PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Yerli telefon üreticisi General Mobile, global pazarlardaki hedeflerini büyüttü. Yıllık 4,2 milyon adet telefon üretim kapasitesine sahip olan ve bugün itibarıyla toplam 10 ülkeye ihracat yapan şirket, 5G yatırımlarını önceleyen pazarlara odaklanmış durumda. "Şu an en büyük atılımımız ve başarıya ulaştığımız pazar Hindistan pazarı" diyen General Mobile Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Yaman, toplam yurtdışı gelirlerinin yüzde 90'ını buradan beklediklerini açıklıyor. Kuzey Amerika ve Avrupa'yı da radara aldıklarını belirten Yaman, "Hedefimiz 2024 yılında gelişmiş ülkelerde 5G penetrasyonu yüksek pazarlara girmek ve toplam 500 milyon dolar ciro elde etmek" diyor.
General Mobile Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Yaman ile kendisini yerli bir telefon üretmeye iten yolculuğunu ve şirketin büyüme hedeflerini konuştuk.
-General Mobile'ı nasıl ve ne zaman, hangi idealle kurdunuz? Yerli olarak cep telefonu üretmek, biraz cesaret isteyen bir şey değil miydi o zamanlar?
Teknoloji alanında çalışmalara 1994'te başlamıştık. General Mobile, yerli bir marka yaratma arzusuyla doğdu. Teknolojide Türkiye'nin yerel üretim potansiyelini gördük ve bu alanda başarılı olabileceğimize inandık. Evet, yerli cep telefonu üretmek, cesaret isteyen bir girişimdi, ancak bu cesaret ve kararlılıkla Türkiye'nin yerel üretim kapasitesini artırmayı hedefledik. General Mobile markası altında yerli cep telefonu üretmeye başladığımızda, teknoloji alanındaki deneyimlerimiz ve bilgi birikimimiz bizi cesaretlendirdi. Aynı zamanda, Türkiye'nin teknoloji alanındaki potansiyelini tam anlamıyla değerlendirmek de istiyorduk. Bu süreç boyunca, müşterilerimize kaliteli ve ulaşılabilir teknolojik ürünler sunma konusundaki taahhüdümüzü sürdürdük. Yerli üretimin gücüne inanarak, ulusal ve uluslararası pazarda rekabet ederek Türkiye'nin teknoloji sektörüne katkıda bulunmayı amaçladık.
-Sizi yerli telefon üretmeye motive eden, cesaretlendiren ne oldu?
En büyük etken, "yüksek kalitedeki teknoloji ürünlerini ulaşılabilir fiyatlarla kullanıcılara sunma" misyonumuz ve Türkiye'nin teknoloji sektöründeki potansiyelini görmemizdi. Türkiye'de yerli üretime öncülük etmek, bir altyapı oluşturmak ve istihdam sağlamak istedik. Biz bu hedefle 2017'de Türkiye'de üretime başladık. Bugün üretim tesisimiz, yıllık 4.2 milyon adet telefon üretim kapasitesine sahip. Türkiye toplam pazar hacminin yaklaşık 10 milyon adet civarında olduğunu düşünürsek toplam pazarın yaklaşık yüzde 42'sini karşılayabilecek kapasitemiz var. Diğer markalar 2021'de gözetim ve koruma sistemi getirildikten sonra üretimlerini Türkiye'ye taşıdılar, bu bizim sağladığımız altyapı sayesinde oldu.
-Bundan sonrası için cesaret etmeyi planladığınız başka bir şey var mı?
Türkiye'nin bir teknoloji üssü haline gelmesini ve teknoloji geliştiren ülke konumunda olmasını gönülden istiyorum. General Mobile markasının teknoloji ekosistemi dönüşümünü sağlayarak 360 derece fayda odaklı bir yapı tasarlıyoruz. Bu bağlamda, 5G inisiyatifi bunun en önemli parçalarından biri. Ek olarak, IoT ürünleri konusunda da hem donanım hem de yazılım alanında çalışmalarımız devam ediyor. Amacımız, 5G teknoloji penetrasyonunun kaldıraç etkisinden yararlanarak sunduğumuz uçtan uca deneyimle dünyada ilk üç marka arasında yer almak. Teknoloji alanında sürekli yenilik yapma ve müşterilerimize üstün kaliteli ürünler sunma kararlılığımızı devam ettirirken, sürdürülebilirlik ve çevre dostu teknolojilere odaklanarak projelerimizi şekillendiriyoruz. Bu bağlamda 2021'de üretim tesisimizi yeşil enerjiye geçirerek sektörde bir ilke imza attık. Üretim süreçlerimizde sanayinin çevresel etkilerini azaltarak enerji verimliliğini ve yenilenebilir enerji kaynaklarını merkeze aldığımızı "Yeşil Enerji" sertifikalarıyla belgeledik. 2022'de Ticaret Bakanlığı'ndan aldığımız yetkiyle 'Yenileme Merkezi' kuran ilk yerli akıllı telefon üreticisi olduk. Bu sayede kullanım ömrünü tamamlamayan ikinci el teknolojik ürünlerin tekrar ekonomiye kazandırılması, israfın ve elektronik atık oluşumu sebebiyle çevreye verilen zararların azaltılması konusunda fayda sağlıyoruz.
-Yerli teknoloji üretmek hem direkt hem dolaylı olarak ülkeye katma değer sağlıyor. Bu konudaki görüşlerinizi ve bu pencereden ülke için yaptıklarınızı anlatabilir misiniz?
Evet, yerli teknoloji üretmek hem ekonomik hem de sosyal anlamda ülkeye büyük katma değer sağlıyor. Türkiye'nin uluslararası pazardaki yerini sağlamlaştırmasının tek yolu, öz kaynaklarla teknoloji geliştirmek ve ihraç etmekten geçiyor. Bu, yerel üretimin desteklenmesi ve yerli teknolojinin geliştirilmesiyle mümkün olabiliyor. Bunun yaratacağı katma değer, Türkiye'nin gelişiminde önemli bir rol oynayacaktır. Yerli üretim, iş imkanlarının artırılmasına, teknoloji sektörünün büyümesine ve ülkenin dışa bağımlılığını azaltmaya yardımcı oluyor. General Mobile, ülkemizin ekonomisine katkı sağlamasının yanı sıra yerli bir teknoloji ekosistemi oluşturdu ve bu konuda ilham kaynağı oldu. Yerli üretim ve Ar-Ge faaliyetleriyle sektördeki diğer oyunculara örnek teşkil ettik, yerel üretimi teşvik ettik. General Mobile olarak, yerli tedarikçiler, yazılım geliştiriciler, Ar-Ge merkezleri ve genç girişimciler için bir yol gösterici olduk. Sektördeki birçok yönetici, mühendis ve bu alanda tecrübeli personelin yetişmesine alan oluşturduk. Bugün ülkemize gelen birçok yabancı markanın ekiplerinde bizim markamız çatısı altında görev almış çalışma arkadaşlarımız yer alıyor. Sektörün okulu olarak anılmamız, beni çok mutlu ediyor.
Telpa ile hızla büyüdü, en büyük üretim merkezini kurdu…
1965'te Ordu'ya bağlı bir köyde doğduğunu söyleyen General Mobile Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Yaman, "Çocukluk yıllarımı köyde geçirdim. Köy hayatı, zorlu çalışma koşulları ve sorumluluklar içeriyordu. Bu dönemde, hayatın zorluklarına karşı direnç geliştirdim ve erken yaşlarda çalışkanlık ve sorumluluk duygusu kazandım" diyor. Teknolojiyle ne zaman ilgilenmeye başladığını ve hayatı boyunca teknoloji sektörü için neler yaptığını ise şöyle anlatıyor:
"Eğitime devam ederken ticarete olan ilgim hızla büyüdü. Lise dönemimde okul harçlığımı kazanmak için üniversiteye giriş sınavlarına hazırlık kitapları satarak ticarete başladım, bu benim iş dünyasıyla ilk temasım oldu. Sonraki yıllarda büyük şirketlere yazar kasa ve çağrı cihazları satmaya başladım. İş dünyasının karmaşıklığını ve rekabetin yoğunluğunu daha yakından deneyimleme fırsatı buldum. Aynı zamanda teknoloji sektörüne ilgim arttı. Daha sonra kendi işimi kurma kararı alarak, Telpa şirketini kurdum. Telpa, telefon ve telekomünikasyon cihazları alanında faaliyet gösteren bir şirketti. Satış ve distribütörlük alanında pek çok başarıya imza atarak hızla büyüdük ve çok sayıda ödül sahibi olduk. 2003'te global bir markanın distribütörlüğüne başladık ve markanın Türkiye pazar payını yüzde 1'den 40'a çıkarttık. 2012'de sektördeki tüm deneyimlerimi kendi markama aktarma kararı vererek 2005'te Amerika'da kurulmuş olan General Mobile markasıyla yollarımızı birleştirdik. 2016'da Ar-Ge merkezimizi Türkiye'de kurarak, ürün geliştirme, tasarım, donanım ve yazılım yetenekleri kazandık. Ardından 2017'de Avrupa ve Orta Doğu'nun en büyük üretim tesisini kurarak, tüm ürünleri Türkiye'de üretmeye başladık. Türkiye'nin teknoloji sektöründeki yerel üretim kapasitesini artırmayı hedefledik. Hayatım boyunca teknolojiye olan ilgim hiç azalmadı ve bu alanda başarılı olma hedefiyle çalıştım. Bugün General Mobile olarak, Türkiye'de ve uluslararası arenada bir başarı hikayesi yazmanın gururunu yaşıyoruz."
En büyük atılımını Hindistan pazarında yapacak
Toplam 10 ülkeye ihracat yapan General Mobile, global bir marka olma yolculuğunu pekiştirerek büyümeyi hedefliyor. General Mobile Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Yaman, "Özellikle, yüksek veri aktarım hızı, gerçek zamanlı veri transferi ve geniş kapsama alanı sunan 5G geniş bant ürünlerimizle beraber gelişmekte olan coğrafyalarda, 5G yatırımlarını önceliklendiren pazarlara odaklandık" diyor. Yaman, yoğunlaştıkları yurtdışı pazarları için şunları söylüyor:
"Şu anda en büyük atılımımız ve başarıya ulaştığımız pazarımız Hindistan pazarı. Toplam yurtdışı gelirlerimizin yaklaşık yüzde 90'ını buradan bekliyoruz. Açıkçası bu alanda büyümemizi üç pazarda görüyoruz. Hindistan'da ivmeyi yakaladık, bunu devam ettireceğiz. Kuzey Amerika ve Avrupa, bizim için önemli diğer pazarlar arasında. Hedefimiz 2024 yılında gelişmiş ülkelerde 5G penetrasyonu yüksek pazarlara giriş yapmak ve toplam 500 milyon dolar ciro elde etmek."
Türkiye akıllı telefon pazarında yüzde 3 paya sahip
General Mobile olarak 2023'te beş farklı akıllı telefon modelinin yanı sıra üç farklı IoT ve giyilebilir akıllı ürünlerini lanse ederek ürün gamını genişlettiklerini belirten General Mobile Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Yaman, "Türkiye'deki akıllı telefon pazarında yüzde 3 oranında pazar payına sahibiz" diyor. Bu yıl da tanıtacakları yeni ürünlerle tüketicilerin beğenisini kazanmayı ve akıllı telefon pazarındaki güçlerini sürdürmeyi hedeflediklerini kaydeden Sebahattin Yaman, pazarı genel olarak şöyle değerlendiriyor:
-Öncelikle global pazarda son 10 yılın en düşük sevkiyat adedinin gerçekleştiğini söylemeliyim, ciddi bir daralma söz konusu. Bu daralma özellikle makro ekonomik gelişmeler, politik istikrarsızlık, tüketicilerin taleplerini ertelemesinden de kaynaklanıyor.
-Geçen yıla göre yüzde 8 daralma var, son 10 yılın ortalamasına baktığımızda yüzde 20 daralma olduğunu görüyoruz. İç pazarda ise geçtiğimiz yıllara baktığımız zaman artan fiyatlarla beraber talebin öne çekilmesi söz konusuydu.
-2023'ü 10 milyon adetten fazla telefon satışıyla kapattık.
-2022'de tüketiciler yaklaşık 8 bin liraya orta segment bir akıllı telefona sahip olabiliyorken, 2023'te bu fiyat, 15 bin sevilerine ulaştı.
-Satın alma gücünün düşmesiyle birlikte önceden bir kişi akıllı telefonunu ortalama iki yıl kullanırken, şu anda bu süre dört yıla kadar çıktı.