Perakende dünyasında hem üretici firmalar hem de mağazalar alışverişçilerin hayatını kolaylaştırmak için çalışıyor. Ürünlerin mağaza içinde ve rafta nasıl sergileneceğini belirleyen 'planogram' çalışmaları, tüketicilere en kısa sürede en doğru ürünü sunmayı hedefliyor. Çünkü alışverişçi her ziyaretinde minimum eforla ihtiyacı olan ürünü almak istiyor.
En iyi fiyatı bulunca alıyorlar
Ekonomik değişimlerle birlikte Türkiye'de ayda bir ya da iki kez büyük marketleri ziyaret eden ve toplu alışveriş yapan alışverişçiler artık haftalık hatta günlük/anlık alışveriş yapıyor. Yani en iyi fiyatı buldukları anda ürünleri satın alma eğilimine giriyor. Piyasadaki promosyonları yakından takip eden ve fiyat hassasiyeti yüksek alışverişçi profilleri hızla yaygınlaşıyor. Bu durum indirim marketlerinin tüm Türkiye'de hızlı aksiyon alabilmesine sebep oluyor.
Planlı alışveriş özellikle içecek ve atıştırmalık kategorisinde çok daha azalmış durumda. Alışverişçiler market ziyaretlerinde ürünleri anlık tüketim için anlık kararlarla satın alıyor.
Tüketici 3,5 saniyede karar veriyor
REM People Müşteri Başarı Direktörü Ali Dedei, artık alışverişçiyi çok iyi tanıyan tüm firmaların da bildiği üzere raf önünde karar verme süresinin 3,5 saniyeye indiğini söylüyor. Perakendeciler bu limitli saniyeler içinde ürünlerin raflardan sepetlere geçişini sağlamaya çalışıyor.
Yani alışverişçilere kararlarını en kısa sürede aldırabilmek için ürünleri maksimum beğeniye ulaştırmak gerekiyor. Ali Dedei'ye göre bunun yolu da 'planogram'dan geçiyor. Mağazalardaki ürünlerin raflarda nasıl düzenleneceğini belirleyen teknikleri ifade eden 'planogram' ile tüketicinin işi kolaylaşıyor.
Karar ağacına göre şekilleniyor
En çok bilinen, en çok beğenilen, en çok aranan ve istenilen ürünlerin market içinde de en kolay şekilde bulunmasını sağlayan planogram, binlerce ürünün bulunduğu marketlerde markaların en çok odaklandığı alanların başında geliyor. Son yıllarda alışverişçi odaklı pazarlama aktiviteleri ile alışverişçi ihtiyaç analizleri, alışverişçi iç görüleri ve satın alma karar ağaçları çalışmaları da çok önem kazanıyor. Her kategori için karar ağaçları değişmekle birlikte en çok dikkat çekici olanı 'Ana kategori-alt kategori-marka-fiyat-varyant-boyut' olarak sıralanıyor.
Bu karar ağaçlarının en önemli etki alanları ise markaların raflardaki dizilimlerine yani planograma olan etkileri. Alışverişçi zihnindeki bu yolculuk ile raflardaki ürünlerin dizilim kuralları paralellik gösterdiğinde yani doğru kurgulanmış planograma maksimum uyum sağlandığında alışverişçilerin minimum eforla aradıkları ürünlerle buluştuğu görünüyor.
