Türkiye Sigorta Eksperleri Derneği, tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan fiyat artışlarına bağlı olarak, yapı, eşya, makine, demirbaş, konut ya da vasıta gibi birçok sigortalanabilir kıymetin yeni değerlerinin oldukça yükseldiğine dikkat çekti. "Sigorta bedeli/sigorta değeri farkı" konusunun altını çizen TÜSED Yönetim Kurulu, fark oluştuğu takdirde eksik sigorta hükümleri uygulandığını belirtirken, "Tüketicilerin poliçedeki sigorta bedellerinin, sigortalanan kıymetlerin güncel ve de toplam değerlerinin karşılığı olarak belirlenip belirlenmediğine dikkat etmesi gerekmektedir. Bu sayede kısmi veya tam hasar durumunda oluşacak mağduriyetlerin önüne geçilecektir" dedi.
TÜSED Yönetim Kurulu, yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Ülkemizde bu kıymetler için düzenlenen poliçeler genelde yeni değer esasına göre düzenlenmektedir. Yani zarar gören kıymetin hasara uğraması sonrasında yenisinin fiyatı üzerinden değerleme yapılmakta, değişmesi gereken eşyanın eskisinin yerine yenisinin bedeli tazmin edilmektedir.
Yine hemen hemen tüm poliçelerde sigortalıyı koruma amaçlı sigortacılık dilinde enflasyon klozu ve/veya eksik sigorta koruma oranı adı altında klozlar da poliçelerde mevcuttur, ancak yaşanan süreçte bu koruma tedbirini içeren poliçeler dahi hasarlı kıymetin, poliçedeki sigortalandığı değer ile aynı kıymetin hasar sonrasındaki yenisinin yerine konması değeri arasında fark oluşmasını maalesef engellememektedir.
Sigortacılık dilinde buna sigorta bedeli / sigorta değeri farkı denilmekte ve fark olması halinde eksik sigorta hükümleri uygulanmaktadır.
Bu durumu basit bir örnek ile açıklamak istersek, sigorta poliçenizde, aksine bir hüküm yoksa, herhangi bir kıymet için toplam 100.000 TL sigorta bedeli belirlendi ve oluşan hasar sonrası bu kıymet yenileri toplamı 200.000 TL olarak tespit edildi ise eksik sigorta hükümlerinin uygulanması sonrasında sigorta bedeli ile sigorta değeri oranları farkı kadar eksik tazminat hesaplaması yapılmaktadır. Yine yukarıdaki örnek dikkate alındığında, hasar 10.000 TL ise tazminat 5.000TL olmakta, sigortalı %50 oranında, yani 5.000 TL eksik ödeme almaktadır.
Özellikle banka kredisi kullanılarak edinilen konutlar için yapılan sigorta sözleşmelerinde, belirlenen sigorta bedelleri poliçede kontrol edilmeli, olması gereken güncel sigorta değerinden az olması durumunda prim farkı ödenerek gerçek değerine yükseltilmelidir. Bu poliçelerde genellikle eşya teminatı bulunmamakta, olanlarda ise ilk ateş adı altında limitli teminat verilmektedir ki bu bedel bir konutta bulunan tüm eşyaların toplam değerinin çok altında kalmaktadır. Sigorta bedelindeki bu eksiklik tam hasar (Pert Total) söz konusu olduğunda çok büyük mağduriyet yaratmaktadır.
Tam hasar durumunu da birkaç örnekle açıklamak gerekir ise; Büyük bir deprem meydana geldiğinde, konutunuz veya işyerinizin bulunduğu binada ağır hasar oluşabilir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birimlerinin binanızda yaptığı inceleme sonucunda acil yıkım kararı verilebilir; bu durum konut veya işyerinizden hiçbir kıymeti çıkarmanıza izin verilmeksizin (can güvenliğinin sağlanması nedeniyle) binanın yıkılacağı anlamına gelmektedir.
Deprem dışında, gerçekleşme sıklığı düşük ancak gerçekleştiğinde büyük hasara neden olan yangın ve sel/su baskını hasarlarında da bina, eşya, demirbaş gibi kıymetlerde yine tam hasar durumu söz konusu olabilmektedir.
Poliçedeki sigorta bedellerinin, sigortalanan kıymetlerin güncel ve de toplam değerlerinin karşılığı olarak belirlenmesi, kısmi veya tam hasar durumunda oluşacak mağduriyetlerin önüne geçecektir."
"Zorunlu Mali Mesuliyet (Trafik) Poliçe Limitleri" de önem kazandı
Diğer yandan ülkemizde sigorta poliçesi denilince ilk akla gelen kıymetlerden olan araçlarla ilgili olarak da önemli notlar aktaran TÜSED Yönetim Kurulu, "Trafikte seyretmekte olan araçların değerleri son günlerde maddi olarak oldukça yükselmiştir. Yedek parça ve onarım maliyetlerinde de önemli artışlar yaşanmaktadır. Bu durumun yanında trafik poliçelerinde maddi teminat limitleri 1 Ocak 2022 tarihinde araç başına 50.000 TL, kaza başına da 100.000 TL olarak güncellenmiştir. Diğer bir ifade ile gerçekleşecek bir trafik kazasında kusurlu olmanız halinde her bir mağdur taraf için maksimum 50.000 TL ve kazada zarar gören araç veya maddi kıymet sayısı birden fazla ise kaza başına maksimum 100.000 TL hasar ödemesi yapılmaktadır. Eğer bu miktarların üzerinde bir hasar söz konusu ise üzerini sigortalılar kendisi karşılamak durumunda kalmaktadır. " dedi.
Riskler karşısında iki farklı tedbir mümkün
Olası trafik kazalarında ortaya çıkabilecek buna benzer risklere karşı iki farklı tedbirin vatandaşlar tarafından alınabileceğine değinen TÜSED Yönetim Kurulu "Bu riskin tedbirini almak ise iki şekilde mümkün. İlk alternatif, sigortacınız ile görüşerek birçok sigorta şirketinde alınması mümkün olan, daha yüksek teminatlara sahip geniş kapsamlı bir trafik poliçesi ürünü satın alarak söz konusu teminatları artırmak. İkinci alternatif ise kasko poliçeniz mevcut ise trafik sigortasına ek olarak alacağınız ihtiyari mali mesuliyet teminatının kapsamını artırmaktır. Ayrıca ihtiyari mali mesuliyet teminatınızı sınırsız hale getirip karşı tarafa verilen hasarın boyutu ne olursa olsun cebinizden hiçbir ödeme çıkmamasını da sağlayabilirsiniz." şeklinde bilgilendirmede bulundu.
Kasko poliçelerinde teminat tutarlarını kontrol edin
"Kasko poliçelerinde ise poliçeler güncel değer/rayiç değer esaslı olduğundan, teminat tutarında olumsuz bir etkilenme olmamaktadır." ifadelerine yer veren TÜSED Yönetim Kurulu, "Sigortalıların herhangi bir mağduriyet yaşamaması için sigorta poliçelerinde varlıkları için aldıkları teminat tutarlarını kontrol etmeleri ve gerek gördükleri varlıkları için sigorta poliçesi teminat tutarlarını yeniden düzenletmeleri, yenileme dönemi gelen poliçelerde de bu konulara dikkat etmeleri, olası hasarları sonrasında sigorta bedeli/sigorta değeri uyumsuzluğu kaynaklı yaşayacakları sorunların önüne geçecektir." biçiminde açıklamayı sonlandırdı.
