PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Dijital üniversite kavramı özellikle pandemiyle beraber eğitim dünyasının merkezine oturdu. Artık dünyada birçok genç internet üzerinden derslere katılarak üniversite mezunu olabiliyor. İktisadi ve İdari Bilimler, Mühendislik ve Hukuk Fakültesi olmak üzere 9 lisans, 3 yüksek lisans programına sahip olan Dijital üniversite Netkent de bu yeni nesil eğitim modelinin öncü örneklerinden biri. 4 kıtada 23 ülkeden 2 bin öğrencinin eğitim aldığı Netkent Üniversitesi'nin Mütevelli Heyet Başkan Yardımcısı Ali Eşkinat ile, dijital üniversite kavramını, dünyadaki örneklerini ve uygulama metodlarını konuştuk.
Dijital üniversite ne demek? Gerçekten online olarak okula gidip sonra da diploma alabiliyor muyuz?
Evet elbette. Online üniversite, translokal ve transtemporal olarak, yani birçok coğrafyada ve farklı zaman dilimlerinde aynı anda gerçekleşen eğitim metodolojisinin öğrenciler ile akademisyenler arasında eğitim ve öğretimi sağladığı bir yükseköğretim kurumudur. Aynen geleneksel bir sınıf ortamında olduğu gibi eğitim canlı ve interaktif derslerle verilir. Ayrıca bir avantaj olarak öğrenciler kayıt edilmiş derslerini daha sonra da tekrar seyredebilir. Dönem içi vize sınavları dahil olmak üzere eğitim-öğretim faaliyetleri online yapılır. Artık kampüs tüm dünya. Dolayısıyla üniversitenin teknolojik altyapısı buna uygun olmalıdır. Bugün dünyada dönem sonu final sınavlarını online olarak yapan üniversiteler de mevcut. Ancak Netkent akademik perspektifi gereği pandemi dönemi haricinde final sınavlarını Türkiye ve KKTC'de öğrencilerimizin yaşadığı her ilimizde örgün olarak gözetmen eşliğinde fiziki katılımla sınıf içi oturumlarla gerçekleştirmekte. Tabii ki unutmadan üniversite neticede üniversitedir. Üniversitemizin online olması sadece bir eğitim yöntemidir. Netkent Üniversitesi de her üniversite gibi geleneksel üniversite yapısının getirdiği idari ve akademik oluşumlara, değerlere ve prensiplere aynen sahiptir.
Derslere katılmak için bir bilgisayar yeterli mi?
Biz, bir online üniversite olarak öğrencilerimize elektronik ortamda her türlü imkanı sunuyoruz. Öğrencilerimizin ise bulundukları ortamda, üzerinde kamera ve mikrofon donanımına sahip bilgisayar ya da tablete sahip olmaları yeterli. Sunduğumuz alt yapıda yer alan internet bağlantısı için yüksek bant genişliğine sahip yüksek performanslı sunucularımız ve bu amaca yönelik olarak tasarlanmış yazılım altyapımız sayesinde ders izlemeden yoklama takibine, online ve gerçek zamanlı sınav düzenlemeye kadar her türlü faaliyeti sorunsuz ve kesintisiz olarak öğrencilerimizle buluşturmaktayız. Burada bir diğer faktör olan güvenlik de ön plana çıkıyor. Gerek ders ve eğitim materyallerin öğrencilerimize sunulması sırasında gerek de öğrencilerimizin özlük verileri de dahil olmak üzere yoklama, sınav, başarı notları bilgi tüm verilerini, titiz bir şekilde sağlanan güvenlik önlemleri ile korumaktayız. Bunun yanı sıra bu alanda gelişen teknolojiyi sürekli takip ederek, öğrencilerimize sunulan altyapının mümkün olan en yüksek teknolojik seviyede tutulmasını sağlamak da bir diğer önemli nokta.
Online eğitim dünyada yaygınlaşmış bir model mi?
2000'li yıllarda online eğitim global yükseköğretim alanında etkisini artırmaya başladı. 2010 sonrası Harvard, MIT, Stanford, Oxford ve Sorbonne gibi dünyanın birçok prestijli üniversitesi online lisans ve yüksek lisans programlarını hayata geçirirken, Coursera, Udacity ve edX gibi platformlarda özellikle iş hayatındaki profesyonellere yönelik yaşamboyu eğitim ve gelişim programlarıyla global eğitimde önemli bir ilerleme sağladı. Özellikle pandemi dönemiyle birlikte artık online üniversite olgusunun merkezinde olduğu Üniversite 4.0 kavramından bahsedilmeye başlandı. Tabii çağımızda Sanayi 4.0'ın eğitime entegre olması da burada önemli bir etken. Araştırmalara göre online eğitim sektörünün hacminin 2025 yılı itibarıyla 350 milyar dolar seviyesine ulaşması bekleniyor.
Dünyadan örnekler neler?
Netkent Akdeniz Araştırma ve Bilim Üniversitesi olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kurulmuş ilk online Türk üniversitesi. Tarihsel açıdan bakarsak ABD'deki Phoenix Üniversitesi ile İngiltere'deki Londra Üniversitesi'nin uzaktan eğitimde global bazda öncü kurumlar olduğunu söyleyebiliriz. 2022 dünyasında güncel örneklere bakarsak ABD'deki Stanford Üniversitesi mevcut uzaktan eğitim sistemini kolaylaştırmak için dijital sınıfını açarken, Miami Üniversitesi de metaverse alanına giriş yapacağını açıkladı. Yeni adıyla Meta olan Facebook ABD genelinde 10 dijital üniversite kampüsü açacağını duyurdu. Çin'de Çin İletişim Üniversitesi, arama motoru Baidu'nun metaverse platformu XiRang'la ortaklık kurarak dijital kampüsünü açtı. Hong Kong Çin Üniversitesi (Shenzen)'nde üniversitenin blockchain güdümlü bir metaverse prototipini oluşturularak, üniversitenin fiziki kampüsünde bulunan öğrencilerine gerçek dünyadaki faaliyetlerini birebir gerçekleştirebilecekleri bir dijital ortamda yaratıldı. Bu sistemle, fiziki kampüsteki öğrencilerin interaktif bir metaverse ortamı ile gerçek dünyadaki eylemlerinin dijital dünyayı etkileyebileceği karma bir ortam ve bunun tersinin sağlanması hedeflendi. Sanıyorum sürekli teknolojik gelişimlerle bu alanda yakın gelecekte benzeri pek çok örneği göreceğiz.
Netkent'te kaç bölüm var?
İktisadi ve İdari Bilimler, Mühendislik ve Hukuk Fakültelerimizde 9 lisans 3 yüksek lisans programımız var. Halen, 4 kıta ve 23 ülkeden 2 bin civarında öğrencimiz bulunmakta. Almanya, Fildişi Sahilleri ve Pakistan gibi ülkelerin saygın üniversiteleri ile uluslararası akademik işbirliklerimiz devam ediyor. Bununla birlikte, şu anda ODTÜ ve TÜBİTAK'ın da üyesi olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi (COMSTECH) Mükemmeliyet Konsorsiyumu'nun üyesi ilk Türk üniversitesiyiz.
Hocalarınız arasında hangi isimler var?
Rektörümüz Prof. Dr. Tayfun Turgay T.C. Başbakanlık'ta danışmanlık, Devlet Planlama Teşkilatı'nda Daire Başkanlığı ve KKTC Başbakanlık Müsteşarlığı görevlerinde bulunmasının yanısıra, çeşitli üniversitelerin Rektör Yardımcılığı ve Rektörlüklerini üstlenmiş tanınmış bir bürokrat ve akademisyendir. Rektör Yardımcımız ve aynı zamanda Mühendislik Fakültesi Dekanımız Prof. Dr. Özay Oral benim de mezunu olduğum Bilkent Üniversitesi'nin Kurucu Provost Rektör Yardımcısı ve Mühendislik Fakültesi Dekanı olup, Mühendislik eğitimine yapmış olduğu bilimsel ve yönetsel katkılarından dolayı, dünya mühendisliğinde en üstün paye olarak kabul edilen "IEEE Fellow Payesine" sahiptir. Uzun yıllar Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğünü de yürütmüştür. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanımız Prof. Dr. Mehmet Hulusi Demir İşletme Ekonomisi, Üretim/İşlemler Yönetimi ve Yöneylem Araştırması alanlarında ulusal/uluslararası çok sayıda kitap ve makaleleri bulunan tanınmış bir akademisyendir. Hukuk Fakültesi Dekanımız Prof. Dr. Orhan Şener mali hukuk alanında ülkemizde bir duayen olup kamu ekonomisi, siyasal maliye, uluslararası vergileme ve sanat ekonomisi alanlarında ulusal/uluslararası önemli akademik çalışmaları bulunmaktadır. Netkent Akdeniz Araştırma ve Bilim Üniversitesi Mütevelli Heyetinin 8 Haziran 2020 tarihli kararı ile Hukuk Fakültemizde Prof. Dr. Köksal Bayraktar, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültemizde benim de hocam olan Prof. Dr. Hasan Köni ve Mühendislik Fakültemizde Prof. Dr. Aydın Köksal Ömür Boyu Onursal Dekan olarak seçilmişlerdir. Bununla birlikte, tam zamanlı akademik kadromuzdaki çok değerli isimlerin yanında, devlet ve vakıf üniversitelerimizden de alanlarında çok ciddi katkıları olan hocalarımızla eğitim-öğretim faaliyetlerimiz devam etmektedir.
Uygulamalı derse gerek olmasa da her bölüm online olarak okunabilir mi sizce? Ya da okunmalı mı?
Dünyanın neresinde olursanız olun istediğiniz faydayı sağlayacak ve kariyerinize yön verecek eğitimi coğrafi farklılıklar ve saat dilimlerinde kısıtlamalar olmaksızın hocanız ve tüm sınıf arkadaşlarınızla en etkin şekilde alabilirsiniz. İlave barınma ve yol benzeri maliyetler de olmaksızın. Rekabetin her geçen gün arttığı iş hayatında en değerli hazine zamanı kaybetmeksizin eğitime devam edebilirsiniz. Bu ayrıca ciddi bir ekonomik avantaj. Devamlı güncellenen bilgiyi ve formasyonları yaşam boyu gelişim felsefesiyle her düzeyde her an alabilirsiniz. Her bölüm tabii ki online okunamaz. Bu noktada uygulaması bulunan ve bulunmayan bölümleri ayırmak önemli. Uygulaması olmayan işletme, ekonomi, uluslararası ilişkiler, hukuk ve yazılım mühendisliği gibi bölümlerde online eğitime arz ve talebin dünyada gittikçe artmakta olduğunu görmekteyiz. Uygulaması bulunan örneğin tıp, eczacılık ve inşaat mühendisliği gibi alanlarda ise hibrit eğitimin 2030'lara kadar mümkün olabildiği kadar artması bekleniyor. Tabii bu noktada atlamamamız gereken husus olarak 2030'lara kadar tüm bu gelişimlerde dijital dönüşümün imkanlarıyla birlikte Z kuşağı, sonrasında da Alfa kuşağı öğrencilerin etkilerini göreceğiz.
Kimler Netkent'e kayıt yaptırabiliyor? Bildiğim kadarıyla üniversite sınavına girmek gerekmiyor...
Aslında daha önceden referans olabilecek bir üniversite sınavı sonucu veya önceki bir akademik yeterlilik Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için ana kabul kriterimiz. Çünkü üniversitemizin bölümlerine YÖDAK veya YÖK tarafından tanınan yükseköğretim kurumlarının örgün, uzaktan veya açık öğretim programlarının herhangi birinden mezun olanlar ile halen bu programlarda öğrenimlerine devam eden öğrenciler ve/veya bu programlara kabul edilerek kayıt yaptırmış olan adaylar ikinci üniversite kapsamında başvurabilir. Daha önce YKS sınavına girmemiş ya da girmiş ancak bir üniversiteye yerleşecek puan seviyesine ulaşamayan adaylar ise NETKENT START programı kapsamında Üniversitemizin düzenlediği iç sınavda başarılı olmaları şartıyla İktisadi İdari Bilimler Fakültesinin Programları ile Mühendislik Fakültesinin Yazılım Mühendisliği ve Yönetim Bilişim Sistemleri Mühendisliği Programlarına başvurabilirler.
Sınavsız girdiğim bir üniversiteden mühendis veya hukukçu olarak çıktığımda iş olanağı diğer üniversite mezunlarıyla aynı mı oluyor? Ne gibi prosedürler giriyor devreye?
Üniversite neticede üniversitedir. Bologna kriterlerinden bakarsak bir öğrenci ancak 240 AKTS alarak mezun olabiliyor. Bu da mezuniyet öncesi 50 civarında dersin vize ve final sınavlarından başarı ile geçebilmek demek. Dünyanın herhangi bir ülkesinde bulunan bir üniversiten online yada örgün olarak lisans veya yüksek lisans eğitimi alabilirsiniz. Örneğin Harvard, Oxford ya da Sorbonne gibi seçkin üniversitelere bir sınavla değil, onlardan kabul alarak giriyorsunuz. Mezun olduktan sonra ise iş olanaklarını özel ve kamu sektörü açısından değerlendirmek gerekir. Tabii ki her iki sektörde de iş olanakları ve sürdürülebilir başarı alınan eğitimin akademik kalitesi ile doğrudan ilgili. Türkiye'de kamuda görev yapmak ya da belirli meslekleri icra etmek isteyenler için YKS sınavı dışında yerleştiğiniz bir yabancı ülkenin üniversitesinden mezun olduğunuzda, öncelikle bu üniversitenin Türkiye'de tanınması, sonrasında da almış olduğunuz eğitimin müfredatının ülkemizdeki üniversitelerimizde verilene benzer olması önemli kriterler. Zaten YÖK bu konuda gerekli inceleme ve değerlendirmeleri titizlikle yaparak eğer şartlarınız uygunsa diplomanıza denklik verir. Akabinde mensubu bulunduğunuz meslek birliğine kayıt olabilir, ya da mesleğinizle ilgili kamu sınavlarına girebilirsiniz.
Biraz da kendinizden bahseder misiniz?
Galatasaray Lisesi mezunuyum. Ardından Bilkent Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler lisans ve İngiltere'de bulunan University of Exeter'den Uluslararası İşletme Yönetimi alanında MBA derecelerini aldım. Halen Işık Üniversitesi Çağdaş İşletme Yönetimi programında da doktora çalışmalarıma devam ediyorum. İş hayatımı 2000 yılından itibaren bankacılık ve eğitim sektörlerinde sürdürdüm. 2008-2016 yılları arasında Galatasaray Üniversitesi İİBF İşletme Bölümünde misafir öğretim görevlisi olarak bulundum. Halen, ElementGlobe Bilişim Yatırımları Ltd. Yönetim Kurulu Başkanıyım. Netkent Akdeniz Araştırma ve Bilim Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkan Yardımcısıyım. Sosyal yaşantımda, Galatasaray Lisesi, Bilkent Üniversitesi, ve Exeter Üniversitesi Mezun Dernekleri yönetim kurulu üyeliklerinde bulundum. Galatasaray Spor Kulübü Divan Üyesi ve Türk Böbrek Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesiyim.
