyden sonra, xFakeSci'yi makalelerin nasıl yazıldığına dair iki önemli özelliği analiz edecek şekilde programladı.
*****
Gençler için önemli karar
YouTube, uzmanların tekrar tekrar izlenen içeriklerin gençler üzerinde zararlı etkiler yaratabileceği uyarılarının ardından, 13-17 yaş aralığındaki gençlere yönelik fitness seviyelerini, vücut ağırlıklarını veya fiziksel özellikleri idealleştiren videoları önerme uygulamasını sonlandırma kararı aldı.
Yeni yönergeler doğrultusunda, YouTube'un algoritmaları, genç kullanıcıları bu tür içeriklere yönlendirmekten kaçınacak ve "tavşan delikleri" olarak bilinen, sürekli benzer içeriklere yönlendiren döngülerden uzak tutacak. Şirket, bu içeriklerin kuralları ihlal etmediğini, ancak tekrar tekrar izlenmesinin bazı kullanıcıların sağlığını etkileyebileceğini belirtti.
ABD'de bu güvenlik çerçevesinin daha önce tanıtıldığını belirten YouTube, İngiltere'de de benzer önlemlerin uygulamaya alındığını bildirdi. Çevrimiçi Güvenlik Yasası, teknoloji şirketlerinin çocukları zararlı içeriklerden korumasını ve algoritmalarının 18 yaş altındaki kullanıcıları bu tür materyallere nasıl maruz bırakabileceğini değerlendirmesini öngörüyor.
London School of Economics Sosyal Psikoloji Profesörü Sonia Livingstone, sosyal medyanın öz saygı üzerindeki etkisinin önemine dikkat çekerek, "Algoritmaların değiştirilmesi, YouTube gibi platformlar için olumlu bir adım olarak kabul ediliyor ve özellikle zayıflıkları ve ruh sağlığı sorunları olan gençler için faydalı olacak" ifadelerini kullandı.
*****
Dünyanın en güçlü yapay zeka eğitim sistemi
Elon Musk, xAI girişimi tarafından geliştirilen ve dünyanın en güçlü yapay zeka eğitim sistemi olarak adlandırılan Colossus'u devreye aldığını açıkladı.
Elon Musk, xAI girişimi tarafından geliştirilen ve dünyanın en güçlü yapay zeka eğitim sistemi olarak adlandırılan Colossus'u devreye aldığını açıkladı. Colossus, 100 binden fazla NVIDIA H100 ekran kartıyla donatılmış olup, yapay zeka modellerini eğitmek için muazzam bir hesaplama gücü sunuyor. Bu gelişme, yapay zeka teknolojilerinin evriminde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Colossus, firmanın yapay zeka modeli Grok'u eğitmek için kullanılacak.Grok, OpenAI'nin GPT-4 modeline rakip olarak geliştiriliyor ve ilk etapta Musk'ın X sosyal medya platformunun ücretli abonelerine sunuluyor.
