PARA ARAŞTIRMA/ ÖZGE ÖZ Birim alandan elde edilen verime bakıldığında oldukça karlı görünen mısır ekimi her geçen gün artıyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) paylaştığı bilgiye göre Türkiye'de mısır üretimi, 2020'ye oranla yüzde 3,8 artarak 2021 yılında yaklaşık 6,8 milyon tona ulaştı. Ayrıca Türkiye'de mısır üretiminde ilk zamanlar Sakarya, Bursa ve Adana öne çıkardı. Halen de bu iller önemli üretim merkezi konumunda ancak Konya, Karaman, Aydın, Denizli, Kırklareli, Samsun gibi iller de mısır üretimini artırmış durumda. Özellikle pamuk, şeker pancarı ve buğday bölgelerinde son zamanlarda mısır ekimi öne çıkmış durumda. Sulamanın etkisi ve getirisinin yüksek olması nedeniyle birçok üretici de mısıra yöneliyor.
Üretim artışında ekim alanlarının genişlemesi kadar verimliliğin de etkili olduğu söyleniyor. Yem, yağ, nişasta ve nişasta bazlı şeker sanayicisi için mısır oldukça önemli bir konuma sahip. Bu sebeplerle halen üretici için çok ciddi fırsatlar barındırıyor ve pazarlama sorunu da bulunmuyor. Birçok tarım ürününde çiftçi nasıl satacağını düşünürken mısırda sanayicinin talebi nedeniyle alım garantili bir ürün olarak da öne çıkıyor. Özellikle sulanabilir arazilere sahip bölgeler için mısır üretimi karlı görünüyor.
AYÇİÇEĞİNE ALTERNATİF OLDU
Bölgedeki barajların da etkisiyle artık Kırklareli'nde hatırı sayılır bir mısır üretimi var. Ayçiçeği üretimi ile bilinen bölgede sulama barajlarının da etkisi ile mısır ekimi öne çıkmaya başlamış ve bölgedeki ekim alanları 90 bin dönüm alana ulaşmış. Ekim alanlarının daha da artmaya devam ettiğini söyleyen Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan, "Barajlar yapıldıktan sonra sulu tarım başladı. İlk başlarda az sayıda çiftçi bu işe girdi. Bizim bölgede şeker pancarı üretimi de vardı. Öncelikle bu aileler mısır üretimine girdi. Sonrasında ayçiçeği üreten çiftçilerimizden de geçişler oldu. Bu bölgedeki mısırlar hem yemlik hem de slajlık. Bu sebeple üretici, hangisinin fiyatı uygunsa onu tercih ediyor. Hayvancılık bölgede yaygın olduğu için ürünlerin satışında zorluk çekilmiyor" diyor. Kullanılabilir yerlerin yüzde 90-95'inde çoğunlukla mısır ekili. Bölgedeki barajların da etkisiyle sulu tarım yapıldığı için mısırdan yüksek verim alındığı için Şaylan, bölgedeki üreticilerin mısırı tercih ettiğini belirtiyor.
ÜRETİCİ KAZANIYOR
Son 10 yıldır bölgede mısır yoğunluğu olduğunu belirten Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, alternatif ürünlerin ayçiçeği, fasulye ve şeker pancarı olduğunu söylüyor. Bayram, "Alternatif ürünler de var tabii ama üreticilerin mısırdan para kazanması, verimli olması ve mısırın bölgeye uyumlu olmasından dolayı tercih ediliyor" diyor. Bayram, Karaman'da 350 bin dekarda yaklaşık 600 bin ton mısır üretimi olduğunu da belirtiyor. Bölgenin su kaynaklarının az olduğunu ve yetersiz yağış aldığını söyleyen Bayram, "Su açısından sıkıntılı bir bölgedeyiz ama üretici para kazandığı için ekiyor" diyor.
YÜZDE 25'İ ADANA'DAN
Adana Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen, bölgedeki üreticilerin pamuktan mısıra geçmesinin 20 yıllık bir geçiş sürecini kapsadığını söylüyor. Girmen, "Bu geçiş birden olmadı tabii, ama üreticiler mısırı tercih ediyor artık. Çünkü pamuk üretim maliyeti çok yüksek. Hatta hasadı bile sorun. Bu sebeple üreticiler ikinci planda tuttu. Emeklerinin karşılığını da alamıyorlardı. Birim alanda en fazla verim mısırda elde edildiğinden üreticiler mısırı tercih ediyor" diyor. Bayram, bölgedeki fabrikaların ürünleri aldığı için mısırı pazarlamada bir sorun olmadığını da belirtiyor. Ayrıca mısır üretiminin yüzde 25'inin yani yaklaşık olarak 1 milyon 200 bin tonun Adana'da yapıldığını da söylüyor.
PAZARLAMADA SORUN YOK
Çukurovalı çiftçi, beyaz altın pamuktan mısıra geçeli çok oldu. Nur Özkan, Çukurova ve mısır denilince ilk akla gelen isimlerden biri... Çukurova'nın mısır kraliçesi olarak tanınan Nur Özkan, 23 yıldır çiftçilikle uğraşıyor ve toplamda iki bin dönümü bulan arazilerinin yaklaşık bin dönümünde mısır yetiştiriyor. Mısırı, buğday ve pamuğa göre daha iyi kazandırdığı için tercih ettiğini belirten Nur Özkan, "Mısırdan önce pamuk yetiştiriyorduk. Artık pamuğu bıraktım. Mısıra ağırlık verdim" diyor. Mısırda birim alandan maksimum verim elde edildiğini belirten Özkan, bunun üreticiyi memnun eden bir durum olduğunu ve sulanınca da verim arttığı için mısırın tercih edildiğini söylüyor. Adana'da üç tane büyük mısır fabrikası olduğunu da belirten Özkan, "Buradaki mısırları genelde bu fabrikalar alıyor. Ayrıca nişasta ve nişasta bazlı şeker sanayicileri tarafından da alım oluyor. Bir de buranın mısırı GDO'suz olduğu için Çukurova mısırı tercih ediliyor. Ayrıca mısırı pazarlamada sıkıntı yok, çünkü kullanım alanı geniş. Diğer tarım ürünlerine göre pazarda daha şanslı. Satmakta zorlanmıyoruz" diyor. Çukurova mısırının sahip olduğu içeriğiyle dünyadaki en kaliteli mısırlardan biri olduğunu da belirten Özhan, bu sebeple gurur duyduklarını da söylüyor.
"MISIRA DÖNÜŞ VAR"
Hasan Hacıhaliloğlu / Taban Gıda CEO'su
Özellikle sulak arazilerde yüksek oranda mısıra dönüş var, çünkü elde ettiği ürün ve getirisi, özellikle buğdaya göre çok yukarıda kalıyor. Buğday ve mısır arasındaki fiyat farkı gittikçe azalıyor. Ortalamada iyi bir arazide dönümünden 600 kg buğday elde edebiliyorken aynı arazide bin 100 kg'ın üzerinde mısır elde edebiliyor. Ülkemizde son iki-üç yılda gerçekleşen mısır üretimi yaklaşık 6-6.5 milyon ton aralığında. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Mayıs ayında yayınladığı rapora göre 2021 yılında 6 milyon 750 bin ton civarında mısır üretilmiş. Aynı raporda da 2022 yılı için mısır üretimi yaklaşık 7 milyon ton olarak bekleniyor. Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş başladıktan sonra birçok tahıl ürünün fiyatında diğer emtia ürünlerinde olduğu gibi ciddi bir artış gerçekleşti. Ayrıca Ukrayna'nın mısır üretim oranının bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 40, ihracat oranının ise yaklaşık yüzde 60 düştüğünü söyleyebiliriz. Ülkemize baktığımızda her yıl iç piyasadaki mısır talebini karşılamak için TMO ve özel şirketler üzerinden toplamda 2.5-3 milyon ton civarı mısır ithalatı yapılıyor. Önümüzdeki dönemde tarımda dijitalleşme adımları ve bu enstrümanların etkin kullanımı ile ihracatçı konuma tekrar ulaşabileceğimizi düşünüyorum. En başta ekilmedik tarım arazisi bırakmamak gerekiyor. Akıllı tarım uygulamalarına geçildiğinde Türkiye'nin toprakları verimlilikte en iyi noktayı görecektir.
1 DEKAR TARLANIN MALİYETİ
İyi bakım, hava şartları ve yeterli sulama ile mısırda, dekardan bir ton 500 kiloya kadar verim elde edilebiliyor. 1 dekar mısır tarlası için tohum, gübre, sulama ve işçilik maliyetleri için 4 bin TL civarında para harcanıyor. Bu yılın satış fiyatları henüz açıklanmasa da beklentiler; ton başına tane mısırda 6 bin 500 TL, slajlık mısırda ise ton başına bin 500 TL. Pazarda mısırın müşteri sıkıntısı da yok. Bu haliyle avantajlı bir tarım ürünü olarak karşımıza çıkıyor, ancak bir konuda da uyarmakta fayda olabilir. Kendi tarlanız yoksa karşınıza icar maliyetleri çıkıyor. Dolayısıyla icarlık tarlayla tarım, kazançlı olmayabilir.
