PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Başkanlığı (KOSGEB), girişimcilere yönelik çağrılar açtı. Türkiye'nin ilk yatırım tabanlı girişimcilik destek programı olan BİGG Yatırım Programı'nın 2024 yılı ikinci çağrısını "yeniliklerle" açan TÜBİTAK, girişimcilerin teknoloji tabanlı yenilikçi iş fikriyle kuracağı şirkete yüzde 3 hisse karşılığında 900 bin lirayı yatırım olarak aktaracak. Ayrıca, temiz teknolojiler alanında ilk üçe giren iş fikirlerine, 600 bin lira ek destek sağlanacak. TÜBİTAK ile beraber tüzel kişiler tarafından eş yatırım alan girişimciler ikinci aşama panel değerlendirmesine alınmadan grup yürütme kurulu tarafından değerlendirilerek desteklenmesine karar verilecek. "Girişimcilik desteklerini" güncelleyen KOSGEB, Girişimci Destek Programı'nda desteğin üst limitini 375 bin liradan 2 milyon liraya çıkardı. Önümüzdeki günlerde Dijital Dönüşüm Destek Programı çerçevesinde dijital dönüşüm projeleri uygulayacak KOBİ'lere, 20 milyon lira üst limitli olmak üzere 36 ay vadeli uygun maliyetli finansman sağlamaya başlayacak.
900 BİN LİRA YATIRIM OLARAK AKTARILACAK
TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB), 1812- Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destek Programı-2024 ikinci BİGG yatırım çağrısını yeniliklerle açtı. Çağrı kapsamında insansız hava, kara ve deniz araçları. otonom/elektrikli araçların da aralarında olduğu akıllı ulaşım, akıllı üretim sistemleri, enerji ve temiz teknolojiler, iletişim ve sayısal dönüşüm, sağlık ve iyi yaşam, sürdürülebilir tarım ve beslenme tematik alanlarında yenilik odaklı, ticari değeri doğrulanmış ürün ve hizmetlere dönüştürülecek iş fikri başvuruları kabul edilecek.
Çağrı kapsamında "mükemmeliyet mührü" ile desteklenmeye hak kazanan girişimciler için destek tutarı, TÜBİTAK BİGG Fonu tarafından yüzde 3 hisse karşılığında 900 bin lira yatırım olarak aktarılacak. Eş yatırım alan iş planları hızlı destek uygulamasından faydalanabilecek. Bu doğrultuda uygulayıcı kuruluş veya kendi aralarındaki sözleşmeye göre uygulayıcı kuruluş adına hareket eden tüzel kişiler, girişimlere TÜBİTAK BİGG Fonu ile beraber eş yatırım yapabilecek. Eş yatırım taahhüdü yerine getirilen iş planları için ayrıca panel değerlendirmesi yapılmadan Mükemmeliyet Mührü verilmesi hususu BiGG Yatırım Fonu görüşü alınarak grup yürütme kurulu tarafından değerlendirilerek Başkanlık tarafından karara bağlanacak. Eş yatırım taahhüdü yerine getirilen iş planları için çağrıya yapılan tüm iş planı başvurularının değerlendirmelerinin tamamlanması beklenmeyecek. Yeniliklerden bir diğeri ise TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) 1001,1003, 1005, 1071, 3501 destekleri alan proje yürütücülerine ve TÜBİTAK tarafından düzenlenen veya TÜBİTAK'ın paydaşı olduğu yarışmalarda ödül alanlara ek puan verilmesi olacak.
TEMİZ TEKNOLOJİLERE İLAVE DESTEK VAR
Ayrıca, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı UNIDO iş birliğinde TÜBİTAK tarafından yürütülen Küresel Temiz Teknolojiler Girişimcilik Programı (Global Cleantech Innovation Programme-GCIP) kapsamında girişimlere ek yatırım da yapılabilecek. Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, atık zenginleştirme, su verimliliği, çevre dostu binalar, akıllı ulaşım, ileri malzemeler ve kimyasallar olarak belirlenen temiz teknolojiler alanında faaliyet gösteren ve mükemmeliyet mührü almaya hak kazanan iş planları kapsamında kurulacak şirketlerden TÜBİTAK tarafından seçilecek üçüne TÜBİTAK BİGG Fonu'nun yapacağı yatırım yüzde 5 hisse karşılığında 1.5 milyon lira olarak uygulanabilecek. Yüzde 2 ilave pay karşılığında yapılacak 600 bin lira yatırım GCIP kaynaklarından karşılanacak. GCIP kapsamında ek yatırım talebinde bulunacak başvuru sahiplerinin, ilgili taleplerini başvuru ekinde TÜBİTAK'a iletmesi gerekecek. Öte yandan GCIP Türkiye Hızlandırıcı programlarında ilk 10'a kalan finalist takımlara 5 ek ödül puanı verilecek.
BAŞVURULAR UYGULAYICI KURULUŞLARA
Çağrı duyurusuna göre birinci aşama İş fikri başvuruları 6 Mayıs 2024-5 Temmuz 2024 tarihleri arasında 149 uygulayıcı kuruluş tarafından alınacak. Uygulayıcı kuruluşlar girişimcilerin iş fikirlerinin toplanması, değerlendirilmesi, seçilen iş fikirlerinin iş planına dönüştürülmesine yönelik eğitim, rehberlik, kuluçka vb. hizmetler ile iş fikirlerinin doğrulanması ve girişimcinin TÜBİTAK'a sunacağı iş planı önerilerinin onaylanması gibi faaliyetleri gerçekleştirecekler. Uygulayıcı kuruluşlar tarafından ikinci aşamaya geçmesi onaylanan iş planları 2 Temmuz 2024-16 Temmuz 2024 tarihleri arasında TÜBİTAK'a sunulabilecek. BİGG Uygulayıcı Kuruluşları kendi web sayfalarında ilan edecekleri duyuru ile altı tematik alanda iş fikri başvurularını kabul edecekler. 1812 Programına yapılan ön başvuru tarihi itibarıyla üniversitelerin herhangi bir ön lisans, lisans, yüksek lisans veya doktora programına kayıtlı öğrenci veya mezun kişiler başvuru yapabilecek.
Bu arada 2025 yılında 1812-TÜBİTAK Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destek Programı kapsamında birinci çağrının 2 Ocak 2025'te açılması öngörülüyor.
SİPARİŞ AR-GE ÇAĞRILARI AÇILDI
TÜBİTAK TEYDEB, 1707 Sipariş Ar-Ge 2024 yılı ikinci dönem çağrılarını da açtı. 1707 Siparişe Dayalı Ar-Ge Programı, müşteri kuruluşun gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanan çözüm önerilerinin, KOBİ'ler tarafından Ar-Ge faaliyetlerine dönüştürülerek ticarileşebilir çıktılara ulaşılması hedefini benimsiyor. TÜBİTAK ve müşteri kuruluş, bu önemli süreçte eş finansman yoluyla KOBİ'lerin gereksinim odaklı Ar-Ge faaliyetleri gerçekleştirmelerini sağlıyor. KOBİ'ler müşterisi hazır yenilikçi ürün ve süreçler gerçekleştiriyor. Sanayi kuruluşları arasında finansman riskinin paylaşılmasına ve fikri sınai haklar üzerinde anlaşılmasına zemin hazırlanıyor, proje yönetiminde görece daha deneyimli olan kuruluşların deneyimlerini KOBİ'lere aktarmasına imkan tanınıyor. Sipariş Ar-Ge çağrılarıyla Yeşil Mutabakata uyum kapsamındaki öncelikli Ar-Ge ve Yenilik konularında sunulan projelere değerlendirme aşamasında öncelik veriliyor. Açılan çağrılar çerçevesinde proje önerisinin Yeşil Mutabakata uyum kapsamındaki öncelikli Ar-Ge ve yenilik konuları arasında olması durumunda projelere 8 ek puan verilecek. Geçmişte desteklenen TÜBİTAK projelerinin ticarileşme performansına (kurul değerlendirmesine bağlı olarak) da 5-10 arası ek puan uygulanacak.
TÜBİTAK 1707 Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için ikinci çağrı döneminde "Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme çağrısı (Sipariş Ar-Ge)" ile "BİGG Ortaklı Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme çağrısı (Sipariş Ar-Ge b)" olmak üzere iki çağrı açtı. Her iki çağrı için proje başvuruları TEYDEB Proje Değerlendirme İzleme Sistemi (PRODİS) üzerinden 1 Mayıs-30 Haziran 2024 (saat 23.59) tarih aralığında alınacak. Bu çağrılarda konu ve sektör sınırlaması olmayacak.
BÜTÇE ÜST SINIRI 7.5 MİLYON LİRA
Çağrılara başvurulan projelerin bütçesi en fazla 7.5 milyon lira olacak. Proje süresi en fazla 24 ay olarak uygulanacak. Müşteri kuruluş, tedarikçi kuruluş tarafından izleme aşamasında dönem raporunda beyan edilecek olan giderin yüzde 40'ını tedarikçi kuruluşa ödemekle yükümlü olacak. Sipariş Ar-Ge çağrısında TÜBİTAK beyan edilen giderleri değerlendirecek ve belirleyeceği "kabul edilen harcama tutarının" yüzde 40'ını tedarikçi kuruluşa hibe destek olarak verecek. Kalan kısmı (yüzde 20) tedarikçi kuruluş kendisi karşılamış olacak. Sipariş Ar-Ge b çağrısında ise kabul edilen harcama tutarının yüzde 50'sini tedarikçi kuruluşa hibe destek olarak verecek. Kalan kısmı (yüzde 10) tedarikçi kuruluş karşılayacak.
Bu arada 1707 BİGG Ortaklı Sipariş Ar-Ge çağrısı kapsamında BİGG veya Teknogirişim Sermayesi almış tedarikçi kuruluşlar için üst limit 300 bin lira ve oran proje destek tutarının en fazla yüzde 10'u olacak şekilde genel gider desteği verilecek.
Bu arada 1707 Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısı kapsamında 2024 yılı için üçüncü çağrı döneminin 1 Ekim-30 Kasım 2024 arasında açık olması planlanıyor.
İŞ KURMA VE İŞ GELİŞTİRME DESTEKLERİ
KOSGEB, Girişimci Destek Programı'nda desteğin üst limitini 375 bin liradan 2 milyon liraya çıkardı. Girişimci Destek Programı çerçevesinde "İş Kurma ve İş Geliştirme" destekleri veriliyor. İş Kurma Desteği kapsamında girişimcilere yüzde 100 destek oranı ile geri ödemesiz kuruluş ve personel desteği sağlanıyor. Gerçek kişi statüsünde kurulan işletmeye 10 bin lira, sermaye şirketi statüsünde kurulan işletmeye 20 bin lira tutarında kuruluş desteği veriliyor. Girişimcinin genç, kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda kuruluş desteğine 10 bin lira daha ilave ediliyor. Ayrıca destek kapsamında personel giderlerine de işletmenin vergi mükellefiyetinin devam etmesi şartıyla üç yıl boyunca çalışanı olduğu her yıl için bir aylık brüt asgari ücretin işverene toplam maliyeti tutarı kadar destek sağlanıyor. KOSGEB tarafından desteklenen sektörlerde faaliyet gösteren tüm işletmeler iş kurma desteğinden yararlanabiliyor. İş kurma desteğine, destek programına başvuru tarihi itibariyle işletmesini en fazla bir yıl öncesinde kurmuş olan girişimciler başvuru yapabiliyor. İş Kurma Desteğine başvurular sürekli olacak.
İŞ GELİŞTİRMEDE 3 YIL ŞARTI
"İş Geliştirme Desteği" kapsamında ise girişimcilere 1.5 milyon lira üst limit dahilinde yüzde 80 destek oranı ile geri ödemeli destek sağlanıyor. Girişimcinin genç, kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda destek üst limitine 150 bin TL daha ilave ediliyor. Destek kapsamında işletmenin personel, makine-teçhizat ve kalıp, yazılım ve hizmet alımı giderlerine (eğitim, danışmanlık ve yönderlik, belgelendirme, test ve analiz, pazarlama, tasarım, sınai mülkiyet hakları giderleri) destek sağlanıyor. İş geliştirme desteğine destek programına başvuru tarihi itibariyle işletmesini en fazla üç yıl öncesinde kurmuş olan girişimciler başvuru yapabiliyor. NACE Rev. 2'ye göre; imalat, telekomünikasyon, bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler, bilgi hizmet faaliyetleri, bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler iş geliştirme desteğinden yararlanabiliyor. Geri ödemeli destekler için herhangi bir faiz ve komisyon uygulanmayacak olup işletmelerin geri ödemeleri 36 aylık program süresi sonunda başlayacak. İş Geliştirme Desteği'ne yılda belirli dönemlerde başvuru alınacak. İlk dönem başvurular 10 Mayıs-28 Haziran 2024 tarihleri arasında olacak. İş Geliştirme Desteği kapsamında alınan başvurular, kurul ve jüri değerlendirmesi sonucuna göre sıralanacak ve desteklemeye hak kazananlar ilan edilecek.
136 iş fikri TÜBİTAK BİGG Fonu'ndan yatırım ödemesi aldı
Türkiye çapında faaliyet gösteren 149 BİGG uygulayıcı kuruluşuna toplamda 2 bin 885 iş fikri başvurusu yapıldı. Bu iş fikirlerinden bin 453'ü, BİGG Uygulayıcı Kuruluşlarının sağladığı hızlandırıcı programdan yararlanarak kendilerini geliştirme fırsatı buldu. 515 iş fikri ikinci aşama değerlendirmelerine geçmeye hak kazandı. 153 iş fikri Mükemmeliyet Mührü ile desteklenmeye hak kazandı. Desteklenen projeler arasında yer alan 136 iş fikri, şirket kurulum süreçlerini başarıyla tamamlayarak Türkiye Kalkınma Fonu tarafından yönetilen TÜBİTAK BİGG Fonu'ndan yatırım ödemelerini aldı. Bu sonuçlarla birlikte ilk defa bu sayıda bir girişime yatırım yapılırken, Avrupa'da 2024 yılının ilk çeyreğinde adet olarak en çok pre-seed yatırım yapılan ülkesi Türkiye oldu.
Rekabetçilik ve verimlilik artacak
KOBİ'lerin rekabetçiliklerini ve verimliliklerini arttırmaya yönelik dijital dönüşümlerini sağlamak için Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile işbirliğine gidilerek, 300 milyon euro'luk bir finansman; dijital dönüşüm ve olgunluk değerlendirme analizi gerçekleştirerek; dijital dönüşüm ihtiyaçlarını tespit eden ve yol haritasını oluşturan KOBİ'lerin hizmetine sunulacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır'ın açıklamalarına göre Dijital Dönüşüm Destek Programı çerçevesinde dijital dönüşüm projeleri uygulayacak KOBİ'lere, 20 milyon lira üst limitli olmak üzere 36 ay vadeli uygun maliyetli finansman sağlanacak. Edinilen bilgiye göre KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı hazırlıkları önümüzdeki günlerde tamamlanıp, başvuruya açılacak.
