HAFTANIN KULİSLERİ/ İDRİZ ÇOKAL Suudi Arabistan'a iddialı giriş hazırlığı... Suriye'deki otellerini yeniden açacak... Yıldız Holding'ten önemli hamleler… Limak, başka otel markaları ile de görüşüyor...
Suudi Arabistan'a iddialı giriş hazırlığı
Espressolab, ilk mağazasını 2014 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde açtı. Bu tarihten sonra hızlı bir büyüme sürecine girdi. Sadece Türkiye'de değil, yurt dışında da mağazalar açmaya başladı. 2024 yılına 200 mağaza ile giren Espessolab, bugün itibari ile 325 şubeye ulaşmış durumda. Uluslararası kahve zincirleri ile başabaş rekabet ediyor hatta birçok bölgede onlardan daha iyi konumda. Bugün Türkiye dışında Mısır, Katar, Almanya, Ürdün, Fas, Güney Afrika, Birleşik Arap Emirlikleri, Kıbrıs, Portekiz, Irak, Libya, Lübnan ve Kosova'da mağazaları bulunuyor.
Esperssolab yönetimi, öğrendiğimize göre bu yıl hem yurt içinde, hem de yurt dışında iddialı büyüme hedefleri koymuş. Zincire yeni ülkeler eklenecekmiş. Bunlardan Kongo, Kırgızistan ve Somali için hazırlıklar sürüyormuş. Ancak markanın hedefindeki diğer üç ülke çok daha önemli. Bunlar Filistin, Suriye ve Suudi Arabistan. Suriye'de yönetimin değişmesi ile Türk girişimciler için ciddi frsatların doğduğu belirtiliyor. Espressolab da gecikmeden bu pazara girmeyi planlıyormuş. Ateşkesin sağlandığı Filistin'de de bir şube açmak planları arasındaymış. Ancak büyümek için en iddialı oldukları pazar Suudi Arabistan. Şube açılışı için görüşmeler devam ediyormuş. Bu ülkede ilk etapta 30 şube açılacakmış. Suudi Arabistan pazarının potansiyelini birkaç ay önce kapağa taşıyarak sizlere sunmuştuk. Önümüzdeki dönemde birçok firmanın bu ülkedeki yatırım haberlerini buradan aktaracağız gibi görünüyor.
*******
Suriye'deki otellerini yeniden açacak
Türkiye'nin en büyük yerli otel zinciri Dedeman Hotels, son dönemde peş peşe açtığı yeni otellerle büyüme yolunda emin adımlarla ilerliyor. Bu hafta Adana ve Mersin'de iki yeni otelinin daha açılışını yaptı. Çukurova Havalimanı'nın devreye girmesiyle daha da hareketlenen bölge turizminde artık Dedeman otellerinin de etkisi olacak gibi gözüküyor. Dedeman zinciri bu son iki açılışla birlikte 43'üncü oteline ulaşmış oldu.
Dedeman Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Demiray ve Başkan Vekili Banu Dedeman, Adana'daki açılışta bu yıl içinde 16 yeni otel daha açacaklarını açıklarken, yurt dışı planlarına ilişkin de sinyaller verdi. Savaş öncesi Suriye'de Halep, Şam ve Palmira'da üç otelleri olduğunu hatırlatan Banu Dedeman, oradaki karışıklıkların sona ermesinin ardından otellerini şimdi yeniden açabileceklerini söyledi. Bu üç otelden birisi savaşta Birleşmiş Milletler'e verilmiş. Dedeman yönetimi otellerinin kendilerine geri verilmesini istemek üzere görüşmelere başlamışlar.
Bu arada Dedeman'a yurt dışındaki yatırımcılardan da davetler yoğun olarak geliyormuş. Yunanistan, Kırgızistan, Kazakistan görüşülen ülkeler arasındaymış. Teklif gelen bir başka ülke de Afganistan. Ancak Banu Dedeman bu ülkede yatırım yapmaya hiç sıcak bakmıyormuş. Afganistan'ın başkenti Kabil'deki bir yatırımcıdan gelen teklif aslında oldukça cazipmiş. Banu Dedeman'ın sıcak bakmamasının nedeni de oradaki kadın hakları politikasıymış.
*******
Yıldız Holding'ten önemli hamleler…
Geçen hafta bu sayfalarda Yıldız Holding ve Pladis ile ilgili bir haber paylaştık. "Pladis'te tek yetkili Murat Ülker" başlığı ile verdiğimiz kulis haberimiz Yıldız Holding tarafında büyük yankı uyandırdı. Derginin yayına girdiği 26 Ocak Pazar günü Yıldız Holding'in büyük hissedarı Murat Ülker aradı. Murat Bey özetle "Tek yetkili değilim. Asıl büyük balığı kaçırmışsınız. Yönetim Kurulu Başkanımız Ali Ülker Bey global bir yönetim kurulu oluşturmak için çalışıyor" dedi. Geçen hafta Perşembe günü ise Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ülker ile sabah kahvesinde bir araya geldik. Ali Ülker ile oğlu İbrahim Ülker'in Venado-Hatır markalı Türk kahvesini içtik. Hem kulis haberimizi hem de global yönetim kurulu çalışmasını konuştuk.
Yıldız Holding Türkiye'nin üçüncü büyük grubu. Godiva, McVitie's ve Ülker markalarının sahibi Yıldız Holding'in bünyesinde 25'i yurt içinde olmak üzere toplam 46 fabrika bulunuyor. Yurt dışındaki 21 fabrika ise 12 farklı ülkede. Toplamda 80 binin üzerinde kişi istihdam ediliyor. İstihdamın büyük kısmı Türkiye'de. Son beş yılda 1 milyar dolarlık yatırım yaptı. Bu yatırımların çoğunluğunun da Türkiye'de olduğunu vurgulayalım. Sadece 2024 yılında 330 milyon dolarlık yatırım bütçelendi. Henüz 2024 rakamları resmi olarak açıklanmadı ama 2023 yılında 13.5 milyar dolar konsolide ciro, 817 milyon dolar da ihracat gerçekleştirdi. 2024 yılında cironun 14 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor.
Bu büyüklükteki grubun kurumsallaşma yönünde adımlar atması şart. Ali Ülker'in de göreve geldiğinden bu yana en önemsediği konuların başında kurumsallaşma var. 80 yıllık geçmişe sahip Yıldız Holding'te üçüncü nesil aile üyeleri görev almaya başladı. Üçüncü neslin en büyüğü Ali Ülker, Murat Ülker'in yeğeni. Murat Ülker'in oğlu Yahya Ülker 8 yıldır holdingte ve şu anda yönetim kurulunda görev yapıyor. Murat Bey'in ikiz çocukları Mustafa ve Fatih Ülker de üniversite eğitimlerini tamamlayıp holdingte çalışmaya başladılar. Ali Ülker'in oğlu İbrahim Ülker ise kişisel yatırımlarına odaklanmış durumda. Ülker Ailesi geçtiğimiz yıl önemli bir toplantı yapmış. Aile 26 kişiden oluşuyor. 15 yaş üstü 18 aile üyesi toplantıya katılmış. İleride aile bireylerinin holdingte nasıl görevler üstlenmesi gerektiği gibi konular istişare edilmiş.
Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ülker ise bu aralar global bir yönetim kurulu oluşturmak için önemli çalışmalar yürütüyor. Aile bireyleri dışında yönetim kuruluna bağımsız üyeler atanacakmış. ABD, Avrupa, Ortadoğu ve Asya'dan isimler üzerinde çalışılıyormuş. Alanında en iyi isimlerle temaslar devam ediyormuş. Nisan-Mayıs gibi bu isimler netleştirilip kamuoyu ile paylaşılacakmış.
Tabii bir araya gelmişken en çok merak edilen sorulardan birini de sormadan edemedik. Murat Ülker 60 yaşında holdingin yönetim kurulu başkanlığını yeğeni Ali Ülker'e bıraktı. Acaba bu gelenek devam edecek mi? 55 yaşındaki Ali Ülker 60 yaşına geldiğinde koltuğu başka bir isme devredecek mi?
Ali Bey, göreve geldiğinden bu yana kurumsallaşma ile ilgili önemli adımlar attı. Bu dönemi birinci faz olarak değerlendiriyor. Ali Bey, "İkinci faz da yönetim kurulu başkanlığının günü geldiği zaman Murat Bey'in yaptığı gibi tabii bu işi hak eden kişiye devretmektir. Bu, aileden birisi mi olacak, yoksa profesyonel biri olabilir mi, buna bugün cevap vermek için erken. Aileden biri olması gerekmiyor ama ailenin her halükarda yönetim kurulunda temsili şarttır. Benden sonra gelecek olan aile fertleri yönetim kurulu başkanlığı yapmak isteyecekler mi, yoksa yönetim kurulunda sadece üye olarak mı oturmak isteyecekler? Ailenin temsili nasıl olacak, onu da bilmiyoruz. Bunu zaman gösterecek" diyor.
*******
Limak, başka otel markaları ile de görüşüyor
İki hafta önceki kulis sayfamızda Limak Holding'in turizm alanındaki yeni otel yatırımı ile ilgili bir haber paylaşmıştık. Önce haberimizi hatırlayalım. "İş insanı Nihat Özdemir'e ait Limak Holding, müteahhitlik ve enerji alanlarında çok bilinse de turizm sektörünün de güçlü oyuncularından biridir. Turizmde Limak Turizm şirketi ile faaliyet gösteriyor. Limak Turizm, turizm ve otelcilik endüstrisinde 25 yılı aşkın tecrübesiyle, 2 bin 600'den fazla kişiye istihdam sağlıyor. Limak; Antalya, KKTC, İstanbul, Ankara ve Makedonya'da bulunan dokuz otelini Limak markası ile işletiyor. Limak Turizm şimdi Bodrum'da yeni bir otel projesi başlatıyormuş. Otel Bodrum Yalıçiftlik'te yapılacakmış. Ancak buranın işletmesini Limak değil, dünyaca ünlü otel zinciri The Ritz Carlton yapacakmış. Öğrendiğimize göre taraflar el sıkışmış. Bodrum Yalıçiftlik'te Four Seasons, Kempinski Hotel, Sea Garden gibi önemli markalar var. The Ritz Carlton ile birlikte Yalıçiftlik'te lüks rekabet daha da artacak…"
Haberimiz böyleydi. İki hafta önce yaptığımız habere geçen hafta Limak Turizm Grubu'ndan bir açıklama geldi. Sorumlu gazetecilik gereği gelen kısa açıklamayı yayınlıyoruz. Yapılan yazılı açıklamada, "Limak'ın Bodrum"daki otelinin işletmesinin Ritz Carlton ile yapılacağına ilişkin paylaştığınız haberdeki açıklama tarafımızdan yapılmamış ve doğruluk payı bulunmamaktadır. Konu ile ilgili görüşmeler devam etmektedir. Konu ile ilgili diğer markalarla da görüşmeler devam ediyor. Ritz Carlton ile anlaşmaya varılmış gibi yapılan haberin düzeltilmesini rica ederiz" deniliyor.
Açıklama aslında bizi doğruluyor. Biz de haberimizde el sıkıştılar dedik ama resmi imzalar atıldı demedik. Yapılan görüşme açıklamada da doğrulanıyor. Hatta başka otel grupları ile de görüşmelerin olduğu bilgisi veriliyor…
