PARA ARAŞTIRMA/ MERVE YILMAZ GERGİN Eskiden büyüklerimiz evlerde kemik kaynatır, o suları daha lezzetli ve sağlıklı olması için yemeklere katardı. Yemekler hem lezzetli olur hem de protein kaynağı kemik suları bünyeyi güçlendirirdi. Ancak günümüzde konu tüketime geldiğinde kokusu, hazırlanması gibi birçok detay nedeniyle çok sayıda insan, mutfağında eskisi kadar kemik kaynatmıyor. Yine iş hayatının yoğunluğuna karışan kadınlar, kemik kaynatmaya zaman bulamıyor. Bu duruma son yıllarda beslenme trendlerinde yaşanan doğala dönüş de eklenince, yeni sektörler ortaya çıktı. Bunlardan biri de 'İlikli Kemik Suyu' pazarı. İlikli Kemik Suyu, vücudumuzun ihtiyacı olan tüm vitamin, mineral, aminoasitleri ve kolajeni en doğal yoldan almamızı sağlıyor. Daha önce de Para Dergisi olarak sayfalarımızda yer vermiş; "Market raflarındaki ilikli kemik suyu markaları çoğalıyor" demiştik.
Girişimcilerimiz çıktıkları bu yolculuğa sebepsiz başlamadı. Bizler için bu ürünleri kaynatıp en doğal şekilde sunuyorlar. Kimi kemik erimesi hastalığına çare bulmak, kimisi babaannesinin reçetesini çocukları için uygulayıp, onların gelişimine katkıda bulunmak, kimisi de kurumsal hayatın içerisinden çıkıp kendi işini kurmak için bir yolculuğa çıktı ve günümüzde de dünyaya açılmış durumdalar. Fiyatlar kavanoz büyüklüğüne göre farklılık gösteriyor. İlikli kemik suyunun yanı sıra şimdilerde pazara girmeye hazırlanan bir ürün daha var: O da ilik yağı. Onun da faydası saymakla bitmiyor. Girişimciler son bir yıldır Ar-Ge merkezlerinde çalışmaları başlatmış. Özellikle saç bakımında kullanılıyor. Kuruyan cilde, egzamaya da çok iyi geldiği belirtiliyor. Küresel olarak artan sağlıklı yiyecek ve içecek talebiyle birlikte, sektör hızlı bir şekilde büyüyecek gibi gözüküyor. Sektörün kurucuları ile üretim, satış, ihracat hedeflerini ve bu alana yatırım yapmak isteyen girişimcilere tavsiyelerini konuştuk…
HEDEF BİN 250 TON
Gurvita, Türkiye'nin ulusal markette soğuk zincirde satılan ilk İlikli Kemik Suyu ve çorbaları olarak yedi yıl önce piyasaya çıkmış bir marka. Kurucusu Bahar Şamhili Tanju. Kemik erimesi sorunu yaşayınca doğal beslenme yollarına yönelen Kurucu Tanju, kendisi için hazırladığı ilikli kemik suyu ve diğer ürünlerini raflara taşımayı başardı. Ürünlerin bulunduğu marketlerde yüzde 75'lik bir pazar payına sahip olduklarını iddia eden Tanju, satışa sunulan 21 adet ürünle, toplamda 29 çeşitleri olduğunu söylüyor. Gurvita'nın İstanbul'da yer alan fabrikasında aylık minimum 100 ton kemik kaynatılıyor. Geçtiğimiz yıl ise yaklaşık bin ton ilikli kemik suyu satışı yapılmış. Bu yıl içinde minimum bin 250 ton ilikli kemik suyu satışı hedefleniyor. Ürünlerin dünyanın pek çok noktasından talep gördüğünü belirten Tanju; Ortadoğu, Afrika ve Rusya pazarına ürünleri ihraç etmek için çalışmalara devam ettiklerini belirtiyor. Gurvita ürünleri, tüm Türkiye'de yaklaşık 4 bin mağazada satışa sunuluyor. 320 ml'lik cam kavanozdaki ilikli kemik suları 50 TL'den, 50 ml tek kullanımlık porsiyonlanmış içinde dört adet ürün bulunan ekonomik paket ise 350 TL'den marketlerde satışa sunuluyor. Sağlıksız koşullarda yetişen hayvanlarda olabilecek tüm toksin maddelerin, ağır metallerin kemik iliğinde biriktiği için hayvan kaynağının kontrollü olmasının hayati önem taşıdığını belirten Tanju, "Özenle seçtiğimiz hammaddelerimizi iyi tarım ve hayvancılık politikalarının uygulandığı, denetimlerimiz altında bulunan tedarikçilerimizden elde ediyoruz" diyor. Saklama koşulları hakkında da bilgi veren Tanju, mutlaka buzdolabında +4 C'de muhafaza edilmesi gerektiğini, ürünlerin raf ömrünün ise dört-altı ay arasında değişiklik gösterdiğini vurguluyor.
1,5 MİLYON DOLARLIK BÜTÇE İLE KURULDU
Gurvita markasını yedi yıl önce yaklaşık 1,5 milyon dolarlık bir bütçe ile kurduğunu ve sürekli yatırım yapmaya devam ettiğini de söyleyen Kurucu Tanju, yeni yatırımcılara da destek olmaya çalıştığını sözlerine ekleyerek, girişimcilere önce Ar-Ge çalışmalarıyla yola çıkmaları gerektiğini, kaliteden ödün vermemelerini, kazanç değil fayda odaklı düşünmelerini ve dürüst bir iletişimle çalışmalarını da öneriyor. Tüketiciler bu ürünleri alırken çok dikkatli olmalı. Kimler nasıl üretiyor, gıda yönetmeliğine uygun mu üretiliyor, analizleri var mı, nerede, nasıl bir prosesle hangi standartlarda üretildiği belli olmayan ürünlerin cevabının alınması gerekiyor. Sosyal medyada üretim izni dahi olmayan birçok hesaba karşı da dikkatli olmamızı tavsiye eden Tanju, bir buçuk yıl önce giriştiği sade ilik yağı ile ilgili proje de başlattıklarının altını çizerek yeni ürünlerini yakında piyasaya sunacaklarının sinyallerini veriyor.
TENCERE VE OCAKLA BAŞLAYAN HİKÂYE
Bone Sante Kurucusu Nezihe Filiz Toker de babaannesinin reçetesiyle ilk olarak çocukları için üreterek başlamış bu işe. Şimdi 120 metrekarelik bir mutfakta beş yıldır üretimine devam ediyor. Özellikle kemik tedariki konusunda çok hassas olduğunu ifade eden Toker; antibiyotiksiz, GDO ve ağır metal içermeyen genç dana kemikleri aldıklarını, bunları da sertifikalı firmalardan tedarik ettiklerinin altını çiziyor. Bu işe evde 50 kavanoz üreterek başlayan Toker, şu anda aylık 20 bin adet kavanoz üretme kapasitesine sahip olduklarını da vurguluyor. Geçen yıl yaklaşık 120 bin adet satış gerçekleştiren firma, gelecek yıl ise satış miktarını 200 bin adet olarak hedefliyor. İstanbul içinde ürünler kendi araçları ile dağıtılıyor. Şehir dışına ise soğuk zincir olarak strafor kutuda buz aküsü desteği ile gönderiliyor. Markanın İstanbul Kandilli ve Çengelköy'de Gel-Al teslim noktaları da bulunuyor. Ayrıca Zorlu Center Eataly ve Düzce'de bulunan Bedir Eczanesi'nde de ürünler bulunabilir. Bone Sante kemik suyunun klasik boyu ise 660 ml ve fiyatı 195 TL. Kemik suyunun özellikle son yıllarda popüler olmasından dolayı özellikle bazı sosyal medya hesaplarından da satışının yapıldığını söyleyen Toker, hijyenik olmayan kemik sularından uzak durmamız gerektiğini hatırlatıyor ve Tarım Onay Belgesine sahip olmayan hiçbir ürünü tüketmememizi tavsiye ediyor. İlik yağının mucizesine de değinen Toker, saça maske olarak kullanıldığında dökülmeye de iyi geldiğini dile getirerek şimdilerde bir üniversitenin fitoterapi merkezinde Ar-Ge yapmaya başladıklarının da bilgisini veriyor. Girişim yolculuğuna bin 400 TL'ye aldığı sanayi tipi tencere ve yer ocağı ile başladığını da ekleyen Toker, pazara yeni girmek isteyen genç girişimcilere de şunları söylüyor: "Öncelikle cesur olmalarını, hedeflerini doğru belirlemelerini, piyasa ihtiyaçlarını doğru analiz etmelerini, üretilen urun ve hizmet için gerekli donanım ve bilgiye sahip olmalarını tavsiye edebilirim. Bu doğrultuda başarı da gelecektir."
"YENİ BAŞLAYANLAR PAZARI İYİCE ARAŞTIRSINLAR"
İlikli kemik suyu üretimi yapan markalardan biri de Siyou Tarla. Kurucusu Sinem Güç, birçok kadının çalıştığı atölyesinde mantı, tarhana, erişte, şehriye gibi ürünlere karakılçık unu ile hayat veriyor. En çok tercih edilen diğer bir ürünün ilikli kemik suyu olduğunu söyleyen Güç, sağlıklı dana kemiklerini 70-80°C aralığında en az 24 saat kaynatarak yüzde 100 jel kıvamına getirerek müşterilere sunuyor. Ürünlerin hammadde tedarikinin yüzde 80'i ise kendi tarlalarında yetiştirdikleri ürünler ile yapılıyor. Geri kalanları da Urla bölgesindeki diğer kadın üreticilerden temin ediliyor. Kurucu Güç, butik bir üretici oldukları için aylık ortalama üretim hacimlerinin 150-200 litre arasında değiştiğini söylüyor. Başlangıçta kredi çekerek yola çıktığını da belirten Güç, "Öncelikle kişinin kendine yatırım yapması çok önemli. Bir işe başlamadan önce 'ne yapmak istiyorum', 'Önümdeki beş yıl içerisinde nerede olmak istiyorum' ve 'hedefim tam olarak nedir' sorularına en başta kendi içinde cevap verip, araştırıp, bilgi sahibi olması lazım. Daha sonra ürettiği ürün için doğru pazarı ve doğru satış kanalını bulup, pazarlama stratejisi geliştirmesi gerekiyor. O yüzden yeni girişimcilere şu öneride bulunabilirim. İşe başlamadan önce işinin temelleri hakkında iyice araştırıp, bilgi sahibi olmaları şart. Ürün geliştirme aşamasında ise yılmadan, onlarca yüzlerce deneme yaparak, kendi yorumlarını keşfetmeye çalışmaları gerekiyor" diyor.
HER DERDE DEVA MUCİZEVİ BİR ÜRÜN
Gurvita Kurucusu Bahar Şamhili Tanju, ilikli kemik suyunun faydalarını saymakla bitiremiyor. Vücudumuzun ihtiyacı olan tüm vitamin, mineral ve aminoasitleri, kolajeni en doğal yoldan almamızı sağladığını söyleyen Tanju, şunları anlatıyor:
"Bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Kemik, eklem, bağ dokusu, kas gelişimini destekler. Vücut dokusu üzerinde iyileştirici, tahribatları onarıcı etkisi vardır. Sindirim sistemini güçlendirir, sızdıran bağırsak ile mücadele eder. Böylece besin intoleransı ve alerjilerinin tedavisine ve inflamasyonun sakinleşmesine destek olur. Saçınızı, cildinizi, tırnaklarınızı kuvvetlendirir. Kaliteli uykuya yardımcı olur. Ayrıca sade ilik yağı ise yüzyıllardır doğal saç bakımında kullanılıyor, aynı zamanda kuruyan cilde, egzamaya da çok iyi geliyor. Dolayısıyla tüketiciler ilik yağını saç bakım maskesi olarak da kullanmaya başladı. Yeni saç çıkardı, cansız, kuru ve dökülen saçlara en doğal yoldan üstelik çok uygun bir fiyata dertlerine çare oldu."
"İhracatta daha da büyüyeceğiz"
Ümit ÜNAL / Veg&Bones Kurucu Ortağı
2016 yılına kadar kurumsal hayatın içinde yer almış ve farklı birimlerde yöneticilik yapmış üç kişi olarak tamamen start-up modeli ile markanın çatısını oluşturarak Bonita Gıda San.ve Tic. Ltd. Şti'ni kurduk.Sebzelerle harmanlanmış ilikli kemik suyu ile yolculuğumuz ise kurucu ortaklarımızdan birinin annesinin hastalık döneminde faydalı gıdaları araştırmamız ile başladı. Bir yıldan uzun bir süre ilikli kemik suyu ile ilgili araştırmalar yaptık ve dana ilikli kemik suyu ile insanlarımızı buluşturduk.Markamıza ait ürünleri kendi tesisimizde üretiyoruz. Üretim tesisimize ait BRC sertifikasyonu ve Helal belgesi bulunmakta olduğundan tüm hammaddeleri bu belgeleri sağlayabilen ve hammadde izlenirliği yapabileceğimiz tedarikçilerden sağlamaktayız. Şu anda tek vardiya çalışma sistemi ile ilikli kemik suyu için aylık 100 ton üretim yapabilecek durumdayız. Almanya, Hollanda, Dubai, Katar ve Kıbrıs ülkelerine ihracat yapmaya başladık. 2023 yılı özellikle ihracat tarafında büyümeyi hedefliyoruz. Ürünlerimiz Migros, Carrefoursa, Metro Gross, Getir, File gibi tüm ulusal market raflarında bulunuyor. Ayrıca E-bebek, Joker, Baby Mall gibi çocuk zincir mağazalarında da bulunuyor. Biz bu işe 200 bin TL sermaye ile başladık. Hayallerimizin peşinden koştuk. Doğru fikir, doğru iş modeli ve doğru yönetim ile hayallerimizi gerçekleştirdik. Gençlere önerim hayallerinin peşinden koşup, cesaretli olsunlar.
"Faydası çok diye aşırı tüketmekten kaçınılmalı"
Özden ÖRKÇÜ / NPİSTANBUL Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı
Kemik iliğinin kontrollü bir şekilde tüketilmesi, sağlık açısından fayda sağlar. En iyi sonuçlar için haftada iki kez kemik iliği yemelisiniz. Batı diyetlerinde, eksik olan cilt sağlığı, beyin sağlığı, kan şekeri, bağışıklık ve kök hücre oluşumu için faydalı olan önemli besinlere sahiptir. Kemik iliği ve et suyu potansiyel olarak bir nörotransmiter olan glutamat içerir. Bazı insanlar, hafızalarını ve zihinsel işlevlerini etkileyen glutamata karşı olumsuz tepki verebilir. Glutamatın nöbetler, multipl skleroz (MS), otizm, dikkat eksikliği bozukluğu (ADD) ve oto-bağışıklık hastalıkları gibi nörolojik bozukluklarla ilişkili olduğunu söyleyebiliriz. Kaygı, huzursuzluk, uykusuzluk, zihinsel yorgunluk, eklem ağrısı, konfüzyon ve konsantrasyon sorunlarını glutamat alerjisinin diğer olumsuz etkileri olarak sayabiliriz. Kemik iliğini fazla tüketmenin en büyük tehlikelerinden biri, toksik ağır metallere maruz kalmaktır. Hayvan kemikleri, kemik pişirirken salınan diğer metallerin yanı sıra kurşun ve kadmiyum içerebilir. Ağır metallere maruz kalmak işitme, sinir ve sindirim sistemleri, böbrekler ve eklemlere zarar verebilir. Kurşun, özellikle kasların ve kemiklerin büyümesini olumsuz etkileyebilir. Araştırmacılar da kemik suyu tüketirken dikkatli olunmasını öneriyor. Kemik iliği, kolajen de dahil olmak üzere çok sayıda bağ dokusu içeriyor. Cildin dolgun ve genç görünmesini sağlamak için kolajenin ne kadar önemli olduğu herkes tarafından biliniyor. Yediğimiz her şey, biz onu sindirmeden önce bağırsakta küçük yapı taşlarına ayrılıyor. Böylece kolajen de dahil her protein amino asitlere ayrılıyor. Bu küçük amino asitler, ciltte, saçta ya da vücudumuzda ihtiyaç duyulan yerlerde kullanılıyor. Bu açıdan bakınca iyi bir protein kaynağı olduğu için deri, cilt, saç sağlığı için de faydalı olacaktır.
