PARA SEYAHAT/ ÖZLEM KAPAR BAYBUR Su hayattır! İnsanlar; tarih boyunca hep suların etrafında yerleşmiş, medeniyetler hep su havzalarının kenarlarında kurulmuş. Türkiye de bu konuda çok şanslı! Dağların doruklarından doğan ve kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına Anadolu topraklarına bereket taşıyan onlarca nehir ve ırmak, sayısız da dere var. Tarım sektörü açısından can damarı olan bu su kaynakları, turizm için de alternatif bir hazine. Rafting sporu bakımından muazzam bir parkura sahip olan bu su kaynakları, dünyanın yaşadığı iklim değişikliğine karşı da kuşkusuz bulunmaz bir nimet.
Nehir kenarlarında birbirinden güzel manzaraların yanı sıra coşkun suların bize sunduğu pek çok aktivite var! Şu sıcak yaz günlerinde yapabileceğiniz adrenalin yüklü aktivitelerden biri de rafting. Muhteşem manzaralar eşliğinde akıntıya karşı kürek çekmeye ne dersiniz?
İLGİ ÇOK YOĞUN
Hem spor hem de eğlence için yapılan rafting, doğa gezileri düzenleyen seyahat acentelerinin turları arasında çok ilgi görüyor. İsterseniz günü birlik, isterseniz de çevre gezilerinin de dahil olduğu programlarla bu turlara katılıp, doğaya ve maceraya doyabilirsiniz. Gün boyunca veya saatlik rafting turlarının fiyatları 700 TL'den başlayıp, bin 800TL'ye kadar çıkıyor.
Ülkemizde rafting için elverişli nehirler arasında özellikle Köprüçay, Fırtına Deresi, Dalaman Çayı, Melen Çayı, Kocasu Çayı, Munzur Çayı, Çatay Çayı, Alara Çayı, Dim Çayı, Çoruh Nehri, Eşen Çayı, Manavgat Çayı, Zamantı Çayı, Maçka, Tortum, Kelkit Çayı ve Barhal Çayı en çok bilinenler arasında yer alıyor.
Hali hazırda raftingte en popüler rotalar Rize Fırtına Deresi, Düzce Melen Çayı, Muğla Dalaman Çayı ve Antalya Köprülü Kanyon ve Düden Şelalesi. Bunlar, aktif olarak tesislerin yer aldığı, acentelerin tur yaptığı, nehir rehberlerinin çalıştığı ve her türlü alt yapının bulunduğu noktalar.
MARMARA'DA TEK MERKEZ
İsmi en çok bilinen bu rotaların yanı sıra Bursa'da Marmara Denizi'ne dökülen toplam uzunluğu 20 km'den fazla olan Kocasu Çayı'na bağlı olan Orhaneli Rafting parkuru da var. Açılışı dört yıl önce Orhaneli Belediyesi tarafından yapıldı.
Marmara Bölgesi'nin tek rafting tesisi olan ve 8 km. uzunluğa sahip bu parkurda 12 adet rappit (dalga oluşturan taş, kaya boşlukları) bulunuyor. Zorluk derecesi şu anda 2-3 olan parkurda, nisan, mayıs ve haziran aylarında suyun debisinin artmasıyla bu dereceler 3'ün üzerine de çıkabiliyor. Buraya münferit turlar yapılıyor ancak bize kalırsa çok daha fazla ilgiyi hak ediyor. Orhaneli Belediyesi'nin işlettiği tesisler arasında bungalov evler ve bir restoran da yer alıyor.
Tesisin açılmasından bu yana sunulan imkanları artırmak amacıyla ek yatırımların yapılması için çalışmalar yürütülüyor. Orhaneli Belediye Başkanı Ali Osman Tayır, burayı bir macera parkı olarak düşündüklerini, raftingin yanı sıra zipline, dev salınacak, ATV turu, paintball gibi aktivitelerin de eklenmesi halinde daha çok ilgi çekeceğini kaydediyor.
MUNZUR ÇAYI DAHA ÇOK İLGİYİ HAK EDİYOR
Su kaynakları bakımından zengin olan illerimizden Tunceli'de İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü'nün işlettiği bir tesis bulunuyor. El değmemiş birçok doğal güzelliğe sahip olan kentte, hizmete sunulan bu tesisler sayesinde sportif faaliyetler her geçen yıl yaygınlaşıyor.
Pertek ilçesindeki Keban Baraj Gölü ile Ovacık ilçesinden doğan Munzur Çayı, rafting ve kano sporuna uygunluğuyla dikkat çekiyor. Pertek Su Sporları Merkezi'nde görevli antrenör Serhat Yıldız, kentte aktif olarak kano ve rafting branşında sporcuların yetiştirildiğini anlatıyor.
Munzur Çayı, rafting sporcularına coşkun suları arasında doğal su engelleri ile dolu bir parkur sunmasına rağmen, tur acentelerinin programları arasında ne yazık ki yeterince ilgiyi görmüyor. Bunda tesislerin yetersizliğinin de payı var elbette. Seyahat acentelerinin ve rafting severlerin daha fazla ilgisini hak eden Tunceli'de, rafting turizmi için daha fazla yatırımın yapılması gerektiği belirtiliyor.
VAN ÇATAK ÇAYI
Yine Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Van'ın saklı kalmış cennet köşelerinden biri de Çatak Çayı. Üstelik Türkiye'nin en uzun rafting parkurlarından biri burada. Türkiye Kano Federasyonu, geçen nisan ayında Çatak'ta eğitim kampı düzenlemiş. Rafting turizminde maalesef burası da çok popüler değil. Oysa bu rotada tarihi köprüler, manastırlar, kiliseler ve Saklı Şelale gibi görülmesi gereken birçok yer var.
Van'ın en çok turist çektiği İran'dan gelen macera severler, tarihi ve doğal güzellikleriyle öne çıkan Çatak ilçesinde rafting yaparak, heyecan dolu anlar yaşıyor. Çatak'ın da rafting turizmi için daha fazla yatırıma ihtiyacı var. Rafting için geleneksel etkinlikler yapılarak, turistik tesislere ilgi artırılabilir.
RAFTİNG İÇİN EN POPÜLER ROTALAR
KARADENİZ'İN FIRTINA'SI
Rafting için en popüler rota şu günler için Karadeniz'in muhteşem doğasıyla öne çıkan Rize'deki Fırtına Deresi. Burada dört mevsim rafting yapmak mümkün. Sıcaktan kaçıp yaylalarda serinlemek için yapılan turların yanı sıra doğa sporları için de burası bir başka!
Fırtına Deresi, Kaçkar Dağları'nın Karadeniz tarafındaki derelerin birleşmesiyle oluşuyor. Rafting turları Çamlıhemşin'den başlayarak 23 km. boyunca sürüyor. Taşlı yatağı ve zorlu akıntıları ile bu tur, her seviyeden rafting tutkununa heyecan dolu anlar yaşatıyor. 200 metrede bir adrenalin coşkusu yaşanabiliyor. Zorluk derecesi 3-4-5 olabiliyor. Ortalama bir saatte tamamlanan Fırtına Deresi rafting parkuru, çevresinde bulunan muhteşem güzelliklerle aklınızdan hiç çıkmayacak!
Çamlıhemşin'in yaklaşık 1 km. güneyinden parkura başlanabilir. 12. km'de batı yönünde kalan yamaçtaki Duygulu Şelalesi başlı başına bir ziyaret noktası.
İSTANBUL'A EN YAKIN PARKUR
Türkiye'de rafting denildiğinde ilk akla gelen yerlerden biri Düzce'deki Melen Çayı. Doğa ve yürüyüş turları yapan Geziciyak Travel'ın sahibi Sevinç Akdoğan, İstanbul'a en yakın rafting noktasının Düzce Melen olduğunu söylüyor. Nitekim Melen, bu konum avantajını raftingte kullanmayı başarmış durumda. Özellikle günü birlik rafting turları arasında en çok burası tercih ediliyor. En güvenli rafting parkurlarından biri olarak da kabul ediliyor.
Yaklaşık 12 km. olan Melen Çayı rafting parkuru, bu spor için henüz başlangıç aşamasında olanlar için ideal bir nokta. Sevinç Akdoğan, daha önce rafting deneyimi olmayanların da bu tura katılabileceğini ifade ediyor. Rotanın ilk 2 km.'sinde rafting eğitimi alınabiliyor.
Geziciyak Travel'ın Düzce'deki Dokuz Değirmen Köyü'nden başlayan rafting parkuru, Kocaali Beyler Köyü'nde son buluyor. Dokuz Değirmen Köyü, içinden geçen Melen Çayı üzerine kurulmuş 9 su değirmeninden dolayı bu isimle anılıyor. Parkur boyunca Düzce'nin muhteşem doğasını seyrederek harika bir deneyim yaşayabilirsiniz.
KÖPRÜLÜ KANYON
En çok rafting yapılan yerlerden biri de Antalya'daki Köprülü Kanyon. Tatil tercihinizi Antalya'da bir otelde yapıp, doğa ve macera da arıyorsanız, Köprülü Kanyon'da rafting için bir gününüzü ayırabilirsiniz. Burada doğa ile iç içe nehrin iki yanında bungalov veya taş evlerde konaklamalı rafting yapmak mümkün. Yerli turistlerin yanı sıra yabancı turistlerin de rafting gözdesi!
Antalya Rafting seyahat acentesinin tur programı su üzerinde 14 km. ve tur esnasındaki molalar, animasyonlarla beraber yaklaşık iki buçuk saat civarında sürüyor. Tur tamamlandıktan sonra bitiş noktasındaki restoranda yemek yenilebiliyor.
Antalya merkeze uzaklığı 90 km. olan Manavgat'ın Beşkonak Beldesi'ne bağlı Köprülü Kanyon Milli Parkı'ndaki rafting heyecanına katılmak için ise seçenek çok. Milli parkın çıkış noktasında bulunan kanyonun iki yakasını birbirine bağlayan daracık 30 metre yüksekliğindeki Oluk Köprü'ye kadar gitmeden ırmak boyunca yol kenarlarında bulunan restoranlar ve rafting tesisinden birisiyle bağlantıya geçip hemen rafting heyecanına başlayabilirsiniz.
Tarihi Oluk Köprü ve Karabük Köprüsü arasındaki 14 km.'lik alanda yapılan tur, 2-3 zorluk derecesine sahip. Rafting firmalarının tesisleri aynı zamanda tur bitiş noktaları.
DÜDEN ŞELALESİ
Antalya'da aktif olarak rafting yapılan yerlerden biri de Düden Şelalesi. Burada yaklaşık 4 km.'lik bir parkur bulunuyor. Şelaleden akan suların hemen ilerisinde yapılan rafting, büyük heyecanlar sunuyor. Zorluk derecesi olarak 2 ve 3 denilebilir. Düden Şelalesi rafting sporu önümüzdeki yıllarda çok daha popüler hale gelecek gibi görünüyor.
Antalya'nın merkez Kepez ilçe sınırlarında bulunan şelale, coşkun sularıyla ziyaretçilerine müthiş bir görkem sunuyor. Antalya merkezden uzaklığı yalnızca 10 km. Düden Şelalesi raftingin yanı sıra zipline ve camping gibi çeşitli sporlara da ev sahipliği yapıyor.
DALAMAN'DA BEYAZ SU
Dalaman Nehri, güneyde beyaz su raftingi için en iyi nehir. Hakim bitki örtüsü çam olan Dalaman ve çevresinde, çam ağaçlarının etrafa yayılan mis gibi kokusu doğaseverleri ferahlatıyor. Narlı Köyü'nden başlayan Dalaman Çayı 156 km uzunluğunda ve ilçenin Ortaca-Dalaman sınırını oluşturuyor. Çayın Suçatı-Arpacık bölümünde rafting yapılıyor. Nehir, raftinge yeni başlayanlar için son derece uygun.
Dalaman Çayı rafting parkuruna Fethiye, Dalaman, Marmaris ve Turunç'tan ulaşılabiliyor. Yerel bir seyahat acentesi olan Sarıgerme Tour, Akköprü'de kahvaltı veriyor. Ardından ekipmanlar dağıtılıp, brifing verildikten sonra araçlarla Gürleyik'te rafting başlangıç noktasına bir saat yolculukla varılıyor.
Burada iki buçuk, üç saat rafting yapılıyor.
Farklı zorluk derecelerinde iki ayrı etabı bulunan Dalaman Çayı'nın üst etabı 3. zorluk derecesinde ve bu etap rafting botlarıyla geçiliyor. Alt bölümde kalan 2. Etapta ise "river-kayaking" olarak adlandırılan küçük botlar kullanılıyor ve ilk kez deneyenlere burası tavsiye ediliyor. 1 zorluk derecesindeki bu etaba, çocuklar da katılabiliyor.
HES'ler, rafting sporunu etkiledi
Son yıllarda nehirler üzerine yapılan hidroelektrik santralleri ne yazık ki rafting yapılmasını gittikçe zorlaştırıyor. Örneğin Artvin Yusufeli'nin tam ortasından geçen, ülkemizdeki ilk rafting parkuru olan Çoruh Nehri'nde, Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi nedeniyle bu spor artık eskisi kadar yapılamıyor. Acenteler, burada özel istek üzerine rafting turu yapabildiklerini ancak çok fazla talep olmadığını belirtiyor.
Rehberin sertifikalarını mutlaka araştırın
Türkiye Kano Federasyonu Rafting Teknik Kurul Başkanı ve milli sporcu Hamza Dereci, Rafting Eğitim Program'ları kapsamında "Rafting Nehir Rehberliği Kursu" düzenlediklerini söylüyor. Bu kursa katılanlar yetkinlik sertifikasına sahip oluyor.
Hamza Dereci, WRF (Dünya Rafting Federasyonu) ve IRF (Ululararası Rafting Federasyonu) denkliği olan bu belgelerin çok önemli olduğuna dikkat çekiyor.
Hamza Dereci, rafting turlarına katılacaklara şu önerileri yapıyor: "Öncelikle güvenliğiniz için turunuzdaki rehber çok önemli. Rehberin sertifikalarını sorabilir, Federasyonumuzun internet sitesinden sertifikalarını sorgulayabilirsiniz. Güven vermeyen bir rehberle asla tura çıkmayın! Öte yandan tur yapacağınız şirketin kask, yelek, ip, bot vb. gibi ekipmanlarını da kontrol edin; eski ve yıpranmış olmamalı."
Raftinge kimler katılabilir?
Rafting turlarına yüzme bilen, astım, kalp, diyabet, epilepsi gibi sağlık problemi ve hamilelik durumu olmayan herkes katılabiliyor. Rafting deneyimi şart değil! Giyim konusunda katı kurallar bulunmasa da, rahat hissetmenizi sağlayacak kıyafetler tercih etmek önemli. Sıcak havalarda, şort, tişört, suya uygun spor ayakkabıları, mayo veya bikini gibi rahat ve sizi sıkmayan kıyafetler seçebilirsiniz. Neopren elbise (dalgıç elbisesi) gibi geriye kalan rafting ekipmanını firmalar veriyor.
