PARA OYUN/ ALİ EFE İRALI Yıllar geçtikçe oyun sektöründeki yatırım haberleri öncesi ve sonrasında gözlemlenen yeniliğe yönelik haber silsilelerine alışır hale geldik. Ne zaman ki Dünya Bankası yetkilileri konuşmaya başladılar, yatırıma yönelik büyük bir rüzgâr oluştu. Hem oyun motoru hem de organizasyonlar anlamında faaliyet yürüten oyun şirketlerinin satım alım süreçlerine yönelik hamlelerini duyar olduk. Ki, ilk büyük işlem de hatırlayacağınız üzere Microsoft'tan gelmişti. Diyeceğimiz odur ki, uluslararası arenada söz sahibi olan ya da dolaylı bakımdan etkisi bulunan kurum ve kuruluşların düşünceleri, söyledikleri, pazarın analizi için çok önemli ipuçları sağlıyor. Şimdi de bir benzerini ABD'nin Merkez Bankası FED'den gördük.
ABD'DEN PAZAR YOKLAMASI
Ağustos ayı sonunda FED'in St. Louis bölgesi kurumsal iletişim yazarlarından Jack Dunn bir yazı kaleme aldı. Bu tür uzman yazılarına, pazarı değerlendirme ve yatırımcılara ön bilgi verebilmek adına ABD'de sıklıkla rastlanılıyor. Ancak konu, e-spor ve oyun olduğunda çok sık görülmeyen bir şey olduğunun da altını çizmek lazım. Bir anlamda genel çerçeve olarak FED'in görüşlerini yansıtmasa da bir noktada ABD kamu yetkililerinin konu hakkında neler düşündüğünü öğrenmek çok önemli. Çünkü ABD, genelde oyun sektörü ve eş doğrultusundaki tutundurma faaliyetlerini tüm sektörlerinde olduğu gibi özel sektörün eline bırakmış durumda. Bugün tartışılan pek çok konunun zemini 1990'larda ABD'de tartışmaya açılmış ve gerekli regülasyonların altyapısı hazırlanmıştı. Bugün artık güç dengelerinin bir tarafında yer alan Çin Halk Cumhuriyeti'nde kamu kurumları ile özel sektörlerin sürekli biçimde regüle edildiği bir form mevcutken; konuyla ilgili genellikle çekimser kalmayı yeğleyen bir Amerika Birleşik Devletleri olduğu görülüyor. Yeni hukuki düzenlemelerdeyse buluta dayalı oyun sistemlerinin telif hakları mücadelesi yer alacağa benziyor. Yazıya geri döndüğümüzde Dunn'ın, e-sporun genel bir tanımı yapmakla başladığını ve küresel anlamdaki pazar büyüklüğünün oyun sektöründen beslenen hacmine dair yansımalarını ifade etmekle devam ettiğini görüyoruz. Yazının çarpıcı kısmı son paragrafında gizli, çünkü doğrudan IBM'e yani teknoloji dünyasının dev ismine bir selam veriliyor. Bundan birkaç yıl evvel, IBM dijital oyun dünyası için de bir yola çıkılacağını söylemişti. Özellikle IBM Cloud isimli hizmetle e-sporcuların oyun ve mücadele süreçlerindeki sorunlarına yönelik çözümleri ön plana almışlardı. Şirketin kendi içinde de bir e-spor yapılanması kurduğu haberleri geliyordu. Geçtiğimiz yıl The Washington Post'tan Gregory Leporati'ye konuşan IBM yetkilisi Michael Flores IBM'in e-spor yaklaşımıyla ilgili açıklamalarda bulunmuş. E-spor üzerinden iş yerindeki takım çalışmalarında görülen hatalar ve telafi yöntemleri gibi süreçlerde beceri kazandırma faaliyeti olarak işlev görebildiğini dile getirmiş ve bunu da League of Legends isimli oyunla yaptıklarını aktarmış. Dunn'ın yazdığı yazının son paragrafı aslında bunun bir üst seviyeye entegre edildiği imajını çiziyor. IBM'in E-spor ve Video Oyunları departmanı CTO'su Bill LeVoir-Barry'nin Forbes'ta yaptığı açıklamalara bir atıf veriyor. LeVoir-Barry, STEM (fen teknoloji mühendislik ve matematik) eğitimlerine ve geleceğin mesleklerine yönelik oluşumları e-sporun ve oyunların hazırladığını belirten bir açıklama yapmış. Bunu destekler nitelikte pazara sunulan pek çok simülasyon ve oyun tabanlı ürün olduğundan haberimiz var. Ancak bunu bir tespit olarak kamuya, FED'in bir iletişim uzmanı tarafından aktarılması başka bir konu. Basit bir blog yazısı gelebilir. Ancak sektörün kimler tarafından yakından takip edildiğini anlamada önemli bir köşetaşı oluyor. Bu noktada özellikle geçtiğimiz ay Dünya Bankası'ndan yapılan açıklamalara dair köşede yer vermeye çalıştığım yazıları okumanızı istirham ediyorum.
TÜRKİYE'DE OYUNDAN KAZANILANIN VERGİSİ
T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi tarafından 38418978-125[6-18/10]-281844 sayı ve 17/06/2022 tarihli, cevap niteliğinde hazırladığı bir özelge bulunuyor. Online oyun platformlarında coin (oyun parası olan) üzerinden yapılan ticarette vergi yükü çıkıp çıkmadığı konu alınıyor. Çok güzel biçimde ve çok sade anlamda açıklanmış olup; sektörle doğrudan ilgili olması sebebiyle mutlaka okumanızı öneriyorum. Yalnız bir başka husus daha var. O da yurtdışındaki bazı oyun dağıtım platformları (sanal perakendeciler) ve onların sosyal medya devleri gibi büyüklükte olmamaları dolayısıyla ortaya çıkan sorunlar hakkında. Önümüzdeki haftalarda bu konuya detaylı biçimde değinmeye çalışacağım.
