PARA ARAŞTIRMA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Yeni düzenleme ile spor kulüpleri için mali şeffaflık ve etkin denetim sağlanacak. Önümüzdeki günlerde TBMM Genel Kurul gündemine gelmesi beklenen Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi'nin mevcut haliyle yasalaşması halinde, spor kulüplerinin şirketleşmesinin altyapı oluşturulacak. Spor anonim şirketi ve spor kulüplerinde yönetim kurulu üyeleri dışındaki kişiler de sorumluluk kapsamına alınacak. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri için "denk bütçe" sistemi getirilecek. Spor kulübü ve spor anonim şirketlerinin geliri aşan, sağlıksız borçlanmasının önüne geçilecek. Borçlanma ve alacak temlik sınırı getirilecek, bu kurallara uyulmaması durumunda yöneticiler şahsi malvarlıkları ile sorumlu tutulacak. Ayrıca kanun teklifiyle bu konuda hapis cezası da getirilecek. Bir kişi üst üste veya aralıklı olarak aynı spor federasyonunda en fazla üç dönem federasyon başkanlığı yapabilecek. 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına uygun olarak TFF Tahkim Kurulu'nun yapısı düzenlenecek. TFF'nin en üst hukuk kurulu olan Tahkim Kurulu, yönetim kurulu tarafından en az 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip hukukçular arasından seçilecek, bir başkan ile altı asıl ve altı yedek üyeden oluşacak. Tahkim Kurulu'nun görev süresi, göreve başladıkları tarihten itibaren dört yıl olacak. Tahkim Kurulu'nun, futbol faaliyetlerinin yönetimi ve disiplinine ilişkin kararları kesin olup, bunun dışındaki kararlarına karşı tebliğden itibaren bir ay içinde iptal davası açılabilecek.
MENAJERLİK SİSTEMİNE YENİ DÜZEN
AK Parti ve MHP'li milletvekillerinin ortak imzasıyla hazırlanan Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi, TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu'nda kabul edildi. 61 maddelik kanun teklifinin öne çıkan bazı maddelerini haberleştirdik. Teklifle spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının kuruluşu, organları, üst kuruluş oluşturmaları, gelir ve giderleri, bütçe ve harcama esasları, görev, yetki ve sorumlulukları, denetimleri, bunlara yapılacak her türlü yardımın şekil ve şartları ile bunlara ilişkin diğer hususlara dair usul ve esaslar düzenleniyor. Üst kuruluş, spor anonim şirketi, spor kulübü gibi bazı terimlerin tanımlandığı teklifle spor anonim şirketi/spor kulübü "yöneticisi" tanımı getirilerek yönetim kurulu üyeleri dışındaki kişiler de sorumluluk kapsamına alınıyor.
Teklifle menajerlik sistemine düzen getiriliyor. Teklife göre futbolcular ve spor kulüpleri ile spor anonim şirketleri, profesyonel futbolcu sözleşmesi veya transfer müzakerelerini yürütmek için futbol menajerlerinin hizmetlerinden yararlanabilecek. Menajerlik ücretine üst sınır ve menajerlik sözleşmesine ise iki yıl sınırı getirilecek. Ücret üst sınırına uyulmaması durumunda yöneticiler hem malvarlıkları ile hem de cezai olarak sorumlu olacak. Yapılan bir sözleşmenin dışında ayrıca bir sözleşmenin tespiti halinde, kamuoyunda çekmece kontratın belirlenmesi durumunda taraflara idari ve adli yaptırımlar düzenlenecek. Söz konusu ücret sınırlamalarına uyulmaması durumunda, menajerin menajerlik lisansı iptal edilecek.
ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ SUÇU OLMAMA ŞARTI…
Teklifle spor kulüpleri "dernek" vasfından çıkarılıyor, tüzel kişilik kazandırılıyor. Teklife göre spor kulüpleri, spor faaliyetlerine katılmak amacıyla gerçek veya tüzel en az yedi kişi tarafından kurulacak. Spor kulübü kurmak için Gençlik ve Spor Bakanlığı'na başvuruda bulunulacak. Gerekli şartların sağlanması durumunda, spor kulübü Bakanlık tarafından spor kulüpleri siciline tescil edilecek ve bu tescille tüzel kişilik kazanacak. Bakanlık tarafından tescil edilen spor kulüpleri, tescil tarihinden itibaren bir ay içinde İçişleri Bakanlığı'na bildirilecek. Spor kulüplerinin bir spor dalında faaliyetlere katılabilmesi, bu spor dalının bağlı olduğu spor federasyonu tarafından tescil edilmesi gerekecek. Bu tescil de Bakanlığa bildirilecek. Spor kulüplerinin zorunlu organları; genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu olacak. Spor kulüplerinde, spor anonim şirketlerinde, spor federasyonlarında yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyesi olabilmek için şike ve teşvik primi suçları başta olmak üzere belirli suçlardan mahkum olmama şartı aranacak. Tahkim kurulları, Bakanlık disiplin kurulları, spor federasyonlarının ceza veya disiplin kurulları ya da spor federasyonlarının bağlı olduğu uluslararası kuruluşlar tarafından son beş yıl içinde bir defada bir yıl veya toplam iki yıl hak mahrumiyeti cezası almış olanların spor kulübü, spor anonim şirketi statüsündeki bağlı ortaklığı ve iştiraklerindeki yönetim, denetim, disiplin ve diğer kurul üyelikleri haklarındaki kurul kararının kesinleştiği tarihte, başkaca hiçbir işlem yahut karara gerek olmaksızın kendiliğinden sona erecek.
ŞİRKETLEŞMENİN HUKUKİ ALTYAPISI
Teklifle, spor kulüplerinin "şirketleşmesinin hukuki alt yapısı" oluşturuluyor. Spor kulüpleri şirketlerinin "spor anonim şirketi" vasfını kazanmaları, bu vasfın hangi anda kazanılmış olacağı düzenleniyor. Teklife göre Türk Ticaret Kanunu'na göre kurulan ve tüzel kişilik kazanan anonim şirketler, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından tescil edilmeleriyle spor anonim şirketi vasfını kazanacak. Spor federasyonları, belirli liglerde yer alabilmek için spor anonim şirketi statüsünde olma yükümlülüğü ve bu şirketler için ödenmiş sermayesi 1 milyon TL'den az olmamak üzere asgari sermaye zorunluluğu getirebilecek. Spor anonim şirketleri, faaliyette bulunacakları spor dalını ilgili spor federasyonuna tescil ettirmek zorunda olacak.
Spor kulüpleri, belirli bir spor dalına ilişkin aktif ve pasif varlıklarını bir bütün olarak, bir spor anonim şirketine sermaye olarak koyabilecek veya devredebilecek. Bir spor anonim şirketi ile bu şekilde malvarlığı ya da sözleşme, ortaklık, yönetim veya benzeri bir bağlantısı olan spor kulübünün, ilgili spor anonim şirketinde Türk Ticaret Kanunu'nun ilgili maddesi anlamında doğrudan ya da dolaylı hakimiyeti bulunması gerekecek. Bir spor kulübü ile bağlantılı olan spor anonim şirketlerinin paylarının nama yazılı olması zorunlu olacak.
Bir spor kulübü ile bağlantılı olan spor anonim şirketlerinde şirket karından kuruculara, yönetim kurulu üyelerine ve diğer kimselere herhangi bir menfaat sağlanamayacak.
SAĞLIKSIZ BORÇLANMA ÖNLENECEK
Teklifle spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe harcama ilkelerine ilişkin düzenlemeler getiriliyor. Teklifle; spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerince yapılacak temliklere çeşitli sınırlamalar ve nitelikli genel kurul kararı şartı getirilerek uzun vadeli ve sağlıksız borçlanmanın önüne geçilmesi düzenleniyor. Teklife göre; spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri genel kurul kararı gerekmeksizin bir önceki hesap döneminde gerçekleşen brüt gelirinin en fazla yüzde 25'ini temlik edebilecek. Nitelikli genel kurul kararıyla yönetim kurulunun görev süresi ile sınırlı olmak kaydıyla herhangi bir temlik sınırlaması bulunmayacak. Yönetim kurulunun görev süresinin dolmasından sonraki alacakların ancak yüzde 50 oranına kadar olan kısmı maddede öngörülen nitelikli genel kurul kararı ile temlik edilebilecek ve bu oranı aşan miktar ise hiçbir şekilde temlik edilemeyecek. Bunun yanı sıra spor kulüplerinin ve spor anonim şirketlerinin önceki yıl brüt gelirlerinin en fazla yüzde 10'una kadar borçlanabileceği, bu oranın üzerinde yapılacak borçlanmaların genel kurulun nitelikli çoğunlukla vereceği kararla kabul edilecek ek bütçe ile yapılabileceğine ilişkin düzenleme
yapılmak suretiyle yönetim kurullarının görev sürelerini aşacak şekilde sağlıksız borçlanmalarının önüne geçilecek. Teklifle spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin; yönetim kurulu üyelerine, bunların eşleri ve üçüncü dereceye kadar hısımlarına, çalışanlarına, yüzde 5 ve üzeri pay sahiplerine ve yönetim kurulu üyelerinin yüzde 5 ve daha fazla pay sahibi olduğu şirketlere alacaklarını devredemeyeceklerine ilişkin düzenleme yapılmak suretiyle bu bağlamda çeşitli suiistimaller önlenecek.
"MALİ FAİR PLAY…"
Teklifle, Vergi Usul Kanunu'nda yer alan hükümlere paralel düzenleme yapılarak spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerince yapılacak 7 bin TL'nin üzerindeki ödeme ve tahsilatların; bankalar ve fınansal kuruluşlar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığı ile yapılması zorunluluğu getiriliyor. Buna aykırı davrananların, yüz günden beş yüz güne kadar adli para cezasına çarptırılması öngörülüyor. Aynı şekilde spor federasyonu başkan ve yönetim kurulu üyeleri için de benzer durumda bu ceza düzenleniyor.
Teklifle spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile yöneticilerinin; mevzuat, tüzük ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde kulüp, şirket, pay sahipleri ve alacaklılara karşı verdikleri zararlardan müteselsilen sorumlu olduklarına ilişkin Türk Ticaret Kanunu'nda yer alan hükümlere benzer düzenlemeye gidiliyor. UEFA'nın uyguladığı "mali fair play" ilkelerine benzer bir şekilde spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerine denk bütçe ve ilgili spor dalında sporcu, kulüp ve spor anonim şirketi ile sosyal güvenlik kurumu ve vergi dairesine vadesi geçmiş borç bulunmaması zorunluluğuna ilişkin düzenlemeler yapılarak, spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin kendi gelirlerini esas alarak yönetmelerinin sağlanması isteniliyor.
DENK BÜTÇE SİSTEMİ GETİRİLİYOR
Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri için denk bütçe sistemi getiriliyor. Teklife göre spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, ekonomik ve mali imkanlarını geliştirmek suretiyle şeffaflık ve güvenilirliklerini artırmak için çaba göstermek; mali yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmek için gerekli özeni göstermek; denk bütçe tesis etmek, giderlerini gelirleri oranında gerçekleştirecek bir idari ve mali yapı oluşturmak ve bu kapsamda ilgili spor federasyonu tarafından talimatlarla belirlenmiş bütçe ve harcama ilkelerine uyum göstermek zorunda olacak. Ayrıca spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, sporun sürdürülebilirliğini sağlamak ve korumak amacıyla faaliyetlerde bulunacak ve bu kapsamda uzun vadeli sportif yatırımları özendirecek. Spor federasyonları; mali yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmek için gerekli özeni gösterecek, denk bütçe tesis etmek, giderlerini gelirleri oranında gerçekleştirecek bir idari ve mali yapı oluşturmak zorunda olacak.
BEŞ YILA KADAR HAPİS CEZASI
Teklifle, kanunun getireceği düzenlemelere aykırı hareket edenlere uygulanacak ceza hükümleri de düzenleniyor. Teklife göre bu hükümlerden bazıları şöyle: Spor federasyonu, spor kulübü, spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyeleri önceki yıl gelirlerinin yüzde 10'unu aşacak şekilde borçlanması halinde bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası düzenleniyor. Spor federasyonu başkan ve yönetiminin bakanlıktan izin almadan görev süresini aşacak şekilde spor federasyonunu borç altına sokacak işlem yapması halinde de bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Bakanlık ve diğer kamu kurumları tarafından tahsis edilen taşınmazlar ve sağlanan destekleri, kuruluş kanunu bulunan spor federasyonları da dahil tahsis ya da destek amacı dışında kullananlara bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilmesi öngörülüyor. Spor kulübü kurma hakkına sahip olmadıkları halde spor kulübü kuranlar veya spor kulüplerine üye olmaları kanunlarla yasaklandığı halde üye olanlar ile spor kulüplerine üye olması kanunlarla yasaklanmış kişileri bilerek üyeliğe kabul eden veya kaydını silmeyen veya spor kulübü üyesi iken üye olma hakkını kaybeden kişileri üyelikten silmeyen spor kulübü başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerine 5 bin TL idari para cezası getiriliyor.
