PARA ARAŞTIRMA/ MERVE YILMAZ GERGİN Pikan cevizi, dünyada daha çok Pekan olarak isimlendirilmesine rağmen ülkemizde meyvesi ve tohumu cevize benzediğinden dolayı pikan cevizi olarak adlandırılıyor. Yerli cevizlere göre iç randımanın yüksekliği, ılıman iklim bölgelerde daha az masrafla yetişebilmesi, zengin besin içeriğinin olması pikan cevizini diğer cevizden ayıran özelliklerin başında geliyor. Pikan cevizinin anavatanı, Kuzey Amerika kıtası. Özellikle ABD'nin güney eyaletleri ile Meksika da önemli yetiştiricilik merkezleri arasında yer alıyor. Ülkemizde ise Marmara, Ege, Akdeniz ve Güney Doğu yetiştiricilik için oldukça elverişli bölgelerin başında geliyor. Üretim en çok Antalya'da gerçekleşiyor. Pikan cevizi ağacı, en fazla ürünü dikiminin 10. yılında veriyor. Daha önceki yıllarında ortalama 20 kilogram verim alınırken, 10. yılda 50 kilogram ürün alınabiliyor. Bir dönüm bahçeye yaklaşık 20 adet fidan dikilebiliyor. Kabuklu fiyatı 100 TL, kabuksuz ise 250 TL'den başlayıp artabiliyor. Kaptan Tarım Genel Müdürü Mustafa Yetener bir dönümden 10 yıl sonunda 100 bin TL üzerinde kazanç sağlanabileceğini söylüyor. Antalyalı pikan cevizi üreticisi Arif Aksoy da uzun dönemde bu alana yatırım yapan girişimcinin kazanacağını ifade ediyor. Özyeşil Fidancılık Genel Müdürü Muharrem Yavaş ise bu bitkinin bakımının diğerlerine göre daha kolay olduğunu dile getiriyor.
AŞILI AĞAÇLARDAN 700 KG CEVİZ ALDI
20 yıldır Antalya'da pikan cevizi üreticiliği yapan Arif Aksoy, 10 dönümlük bir arazide 100 ekili ağaç ile üretim gerçekleştirdiklerini söylüyor. Bir pikan ağacından ise ortalama 20 kilogram mahsul alınıyor. Firma, geçen yıl yeni aşılanan genç ağaçlardan 700 kilogram mahsul elde etmiş. Bu yılki hedef ise bin kilogram. Bu ağaçların sadece Akdeniz ve sahil kesimlerinde yetişmeye elverişli olduğunun altını çizen Aksoy, bakımının ise oldukça zahmetsiz ve kolay olduğu vurgusunu yapıyor. Ağırlık satışlarının iç pazar olduğunu ekleyen Aksoy, Almanya'daki bir müşterisine ortalama 350 kilogram bandında ürün gönderdiğini ifade ediyor. Pikan cevizinin bu yılki toptan fiyatı 160 TL olurken kabuksuz olarak satılan fiyat ise 400 TL. Pikan cevizinin yeterince tanıtılmadığı görüşünü de savunan Aksoy, konuşmasını şu sözlerle tamamlıyor:
"Çoğu insan pikan cevizinin tadını ve yararlarını bilmiyor. Normal yuvarlak cevizlere göre oldukça tatlı ve besin değeri olarak daha yüksektir. Uzun dönemli olarak üretim ve sabırla yeteri kadar kazanç elde ediliyor. 10 senede ağaçlar tam verime geçiyor. Bu alana yatırım yapanın kazanacağına gönülden inanıyorum."
KAZANCI YÜKSEK
20 yıldır pikan cevizinin hem fidanını hem de meyvesini üreten Kaptan Tarım, Antalya merkezde hizmet veriyor. Türkiye'nin önde gelen pikan üreticilerinden biri olduklarını iddia eden firma Genel Müdürü Mustafa Yetener, bir dönüm pikan cevizi bahçesine 20 adet fidan dikilebileceğini ve tüm maliyetin de 5 bin TL olduğuna dikkat çekiyor. 300 dönümlük bir bahçede 6 bin pikan ağacı olduğuna dikkat çeken Yetener, bir ağacın 10 yılda 50 kilogram meyve verdiğini söylüyor. 2022 yılında Kaptan Tarım'da üretim 60 ton olmuş. Bu yıl ise beklenti 70 tonun üzerinde. Pikan cevizinin kabuklu kilogram fiyatı 100-120 TL, iç olarak da 250-300 TL arasında değişiyor. Yurtiçinden oldukça talep olduğunu ve ihracat için ürün kalmadığı bilgisini de ekleyen Yetener, bir pikan ağacının üç, maksimum dört yıl içinde meyve verdiğinin altını çiziyor. Kaptan Tarım'da pikan cevizi fidanı ise 200 TL'den satılıyor.
Pikan cevizinin çok avantajlı bir ürün olduğuna da dikkat çeken Yetener, sadece üç defa ilacı ve üç defa da gübresinin olduğunu, sıcak iklim sevdiğini ve yazın haftalık sulamanın yeterli olabileceğini dile getiriyor. Yetener'e göre; Antalya, Mersin, Adana, Hatay ve İzmir bölgeleri de üretim için oldukça elverişli. Pazarda bu ürün için büyük bir boşluk olduğunu vurgulayan Yetener, kazancının çok yüksek olduğunu, bir dönümün 10 yıl sonunda 100 bin TL üzerinde kazanç sağladığına dikkat çekiyor.
"YATIRIM YAPMAK İSTEYENE FIRSAT KAPISI"
Muharrem YAVAŞ / Özyeşil Fidancılık Genel Müdürü
Yaklaşık 5 bin adet fidan yetiştiriyorum. 25 tane de pikan cevizi ağacı yetiştiriyorum. Bir ağaçtan ortalama 20 kilogram verim alınıyor. Marmara, Ege, Akdeniz ve Güney Doğu, yetiştiricilik için oldukça elverişli bölgeler. Ağaçların 10-12 cm arayla dikilmesi gerekiyor. Pikan cevizi ağacının iç kurt problemi bulunmuyor. Sinek yumurtasını bırakmıyor. İyi bir budamayla kaliteli verim alınabiliyor. Arsız bir bitki. Ağır bakım istemiyor. Üstelik verimi de bol. Pazarda boşluk olduğunu düşünüyorum. Hatta bu bitkiye verilen desteklerle üretim çoğaltılmalı. Üreticiler kendi iklimlerine uygun cevizi bularak ekerse büyük gelir edebilir. Yatırım yapmak isteyene iyi bir fırsat olduğunu düşünüyorum.
FAYDASI ÇOK
-Yüksek antioksidan içeren pikan cevizi, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
-Folik asit, A, C ve E vitaminleri, kalsiyum, magnezyum, fosfor, potasyum ve çinko gibi minerallerin önemli bir kaynağıdır.
-Prostat rahatsızlığının tedavisinde etkilidir.
-Kan basıncının dengelenmesine yardımcı olur.
-Kolesterol düşürücü etkisiyle kalp ve damar sağlığını destekler.
-Şeker hastalığının kontrolünü sağlar.
-Sindirim sistemini korur ve güçlendirir.
-Beyin gelişimini destekleyerek beyin hücrelerinin korunmasına yardımcı olur.
-Hafızayı güçlendirir.
-Kilo vermeye yardımcı olur.
PİKAN CEVİZİNİN DİĞERLERİNDEN FARKI NEDİR?
Pikan cevizini diğer ceviz tür ve çeşitlerinden ayıran en önemli özellikler; iç randımanının yüksekliği, cevizin yetişmediği ılıman iklimlerde diğer meyve türlerine göre daha az masrafla yetiştirilebilmesi, kabuğunun elle kolayca kırılabilmesi ve meyvesinin daha uzun süreyle saklanabilmesi. Dış kabuğu normal cevize göre daha düzgün bir yapıya sahip ve daha ince. Tadı ise tatlıdır.
YAĞI, ECZACILIK VE KOZMETİK SEKTÖRÜNDE KULLANILIYOR
Tarım Orman Bakanlığı'ndan aldığımız bilgiler doğrultusunda; pikan cevizinin çerez olarak tüketilmesinin yanında pasta, kek, dondurma, reçel yapımında da kullanılıyor. Ayrıca ABD'de ekmek ve dondurma sanayinde geniş kullanım alanlarına sahip. Pikan cevizi yağı ise eczacılık ve kozmetik sanayinde değerlendiriliyor. Ülkemizde pikan üretiminin artmasıyla birlikte kullanımının yaygınlaşacağı ve tüketiminin çeşitleneceği düşünülüyor.
