PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, üretim planlamasının 2025'te de öncelikli gündem maddelerinden biri olacağını vurgulayarak, üretim planlamasının ana omurgası olan sözleşmeli üretimi artırmayı amaçladıklarını kaydetti. Tarım yapılmayan alanları üretime kazandıracaklarını dile getiren Yumaklı, Büyük önem verdikleri Ar-Ge çalışmalarında verimlilik ve kaliteyi ön plana çıkaracaklarını ifade etti. Su ve sulama yatırımlarının artarak süreceğine dikkat çeken Yumaklı, basınçlı sulama sistemleri hibe destekleri için 2025 yılı bütçesinin 1 milyar lira olduğunu kaydetti. Yumaklı, bu miktarı her yıl artırarak basınçlı sulama sistemlerini yaygınlaştıracaklarının altını çizdi. 2025'te tarım sayımı ile ilgili çalışmalarının süreceğini belirten Yumaklı, damızlık etçi ırk üretme seferberliği ile hastalıklardan ari işletme eylem planının uygulama çalışmalarına devam edeceklerini kaydetti. Yumaklı, "Yeşil Vatan" olarak ifade edilen ormanları geliştirme ve koruma çalışmalarına ağırlık vereceklerini açıkladı.
GIDA ARZ GÜVENLİĞİ SAĞLANACAK
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlığın 2025 yılı öncelikli gündem maddelerini PARA Dergisi'ne anlattı. "Tarımsal üretimi etkileyen koşulların hızla değiştiği ve gıdaya olan talebin arttığı yeni bir dönemdeyiz" diyen Bakan Yumaklı, yeni dönemde ortaya koydukları vizyonu, iklim değişikliği, afetler, nüfus artışı, jeopolitik riskler gibi zorlukları dikkate alarak toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilirliğini ve gıda arz güvenliğini sağlamaya yönelik oluşturduklarını söyledi. 2024 yılında ilk kez uygulamaya başladıkları ve tarımın kronikleşmiş sorunlarını çözecek üretim planlamasının 2025'te de öncelikleri olacağını dile getiren Yumaklı, suyu merkeze alan üretim planlamasının yanında, yeni tarımsal destekleme modeli, arazilerin etkin kullanımı, sözleşmeli üretim, teknoloji kullanımı, tarımsal örgütler ve kırsal kalkınmanın gerçekleştirilecek yapısal reform alt başlıklarını oluşturduğunu ifade etti.
Üretimin ve üreticinin yüzyılı hedefi doğrultusunda sürdürülebilir, verimli, kaliteli ve kayıtlı bir tarım sektörü için yatırımlara devam edeceklerini belirten Yumaklı, öncelikli amaçlarının üreticiyi ve tüketiciyi korumak olduğunu vurguladı. Yumaklı, "Değişimin ve gelişimin hızla yaşandığı günümüz şartlarında tarım ve orman altyapımızı daha da güçlendirmekten geri kalmayacağız. Bu amaçla sektörümüzün yol haritasını belirleyeceğimiz 4. Tarım ve Orman Şurası'nı toplayacağız. 'Güçlü Türkiye için güçlü tarım' ilkesiyle tarımı daha da güçlendirmek için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz" dedi.
BASINÇLI SULAMA HİBE DESTEK BÜTÇESİ 1 MİLYAR LİRA
Bakan Yumaklı, sulama yatırımlarına ilişkin de açıklamalarda bulundu. Son dönemde insanlığın küresel ısınma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirten Yumaklı, bu tehlikeden en fazla etkilen bölgelerden birinin de Türkiye'nin içinde yer aldığı Akdeniz havzası olduğunu vurguladı. Bakan Yumaklı, şunları kaydetti:
"Ülkemizdeki suyun yüzde 77'si tarımsal sulamada kullanılıyor. 2050 yılında yüzde 70 daha fazla gıda, bu gıdayı da üretmek için yüzde 15 daha fazla suya ihtiyacımız olacak. Dolayısıyla suyu tasarruflu ve planlı kullanmamız gerekiyor."
Yumaklı, su ve sulama yatırımlarına büyük bir bütçe ayırırken, bireysel modern sulamaya yüzde 50 hibe sağladıklarını kaydetti. 2024'te 3 bin 183 yatırımcının 504 milyon lira tutarında hibe desteğinden yararlandığını vurgulayan Yumaklı, basınçlı sulama sistemleri hibe destekleri için 2025 yılı bütçesinin 1 milyar lira olduğunu kaydetti. Yumaklı, bu miktarı her yıl arttırarak basınçlı sulama sistemlerini yaygınlaştıracaklarının altını çizdi.
"SU VERİMLİLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ KURUYORUZ"
"İklim değişikliği, kuraklık ve su stresiyle mücadelede, tüm sektörleri kapsayan Su Verimliliği Yönetim Sistemini kuruyoruz" diyen Yumaklı, diğer yandan, taşkın ve kuraklık nedeniyle meydana gelebilecek can ve mal kaybını azaltmak için, 25 havzada Taşkın Tehlike ve Risk Haritalarını hazırladıklarını kaydetti. Yumaklı, ayrıca Taşkın ve Kuraklık Erken Uyarı Sistemlerini de geliştirdiklerini vurguladı.
Son 22 yılda su ve sulama alanında, güncel rakamlarla 2.4 trilyon lira yatırım yaparak, 10 bin 661 tesisi hizmete aldıklarını belirten Yumaklı, "Modern sulama sistemi kullanım oranını yüzde 6'dan yüzde 35 seviyesine getirdik. 2028 yılına kadar bu oranı yüzde 45'lere çıkaracağız. Yapay zeka destekli sulama otomasyonu uygulamalarıyla tarımsal verimi artırırken, su sarfiyatını azaltıyoruz. 2024'te, 77 şehirde tamamladığımız 564 tesisimizi hizmete aldık. 2025'te ise; 41 baraj, 6 HES, 11 gölet ve bent, 70 sulama tesisi,15 içme suyu tesisi, 162 taşkın kontrol tesisi, iki atık su tesisi olmak üzere toplam 307 tesisle 14 arazi toplulaştırma projesini tamamlayarak milletimizin hizmetine sunmayı hedefliyoruz. Kısacası her bir su damlası bizim için çok önemlidir. Tüm halkımızla birlikte suyumuza sahip çıkıyoruz" diye konuştu.
DESTEKLER İLK DEFA ÜÇ YILLIK AÇIKLANDI
2024'de tarımsal desteklerde yeni bir destekleme modeline geçtiklerini vurgulayan Bakan Yumaklı, sadeleştirdikleri tarımsal desteklerin yönlendirici etkisinin arttığını, genç ve kadına pozitif ayrımcılık getirildiğini ve planlı üretime entegre edildiğini kaydetti. İlk defa desteklerin üç yıllık açıklandığını belirten Yumaklı, "Yani üretici önünü görebileceği bir destek modeline kavuşmuş oldu. Tarımsal destek tutarını 135 milyar liraya çıkardık. Bakanlığımızın toplam bütçesi bir önceki yıla göre yüzde 55 artarak 438 milyar lira olarak öngörüldü" dedi.
"Emeğe haksızlık eden kesimle de mücadele ediyoruz"
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarım ürünlerinde dalgalanmaları önlemek, stokçuluk ve spekülasyonla mücadeleye yönelik çalışmalara da değindi. Tarım ve Orman Bakanlığı olarak temel görevlerinin, ülkenin gıda arz güvenliğini sağlamak olduğunu dile getiren Yumaklı, açıklamalarına şöyle devam etti:
"Tüm ürünlerde yeterliliği sağlamak için çalışıyoruz. Gıda arz güvenliği için formülümüzü; Planlı üretim + destek + Ar-Ge + regülasyon + TARSİM şeklinde özetleyebiliriz. 2023'te bitkisel üretimde 139 milyon ton ile tarihi rekor kırdık.
Hayvansal üretimde de yine rekorlara imza attık. Aynı şekilde su ürünleri üretiminde de rekorlar kırdık. Bu da bizim doğru yolda olduğumuzun göstergeleridir. Hileli kazancı önlemek için gıda denetimlerine büyük önem veriyoruz. Ticaret Bakanlığımız ile sürekli istişare halindeyiz. Tarımsal üretim anlamında çalışmalar yürütürken emeğe haksızlık eden bir kesim ile de mücadele etmek durumunda kalıyoruz."
Türkiye, 68.5 milyar dolar tarımsal hasılasıyla Avrupa'da birinci
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye'nin 186 ülkeye 2 bin 200 çeşit tarım ürünü ihraç ederek 31 milyar dolar gelir sağladığını vurgulayarak, Türkiye'nin 68.5 milyar dolar tarımsal hasılayla Avrupa'da birinci olduğunu, dünyada ise ilk 10 ülke arasında yer aldığını kaydetti. Tarımsal üretimin GSYH'den aldığı payı arttırmak için markalaşmaya, planlı üretime ve dış ticarete önem vermeyi sürdüreceklerini belirten Yumaklı, üretimi daha da verimli hale getirmek için çok sayıda projeyi uygulayacaklarını bildirdi.
"Devrim niteliğinde birçok düzenlemeyi hayata geçirdik"
Bakan Yumaklı, küresel ve ulusal gıda sektörünü 2025 yılında nelerin beklediğine ilişkin açıklamalarda da bulundu. Dünyada son 10 yılda yaşananların neredeyse son 100 yılda yaşananlardan daha fazla olduğunu vurgulayan Yumaklı, bu bakımdan gıda arz güvenliğinin tüm ülkeler açısından önemli hale geldiğini kaydetti. Yumaklı, "Bakanlık olarak dünyadaki gelişmeleri yakından takip ediyor, imkanlarımızı ve kabiliyetlerimizi geliştirme noktasında optimizasyon çalışması yapıyoruz. Yeni normale karşı devrim niteliğinde birçok düzenlemeyi hayata geçirdik. Bunları planlı tarımsal üretim-suya göre tarım, tüm tarım alanlarını desteklerden yararlandırma, tarım yapılmayan alanları üretime kazandırma, sözleşmeli üretim, hayvancılık yol haritası ve güvenilir gıdaya ulaşım olarak sayabiliriz" diye konuştu.
