25 milyar içecek ambalajı dönüşüm bekliyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen ve belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi ve kullanılması sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı Depozito Yönetim Sistemi'nin gelecek yıl içerisinde hayata geçirilmesi planlanıyor. GEKADER verilerine göre sistem devreye alındığında ise ekonomiye en az 5 milyar TL'lik bir katkı sunmuş olacak.
Türkiye genelinde gelecek yıl içerisinde 5 bin noktaya, 2028'e kadar da 30 bin noktaya geri dönüşüm makinelerinin kurulması hedeflenirken, vatandaşlar bu makinelere cam, alüminyum ve pet şişeleri tanıtarak atabilecek ve e-cüzdan vasıtasıyla bu ambalajların iadesini alabilecek. Sistem; insani tüketim amaçlı içeceklerin piyasaya sürülmesinde kullanılan cam, polietilen teraftalat (PET) ve alüminyum malzemeden yapılan tek kullanımlık ambalajların başarılı bir şekilde toplanmasını amaçlıyor.
Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) tarafından yapılan araştırmaya göre, Depozito Yönetim Sistemi'nin hayata geçirilmesiyle on binlerce ton sera gazı azalımı sağlanacak.
Enerjiden 1,3 milyar kWh, petrolden 3,6 ise milyon varil tasarruf edilmesi beklenen sistemin ek 20 bin istihdam oluşturması öngörülüyor.
- "İlk etapta ekonomiye 5-6 milyar liralık katkı sağlanacak"
GEKADER araştırmasına göre, Türkiye genelinde gelecek tek kullanımlık pet, cam ve alüminyum ambalaja sahip şişe sayısının 25 milyar adedi bulması öngörülüyor. Gelecek yıl hayata geçirilmesi planlanan Depozito Yönetim Sistemi ile birlikte 25 milyar şişenin geri dönüşümü sağlanacak.
GEKADER Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Eren, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Türkiye'de depozito iade sisteminin altyapı çalışmalarının Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından uzun zamandır yürütüldüğünü belirterek, sektör olarak bir an önce sistemin hayata geçmesi için sabırsızlıkla beklediklerini söyledi.
Yaptıkları araştırmaya göre gelecek yıl Türkiye genelinde tüketilmesi beklenen cam, pet ve alüminyum ambalajlı içecek sayısının 25 milyar adede yükseleceğini dile getiren Eren, "İlk etapta ekonomiye minimum 5-6 milyar liralık katkı sağlanacağını düşünüyoruz." dedi.
- "Sistemin bir an önce hayata geçmesi için bekliyoruz"
Fatih Eren, dünya genelinde Almanya başta olmak üzere, Hollanda, İspanya, İtalya ve Fransa gibi Avrupa ülkelerinin bu sistemi uzun süredir kullandığını kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'de ise altyapı hazırlıkları sürüyor. Bu sistem çevre kirliliğini ve sera gazı salımını azaltacak, enerjiden ve petrolden ciddi tasarruf sağlayacak. Ürünlerin çevreye kontrolsüz ve gelişigüzel atılmasının ya da bırakılmasının önüne geçilmesiyle daha temiz bir doğaya sahip olacağız. Ülkemiz için hayati önemde gördüğümüz DYS'nin bir an önce hayata geçirilmesini bekliyoruz."
Eren, Türkiye'nin geri dönüşüm sektöründe Avrupa pazarında söz sahibi ülkelerden olduğuna dikkati çekerek, şu bilgileri verdi:
"Türkiye, şişelenmiş içecek sektöründe gelecek vaat eden bir potansiyele sahip. Geri dönüşümden elde edilen ham madde üretiminde çok ciddi yatırım ve üretim söz konusu. Geri dönüşümde Avrupa'nın birçok ülkesini geride bırakmış durumdayız. Dünya genelinde ise Çin ve Hindistan gibi üretim yapan ülkeler arasındayız. Evlerde ayrıştırma yaygın olmadığı için global pazarda plastik ham madde talebini karşılamak için diğer ülkelerde olduğu gibi sıkı denetimlerle atık ithalatını sürdürüyoruz. Depozito iade sisteminde biriken geri dönüştürülebilir atıklar ülke ekonomisine plastik ürün veya ihracat olarak yansıyacak. DYS, bu yönüyle de hem sektöre hem de ülkemize çok ciddi katkı ve avantajlar sunacak."