PARA ARAŞTIRMA/ ÖZLEM KAPAR BAYBURS Dünyada sağlık turizmi sektörü her yıl çift haneli rakamlarla büyürken Türkiye, bu alandaki başarısını gittikçe yükseltiyor. Geçen yıl pandemiye rağmen 1 milyonun üzerinde turisti sağlık turizmi kapsamında ağırladık ve dünyada tercih edilen birinci ülke olduk.
Uluslararası Sağlık Turizmcileri İşverenler Sendikası (USTİS) Başkanı Aslı Tarcan 2030'da dünya sağlık turizmi pastasının 1 trilyon dolar olursa Türk sağlık turizmi sektörü olarak bu pastadan 100 milyar dolarlık pay alabileceğimize vurguluyor. Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Derneği (THTC) Kurucu Başkanı Emin Çakmak da bu yıl özelinde hedeflerinin 1.5 milyon hasta ile 15 milyar dolar gelir olduğunu açıklıyor. Özel Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı Dr. Reşat Bahat da pandeminin azalmaya başlaması ve dövizin yükselişiyle Türkiye'nin sağlık turizminde daha avantajlı konuma yükseldiğini kaydediyor.
REKABETTE İYİYİZ
Dünyada Fransa, Almanya, Hindistan ve Amerika dışında sağlık turizminde Türkiye ile rekabet edebilecek ülke olmadığını savunan OHSAD Başkanı Bahat, İspanya veya İtalya gibi ülkelerdeki hastanelerin kalp, karaciğer, kemik iliği ve bunun gibi alanlarda organ nakli yapacak statüye sahip olamadıkları için hasta çekemediğini ifade ediyor. Bahat, "Ülkemizdeki özel sağlık sektörü, cihaz kalitesi, yoğun bakımları ve kanser ameliyatlarındaki başarılarıyla üstün özelliklere sahip. Amerika'da birinci sınıf üniversite hastanelerinde yapılan işler bizde özel sektörde yapılıyor" diyor.
HASTA BAŞI GELİR 10 BİN DOLAR
Sağlık turizminden elde ettiğimiz hasta başı gelir ortalamasının 10 bin dolar olduğunu açıklayan THTC Başkanı Çakmak da ülkemize en çok saç ekimi için sağlık turisti geldiği, onu onkoloji hastaları ve estetik operasyonların takip ettiği bilgisini veriyor. Çakmak, "2021 yılında 1 milyon 268 bin hasta ülkemizi tercih etti ve bunun yaklaşık 750 bini saç ekim için geldi" açıklamasında bulunuyor.
2022 HEDEFİ 1.5 MİLYON TURİST
Saç ekimi için en çok AB ülkeleri ve Orta Doğu ülkelerinden, estetik ve onkoloji alanlarında da BDT, Orta Doğu ve Afrika ülkelerinden hasta çektiğimizi söyleyen Çakmak, sağlık turizminde Türkiye'nin bu yılki hedefinin 1.5 milyon hasta ve 15 milyar dolar gelir olduğunu açıklıyor.
5 MİLYON HASTA POTANSİYELİMİZ VAR
Ülkemizin yeni sağlık tesislerine artık ihtiyacı kalmadığını savunan Çakmak, "Özel hastaneler ve yeni devreye giren şehir hastanelerinin mevcut potansiyeli ile yılda 5 milyon hasta ve 50 milyar dolar gelir elde edebiliriz" diyor.
ULUSLARARASI AĞLA ÇALIŞIYOR
Medical Park ve Liv Hospital markalarını bünyesinde barındıran MLP Care Uluslararası Tanıtım ve İş Geliştirme Direktörü Melis İndirkaş, Türkiye genelindeki 30 hastaneleri ve sadece yabancı hasta ile ilgilenen ve 25'den fazla dil konuşabilen, 400'den fazla çalışanları olduğunu belirtiyor. Daha fazla ülkeye ve hastaya ulaşmak için çözüm ortağı şirket, kurum ve kuruluşlardan oluşan bir ağ ile çalıştıklarını anlatan İndirkaş, şunları ifade ediyor: "Sağlık sisteminin yeterli olmadığı eski Sovyet ülkeleri ile Afrika ve Körfez ülkelerinde yaptığımız kurum ve bakanlık anlaşmalarına ek olarak bireysel ödemeli hastalardan yüksek sayılarda Organ Nakli, Kemik İliği Nakli, Onkoloji ve Beyin Cerrahi gibi branşlardan kompleks, multidisipliner ve uzun yatışlı vakalar alıyoruz."
AYDA 40 BİN YABANCI HASTA BAKIYOR
İndirkaş, son yıllarda yaşanan kur artışının fiyat avantajı yaratması ve ülkemizin pandemi sürecini başarılı bir şekilde yönetmesiyle oluşan güvenle birlikte MLP Care hastanelerinin ayda ortalama 40 bin yabancı hasta aldığını açıklıyor. Sadece hastane ve yabancı hastaya Türkiye'de verilen sağlık hizmetinde değil, farklı ülkelerde yaptıkları işbirlikleri ve projelerle yatırımlarına devam edeceklerini ekliyor.
ONKOLOJİ VE ORGAN NAKLİNDE ÖNDE
Medicana Sağlık Grubu İcra Kurulu Üyesi Mahir Turan da sağlık turizminde her alanda var olduklarını vurgulayarak, rutin hizmetlerden ziyade onkoloji, organ nakli, kemik iliği nakli veya komplike cerrahiler gibi nitelikli hizmetlerde daha öne çıktıklarını aktarıyor. Turan, "Dört hastanemizde kemik iliği nakli, iki hastanemizde robotik cerrahi yapıyoruz. Çocuk ve erişkin kalp cerrahisi, organ nakli, kanser cerrahileri, metabolik cerrahi gibi alanlarda referans merkezi konumunda olan hastanelerimiz var" diyor.
SAĞLIK SEYAHATİ İÇİN ÜÇ SEBEP
Turan, sağlık turizminde insanların temelde üç sebeple seyahat ettiklerini savunarak, "Ya iyi tıp için ya hızlı tıp için ya da ucuz tıp için" diyor. Medicana'nın her üç segmenti de doyuracak nadir gruplardan biri olduğunu vurgulayan Turan, şöyle devam ediyor: "Tabii ki bu farklı segmentlere göre profiller de fark ediyor. Bu bağlamda örneğin Balkanlardan, CIS Bölgesinden, Orta Doğu'dan veya Afrika'dan iyi tıp için gelen pek çok hastamız varken, İngiltere'den veya Avrupa'dan hızlı tıp için gelen birçok hastamız oluyor. Diğer ülkelere kıyasla Türkiye zaten fiyat avantajı olan bir ülke, dolayısıyla uluslararası rekabette doğal olarak ucuzuz."
PANDEMİ NEDENİYLE ERTELEYENLER GERİ DÖNÜYOR
Pandemide başta onkoloji ve komplike ameliyatlar konusunda hizmet alamayan hastaların şu dönemde en çok talep gösteren hastalar olduğunu anlatan Turan, öte yandan pandemide çokça ertelenen hizmetler arasında bulunan plastik cerrahi, saç ekimi ve diş tedavileri gibi hizmetlerin de tırmanışta olduğu bilgisini vererek, "Ayrıca pandemide tüm dünyada artan obezite sebebiyle bariyatrik cerrahide de bariz bir artış söz konusu" diyor.
RUSYA VE UKRAYNA'DAN HASTA BEKLENTİSİ
Medipol Sağlık Grubu Uluslararası Hasta Hizmetleri Koordinatörü Uygar Üstün de pandemi öncesi süreçte çektikleri uluslararası hasta potansiyelini geri kazandıklarını söylüyor. Bu yıl sonuna kadar ülkemizi ve hastanelerini tercih edecek uluslararası hasta sayısının daha da artacağını öngören Üstün, "Özellikle şu an Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan savaş sebebiyle bu bölgelerden de gelecek hasta potansiyelinin artacağını öngörüyoruz." değerlendirmesi yapıyor.
33 FARKLI DİLLE HİZMET
Medipol Mega Üniversite Hastanesi'nin 125 farklı ülkeden yılda 40 bin sağlık turistini ağırladığını, hastanelerinin JCI (Joint Commission International) tarafından Akademik Tıp Merkezi olarak akredite edildiğini anlatan Üstün, birçok hastalığın tedavisinde multidisipliner yaklaşım sergilediklerini dile getirerek şu bilgileri veriyor:
"Başta ABD ve Avrupa olmak üzere Balkan bölgesi, Rusya, Gürcistan, Azerbaycan ve diğer Türki Cumhuriyetler, Orta Doğu, Afrika ve Kuzey Avrupa olmak üzere dünyanın her yerinden hasta ağırlıyoruz. Özellikle Tıbbi Onkoloji, Pediatrik ve Erişkin Hematoloji, Organ Nakli, Beyin ve Sinir Cerrahisi ve Kalp ve Damar Cerrahisi gibi branşlarda hasta kabul ediyoruz. Hastalarımızın tüm süreçleri 300 kişilik ekiple yürütülüyor. 33 farklı dil ile sunduğumuz hizmetlerimiz ile uluslararası hastalarımızın tedavi süreci boyunca kendilerini rahat ve güvenilir bir ortamda hissetmelerini sağlıyoruz. Aynı zamanda hastalarımıza tedavi süreçlerinin tüm aşamalarını aynı çatı altında gerçekleştirebilme imkanı ile transfer, konaklama gibi çeşitli yan hizmetleri de sunuyoruz."
GELİRİNİN YÜZDE 70'İ YABANCI HASTA
Estetik International Kurucusu Bülent Cihantimur da İstanbul ve Bursa'da sahip oldukları iki estetik kliniğinin yılda ortalama 100'ün üzerinde ülkeden yabancı hastaya hizmet verdiğini aktarıyor. 'Yüksek kalite ve bu kaliteye değecek doğru fiyat' poltikasıyla çalıştıklarını kaydeden Cihantimur, gelirlerinin yüzde 70'ini yurt dışından gelen hastalardan elde ettiklerini; genelde A ve AB grubu segmente hizmet veren bir marka olduklarını açıklıyor.
Cihantimur, "Hastalarımız ağırlıklı olarak Avrupa kıtası ülkelerinden geliyor; Almanya, İngiltere, İsviçre, Balkan coğrafyası ve İsrail hakim pazarlarımız arasında. Hastalarımızın önemli bir kısmı plastik cerrahi operasyonlar için bizi tercih ediyor. Kozmetik amaçlı yapılan plastik cerrahi uygulamalar dışında saç ekimi ve diş estetiği kaynaklı ciddi sayıda yabancı hasta da alıyoruz" diye konuşuyor.
ALTI ÜLKEDE OFİS AÇACAK
Geçen yıl Ticaret Bakanlığı'nın Turqualty programına dahil olduklarını, bunun desteğiyle bu yıl pazarda rekabet avantajı sağlayacak altı hedef ülkede ön tanı merkezleri ve ofisleri açmak istediklerini bildiren Cihantimur, bu ülkeleri şöyle sıralıyor: "İngiltere, Almanya, Hollanda, İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya."
OTEL KİRALAMAK İSTİYOR
Bu konuda tüm yatırım planlarını ve ülke bazlı pazarlama stratejilerini oluşturduklarını ekleyen Cihantimur, şunları ifade ediyor: "Bu yatırım planlarımıza ek olarak hasta deneyimini uçtan uca yönetmek için yurt dışından bize gelen hastalarımızın otel deneyimlerini en üst noktada yaşamaları, özellikle operasyon sonrası tıbbi bakım süreçlerinde rahatsız olmamaları için recovery house (tedavi oteli) projesini de hayata geçirerek hastalarımızın Türkiye'de kaldıkları her an yanlarında olacak bir operasyonel çevikliğe ulaşacağız. Bu projemize uygun kiralık otel arayışımız sürüyor."
ROMATEM'İN YENİ HASTANELERİ YOLDA
KÖKSAL HOLOĞLU /Romatem Hastaneler Grubu Başkanı
Sağlık turizmi kapasitemizi yüzde 30 artırmayı hedefliyoruz. Gelirlerimiz içinde sağlık turizmi oranı yüzde 50'nin üzerinde olan tek zincir sağlık grubuyuz. Bu yıl İzmir'de ilk hastanemizi açtık; yurt dışında Montenegro, ülkemizde Ankara'da ilk ve İstanbul'daki ikinci hastanemiz Haziran ayına kadar hizmete girmiş olacak. En çok Irak'tan hasta çekiyoruz. Sonra, Libya, Azerbaycan, Cezayir, Kazakistan, Körfez ülkeleri, diğer Türki Devletler, Balkan ülkeleri ve Rusya geliyor. Hastalarımızın büyük çoğunluğunu nörolojik rehabilitasyon yani omurilik yaralanması, kısmı felç ve diğer nörolojik hastalıkları tedavi amacıyla alıyoruz.
"100 MİLYAR DOLARLIK PAY ALABİLİRİZ"
ASLI TARCAN / Uluslararası Sağlık Turizmcileri İşverenler Sendikası (USTİS) Başkanı
Sağlık turizmi sektörü her yıl çift haneli rakamlarla büyüyor. Bu nedenle daha önce 2030 yılında ulaşmasını beklediğimiz trilyon dolarlık dünya sağlık turizmi pastası belki de birkaç yıl önce realize olacak. Yani 2030'da, belki de trilyon doların üstündeki bir pazara hitap edeceğiz. Eğer 2030'da dünya sağlık turizmi pastası 1 trilyon dolar olursa Türk sağlık turizmi sektörü olarak bu pastadan 100 milyar dolarlık pay alacağız. İki trilyon dolarlık bir büyüklük olursa orada da hedefimiz 200 milyar dolar.
USTİS olarak amacımız, Türkiye'nin Sağlık Turizmi Master Planı'nı oluşturmak. Yani bir nevi sağlık turizminin MR'ını çekmek istiyoruz. Nerelerde ve hangi alanlarda, sağlık turizmi işletmemiz olduğunu, sağlık turizmi için ülkemizi seçen insanların hangi koşullarda konaklayacağını, bu hizmete en kısa sürede ve en konforlu şekilde nasıl ulaşacağını bu master planı ile şekillendirebiliriz.
"SAĞLIK TURİZMİNİN GELECEĞİ METAVERSE'DE"
CEM KINAY /Fütürist turizmci
Hastanelerimizde dünyanın en iyi teknolojilerine sahip olmamıza rağmen dijital dünyada pazarlamaya uzağız. Yapay zekayı sanal ve güçlendirilmiş gerçekliği şu anda tıpta kullanıyoruz ama iletişimde kullanamıyoruz. Halbuki yaklaşık 10-15 sene içerisinde bütün dünya blok zincir denilen mekanizmada olacak, bunun da sağlıkla ilgili çok önemli etkileri meydana gelecek. Dolayısıyla sağlık sektörü olarak bu platformlar içerisinde bir dijital varlık veya marka olarak yer almamız lazım. Şu an yoğun olarak tartışılan Metaverse'in sağlıkla ilişkisini iyi yorumlamalıyız. Çünkü Metaverse'in en önemli katkısı da eğitim ve sağlıkta olacak; sanal hastaneler kurulacak. Türk sağlık sektörü biran evvel bunun hazırlığını yapmalı.
"SAĞLIKLI BİR BÜYÜME ANAHTARI ŞART"
REŞAT BAHAT / Özel Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı
Özel hastanelere devlet kadro açma izni vermediği için ne yazık ki hizmetlerimiz sınırlı kalıyor. Doktor yoksa, yeni cihaz almamıza izin verilmiyorsa, hastanelerimizin yatağını artıramayacaksak sağlık turizminin kapasitesini nasıl artıracağız? Cumhurbaşkanlığımız sağlık turizminde hedef belirlerken, Sağlık Bakanlığımız ne yatak açma, ne branş artırma, ne de cihaz almamıza izin veriyor, bunu anlamakta zorlanıyoruz. Oysa ki sağlık turizmi sadece estetikle olmaz. Özel sektöre sağlıklı bir büyüme anahtarı sunulmadan sağlık turizmi hedeflendiği yere gidemez.
