PARA ARAŞTIRMA/ ÖZGE ÖZ Depremin yaraları sarmaya çalışılırken, temel ihtiyaçların karşılanması noktasında da gerekli ekipmanlar bölgeye sevk ediliyor. Bölgedeki temel ihtiyaçların başında ise su deposu geliyor. Birçok kurum, STK ve gönüllü; bölgeye su deposu gönderse de ihtiyaçlar henüz tamamlanmış değil. Hem konteyner kentlerde hem de yeni kurulacak şehirlerde su deposuna ihtiyaç var. Hal böyle olunca, sektör hareketlendi ve üreticiler ise taleplere yetişmek için stoklarını güncelledi. Bölgede yatay, dikey ve silindir olmak üzere her modele ihtiyaç var. Deponun su kapasitesi de burada önemli bir nokta. Özellikle konteyner kentler için hızlı ve modüler olan çözümlere şu an için ihtiyaç var. Yeni kurulacak kentler için ise depreme dayanıklı olması açısından silindir modeller ön plana çıkacak gibi duruyor. Fiyatlar ise deponun yapım malzemesine ve kapasitesine bağlı. Ancak genel fiyatlara bakıldığında 10 bin liraya da 170 bin liraya da su deposu mevcut piyasada.
BÖLGEDE HAREKETLİLİK OLDU
Mektank Mekanik Sistemler, modüler su depoları ve yakıt tankları konusunda 35 yıldır hizmet veriyor. Mektank Genel Müdürü Servet Solmaz, deprem bölgesinden gelen siparişler olduğunu belirterek hareketliliğe dikkat çekiyor. Solmaz, "Deprem bölgesinde su depolarına şu anda ihtiyaç var. Bize de gelen siparişler oldu" diyor. Firma olarak kendi stoklarının olduğunu söyleyen Solmaz, bu sebeple siparişi yetiştirmekte de zorlanmadıklarını söyleyerek, "Talepleri karşılıyoruz şu anda üretim aşamasında bir sorun yok" şeklinde konuşuyor. Konteyner kent ve bölgedeki evlerin tekrar yapımında da su depoları kullanılacak. Bu sebeple bölgenin su deposu ihtiyacı çok fazla. Konuyla ilgili Solmaz, "Konteyner kentler ve inşaatlar için farklı su depoları gerekecek. Yani o bölgede daha yapacak çok iş var. Şu an için konteyner kentler ve acil ihtiyaçlar için su depoları gerekiyor. Bunların ise belli özellikleri oluyor. Örneğin modüler ve hızlı olmalı" diyor. İstenildiği ölçüde su deposu yapılabileceğinden bahseden Solmaz, konteyner kentler için genelde bir tonluk depoların tercih edildiğini belirterek, "Bu tercihler değişkenlik gösterebilir ancak hızlı olan hemen kullanılsın denilen durumlarda genelde bir ton olanı tercih ediliyor. Bazen iki tonluk depoların da sipariş verildiğini gözlemliyoruz. Ancak su kapasitesi de depolar için önemli. 200 tonluk bir deponun nakliye ve diğer giderleri dahil fiyatı 168 bin TL ve talep hiç olmadığı kadar yüksek diyebilirim" şeklinde yorum yapıyor. Solmaz, son olarak ise "Maalesef bu üzücü olay, pazarı hareketlendirdi. 1999 depreminde de aynısı olmuştu. Evet başta ekonomi etkileniyor, ama sonrasında da bölgeyi toparlamak adına yapılan yardımlarla bölge ve ekonomi canlanıyor. Daha sonraki süreçte ise binalar için su deposuna ihtiyaç olacaktır" diyor.
"HER TÜRLÜ DEPOYA İHTİYAÇ VAR"
Ephesus Plastik, 1995'te kurulan bir firma. Kuruluşundan kısa bir süre sonra gıda depoları satışında Floteks'in Türkiye distribütörü olmuş ve faaliyetlerine Bursa Osmangazi'de devam ediyor. Firma sahibi Barış Arslan, kendilerine çeşitli taleplerin olduğunu ve teklif verildiğini belirterek, "Üretimi artırmadık çünkü şu an için yeterli stokumuz var. Deprem bölgesinde konteyner kentlerin çoğalması ile su depolarına olan ihtiyaç var. Sonrası için bina yapım süreçlerinde ihtiyaç devam edecek. Bu sebeple şu anda her türlü depoya ihtiyaç var" diyor. Gelen talep nedeniyle fiyat artırmayıp fırsatçılık yapmadıklarını belirten firma sahibi, "10 tonluk bir su deposunun fiyatı 10 bin 500 TL. Bölgede 100 litrelik depolar da var veya 20 tonluk da. Modellere baktığımızda ise yatay, dikey ve silindir olması fark etmez genelde hepsi tercih ediliyor" diyor. İyi malzemelerden yapıldığı için her modelin dayanıklı olduğunu belirten Arslan, "Bu su depoları evlerde de kullanılabilir ancak buna yerel yönetimler karar vermeli. Bireysel hareket etmek yerine tek merkezden olmasının daha iyi olacağını düşünüyorum. Zaten konteyner kent ve sonrasında yapılacak evler için kullanılan depolar aynı olacak. Sistem olarak birbirlerinden farkı yok" diyor. Arslan, son olarak normalde bu dönemlerin iş açısından sakin geçtiğini söyleyerek "Şu sıralar bir hareketlilik var. Büyük kurumlardan da talep oldu. Biz de stoklarımızı güncelledik" diyor.
"TALEBİN ARTACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM"
Sektöre yeni giren firmalardan Ekomaksi, 2009'da kurulmuş ve modüler su depolama sistemleri alanında faaliyet gösteriyor. Firma hem yurtiçine hem de ve yurtdışına ürün gönderiyor. Ekomaksi Fabrika Müdürü Hakan Esin, "Biz sektöre nispeten yeni başlayan firmalardanız. Su deposu için hem konteyner kentlerde hem de evlerde ihtiyaç olacağını ve talebin artacağını düşünüyorum" diyor. Fabrikanın tesisi ise Malatya'da ve depremden zarar görmüş, ancak yetkililer gerekli çalışmaları yaparak kısa bir süre sonra fabrikayı üretime hazır hale getirecekler. Esin, "Tesisimiz zarar görse de gerekli çalışmaları yaptık. Umuyoruz ki kısa bir süre sonra tekrar faaliyete geçeceğiz. Şu an siparişler geliyor" şeklinde konuşuyor. Özellikle yaklaşık üç-dört ay sonra yoğun bir talep olacağını düşünen Esin, "Şu anda bir altyapı çalışması var. Bu çalışmalar bitince de eksikler ortaya çıkacak ve su depolarına ihtiyaç artacaktır diye düşünüyorum. Şu an için bölgede her model tercih ediliyor" diyor.
TEMİZLİĞİ NASIL YAPILMALI?
Su deposu temizliği, yılda en az bir defa deponun içindeki suyun tamamen boşaltılarak temizlenmesiyle olur. Bunun dışında depoda bulunan suyun belirli sürelerde kontrol edilmesi gerekir. Suyun tadının, kokusun, renginin değişmesi gibi durumlarda bir yılın dolması beklenmemeli. Su deposu temizliği için ise suyun tamamen boşaltılması gerekiyor. Depo içerisi aydınlatılarak, zemininde bulunan çamur tarzı şeyler ilk olarak temizlenmeli. Yüzde 10'luk çamaşır suyu ve su hazırlanarak elde edilen karışımla depo içi yıkanarak hastalık yapıcı mikroorganizmaları öldürmek amaçlanır. Karışım 20 dakika kalacak şekilde ayarlandıktan sonra su ile yıkanarak çamaşır suyu temizlenir. Deponun yıkanmasının ardından depoya su doldurulur ve kapağı kapatılır. Su miktarına uygun miktarda klor atılarak sudaki klor seviyesinin düzenli olarak ölçülmesi gerekir.
