Eğitimde “yapay zekanın” yol haritası belirlenecek

Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr. Yusuf Tekin, yapay zekanın Türkiye'nin eğitimde küresel rekabet gücünü artırması yolunda stratejik bir rol oynayacağını belirtti. Tekin, 2025’te yapay zeka ve dijitalleşme alanında öğrencileri geleceğin mesleklerine hazırlamak için önemli projelere imza atacaklarını vurguladı.
04.01.2025 20:41 GÜNCELLEME : 08.01.2025 00:01

PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr. Yusuf Tekin, gelecek projeksiyonlarında öğrencilerin yapay zeka teknolojilerini öğrenme ve uygulama yetkinliklerini artırmanın öncelikli hedefleri arasında yer aldığını vurgulayarak, amaçlarının öğrencileri yalnızca bu teknolojilerin kullanıcıları olarak değil; aynı zamanda geliştiricileri olarak yetiştirmek olduğunu söyledi. Bu doğrultuda yapay zeka okuryazarlığının artırılması, eğitim materyallerinin dijitalleştirilmesi ve erişim olanaklarının genişletilmesi için kapsamlı adımlar atmaya devam ettiklerini vurgulayan Tekin, yapay zekanın, Türkiye'nin eğitimde küresel rekabet gücünü artırma yolunda stratejik bir rol oynayacağını ve Milli Eğitim Bakanlığı olarak bu dönüşüme liderlik etme kararlılığında olduklarını belirtti. Eğitimde Yapay Zeka Politika Belgesi'ni çok yakında yayımlayacaklarını dile getiren Tekin, bu belgeyle, Türkiye'nin ulusal yapay zeka stratejileri çerçevesinde eğitim sektöründeki etkilerini değerlendirmeyi ve yapay zekanın eğitimde kullanımına yönelik bir yol haritası oluşturmayı amaçladıklarını ifade etti. 2025 yılı itibarıyla, belge kapsamındaki hedeflerin hayata geçirilmesi için somut adımlar atacaklarını belirten Tekin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin yapay zeka farkındalığını artırmaya yönelik ulusal çapta eğitim programları başlatacaklarını, eğitimde yapay zeka entegrasyonunu yaygınlaştırmak amacıyla pilot projeler uygulayacaklarını ve bu teknolojilerin okullarda aktif bir şekilde kullanılmasını sağlayacaklarını kaydetti. Tekin, "Belgenin önerilerini hayata geçirirken, bireyselleştirilmiş öğrenme yaklaşımlarını destekleyecek şekilde uygulanmasına yönelik bir izleme ve değerlendirme mekanizması kuracağız. Öte yandan mahalli ve merkezi olarak, öğretmenlerimiz için yapay zeka teknolojisinin öğrenme süreçlerine entegre etmelerini sağlayacak olan öğretmen eğitimlerini 2025 yılında da düzenlenmeye devam edeceğiz" dedi.

GENÇLER GELECEĞİN MESLEKLERİNE HAZIRLANACAK

Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2025 yılı öncelikli gündem maddelerini PARA Dergisi'ne anlatan Bakan Tekin, 2025 yılında yapay zeka ve dijitalleşme alanında öğrencilerimizi geleceğin mesleklerine hazırlamak için önemli projelere imza atacaklarını vurguladı. Tekin, "TRT EBA kanalında yayınlanmak üzere hazırladığımız 'Yapay Zekâ Dünyası: Geleceğin Teknolojisi' isimli 13 bölümlük program, K12 seviyesindeki öğrencilere yapay zeka teknolojisini tanıtacak. Bu program sayesinde yapay zekanın temel kavramları, günlük hayattaki uygulamaları ve gelecekteki etkileri hakkında farkındalık oluşturmayı hedefliyoruz. Eğitimde yapay zeka çalışmaları, TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile iş birliğimiz çerçevesinde geliştirilen Büyük Dil Modelleri (LLMs) ile Türkçe ve diğer dillerde dil işleme teknolojilerini insanlık yararına kullanmayı ve etik kullanımı teşvik etmeyi amaçlıyor. Bu kapsamda 2025 yılı boyunca çeşitli projeleri hayata geçireceğiz. Bu projelerden örnek verecek olursak, öğretmenlerimizin eğitim-öğretim süreçlerindeki çalışmalarını kolaylaştıracak, çeşitli öğrenme etkinlikleri hazırlamalarına yardımcı olacak ve öğrencilerin kendi öğrenmelerini test etme fırsatı bulabilecekleri bir eğitsel yapay zeka aracı geliştirmeye çalışıyoruz. Yakın zamanda dil öğreniminde kullanılmak üzere 'Dilim' markası ile bir bireysel dil öğrenme platformumuzu öğrencilerimize sunacağız ve bu platform yapay zeka destekli çalışacak. Ayrıca ana eğitim platformumuz EBA, 2025 yılı içerisinde yapay zeka destekli bir güncelleme ile eğitim dünyamıza sunulacak" diye konuştu.

YAPAY ZEKA BECERİLERİ KAZANDIRILACAK

Türkçe Büyük Dil Modeli'ne dayalı bir yapay zeka aracı geliştirme çalışmalarını da başlattıklarını dile getiren Bakan Tekin, bu çalışmaların dile özgü içeriklerin ve modellerin geliştirilmesine önemli katkılar sağlayacağını kaydetti. Öğretmenlere yönelik kısa ve öz yapıda tasarlanmış, etkili webinar programları sunduklarını belirten Tekin, 2025 yılında webinar programlarını daha geniş bir öğretmen kitlesine ulaştırmak için içeriklerini zenginleştirerek çevrim içi platformlar üzerinden sunmaya devam edeceklerini bildirdi. Tekin, şunları kaydetti:

"Ayrıca, öğretmenlerimizin farklı ihtiyaçlarına yönelik özelleştirilmiş webinar serileri hazırlayacak ve alınan geri bildirimler doğrultusunda bu eğitimlerin hem daha etkili hem de daha erişilebilir hale gelmesini sağlayacağız. Öğretmenlerimizin yapay zeka araçlarını tanımalarını, etkin bir şekilde kullanmalarını ve bu araçların öğretim süreçlerinde rehberlik etmelerini sağlamak amacıyla, dünya genelinde kullanılan yapay zeka tabanlı araçları inceleyerek 'Eğitimde Kullanılan Yapay Zeka Araçları Öğretmen El Kitabı'nı hazırladık. 2025'te bu kitabı yaygınlaştırmak için kapsamlı öğretmen eğitim seminerleri düzenleyeceğiz ve dijital platformlarımızda erişime açacağız. Ayrıca, yapay zeka tabanlı araçları etkili şekilde kullanabilen öğretmenlerin deneyimlerini paylaşabileceği bir çevrim içi öğrenme topluluğu oluşturmayı hedefliyoruz. Öğrencilerimizin de yapay zeka becerileri kazanmalarını önemsiyoruz. Bu doğrultuda, yapay zeka eğitimlerini EBA Akademi platformuna entegre ediyoruz. Öğretmenlerimizin dijital becerilerini geliştirmek amacıyla çevrim içi eğitimler sunuyoruz. 2025 yılı boyunca, bu çevrim içi eğitimlerin daha geniş bir öğretmen kitlesine ulaşmasını ve dijital beceri gelişimlerinin hızlandırılmasını hedefliyoruz."

YENİ İŞBİRLİKLERİ GELİŞTİRİLECEK

2025 yılında, CodeWeek, Scientix, eTwinning ve Future Classroom Lab gibi uluslararası projelerle öğretmen ve öğrencileri dijitalleşme alanında daha fazla destekleyeceklerini ifade eden Bakan Tekin, bu projelerin kapsamını genişleterek daha fazla katılımcıya ulaşmayı ve yeni iş birlikleri geliştirmeyi hedeflediklerini kaydetti. Son yıllarda öne çıkan yeniliklerden biri olan yapay zekanın eğitimdeki kullanımlarını yakından takip ettiklerini kaydeden Tekin, "Bu anlamdaki çalışmalarımıza son örneklerimizden birisi MEBİ adını verdiğimiz Bireysel Öğrenme Platformu'dur. Bu platform ile Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) hazırlık yapan lise öğrencileri ve mezun durumdaki öğrencilerimizi bireysel öğrenme algoritmalarıyla destekliyoruz. Öne çıkan özelliklerden biri, platformda yer alan sanal asistan 'Kanka'dır. Kanka, öğrencilerin platformda yer alan bölümlere ve materyallere kolayca ulaşmalarına imkan tanıyor. Öğrenciler, Kanka ile sohbet ederek istedikleri materyalleri hızlıca bulabiliyor. Ayrıca öğrencilere verilen geri bildirimler sayesinde daha sağlıklı bir yönlendirme sağlanıyor. Öğrencilerden gelen geri bildirimler doğrultusunda yapay zeka destekli Kanka ve platformun tüm bileşenleri sürekli olarak geliştiriliyor" dedi.

YOL HARİTASI NİTELİĞİNDE

Bakan Tekin, Milli Eğitim Bakanlığı olarak geleceğe yön verecek çalışmaların başında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin geldiğini vurguladı. Bu modelin 10 yıllık titiz bir hazırlık sürecinin ve geniş çaplı bir ihtiyaç analizinin ürünü olduğunu dile getiren Tekin, amaçlarının Türk eğitim sistemini sadece bugünün değil, yarının ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yeniden yapılandırmak olduğunu kaydetti.

Bakan Tekin, "Yeni öğretim programlarımız, öğrencilerin sadece bilgiyle değil, beceriyle de donatılmasını hedefliyor. Sistem düşüncesi, sosyal-duygusal öğrenme becerileri ve erdem-değer-eylem çerçevesi gibi yeniliklerle, öğrencilerin analiz yeteneği, empati ve sorumluluk bilinci gibi yetkinlikler kazanmasını sağlıyoruz. Ayrıca, müfredat yoğunluğunu yüzde 35 oranında sadeleştirdik; bu da daha anlamlı ve derin öğrenme süreçlerine zemin hazırladı.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde tanımlanan sistem okuryazarlığı kapsamında, öğrencilerimizin sadece bilgi tüketen değil, bilgiyi anlamlandıran bireyler olarak yetiştirilmesini hedefliyoruz. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin belki de en çarpıcı yeniliklerinden biri, öğrenci farklılıklarını merkeze alan farklılaştırılmış öğretim anlayışı. Bu, öğrencilerin bireysel farklılıklarını göz önüne alarak daha adil ve etkili bir eğitim ortamı sunmamızı sağlıyor. Ölçme ve değerlendirme anlayışında da köklü bir değişim gerçekleştirdik. Sonuç odaklı değil, süreç odaklı bir yaklaşımı benimsiyoruz. Öğrencilerin gelişimini sadece notlarla değil, onların bilgi ve becerilerindeki ilerlemeyi göz önüne alarak değerlendiriyoruz. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, geleceğin dünyasına yön verecek gençlerimiz için bir yol haritası niteliğinde. 2025'te, bu modeli uygulamaya koyarken, Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi ve Okul-Aile İş Birliğinin Güçlendirilmesi gibi diğer önemli başlıklarla da eğitim sistemimizin temel yapı taşlarını güçlendireceğiz" diye konuştu.

Yenilikçi projeler gündemde

Gündemlerinde yenilikçi projelerin de önemli bir yer tuttuğunu dile getiren Bakan Tekin, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile başlattıkları vizyoner eğitim yaklaşımlarının yarını şekillendirme iddiasını taşıdığını vurguladı. Özellikle yapay zeka alanında daha detaylı ve kapsamlı projeler geliştirme yolunda ilerlediklerini belirten Tekin, şunları kaydetti:

"Eğitimde yapay zeka destekli kişiselleştirilmiş öğrenme modelleri, öğretmenlerimize yapay zeka araçlarıyla destek sağlayacak yeni sistemler ve öğrencilerimizin yaratıcı düşünce becerilerini geliştirecek inovatif uygulamalar bu projeler arasında yer alacak.

Ayrıca, doğa temelli öğrenme yaklaşımlarımızı daha geniş bir perspektifle yaygınlaştırarak, öğrencilerimizi yalnızca akademik anlamda başarılı bireyler değil, aynı zamanda çevre etiği bilincine sahip, ekolojik sürdürülebilirliği bir yaşam felsefesi olarak benimseyen bireyler olarak yetiştirmeyi hedefliyoruz. 2025 yılına girerken eğitimde teknoloji, sürdürülebilirlik ve insani değerlerin harmanlandığı bu projelerimizle daha güçlü bir eğitim sistemi kurma yolunda ilerleyeceğiz. Çocuklarımızın çağın gereklerini aşan bir vizyonla yetişmesini sağlamak ve onların potansiyellerini en üst düzeye çıkaracak bir eğitim anlayışını hayata geçirmek en büyük önceliğimiz olmaya devam edecek."

Türk eğitim sisteminde yeni dönem

Milli Eğitim Akademisi'nin 1 Ocak 2025 itibarıyla Türk eğitim sistemi için yeni bir dönemi başlattığını vurgulayan Bakan Tekin, Akademi'nin, öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanmasından, öğretmen, yönetici ve diğer personelin mesleki gelişimlerine; kariyer basamaklarında ilerlemelerinden görevde yükselmelerine kadar her aşamada eğitim programları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek üzere yapılandırılacağını kaydetti. Tekin, amaçlarının öğretmenlik mesleğinin standartlarını yükseltmek, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini desteklemek ve onları geleceğin dinamiklerine uygun şekilde hazırlanmalarını sağlamak olduğunu dile getirdi. Daha önce Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen tüm hizmet içi eğitim faaliyetlerinin, 1 Ocak 2025 itibarıyla Milli Eğitim Akademisi çatısı altında yeniden yapılandırılacağını ifade eden Tekin, "Aynı tarihte Akademinin idari kadrosuna ve sözleşmeli eğitim personeli pozisyonlarına ilk atamalar yapılacak. Kanunla düzenlenen sözleşmeli öğretmen istihdamı ve yönetici görevlendirme hükümleri 1 Eylül 2025'te yürürlüğe girecek. Bu tarihe kadar yapılacak sözleşmeli öğretmen alımları, kadrolu öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri, bu kanunla yürürlükten kaldırılan mevzuat hükümlerine göre gerçekleştirilecek. 1 Eylül 2025 itibarıyla ise Milli Eğitim Bakanlığı'ndaki sözleşmeli öğretmen pozisyonlarında, öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitimini başarıyla tamamlayan adaylar istihdam edilecek. Hazırlık eğitimleri 1 Eylül 2025'ten itibaren Akademi bünyesinde, şartların uygun olduğu yerlerde açılacak eğitim ve uygulama merkezlerinde verilecek. İlk aşamada, hizmet içi eğitim enstitüleri, 1 Ocak 2025 itibarıyla eğitim ve uygulama merkezlerine dönüştürülecek. Türk eğitim sisteminin dünya standartlarında bir seviyeye ulaşması adına atılan bu adım, öğretmenlerimizin mesleğe hazırlanmasında ve mesleki gelişimlerinde kritik bir rol oynayacak" diye konuştu.

Yapay zeka teknisyeni de yetiştirilecek…

Milli Eğitim Bakanı Tekin, şu anda 2 bin 398 mesleki ve teknik Anadolu lisesi, 609 çok programlı Anadolu lisesi ve 379 mesleki eğitim merkezi olmak üzere; toplamda 3 bin 386 mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında 1 milyon 609 bin 378 öğrencinin eğitim aldığını söyledi. 12. Kalkınma Planı'nda belirlenen öncelikli sektörler olduğuna işaret eden Tekin, bu kapsamda makine, savunma sanayii, raylı sistemler, kimya, turizm, tarım ve gıda, otomotiv, tekstil-giyim-deri sanayii, ilaç ve tıbbi cihaz, enerji, elektronik, ana metal sanayii, mobilya sanayi başta olmak üzere iş gücü piyasasının güncel ihtiyaçlarına uygun branşlara ağırlık verileceğini kaydetti. Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde yapay zekanın bir meslek alanı olarak belirlenip "yapay zekâ teknisyeni" yetiştirilebilirliğini de çalıştıklarını belirten Tekin, "Önümüzdeki öğretim yılında bu meslek alanında da eğitim vermeyi planlıyoruz. Mesleki ve teknik eğitim, açık bir sistem olması sebebiyle teknoloji kapasitesi ile başta endüstri olmak üzere sektörlerdeki eğilimlerden doğrudan etkileniyor. İl istihdam ve mesleki eğitim kurulu kararları ve illerden gelen talepler doğrultusunda yeni okullarımızı açıyoruz" dedi.

BİZE ULAŞIN