PARA RÖPORTAJ/ ÖZBEY MEN Dikişsiz hazır giyim üretiminde gerek kapasitesi gerekse teknolojisiyle sadece Türkiye'nin değil, dünyanın sayılı firmalarından biri. Kırklareli Organize Sanayi Bölgesi'nde 25 milyon euro yatırımla kurduğu fabrikayla bu alanda çok daha iddialı hale geldi. İhracatta sorun yaşayan hazır giyim sektörünün aksine; üretimine geçen ay başlayan fabrikanın kapasitesi 2024 sonuna kadar dolu. Şu anda yıllık 6 milyon adet olan üretimini birkaç yıl içinde 10 milyona çıkarmayı hedefliyor. Bin kişiye istihdam sağlayacak şirketin yıllık ihracatı 35 milyon euro. SML Tekstil'den bahsediyoruz… Sessiz sedasız büyüyen firma, başta ABD ve Avrupalı markaların dikişsiz hazır giyim koleksiyonlarını ürettirmek için aradıkları firma haline geldi. Müşteri sorunu yaşamayan SML Tekstil, ihracatının yüzde 75'ini; hazır giyim sektörünün bir türlü başarılı olamadığı ABD'ye yapıyor. Üstelik bu ülkeden talep üstüne talep alıyor.
SML Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Koray Güvenir ile sektörün durumunu ve firmanın hedeflerini konuştuk.
-Tekstil sektörüne nasıl girdiniz?
Ailem 1985 yılında çorap boyahanesi kurarak tekstil sektörüne girdi. Boyteks firmasını kurdu. Daha sonra işin hacmi düşünce Türkiye'nin ilk dikişsiz ürün boyahanesini kurarak, sektöre ürün boyamaya başladılar. Şu anda bu boyahanenin kapasitesinin yüzde 85'ini SML Tekstil olarak biz dolduruyoruz. Boyahanenin kapasitesi parça boyada günlük 10 ton kadar oranın da makine parkının yüzde 95'i geçen yıl yenilendi. Daha çevreci makinelere dönüldü. Su ve elektriği daha az harcıyor ayrıca daha az atık kapasitesi vardır. Bir İngiliz firmasının yüzde 70 daha az su ve elektrik harcayan yeni nesil çevreci makine projesini aldık. Bu makinenin üretimi Türkiye'de partner firmalarla yapılmaya başlandı. İngiliz bir makine firmasının Ortadoğu ve Türkiye distribütörlüğünü de aldı. SML Tekstil'i 2006 yılında kurdum ve dört makine ile dikişsiz örgü üretimine başladım.
-İşi nasıl büyüttünüz?
Dört makine ve 10 personelle başladım. İlk atölyeyi İstanbul İkitelli'de kurdum. İç piyasada yeni müşterilerin katılmasıyla makine sayımız sürekli arttı. Türkiye'de en büyük kapasiteye sahip dikişsiz üretim tesisiyiz. İki yıl önce 97 makinemiz vardı, şu anda 240 makinemiz var. Bu sayede ABD'li müşterileri Türkiye'ye çekmeyi başardık. Bu başarının sırrı; sadık, güvenilir ve bu işe gönül vermiş bir ekip ile çalışmakta gizli. Çok büyük adetlerde siparişler alıyoruz. 2024 yılı sonuna kadar tüm kapasitemiz dolu. Toplam istihdam kapasitemiz yakında bin kişiye ulaşacak. Yabancı markalara dikişsiz hazır giyim üretimi yapıyoruz. Ürünlerin tasarımlarını biz ve müşterilerimiz ortak olarak hazırlıyoruz. Birçok müşterimiz var, fakat ABD'li bir markanın dünyadaki en büyük tedarikçisi haline geldik. Üretimimizin yüzde 75'ini bu firma alıyor. Bu firma yılda 4 milyar doların üzerinde ciro yapıyor. Biz bu pastadan henüz çok küçük bir dilim alıyoruz. Daha gidecek çok yolumuz var. ABD'nin doğu kanadında iki müşterimiz daha var. Orada da büyüyoruz. ABD'de bu noktaya gelmemiz kolay olmadı. ABD'liler önce güvenmek ister. Diyaloga önem veriyorlar. Onun dışında başta İngiltere olmak üzere Avrupa'da müşterilerimiz var. Avrupa'da ismi bilinen yeni nesil markalarla çalışıyoruz. Bir firmaya üç yıl önce 200 adetle başladık. Sonra 100 bin adet oldu. Şu anda geldiği nokta 1 milyon adet. Bu firmanın Türkiye'de üretim yaptırdığı başka firmalar da var. Avrupa'da bunun gibi 10'un üzerinde markayla çalışıyoruz. Bu seneki hedefimiz üretici marka olarak müşterilerimizin bizi tercih etmesini sağlamak. Teknik geçmişi olan firmalarla çalışmayı tercih ediyoruz. Büyük alım gruplarına girmeyi düşünmüyoruz.
-Yeni yatırımınız hakkında bilgi verir misiniz?
Kırklareli OSB'de yeni bir yatırım yaptık. 40 bin metrekare kapalı alana sahip, toplam 55 bin metrekare alanı olan bir fabrika. Kendi alanımızda sadece Türkiye'nin değil, Avrupa'nın da sektöründe ilk LEED sertifikalı çevreci yeşil binası olacak. Çok özel bir fabrika. Güneşten enerji üretiyor. Yağmur suları toplanıp işletmeye kazandırılıyor. Sürdürülebilir hammaddelerin işlenebilirliği konusunda önemli bir tesis. Üretimi, çevreci bir fabrikada yapıyoruz. Çok yakın bir zamanda kendi Recycle atıklarını da bertaraf eden, yemek atıklarından gübre üreten bir tesis olacak. Hedefimiz bir yıl sonra kendi gıdamızı da üretmek. Fabrikanın arkasında tarlamız var, orada kendi tarımsal üretimimizi de yapmak istiyoruz. Yaklaşık 25 milyon euro'luk bir yatırım oldu.
-Hazır giyim sektöründe piyasanın durumu nasıl?
Türkiye hazır giyim üretiminde dünyanın öncü ülkelerinden biridir. Bu alanda, çok ciddi yetişmiş iş gücü ve bilgi birikimi olan bir ülkeyiz. Fakat son dönemde yaşanan ekonomik durumlardan ötürü fast fashion üretimi giderek azaldı ve maalesef basic üretime dönülmesiyle birlikte bu talep Uzak Doğu'ya kaydı. Kayan bu taleple birlikte hazır giyim sektörümüz maalesef kan kaybetti. Pandemi dönemiyle birlikte artan talepler daha sonra yönetilemeyen fazla stoklara daha sonra da fazla stoklar satılamayan ürünlere dönüştü. Avrupalı markalar bu süreci doğru yönetemedikleri için tedarik ve tedarik zincirinde ciddi kırılmalara yol açtı. Bu durum yıllardır birlikte çalıştıkları üreticilerin ciddi anlamda negatif etkilenmesine sebep oldu. Bu konuda dünyada eşi benzeri olmayan bir ülke iken geldiğimiz noktada talep olmayan bir duruma geldik. Bu durum en az iki-üç yıl daha böyle devam edecek. Dikişsiz giyim sektörü olarak alanımız biraz daha farklı. Bizler marka koleksiyonlarının tamamlayıcı ürünlerini ürettik. Hiçbir zaman ana koleksiyonu olmadık. Şimdi artık ana ürün olmaya da başladık. Sentetik ürünler daha popüler oldu. Hızlı üretildi ve hızlı tüketildi. Makine parkuru çok teknik ve yatırım maaliyeti yüksek olduğu için uluslararası sektörde çok rekabetçi değil bu sebeple sektörün yıldızı parladı.
-Dikişsiz hazır giyim üretiminde dünyada durum nasıl?
Bu alanda Çin açık ara dünyada lider; ardından Vietnam, Siri Lanka ve diğer Uzak Doğu ülkeleri geliyor. Bunun dışında İsrail, Polonya, Portekiz, İtalya ve tabii ki Türkiye var. Özellikle Çin, bilinen 60 bin makinaya sahip iken en yakın rakibi olan Türkiye'nin toplam makine sayısı ise yaklaşık 2 bin adet. Türkiye'de son dönemde üreticiler sektöre ciddi yatırımlar yaptı ve Türkiye'deki üreticiler kendi aralarında farklı müşteri portföyüne göre yapılandılar. Bu sayede rekabet en aza indi ve sektörün birbirine olan desteği arttı. SML Tekstil ise bu dönemde bünyesine kattığı en son nesil Santoni marka makinalar ile 6 milyon olan üretim kapasitesini bul yıl 7.5 milyona, gelecek yıllarda da 10 milyon adede çıkarmayı hedefliyor. Makine yatırımına ek olarak boya ve test ekipmanlarında ciddi yatırımlar yaptık. SML Tekstil olarak iplikten paketli mamule kadar her şeyi tek çatı altında üretebiliyoruz.
-Bu ürünlere dünyada talep nasıl?
Biz artık her markaya ürün satabiliyoruz. Çünkü bütün markalar dikişsiz ürünlere dönmeye başladı. Dünyada böyle bir trend var. Çok yakın bir zamanda Avrupa Birliği karbon emisyonuyla ilgili ciddi önlemler alacak. Bunu karşılayamayan firmalardan ekstra vergiler alınacak. Fabrikalara yeni yeni baskılar kuruluyor. Dünya yeşil ve yaşanabilir olmaktan çıkıyor çünkü. ABD şimdi bir adım daha öne geçti. İş, işçi, ürün güvenliği yanı sıra çevreci sürdürülebilir üretim talebi var. Biz bu sertifikasyonlardan biri olan LEED sertifikasını hiçbir firmanın böyle bir talebi olmadan aldık. Bu sertifikasyona sahip olmayan firmaların ABD'li markalara üretimi daha da zorlaşacak. Yeni fabrika yatırımımızı bu standartlara uygun olarak yaptık. Şimdi diğer sertifikaları almamız çok daha kolay. Altyapımız kusursuz oldu. Rakiplerimiz arasından sıyrıldık. Katma değeri yüksek ürünler üretiyoruz. Yıllık 35 milyon doların üzerinde ihracatımız var. 8 milyon adede ulaştığımızda ihracatımız 50 milyon doların üzerine çıkacak.
Askeri ürünler de üretiyor...
SML Tekstil'in ürün gamı çok geniş. Koray Güvenir, firmanın ürün grubu hakkında şu bilgileri veriyor:
"Ağırlıklı ürün grubumuz korse. Bedeni bir-iki beden incelten ürünler bunlar. İkinci grupta aktif giyim var. Bayan koşu taytları, fitness ürünleri gibi. Üçüncü grupta iç çamaşırı iyi bir potansiyel. Dördüncü grup olarak da dış giyim üretiyoruz. Bir de spesifik olarak askeri ve teknik ürünlerimiz var. Örneğin, askeri termal kar maskeleri üretiyoruz. Coğrafyaya uygun ipliklerle antistatik ürünler gibi. Bunun yanında termal içlikler yapıyoruz. Zaman zaman farklı ülkelerin askeri içliklerini yapıyoruz. Kahramanmaraş depremi sırasında bazı kurumların ihtiyaçlarını ücretsiz bir şekilde karşıladık. Yakın zamanda yapıştırma mont üretmeyi planlıyoruz. Bu çok özel bir proje. İstediğiniz ürünü, istediğiniz renk ve tasarımla elde edebiliyorsunuz. Örneğin montun dışı su itici, içi hava alabilen, sıcak tutan çok özel bir yün olabiliyor. Bundan istediğiniz renk ve tasarımda bir adet bile yapabiliyoruz. Biz potansiyele göre üretim yapıyoruz. Fakat patent konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Dünyada tekstil sektöründe en az patent alınan ülkeyiz. Çünkü sistemde büyük sorunlar var. Oysa ABD'de patent almak çok kolay."
