PARA RÖPORTAJ/ İDRİZ ÇOKAL 106 yıllık geçmişe sahip olan sirke markası Kemal Kükrer, 2017 yılında Japon gıda şirketi Ajinomoto'ya satıldı. Köklü markanın eski sahipleri olan Sabri Gülel ve kardeşi Serkan Gülel'in şirketi satınca kenarda oturup beklemeyeceğini biliyorduk elbette. Gülel Ailesi'nin bu satıştan sonra neler yapacağını merak ediyorduk. Kemal Kükrer'i satan Gülel Ailesi, Kükrer Uluslararası Nakliyat ile gıda sektörüne dönük soğuk taşımacılık işi yapıyor. Aynı zamanda gayrimenkul sektöründe projeler geliştiriyorlar. Eskişehir'de Es Vadi Konutları'nı yapıyorlar. Gıda sektörünü iyi bilen aile, soğuk taşıma avantajını da kullanarak yepyeni bir girişime yelken açmışlar. Sessiz sedasız Türkiye'de olmayan bir girişime imza attılar. Bugün büyük market zincirlerinin gıda reyonlarında sıkça karşılaşıyoruz hazır yemeklerle. Pizzadan lahmacuna, pideden böreğe birçok ürünü bulmak mümkün marketlerde. Kükrer A.Ş.'nin yeni yatırımı da hazır yemek üzerine ama markettekilerden çok farklı. Kükrer A.Ş. Boldy Yemek ve Market ismi ile yepyeni bir zincir kurdu. Market sayısı da bir yılda 30'a ulaştı. Şu anda ağırlıklı olarak İstanbul'da açılıyor. İstanbul dışında sadece Bursa'da var. Beş yıl içinde ise 500 şubeye ulaşması hedefleniyor.
Boldy Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Gülel ile İstanbul Ataşehir'deki en büyük marketlerinden birinde buluştuk. Yeni konsept markete beyaz yakalıların ve çalışan eşlerin yoğun ilgi gösterdiklerini gözlerimizle gördük. Sabri Gülel ile hem ailenin geçmişini, hem de gelecek hedeflerini konuştuk…
Ailenizin geçmişinden bahseder misiniz? Gülel Ailesi kimdir? Ne iş yapardı geçmişte?
Antalya'nın Korkuteli ilçesinde ticari hayatına başlamış bir aileyiz. 1980'in başlarında 5 bin nüfuslu bir kasaba idi Korkuteli. Dedem Sabri Gülel önce sebze meyve satarak başlıyor pazarlarda. Korkuteli'nde ilk halini kuruyor. Hal No:1 diye bir fotoğrafı vardır. Halden sonra çocuklar büyüyor. Babam ve amcam hali yapabiliriz ama başka işler de yapalım diyorlar. İki kardeş ne yapalım diye istişare ediyorlar. İnşaat malzemesi işine girmeye karar veriyorlar. Ama dedem gıda işi yapın hiçbir zaman bitmeyecek bir iş. İnsanoğlu var olduğu müddetçe gıda iş olur. Her şey bitse gıda bitmez diyerek onları kararlarından vazgeçiriyor. Babam ve amcam bakkal dükkanı açıyorlar. Babam genç yaşta evleniyor. Ben de küçük yaşlardan beri iş hayatının içinde bulunuyorum. İlk olarak bakkalda çalışmaya başladım.
Bakkal dükkanında başlayan hikaye nasıl ilerliyor?
Bakkal ile birlikte gıda toptancılığı da yapmaya başlıyoruz. Sonra Antalya'ya gidiyoruz. Antalya'da büyük toptancılık yapmaya başlıyoruz. 1999 yılına kadar da gıda toptancılığı yapıyoruz. Bir gün bayisi olduğumuz Kemal Kükrer biz fabrikayı satıyoruz diyor. Biz de talip olduk ve 1999 yılında Kemal Kükrer'i satın aldık. Yaklaşık 18 yıl Kemal Kükrer bizim aileye aitti. 2013 yılında yüzde 50'sini Japon Ajinomoto'ya sattık. 2018 yılında da tamamını satarak ayrıldık.
Kemal kükrer, birçok ilklerin markası idi. Neden sattınız?
Kemal Kükrer, Türkiye FMC tarihinin en iyi ciro çarpanı satışından birisi oldu. Firma hem çok büyüdü, hem karlı hem de kimsenin yapmadığı işleri yapıyor. Nar ekşisi ürününü Hatay'dan bütün sofralara ulaştıran biziz. Ambalajlı nar ekşisi bizimle sofralara girdi. Birçok yenilikçi işe, ürüne imza attık. Bir acı sosumuz var, dünya şampiyonudur. 18 yıl bu şirketi sevk ve idare ettikten sonra sattık ve çıktık. Her şeyin bir sonu vardır. Benim ömrüm bir şeye hizmet ederek geçemez. Felsefi olarak da baktık. Bir başarı hikayesi ile devam etmek istemedik. Daha büyütebilir, devam edebilirdik ama yeni başarı hikayeleri yazmak istedik. Farklı sektörleri tanımaya başladık.
Hangi sektörlerde varsınız? Başka neler yapıyorsunuz?
Turizm, lojistik, eğitim, inşaat, enerji gibi birçok sektöre yatırım yaptık. Antalya'da otelimiz var. Plaj kenarında 105 odalı bir oteli. Arçelik, Paşabahçe, LCWaikiki, Demirdöküm gibi uluslararası firmalara depolama ve elleçleme hizmeti veriyoruz. Konut projeleri yapıyoruz Eskişehir'de. İkinci etaba geçtik. Es Vadi projemizin ismi. Era Koleji ve Doğa Koleji'nin şubelerini açtık Mersin ve Ankara'da.
Yeni işinize gelelim. Hazır yemek ve market markası Boldy fikri nasıl doğdu?
Bu alan çok açıktı. Yıllardır bir ihtiyaçtı. Çok gezen, gören, bilge, okuyan bilir ama senin kaderini yaşadığın topraklar belirler. Eğer sen her türlü kalite, niteliği biliyor olsan da o hizmetler sana sunulmuyor ise mahrum kalırsın. Klasik düzende yaşamak zorunda kalırsın. Yeme içme alışkanlıkları dünyada değişiyor. Son 25 yılda Türkiye'de de yeme içme kültürü çok değişti. AVM'lerde yeme içme mekanları, caddelerde restoranlar büyüdü. Haftada 21 öğünün 12-13'ünü dışarıda yiyoruz. Artık ABD ve Amerika'da evde hızlı yemek kültürü yaygınlaşıyor. Aç ye, ısıt aç ye gibi modeller gelişiyor. Paketli pişmiş ürünler raflarda büyüyor. Artık kimse yemek yapmaya çok vakit ayırmak istemiyor. Hele hele çalışan insanların vakti de yok buna. Ama evde de yemek istiyor. Restoranların paket servisleri de artık insanlar için soru işareti olmaya başladı. Nasıl ve nerede üretildiğini bilmiyorsun. Paketli, hazır, fonksiyonel ve sağlıklı ürünlere talep artmaya başladı. Dünyada trend böyle. Yurt dışında bunun çok başarılı örnekleri var. Türkiye'de bunu sunan bir yer yok. Çünkü zor bir iş. Üretiyorsun üç günde satman lazım. Yoksa çöp. Riskli bir iş. Bizde marketçilik birbirinin benzeri kopya şeklinde büyüdü. Farklı boş bir alan vardı, onu değerlendirmek istedik.
Boldy market mi, hazır yemek marketi mi? Konsepti nedir?
Biz Premium bir discount marketiyiz. Nitelikli alışveriş makul fiyat. Sağlıklı ve ideolojik bir marketiz. Yemek çekleri de geçiyor bu markette. 200 lira bandında en az 30 çeşit yemeğimiz var. Bizim marketlerimizde evcil hayvanları ile alışveriş yapmak serbest. Çünkü tüm ürünlerimiz paketli. Çevreye duyarlı ürünler satıyoruz. Kadın istihdamı bizim için önemli. 50 yaş üstü hanımlara günde 3 saat çalışma imkanı veriyoruz. Mağazalarda görevlendiriyoruz. Saat ücreti asgari ücretten daha fazla. Meyveleri adet olarak satıyoruz. Böylece israfı önlüyoruz. Boldy nitelikli ve makul fiyatlı bir markettir. Marketlerimizde 226 çeşit hazır yemek satılıyor. Sadece yemek değil elbette. Bir markette olması gereken birçok ürün var. İçecek, kişisel bakım ürünleri, pet ürünleri, meyve, sebze gibi 3 bin 500 çeşit ürün var marketlerimizde.
Boldy'nin yolculuğu ne zaman başladı? İlk şube ne zaman açıldı? Bugün hangi noktada? Gelecek hedefleriniz nedir?
İlk mağazayı 2023 Ağustos'unda açtık. Şu anda 24 şubeyiz. Bu yıl 32 şube olacak. Beş yılda 500 mağaza hedefimiz var. Şu anda sadece İstanbul ve Bursa'dayız. Yeni şehirler daha sonra eklenecek. Yeni konseptimiz de olacak. Yeni konseptimizi 40 metrekarelik mahalle aralarına açacağız. Ana çeşitlerin olacağı bir konsept.
Kaç çeşit reçete var, kaçı satılıyor?
İlk mağazayı açmadan önce bir yıl Ar-Ge çalışmaları yaptık. Üç ayrı Ar-Ge mutfağında Boldy'e özel bin 200 reçete yaptık. Dünya mutfaklarından örnekler var. Meksika, Japonya, Uzakdoğu, İtalya neredeyse bütün dünya mutfaklarından örnekler var. İlk yıl 226 çeşit yemek ürettik. Raflarımızda 90 ila 120 çeşit yemek her zaman bulunur. Bunların tümü günlük üretiliyor. En çok rağbet gören ürünler beyaz yakalıların rağbet ettiği ürünler. Uzakdoğu ürünleri. Tavuk, Pilav ve Suchi çok ilgi görüyor.
Hazır yemeklerde fiyatlar dışarıya göre nasıl?
Yemek fiyatları ağırlıklı olarak 125 lira ile 190 lira arasında. 250 liranın üzerinde yemek yok. Fiyat performans çok iyi. Evde yaptığınızdan yüzde 40 daha uygun fiyat. İnsanlar 10 günlük stok yapıyor.
Ürünlerin raf ömrü nedir? Kendi ambalajında ısıtılabiliyor mu?
Ürünlerin buzdolabında 15-20 gün tüketim süresi var. Ambalajlarımızın en önemli özelliği ürün bozulduğunda paket şişiyor. Tadına bakmadan da bozulduğunu anlayabiliyorsunuz. Nitelikli bir ambalaj. Özel yurt dışında getirdik. Ben kendim ürünlerin performansını evimde de ölçerim. Son kullanma tarihi geçmiş olmasına rağmen bozulmayan ürünler olduğuna şahit oluyorum. 20 gün geçmiş kavurmalı omlet muhteşemdi mesela. Ambalajımız çok özel. Mikrodalgada kendi ambalajında ısıtılabiliyor ürünlerimiz. Ayrıca istenirse tencerede, tavada da ısıtabilirsiniz.
Peki yemekler nerede üretiliyor?
Gebze'de 15 bin metrekarelik bir mutfak kurduk. Türkiye'nin en büyük mutfaklarından biri. Sanayi mutfağı değiliz, şef mutfağıyız. Her ürünü şefler üretiyor. Marketlerle birlikte 30 milyon dolarlık bir yatırım yaptık. Önümüzdeki yıl 20 milyon dolarlık yatırım daha yapacağız. Üretim tarafında yatırım gerekmiyor şu an için. Bizi 100 markete kadar taşıyacak bir kapasiteye sahip. İhtiyaç olduğunda büyüteceğiz.
Kendi marketleriniz dışında satışınız olacak mı?
Tüm ulusal zincirler bizden yemek siparişi istiyor. Yeni pazar yaratmaya da çalışıyoruz. Akaryakıt istasyonları, discount market zincirleri, ulusal market zincirlerinde de olmak istiyoruz. Üretim tarafımızda bu kabiliyet var. Yerellerde satış denemeleri yapıyoruz. Boldy ofis diye bir konsept yapacağız, Üniversiteler ve hastanelerde de olmak istiyoruz. Proje çok doğurgan ama sindire sindire gitmek istiyoruz.
Franchising verecek misiniz?
Her yerden arıyorlar bayilik almak için ama şu an franchising yok. Hazır olmadan da vermek istemiyoruz. Franchising vermeye başladığımızda yüzde 70-80'e varmamız lazım ki orada doğru operasyon olmalıyız. Boldy ideolojik bir iştir. Hadi para kazanalım işi değil, deli işidir. Bu delilerden biri de benim. Bu nedenle franchising konusunda aceleci değiliz.
Tedariki nerelerden yapıyorsunuz?
İyi yemek iyi bir ustanın elinden çıkar ama iyi bir malzeme şarttır. Benim yedi ceddim aşçı. Dedem aşçı. Tüm otellerde bizim sülaleden bir aşçı başı vardır. Yemeği biliriz. Her hammaddeyi en iyi ve kaliteli yerden alırız. Marka telaffuz etmek istemiyorum ama en iyi yağ, salça, bakliyat kullanıyoruz. Eti Türkiye'nin en büyük etçisi, Nusret'in de tedarikçisi olan yerden alıyoruz. Tavuk, hindi hepsini en iyi yerden temin ediyoruz. İyi yemek iyi hammaddedir. 30 şefimiz ve yardımcısı var. Suçhi'yi şeflerimiz sabah 05.00'te gelip 10.00'a kadar üretiyor. Günlük üretim yapıyoruz.
Ciro ve çalışan sayınız hakkında bilgi verir misiniz?
Toplam çalışan sayımız 350 kişi oldu. Ciro telaffuz etmek istemiyorum. Henüz büyüme aşamasındayız. Mağaza başı fiş sayısı bizim için önemli. Sadece yemek sattığımızı düşünüyorlar. Bizim markette 3 bin 500 çeşit ürün var. Normal marketten fazlamız var. Her gün kaç müşteri girdi kaç fiş kestik o önemli bizim için. Günlük bin fiş kestiğimiz mağazalarımız var. En çok satış yapan mağazalar her gün değişiyor. Kör bir noktadaki mağazamız bile ilk 10 mağaza arasına girdi. Daha gidecek yolumuz var. İyi bir discount marketin cirosunu hedefliyoruz. Şu anda birçok mağazamız onların üzerinde ciroya sahip. Sürekli mağaza açıyoruz. Şu an marketlerden ortalama ciro beklentimiz 2.5 milyon lira ile 3 milyon lira arasında. Sürekli büyüyen bir iş. Sürekli yeni şubeler açılıyor. O yüzden toplam bir ciro söylemek isabetli olmaz.
"Es Vadi projesinde yeni etaba geçtik"
İnşaat sektöründe Eskişehir'de bir projemiz var. Ben inşaatçı değilim. Ama yerlerimiz vardı. Pandemi döneminde otel kapandı, bu projeye başlayamadık. İş yapmamız lazım. Kükrer A.Ş:'nin genel müdürü öneride bulundu.19 yıldır bizimle çalışan bir arkadaşımız. İş yapalım dedi. İnşaat işini o önerdi. Elimizdeki arsaları değerlendirmiş oluruz dedi. Mantıklı geldi. Bir proje oluşturduk. Sosyal alanları ile Eskişehir'in en iyi projelerinden biri oldu. İnanılmaz ilgi gördü. Şimdi ikinci etaba başlıyoruz. Biz topraktan satış yapmayız. Yüzde 60'ı bitince satış başlar. Projemiz aile konseptinde. Dairelerimiz 3+1'den başlıyor. Projede bir hastane, bir okul, bir AVM, 700 tane de aile konseptli dairemiz olacak. Eskişehir Odunpazarı'na 8 dakika mesafede. 5 etaptan oluşacak. İkinci etaptan 2 milyar lira gelir öngörüyoruz. Üçüncü etaptan ise 5 milyar lira bekliyoruz. Konut satışları şu anda biraz yavaş. O yüzden kontrollü gidiyoruz. Ayrıca site içinde site yaptık. 40 dairelik ayrı bir yer yaptık.
