HÜLYA GENÇ SERTKAYA / Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı III (IPARD III Programı) kapsamında 2025 yılında toplam 188 milyon euro tutarında hibe desteği için beş farklı tedbirden başvuru çağrı ilanına çıkacak. Başvuru sahiplerinin projelerinin ön hazırlıklarını rahatça yapabilmeleri amacıyla önceden açıklanan takvime göre, 2025 Nisan, Haziran, Ağustos ve Eylül'de çağrılar ilan edilecek. Hibe destek için başvurular 81 ilden yapılabilecek. IPARD III Programı kapsamında yatırımlara yüzde 50-75 oranlarında hibe destek sağlanacak. 2025 yılında çıkılacak bu çağrılarla, kırsal alanlarda yaklaşık 300 milyon euro tutarında yatırımın ülke ekonomisine kazandırılması ve binlerce kişiye yeni istihdam sağlanması hedefleniyor.
50 MİLYON EURO BÜTÇELİ İLK ÇAĞRI NİSAN'DA
2025 yılı çağrı takvimine göre LEADER Yaklaşımı- Yerel Kalkınma Stratejilerinin Uygulanması tedbiri kapsamında Nisan ayında çağrı ilanı yayımlanacak ve başvurular Haziran'da alınacak. Bu çağrıda toplam destek bütçesi 50 milyon euro olacak. IPARD Programı kapsamındaki LEADER yaklaşımıyla, TKDK tarafından Yerel Eylem Grupları (YEG) destekleniyor. Yerelde çiftçilerden STK'lara, kadınlardan gençlere kadar birçok aktörün bir araya gelerek oluşturduğu YEG'ler aracılığıyla bölgenin kalkınması için stratejiler belirlenip, uygulanıyor. Böylelikle, kırsaldaki yöre insanı 'LEADER' ile birleşip, yerelde güçleniyor.
İkinci olarak Çiftlik Faaliyetlerinin Geliştirilmesi ve İş Geliştirme tedbiri kapsamında Haziranda ilana çıkılacak. Temmuz'da müracaatlar alınacak. Bu çağrı kapsamında 42 milyon euro bütçe ayrılacak. Takvime göre Ağustos'ta iki ilana çıkılacak. Bunlardan ilki Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar olacak. Bu tedbir kapsamında Eylül'de müracaatlar alınacak ve bu çağrının 43 milyon euro bütçesi olacak. Tarım-Çevre, İklim ve Organik Tarım-Biyoçeşitlilik-Toy Kuşu Popülasyonunun Geliştirmesi kapsamında yine Ağustos'ta ilana çıkılacak. Eylül-Şubat döneminde başvurular alınacak. Bu çağrıya 3 milyon euro bütçe ayrılacak.
Son olarak Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması ile ilgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar kapsamında ise Eylül'de ilana çıkılıp müracaatlar Ekim'de alınacak ve 50 milyon euro bütçesi olacak.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, konuya ilişkin yaptığı açıklamada IPARD III Programı kapsamında 2025 yılında açılacak bu çağrılarla kırsal alanlarda yaklaşık 300 milyon euro tutarında yatırımın daha ülke ekonomisine kazandırılması ve binlerce kişiye de yeni istihdam sağlanmasının hedeflendiğini kaydetti.
81 İLE YAYGINLAŞTIRILRDI
Türkiye ve AB arasında yapılan görüşmeler neticesinde geçen yıl uygulanmaya başlanan IPARD III Programı'nın coğrafi kapsamı genişletilerek 42 ilden 81 ile yaygınlaştırılmıştı. Hatırlanacağı üzere bu program döneminde Türkiye'nin ulusal katkı oranı yüzde 25'ten yüzde 50'ye yükseltilmek suretiyle, 2024 yılından itibaren yedi yıl süreyle uygulanacak olan IPARD-III Programı'nın toplam bütçesi 555 milyon euro'dan 785 milyon euro'ya çıkarılmıştı. Yine bu Program döneminde, başvuru inceleme süreçlerinin hızlandırılması ve girişimcilere kolaylık sağlanması amacıyla ilk kez yıllık çağrı takvimi hazırlanıp, geçen yıl Mart ayı içerisinde kamuoyu ile paylaşılmıştı. TKDK'dan yapılan açıklamaya göre, IPARD III Programı'nın 2024 yılı tüm başvuru çağrı ilanları, kamuoyuna duyurulan yıllık çağrı takvimi doğrultusunda tamamlandı.
KIRSALDA SOSYAL KALKINMAYI TEŞVİK EDECEK
Bakan Yumaklı, IPARD I ve II Program dönemlerinde olduğu gibi IPARD III Programı kapsamında da çevrenin korunması ve hayvan refahının sağlanması gözetilerek tarım ve gıda sektörlerindeki işletmelerin modernize edileceğini vurguladı. Yumaklı, AB standartlarında yeni tesislerin ülkeye kazandırılacağını, kırsal alanlardaki ekonomik faaliyetler çeşitlendirilerek yeni istihdam alanları oluşturulacağını ve kırsal alanlarda sosyal kalkınmanın teşvik edileceğini kaydetti. 188 milyon euro hibe bütçeli IPARD III Programı 2025 yılı çağrı takviminin, ülkenin tarım-sanayi entegrasyonunun daha da gelişmesine, katma değeri yüksek üretim altyapısının güçlenmesine ve yeni istihdam alanları oluşmasına önemli katkılarda bulunacağını dile getiren Yumaklı, "81 ilimizdeki girişimcilerimizi çağrı takvimi kapsamında TKDK'nın İl Koordinatörlükleri ve İl İrtibat Ofislerine başvuruda bulunmaya, kırsal kalkınma alanındaki gücümüze güç katmaya davet ediyorum" dedi.
IPARD Programları kapsamında 1.9 milyar euro hibe desteği verildi
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu TKDK, Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) tarafından ortaklaşa finanse edilen IPARD Programı kapsamında; hayvansal üretimden bitkisel üretime, el sanatlarından kırsal turizme, yenilenebilir enerjiden makine parklarına kadar birçok sektörde girişimcilere hibe desteği sağlamaya devam ediyor. TKDK, IPARD Programı'nı 2011 yılından beri uyguluyor. IPARD Programları kapsamında bugüne kadar 25 bin 845 tesis ve projeye toplam 1.9 milyar euro hibe desteği verildi. Bu hibeler vesilesiyle yaklaşık 4 milyar euro tutarında yatırım ülkeye kazandırılırken, 100 bini aşkın kişiye de istihdam sağlandı. Türkiye, IPARD I ve IPARD II Programları fon kullanım oranlarının başarısı bakımından ise AB'ye aday ülkeler arasında ilk sırada yer aldı.
TKDK'dan yapılan açıklamaya göre IPARD kapsamında en fazla desteklenen projelerin sektörel dağılımı; 13 bin 312 proje ile bitkisel üretimin çeşitlendirilmesi işlenmesi ve pazarlanması, 2 bin 832 proje ile arıcılık, bin 601 proje ile süt üreten tarımsal işletmeler, bin 305 proje ile kırmızı et üreten tarımsal işletmeler ve bin 290 proje ile yenilenebilir enerji tesisleri şeklinde sıralanıyor.
5 bin ile 3 milyon euro arasında hibe desteği sağlanıyor
IPARD III Programı kapsamında yatırımlara yüzde 50-75 oranlarında hibe destek sağlanıyor. Desteklenen sektöre göre değişmekle birlikte desteklenecek projelerin bütçe sınırları ise 5 bin euro ile 3 milyon euro arasında değişiklik gösteriyor.
TKDK tarafından kadınların ve gençlerin tarım ve kırsal alanlarda daha etkin bir şekilde yer almasını teşvik etmek ve bu kesimin ülkeye sağlayacağı ekonomik katkıyı artırmak amacıyla pozitif ayrımcılık da uygulanıyor. Bu minvalde, kadın ve gençlerin yatırımlarını öne çıkarmak için proje seçiminde ilave puan veriliyor. Genç yatırımcılar (40 yaş altı) için ek hibe oranı sağlanıyor.
Mehmet Ali ÜNAL / Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı
"Tarım sanayi entegrasyonunun kırsalda gelişmesini teşvik edecek"
TKDK IPARD programları 2011 yılından beri gelişerek başarılı bir şekilde uygulanıyor. Geçen yıl olduğu gibi, TKDK 2025 yılı IPARD çağrı takviminin çağrı ilanları başvuru dönemlerinden önce yayınlanması, proje hazırlıkları açısından önemli ve olumlu bir gelişme oldu. Diğer tarımsal yatırım konuları yanında, LEADER Yaklaşımı Yerel Kalkınma Stratejilerı'nin yerel ihtiyaçlarını en iyi yerel aktörler bileceğinden, 'bir araya getirme' tabandan tavana, kamu-özel sektör ve sivil toplum kuruluşları ortaklıklarının kurulması teşvik edilerek, tarım sanayi entegrasyonunun kırsalda gelişmesini teşvik edecektir.
