PARA RÖPORTAJ/ İDİL TARAKLI Bilindiği gibi Elite Naturel Organik Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ., 2021 yılının Kasım ayında halka açıldı. Şirket halka açıldığında Ana Pazar'da faaliyet göstermeye başladı. Şu anda ise Borsa İstanbul'da Yıldız Pazar'da işlem görüyor. Şirkete Ahmet Yaşar Eşmekaya ve oğlu Çağrı Eşmekaya ortak. Halka açıklık oranı da yüzde 31.46.
"Şirketimiz 1998 yılında babam ve benim yüzde 50 -50 ortaklığımızla kuruldu" diyen Elite Naturel Organik Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ. Yönetim Kurulu Başkan Vekili Çağrı Eşmekaya, "Amacımız çevre ve insan sağlığına faydalı ürünler üreterek, hem çiftçiyi hem de en büyük hazinemiz olan topraklarımızdan çıkan değerli meyve ve sebzeleri ihraç ederek, ülkemize döviz kazandırmaktı. Ankara'da bir fabrikamız var. İkinci fabrikanın inşaatı devam ediyor. Mevcut fabrikamızda 5 farklı üretim hattımız bulunuyor. Bu hatlarımızda yıllık üretim kapasitemiz ortalama 30 bin ton. 200'ü aşkın çalışanımız var. Çalışanlarımızın da yüzde 40'ı kadın" açıklamasını yapıyor. Eşmekaya, taze meyve ve sebze sektöründe Avrupa'da öncü olan İtalya ve İspanya gibi ülkelerle rekabet edebilecek konumda olduğumuzu söylüyor. Eşmekaya ayrıca, bu yıl Avrupa'ya yaklaşık 300-350 ton taze meyve- sebze satışı yapmayı planladıklarını belirtiyor.
Elite Naturel'in 766 bin hektar organik araziye sahip olduğuna dikkat çeken Eşmekaya, "8 binden fazla sözleşmeli çiftçimiz FairTSA sertifikası ile korunuyor. Şişeleme ve pouch hatlarımızdan da saatte toplam 30 bin adet üretme kapasitesine sahibiz" diyor.
2024'de yüzde 25 büyüme öngören ve yasal süre içinde ilk çeyrek bilançosunu açıklamaya hazırlanan Eşmekaya ile Elite Naturel Organik Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ'nin faaliyetlerini ve ileriye yönelik hedeflerini konuştuk.
Halka arz geliri ile neler yaptınız?
Tarımsal üretimin önemine inanıyoruz. İki bin dönümden fazla alanda organik meyve sebze plantasyonu çalışmaları yaparak, üretim kapasitemizi artırdık. Teraslama yöntemi ile arazilerin kullanım alanlarını artırıyoruz. Farklı bölgelerde plantasyon araştırmalarımız devam ediyor. Ayrıca ek faaliyet dallarımızdan biri olan meyve kurutma tesislerine yatırımlar yaptık. Hem freeze-dry, hem de air-dry teknolojileri üzerine makine parkuru kurduk. Konsantre hattı, bebek maması hattı için yatırımlarımızı tamamladık.
Biz sizi şişeli meyve suyu ile tanıyoruz. ürün portföyünüzde başka neler var?
Şirketin birçok üretim alanı var. Öncelikli olarak meyve ve sebze işliyoruz. Burada yıllık yaklaşık 10 ton kapasiteli hammadde ihtiyacımızı stokluyoruz. Ankara Polatlı'da yeni iki fabrika aldık. Birinde yarı kurutma, diğerinde hava ile kurutarak dondurma yapacağız. Bu fabrikaların haziran sonunda devreye girmesi ile kapasitemiz yüzde 50 artacak. Diğer bir faaliyetimiz ise şişeli ürünler. Farklı hacimlerde şişelere göre üretim yapıldığından kapasite değişiklik gösteriyor. Organik meyve ve sebzenin hemen hemen tüm formlarını tüketici ve üreticilere sunuyoruz. B2B ve B2C alanında meyve ve sebzenin taze halinden, şişeli son ürün haline kadarki tüm şekillerini üretiyoruz. Bu kapsamda meyve-sebze suyu, meyve-sebze püresi, meyve-sebze posası, meyve konsantresi, meyve ve sebze kuruları (freeze-dry ve air-dry) ve sağlıklı atıştırmalıklar yapıyoruz.
Bu miktarda meyve ve sebzeyi nereden temin ediyorsunuz?
Sözleşmeli çiftçilerimiz var, ayrıca kendi plantasyonlarımız ile devletten kiralanan doğal toplama alanlarından tedarik ediyoruz. Çiftçi Hakları Uluslararası 'Fair Trade' Sertifikası'na sahip bir firma olarak 'adil ticaret' gerekliliklerini yerine getiriyoruz. Bildiğiniz gibi Fair Trade, yani Adil Ticaret, gelişmekte olan ülkelerdeki üreticilere yardım etmeyi ve sürdürülebilirliği teşvik etmeyi amaçlayan, pazar odaklı organize bir sosyal hareket. Sosyal ve çevresel standartlarının yanı sıra üreticilere daha yüksek ödeme yapılmasını savunuyor.
Nerelere ihracatınız var?
4 kıtada 30'un üzerinde ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Ağırlıklı olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde ihracat faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Halen Amerika ve Almanya'da satış ofisimiz var. Dubai ve İskandinavya'da da satış ofisi açmayı hedefliyoruz.
İhracat için özellikle takip ettiğiniz, hedeflediğiniz yeni pazarlar neresi?
Çin pazarına girmek istiyoruz. Çin'de gelir düzeyinin ve tüketici bilincinin artmasıyla bu pazar bizim açımızdan dikkat çekici ve bu alanda çalışmalarımız devam ediyor.
İç pazara yönelmeyi ve üretim hattınıza yeni ürünler eklemeyi düşünüyor musunuz?
Ciromuzun yüzde 90'ını ihracat oluşturuyor. Ancak Türkiye'de de markalaşmak için çalışmalarımız devam ediyor. Offline kanalın yanında online kanalda da hızlı bir büyüme hedefliyoruz. AR&GE'miz daima dünya gündemini takip eder ve bu gündeme yönelik çalışmaları ile süreci ilerletir. Bunun yanı sıra ihtiyaca yönelik ürünler geliştirme konusunda harika bir ekibimiz var. Kadın sağlığı ürünleri, bebek ürünleri, fonksiyonel shotlar, yüzde 100 meyve-sebze karışımlı cipslerimiz gibi her duyguya ve ihtiyaca yönelik yeni nesil ürünler üretmeyi hedefliyoruz.
Adana bölgesinde ıslah çalışmalarınız vardı. Şu anda hangi aşamadasınız?
Evet, şirketimiz tarafından 35 yıllığına kiralanan ve 2023 yılında teslim alınan Adana Yumurtalık'ta bulunan arazinin bir kısmının ıslah ve organik tarıma uygun hale getirilmesi çalışmaları tamamlandı. Adana bölgesinde 500 dönümlük arazi üzerinde yaptığımız ıslah çalışmaları kapsamında, toprak kalitesinin iyileştirilmesi, sulama sistemlerinin modernize edilmesi ve verimliliğin artırılması hedeflendi. Söz konusu sahada yetiştirilecek karpuz, narenciye, domates, biber, salatalık ve muhtelif sebzenin dikim çalışmalarına, hava şartlarının uygun olması durumunda önümüzdeki günlerde başlanacak.
Bu ürünler, "taze" olarak Avrupa pazarına sunulacak. Taze meyve ve sebze sektöründe Avrupa pazarında İtalya ve İspanya gibi ülkelerle rekabet edebilecek konumdayız. Adana'da gerçekleştirilen bu geniş çaplı tarım projesi, yalnızca yerel ekonomiye katkı sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda Türkiye'nin tarım ihracatında da önemli bir rol oynayacak. Burada üreteceğimiz meyve sebzelerin hammadde olarak kullanımının yanı sıra, taze formunun ambalajlanarak yeni bir satış kanalı açılmasını da hedefliyoruz. Yetiştirilen ürünlerin satışı yılın ikinci yarısında yapılacak olup, bu yıl 300-350 ton yaş taze meyve satışı için Avrupa'daki çeşitli firmalarla sözleşmelerimizi de yaptık.
Bölgeden hangi ürünleri ihraç etmeyi planlıyorsunuz?
Bölgeden ihraç edilecek başlıca ürünler arasında narenciye, domates, biber, salatalık ve yeşillikler bulunuyor. Özellikle narenciye ürünleri, lezzeti ve kalitesiyle Avrupa pazarında büyük ilgi görüyor. Bu ürünlerin tamamı, doğal yöntemlerle ve yüksek kalite standartlarına uygun olarak yetiştiriliyor.
2022'de neden zarar açıkladınız? 2023'de nasıl oldu da kara geçtiniz?
Aslında 2022 yılı da 2023 yılı da bizim için karlı geçti. Fakat ülkemizde 2023 yılı için finansal tabloların enflasyon muhasebesine göre açıklanması zorunlu hale geldi. Bu doğrultuda 2022 yılı verileri de enflasyon muhasebesine tabi tutuldu. Enflasyon muhasebesinde şirketin kuruluşundan hesaplanmak üzere geçmiş yıl zararları toplu olarak 2022 yılına yazıldığından bu şekilde bir tablo ortaya çıktı. Durum TMS 29 enflasyon muhasebesinden kaynaklıdır.
Bu arada kısa vadeli yükümlülüklerinizin arttığı, uzun vadeli yükümlülükleriniz ise azaldığı görülüyor. Tam tersi olması gerekmiyor mu?
Şirketin finansal ihtiyaçları doğrultusunda kısa vadeli Merkez Bankası reeskont kredileri tercih edildiğinden yükümlülüklerin vadesi değişiyor.
Son bir yılda hem yurt içi, hem de yurtdışı satışlarınız düşmüş. Bunu neye bağlıyorsunuz?
Bu durum hem enflasyon muhasebesinden hem de bazı müşterilerimizin stoklu çalışmasından kaynaklanıyor.
2024 yılında ne kadarlık büyüme öngörüyorsunuz?
2024 yılında büyümemiz dolar kuruyla doğru orantılı bir seyir izleyecektir. Cirosal anlamda yüzde 25'in üstünde bir büyüme öngörüyoruz. Bu yüzde 25 büyüme ve gerçekleştirdiğimiz yeni fabrika yatırımı kararı ile satış hacminin artmasını ve yaklaşık 75-100 kişilik bir ek istihdam sağlanacağını öngörüyorum.
"Ankara gazoz" markasının kurucusu!
1975 yılından beri gıda sektöründe faaliyet gösteren Ahmet Yaşar Eşmekaya, çeşitli markaların distribütörlüklerini yaptıktan sonra üretime yöneldi. "Ankara gazoz" markasının kurucusu olan Eşmekaya, halen Elite Naturel Organik Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı. Alzheimer tedavisinde kullanılan egzozum üretim tesisini de faaliyete sokan Eşmekaya'nın, bu konuyla ilgili ar-ge ve ür-ge çalışmaları da sürüyor.
"Tarımın sürdürülebilir ve etik yöntemlerini benimsiyoruz"
1975 Aksaray, Eşmekaya doğumlu olan Çağrı Eşmekaya, Ankara Koleji mezunu. Lisans eğitimini Bilkent Üniversitesi İngiliz Filolojisi Bölümü'nde tamamladıktan sonra yine bu bölümde yüksek lisans yapmış. İngilizce bilen Eşmekaya, "Organik gıda üretimini seçmemizin arkasındaki motivasyon, doğanın bize sunduğu en saf ve en sağlıklı kaynakları koruma ve geleceğe miras bırakma arzumuzdur. COVID-19 dönemiyle birlikte, sağlıklı beslenmenin ve güçlü bir bağışıklık sisteminin ne kadar hayati önem taşıdığını bir kez daha gördük. Doğayla uyum içinde çalışarak hem çevreye hem de insan sağlığına katkıda bulunuyoruz. Kendi sağlığımızı ve gezegenimizin geleceğini korumak için, tarımın en sürdürülebilir ve etik yöntemlerini benimsiyoruz. Böylece, gelecek nesillere daha sağlıklı bir dünya bırakmayı hedefliyoruz" diyor.
"Konsantrasyon ve karar verme becerilerine katkı sağlıyor"
En önemli hobisinin squash oynamak olduğunu belirten Eşmekaya "Fiziksel olarak kondisyonumu üst seviyeye çıkarırken, mental olarak da rahatlamayı sağladığı için squash oynuyorum. Bu spor, nabzın en üst anlarında bile doğru karar verip, doğru atış yapmayı gerektiriyor. Bu da iş hayatında konsantrasyon ve karar verme becerilerine katkı sağlıyor" diyor.
"Tek bir paketinde azami 400 gr meyve sebze içeriyor"
Amsterdam'da yapılan PLMA fuarında 2024 yılının en inovatif ürünleri listesine giren freeze-dry cookielerin Elite Naturel'in iç pazarda yer alacak yeni ürünü olduğunu belirten Eşmekaya, söz konusu ürünlerin yeni fabrikanın devreye girmesi ile piyasaya sunulacağını söylüyor. Çeşitli meyve sebze karışımlarının kalıplara dökülerek freeze-dry teknolojisi ile üretilmesi ile elde edilen meyve sebze cookielerin fonksiyonel ürün gruplarında yer aldığını hatırlan Eşmekaya, "Tek bir paketinde azami 400 gram meyve-sebze içeriyor. Bu ürünümüzü piyasaya sürmemizde bizleri en çok motive eden etken, birçok meyve-sebze çeşidini bir arada, tek bir ambalaj içerisinde tüketicilerimize sağlıklı bir atıştırmalık olarak sunmak" açıklamasını yapıyor.
