PARA RÖPORTAJ/ İDRİZ ÇOKAL İş dünyasında mühendis kökenli Türk şirketlerin ayrı bir yeri var. Hele üniversite mezunlarının parmakla gösterildiği yıllarda kurulmuş olanların. Yıl daha 1963. Türkiye'nin ilk kaynak mühendislerinden Halil Kaya Gedik, yıllar sonra dev bir şirkete dönüşecek Gedik Holding'in temellerini atıyor. Aynı zamanda Türkiye'nin ilk sanayicilerinden olan Gedik'in bu geçmişinin yanı sıra mühendis olarak görev yaptığı profesyonel iş hayatı da gıpta edilecek nitelikte. Çünkü kendi işini kurmadan önce çok önemli sanayi kuruluşlarında görev yapmış bir yönetici. Almanya'daki eğitimi süresince MAN fabrikasının çeşitli bölümlerinde çalışıp, otomotiv sektöründe büyük tecrübeler edinmiş. Ardından 1957 yılında Türkiye'ye gelerek, dönemin en gözde kuruluşlarından Devlet Demiryolları'nın Eskişehir fabrikalarında işe başlamış. 1960 yılında ise Türkiye'nin ilk yerli otomobili olan "DEVRİM" projesinde görev almış. Daha sonra sanayiciliğe adım atan Gedik, sırasıyla elektrot, döküm, vana ve kaynak makinesi fabrikalarını kurmuş.
Türkiye'nin önemli sanayi gruplarından biri haline gelen Gedik Holding'in bugün 100 milyon doları ihracattan olmak üzere 200 milyon dolar cirosu, yaklaşık 2 bin de çalışanı bulunuyor. Merhum Halil Kaya Gedik, 2012 yılında vefat etti. O tarihten bu yana holdingin kaptan koltuğunda kızı Hülya Gedik oturuyor. 1990 yılından bu yana grup şirketlerinde çalışan Hülya Gedik de tıpkı babası gibi sanayiciliğe tutkulu bir iş insanı. Nitekim onun döneminde Gedik Holding üç kat büyüdü.
Hülya Gedik, aynı zamanda bugün Türk sanayisindeki nadir kadın patronlardan. 12 yıllık döneminde oldukça başarılı bir grafik çiziyor. Bu başarısı ile birçok kadının idolü olan Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hülya Gedik sorularımızı cevapladı. Yatırımlarını ve gelecek hedeflerini paylaştı…
Babanızın bıraktığı yerden bayrağı devraldıktan sonra Gedik Holding'te neler değişti?
Babam, kurucumuz çok önemli. Herşeyi başlatan kişi. O başlatmasaydı bugün bu noktada olmazdık. Babamın yönetimi süresine birkaç açıdan bakabiliriz. Babamın başladığı yıllar daha kapalı bir ekonomi vardı. Gümrük vergileri ile yerli sanayi korunuyordu. İstanbul Üniversitesi İktisat mezunuyum. Ardından da işletme iktisadı eğitimi aldım. Şirkette 1990 yılında çalışmaya başladım. Görev almaya başladıktan sonra ihracat departmanını kurdum ve ihracat yapmaya başladık. Öncesinde iç piyasa yeterli görülüyordu. Bugün 100 milyon dolara ulaştı yıllık ihracatımız. Benim dönemim iç pazarda fazla rekabetin yoğunlaştığı bir döneme denk gelir. İthalatın kolay olduğu bir dönem. Bir yandan rakiplerle rekabet ederken, bir yandan da Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verdik. Rakiplerimizden farklılaşmaya ve katma değeri yüksek ürünler üretmenin yollarını aradık. Şartlar bunu gerektirdi.
Yatırım yapıyor musunuz? Yatırım planlarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Biz her zaman büyüyen ve yatırım yapan bir şirketiz. Her sene yatırım yaptık. Yatırımlarımız devam ediyor. Pendik'teki üretim tesislerimizi Sakarya Hendek 2. Organize Sanayi Bölgesi'ne taşıdık. Yönetim merkezimiz halen Pendik'te. Üretimin tamamını taşıdık. OSB'nin en büyük yatırımı bize ait. 251 bin metrekare alana sahip tesislerimiz. Taşınma bu sene tamamlandı. Arsa değeri hariç bina ve makineler için 20 milyon dolarlık bir yatırım yaptık. Toplam yatırım arsa ile birlikte 30 milyon doları buldu.
Peki, Pendik'teki araziyi nasıl değerlendireceksiniz? Proje belli mi?
Pendik'te 54 bin metrekare arsamız var. Holdingin ana merkezi şu an burada. Tabi ki bu alanı değerlendireceğiz. Ama şu an nasıl değerlendireceğimiz ile ilgili net bir kararımız yok. Önce Holding merkezini taşıyacağız. Sonrasında bir proje geliştireceğiz. Belki Gedik Üniversitesi ile ilgili bir proje yaparız. Şu an ortada somut bir proje yok.
Yeni sektörlere yönelik bir yatırım planınız var mı?
Yatırımlar hiç bitmez. Ahir ömrümde uzanıp yatırımları bitirdik diyemedim. Yatırım her yıl mutlaka yapılır. Şu an havacılık sektörüne dönük bir yatırım yapacağız. Biz zaten talaşlı üretim yapıyoruz. Havacılık sektörüne parça üreteceğiz. Savunma ve havacılık sektörü Türkiye'de büyüyor. Biz havacılık tarafında olacağız. Parça üreteceğiz. Daha sonra da yurt dışına ihracat hedefliyoruz. Gedik Havacılık ismi ile şirket kuruldu, yatırım aşamasına gelindi. Makineleri bekliyoruz.
İhracat nasıl gidiyor? Yurt dışında yatırımınız var mı?
100'ün üzerinde ülkeye ihracatımız var. Avrupa şu an durgun. Orta Avrupa'ya, İspanya ve Almanya'ya ihracatımız var. Şu an odaklandığımız ülke Suudi Arabistan ve Ortadoğu ülkeleri ile Özbekistan ve Amerika. İnşallah Trump kota koymaz. Kuzey Afrika bizim için önemli bir pazar. Bu pazarlara yoğunlaştık. Ama ikinci nesil olarak uluslararası globalleşmeye önem veriyoruz. Azerbaycan'da bir üretim yeri açtık 2020'de. Kaynak elektrotları üretiyoruz. Türkiye'den metal sektöründen ilk gideniz. Azerbaycan'da da tekiz. Oradan da diğer ülkelere ihracatımız var. Hindistan'da da üretim yapmak istiyoruz. Orası hammaddeye yakın. Güney Asya'ya dönük bir yatırım olacak. Hindistan'ı planladık ama orada yerel bir ortakla görüşüyoruz. Sırbistan ve Dubai'de birer ofisimiz var.
Stratejik ortaklık, işbirliği var mı gelecekte?
İş insanları için bu işbirlikleri her zaman olur. Direkt hayır demeyiz. Konjonktür ne gerektiriyor ise o yapılır. Bu yatırımlar ülkenin. Şirkete bir değer katacak ise stratejik işbirliği neden olmasın? Büyümek için her şey olur, fırsat çıkar ise ortaklık yapılabilir. Fakat ortaklık sermaye dışında şirkete bir değer de katmalı.
Gedik Holding'in ortaklık yapısı nasıl? Şirkette başka ortak var mı? Bir gün halka arz gündeme gelir mi?
Halka arz şu an gündemimizde yok. Gedik Holding bir aile şirketi. Dışarıdan bir ortaklığımız yok.
Şirkette aileden kimler var?
Kızlarım Asu ve Asya okullarını bitirdi. Sağlıklı beslenme restoranı Healin'i iki kızım yönetiyor. Sanayide ben ve profesyoneller var. Kızlarım da gelecek bir gün şirketlere. Farklı ilgi alanları var. Asu antropoloji okudu. Asya ise dijital medya ve iletişim okudu. İkisi de İngiltere'de okuyup geldiler. Fikirleriyle şirkete katkıları oldu. Healin şu anda Nişantaşı şubesiyle hizmet veriyor. İkinci şube Tersane İstanbul'da açılacak.
Sürdürülebilirlik konusunda neler söylersiniz?
Sürdürülebilirlik şart. Her alanda sürdürülebilirlik çok önemli. 2026'dan sonra ise ihracatçı firmalar için bu konu daha öncelikli olacak. Olmazsa olmaz bir şart. Sürdürülebilirlik bölümümüz var. Ayrıca Üniversitemizde de bölüm var. Şirketlere danışmanlık hizmeti de veriyor.
Biraz da Gedik Üniversitesi'nden bahseder misiniz?
Gedik Üniversitesi'nde 10 bin öğrencimiz var. 2011'de kurulduk. Kampüsümüz Pendik'de. 6 fakültesi var. 30 bölümü olan meslek yüksek okulları var. Su altı kaynakçılığı gibi niş bölümlerimiz var. Su altında kaynak işini öğretiyor. Sektörlere dönük niş alanlar var. Yapay zeka gibi bölümlerimiz var. Gedik Üniversitesi'nde okuyan öğrencilerimiz gerek bizim şirketlerde gerek diğer şirketlerde okurken işi de öğreniyor. Mezun olduklarında çok kolay iş bulabiliyorlar. İş garantili üniversite diyebiliriz. DNA'sında üretim ve eğitim olan bir grubuz.
"Kaynak işinde kadınlar erkeklerden daha iyi"
Gedik Eğitim Vakfı sosyal sorumluluk alanında çok şey yapıyor. Biz Uşaklıyız. Uşak'ta hem kız hem erkek öğrenci yurdumuz var. Özel gereksinimli çocuklarla ilgili bir okulumuz var. Bir tane de Tuzla'da var aynı okuldan. Belediyelerle işbirliği ile özel gereksinimli çocuklara dönük çalışmalarımız var. Spor bilimleri fakültemiz ve belediyeler işbirliği ile engelsiz merkezi projemiz var. Yıllardır yapıyoruz bunu. Üniversiteden önce başladık. Meslek edinememiş kadınlara dönük kaynakçı kursları açarak kadın kaynakçılar yetiştiriyoruz. Erkek işi denilen kaynağa kadın meslektaşlar yetiştirdik. Kadınlar bu işte erkeklerden daha iyiler. Nakış işler gibi yapıyorlar. Kadınların eli titremez. Gedik Filarmoni Orkestrası iki ayda bir Kadıköy Süreyya Operası'nda konser veriyor. Hem yurt içinde hem yurt dışından sanatçılar getiriyoruz. Gedik Radyo'muz var internet üzerinden yayın yapıyor. Radyo Gedik'te de ses oluyoruz.
Gedik Holding şirketleri
Gedik Kaynak
Gedik İleri Döküm Teknolojileri
Gedik Termo Vana
Gedik Eğitim Vakfı
İstanbul Gedik Üniversitesi
Gedik Sağlık
Radyo Gedik
Healin Foods
Gedik Sanat
Roboweld
