PARA RÖPORTAJ/ İDİL TARAKLI Yurtiçi yatırım ve mağazalaşma hamlelerinin yanı sıra globalleşme yolculuğunu da sürdüren DESA Deri Sanayi ve Ticaret A.Ş; dikey entegrasyonunu tamamlamış, kendi tabakhanesi olan ve kendi derisini kendisi işleyen ve tüketicisine sunduğu ürünlerin tüm üretim aşamalarını kendi çatısı altında gerçekleştiren bir firma olarak konumlanıyor. "İş modelimizin kurulması 51 yıllık birikimin yansıması olarak görülebilir" diyen Desa Deri Sanayi ve Ticaret A.Ş. CEO'su Burak Çelet, "1990 yılında Sefaköy'de kurduğumuz üretim tesisimiz, ardından devreye aldığımız Çorlu'daki tabakhanemiz ve 2005 yılında üçüncü yatırımımız olarak hayata geçen Düzce'deki fabrikamız, kendi ürününü hammaddeden başlayarak üreten bir sanayici ve perakendeci olmamızda büyük rol oynuyor" açıklamasını yapıyor.
DESA'nın piyasa değerinin 2022 yılı sonuna göre 2023'ün ilk altı ayında yüzde 50 artış göstererek ağustos ayı itibarıyla 4 milyar 408 milyon TL'ye ulaştığını belirten Burak Çelet, "Attığımız emin adımlar ve gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla bu ivmeyi devam ettirip geçtiğimiz yıla göre 2023'ün sonunda yüzde 100'e yakın büyümeyi hedefliyoruz" diyor.
Desa Deri Sanayi ve Ticaret AŞ CEO'su Burak Çelet, İtalya yatırımı başta olmak üzere yurtiçi ve yurtdışındaki büyüme hedefleri, enerji ihtiyaçlarını karşılamak üzere yoğunlaştıkları GES yatırımları ve faaliyetlerine yönelik, PARA Dergisi'nin sorularını yanıtladı.
-Fabrikalarınızda iş bölümü dağılımı nasıl gerçekleşiyor?
Bugün, Çorlu'da 20 bin metrekarelik kapalı alanda bir tabakhane, Düzce'de 10 bin metrekarelik kapalı alanda saraciye üretim tesisi, İstanbul Sefaköy'de 18 bin metrekarelik genel müdürlük binamız ve ürün geliştirme tesisimiz ile İtalya'da 2 bin metrekare kapalı alana sahip çanta üretim tesisine sahibiz.
Düzce fabrikamız yoğun bir şekilde deri çanta ve saraciye mamul üretimi yapıyor. Bu fabrikamız ile kendi markamız için yaptığımız üretimlerin yanı sıra zaman içerisinde çok hızlı bir şekilde dünyaca ünlü lüks markalar için üretim yapar hale geldik.
Çorlu'daki tabakhanemiz ise son derece özel bir tabakhanedir. 20 bin metrekarelik bir alana sahiptir ve günlük üretim kapasitesi 5 bin adet kuzu deridir. Normalde tabakhanelerde sadece belli bir hammadde üzerine yoğunlaşılır ve belli bir ürüne yönelik çalışılır, yani sadece ayakkabı veya çanta için koyun derisi işlenir. Desa Deri olarak, tabakhanemizde koyun ve dana derisi ile koyun kürkü işliyor, hem çanta hem de konfeksiyon ürünleri için deri üretimi yapıyoruz.
İstanbul'daki fabrikamızda ise tüm yönetim kademeleri, destek birimleri, ürün geliştirme ve üretim kısmı yer alıyor. Buradaki fabrikamızda konfeksiyon, çanta ve saraciye mamul üretimi yapıyoruz. Konfeksiyon üretiminin olduğu tek tesis burasıdır. Burada hem dünyaca ünlü lüks markalar için hem de kendi markamız için katma değeri yüksek mamul üretimi yapıyoruz.
-En son Düzce Organize Sanayi Bölgesi genişleme alanı içerisinde bir arsa satın alımı için ön tahsis protokolü imzalamıştınız…
Evet, Mart ayı sonunda endüstriyel sanayi tesisi kurulumu amacıyla Düzce Organize Sanayi Bölgesi genişleme alanında 60 bin metrekarelik yeni bir arsa satın alımı için ön tahsis protokolü imzaladık. Düzce Organize Sanayi Bölgesi tarafından yapılacak imar ve altyapı çalışmalarından sonra arsayı teslim alacağız. Henüz arsaya kuracağımız tesisin detayları netleşmedi, fizibilite aşamasındayız. İtalya'da yeni kurduğumuz tesisin yaratacağı ek kapasite ihtiyacına cevap vermek, Samsonite ile 41 yıldır devam eden satış ve dağıtım faaliyetlerini odağına alan iş ortaklığımızı üretim boyutuna da taşıma kararını almamız durumunda kapalı alan ihtiyacını karşılayabilmek için bu yatırımı yaptık.
-İtalya yatırımınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Türkiye'de yaptığımız yatırımlara ek olarak, DESA'nın globalleşme yolculuğunda geldiği noktayı perçinleyecek yeni bir fabrika yatırımımız bulunuyor. Başta İtalyan markalar olmak üzere dünya çapındaki birçok marka ile derin ortaklıklarımızdan ilham alarak İtalya'nın Toskana bölgesinde, dünyanın tüm önemli lüks markalarının üretim ve Ar-Ge tesislerinin bulunduğu bir noktada yeni bir fabrika yatırımını tamamladık. Böylece iş birliği içerisinde olduğumuz markalarla coğrafi olarak da yakınlaşarak ilişkilerimizi geliştirmeyi, deri çanta ve saraciye ürünlerimizin üretimini ve satış hacmimizi artırmayı hedefliyoruz. Tesisimizde, endüstri 4.0 uyumlu üretim makineleriyle ünlü İtalyan ve Fransız markalara yönelik son derece katma değerli bir üretim yapmaya başladık. İtalya yatırımımızın ileriki dönemde yapacağımız yatırımların göstergesi olarak büyümemizde markamıza ivme kazandıracağına inanıyoruz.
-Üretim faaliyetlerine başladınız, değil mi?
Üretim faaliyetlerine 2 Mayıs 2023'te dokuz kişilik çekirdek bir kadroyla başladık ve uzun süredir iş birliği yaptığımız lüks segmentin önemli bir markası için ilk yüklememizi gerçekleştirdik. Mayıs ortasında ise 15 kişinin dahil olduğu ve İtalya Çalışma Bakanlığı iş birliği ile düzenlediğimiz ilk eğitim programımızı başlattık. 14 kadın ve 1 erkekten oluşan katılımcılar, dört hafta boyunca deri ustalığı konusunda sıkı bir ön eğitimden geçti. Bunun akabinde el becerisi ve sektöre yatkınlığını kanıtlayan adaylar sekiz hafta sürecek işbaşı eğitimine katılmaya hak kazandı.
Temmuz ayı sonu itibarıyla kadromuz 35 kişiye ulaştı ve düzenlediğimiz eğitim programları sayesinde bu sayı hızla artmaya devam ediyor. Hedefimiz yılsonuna kadar da 90-100 kişilik bir kadroya ulaşmak. Bu süreçte bizi en çok mutlu eden husus, istekli ve yetenekli genç insan kaynağına ulaşabilmek oldu.
-İtalya'da özellikle sizin sektörde insan kaynağına ulaşmak zor olmadı mı?
Doğru söylüyorsunuz. İtalya'da içinde bulunduğumuz sektörde işsizlik oldukça düşük oranlarda seyrediyor ve markaların en önemli zorluklarından biri kapasite artırımı için insan kaynağı bulamamak oluyor. Yatırım kararını alırken bizi de en çok düşündüren ve risk olarak tespit ettiğimiz etkenlerin başında insan kaynağına ulaşım zorluğu geliyordu. Bu nedenle tesisimizi konumlandırdığımız bölgede ağırlıklı olarak kadınlardan oluşan 450 civarında başvuru almak en uygun adayları seçebilmek konusunda elimizi çok kuvvetlendirdi ve endişelerimizi giderdi. Bu tesisin çok verimli bir üretim gücüne kavuşmasını ve fabrikamızın bulunduğu Toskana kasabasının deri mamulleri üretimi konusunda tanınan ve bilinen bir bölgeye dönüşmesini hedefliyoruz.
Öte yandan İtalya yatırımımız, global lüks markalarla kurduğumuz ilişkiyi derinleştirirken DESA'nın konumlandırılmasına ve markalı satış penetrasyonunun uluslararası pazarlarda daha da güçlendirilmesine katkı sağlayacak.
-Bu kapsamda başka ülkelerde de hedefleriniz var mı?
Şu an Türkiye ve İtalya dışında yeni bir ülkede yatırım planımız bulunmuyor.
-Mevcut satış ve dağıtım ofislerinize yenilerini eklemeyi düşünüyor musunuz?
Kurulduğumuz günden beri yurtdışı yatırımlarımızın markamıza sağlayacağı katkıyı öngörerek hareket ediyoruz. 1999 yılından bu yana varlığını sürdüren Londra merkezli ofisimizi de bu durumun göstergesi olarak kabul edebiliriz. Bugün; Londra, Düsseldorf, Milano ve Plovdiv'de bulunan şirketlerimiz sayesinde kökü Türkiye'de olan ve gücünü doğduğu topraklardan alan bir dünya markası olarak 51 yılı geride bırakıyoruz. Ayrıca Paris ve Milano Fashion Week'te yer aldığımız showroom'larımızla da ürünlerimizi tanıtmayı sürdürüyoruz.
Öte yandan; ayrı olarak farklı segment konumlandırması yaptığımız ve İtalya'da kurduğumuz 1972 DESA markamızla sürekli yeni pazarlara giriyoruz. Dünyada 150'den fazla lokasyonda ürünlerimizi tüketicilerin beğenisine sunuyor ve tüm dünyaya satış yapan bir marka konumunda bulunuyoruz.
Bir yandan da iş birliği içinde olduğumuz Zalando ile Avrupa'daki satış hacmimizi artırıyoruz. Önümüzdeki dönemde e-ihracat kanallarını zamanın ruhuna uygun bir şekilde daha aktif olarak kullanmayı ve bu mecralarda büyümeyi hedefliyoruz.
-2023 yılı sonunda mağaza sayısında hedefiniz nedir? Nerelerde yeni mağaza açılışları öngörüyorsunuz?
DESA olarak temmuz ayı itibarıyla 54 DESA, 37 Samsonite, 2 DESA franchise, 14 Samsonite J.V, 3 Tumi J.V, 1 972 DESA ve 4 sanal mağaza (desa.com.tr, 1972desa.com, samsonite.com.tr ve tumi.com.tr) olmak üzere toplam 115 mağazaya ve 14 bin 882,87 metrekare mağaza alanına sahibiz.
2023 yılının başından beri beş mağaza açılışı gerçekleştirdik. DESA ve Samsonite JV olarak yıl sonuna kadar yurtiçinde mağaza, yurtdışında ise iki mağaza daha açmayı hedefliyoruz. Uygun fırsatlar çıktığı takdirde bu sayı daha da artabilir.
-Yurtdışında nerelerde mağaza açmayı planlıyorsunuz?
Yurtdışında markalı büyüme stratejimizi üç aşamalı olarak değerlendiriyoruz ve Desa markalı mağazalar açmak bu konuda üçüncü aşamayı oluşturuyor. Olgun ve markalaşma bilincinin yüksek olduğu batı pazarlarında Desa logolu mağazalar açmadan önce Milano ve Paris'te bulunan Showroom'larımız ile moda dünyasının önemli butik ve çok katlı mağazalarında lüks markalarla yan yana ürünlerimizi ve markamızı sergileyerek yola çıkıyoruz. Son 10 yıldır bu konuda çok önemli bir mesafe kat ettik ve bugün ağırlık İtalya'da olmakla beraber Japonya'dan Amerika'ya kadar 30'un üzerinde ülkede, yaklaşık 120 lokasyonda 1972 DESA markamızla müşterilerimize ulaşıyoruz.
Geçtiğimiz sene devreye aldığımız ikinci aşama ise Zalando gibi bölgesel ve global dijital pazar yerleri (marketplace) aracılığı ile direkt nihai tüketiciye ulaşmak. Şu anda Avrupa'da beş ülkede bu operasyonu gerçekleştiriyoruz ve hedefimiz önümüzdeki dönemde bu operasyonu Asya ve Amerika kıtalarına da taşımak.
Son aşama ise mağazalaşma. Bu noktada kriterimiz markamızın ilgili pazarda nihai müşteri tarafından tanınan ve aranan bir marka haline gelmiş olması. Bugün itibarıyla bu noktaya en çok yaklaştığımız ülkeler İtalya ve Almanya diyebilirim. Dolayısı ile bir mağaza yatırımı yaptığımız zaman ilk hedefimiz bu ülke pazarları olacaktır.
-2023 sonu itibarıyla ciro hedefiniz?
2023 yılının ilk yarısında ciromuzu bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 86 artırarak 859 milyon TL'ye ulaştık. Aynı dönemde net kârımız da yüzde 236 artışla 230 milyon TL'ye ulaştı.
2023 yılının ikinci çeyreğinde FAVÖK rakamı yüzde 76 artarak 118 milyon TL oldu ve FAVÖK marjı yüzde 22.8'e ulaştı. Net nakit pozisyonumuz ise haziran ayı sonu itibarıyla 586 milyon TL'ye yükseldi.
Ayrıca DESA'nın piyasa değeri 2022 yılı sonuna göre 2023'ün ilk altı ayında yüzde 50 artış göstererek ağustos ayı itibarıyla 4 milyar 408 milyon TL'ye ulaştı. Attığımız emin adımlar ve gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla bu ivmeyi devam ettirip geçtiğimiz yıla göre 2023'ün sonunda yüzde 100'e yakın büyümeyi hedefliyoruz.
-Satış gelirleriniz kadar satışların maliyetleri de artmış. Maliyetleri düşürmeye yönelik özel bir stratejiniz var mı?
ÜFE enflasyon oranlarının yüksek gerçekleştiği bu dönemde maliyet kontrolüne oldukça önem veriyor, titiz davranıyoruz. Tüm üretim ve satış kanallarımızın girdi maliyetlerinde alternatif yollar bulmak üzere çalışıyoruz. Yatırım ve harcamalarda özenli davranıp hızlı bir şekilde sonuçlandırarak en kısa sürede fayda sağlamaya odaklanıyoruz. Enerji maliyetlerimizi azaltmak için de GES yatırımlarımıza devam ediyoruz.
Maliyetlerde oluşan enflasyona rağmen katma değer sağlamayan tüm masrafları kısma yönünde aldığımız tedbirler, hammadde stoklarımızı değerlendirerek yaptığımız koleksiyonlar ve proaktif finansman yönetim politikamız, FAVÖK marjımızı ve net kârımızı gerek tutar gerekse oran olarak artırmayı başarmamızı sağladı.
-Borç yükünüz geçen sene ile kıyaslandığında uzun vadeli borç yükünüz daha az artış kaydederken kısa vadeli borçlarınızın daha fazla artığı dikkat çekiyor. Bu özel bir strateji mi?
2023 yılı itibarıyla kredi kullanım tutarımızda bir artış olmadı. Kısa vadede gözüken artış, uzun vadeli olan Eximbank kredilerin bu yıl ödenmesi gereken tutardı. 2022 yılı sonunda 336 milyon TL olan net nakit pozisyonumuzu 2023'ün ilk yarısında 586 milyon TL'ye çıkardık ve tüm yatırımlarımızı öz kaynaklarımızla finanse ettik.
"İtalya'da sıfırdan üretim yapacağız"
Toskana bölgesindeki yatırımın ciroya ne kadar etkisi olacağı ve hangi dönem bilançosuna yansıyacağı konusunda ise DESA Deri Sanayi ve Ticaret A.Ş. CEO'su Burak Çelet, şöyle konuşuyor:
"İtalya yatırımı henüz çok yeni olduğu ve faaliyetlerine çok yakın bir zamanda başladığı için net bir rakam veremeyiz, ancak bu yatırımı sadece tesis üretiminin cirosal değeri açısından değil stratejik açıdan değerlendirmek çok daha isabetli olur. İtalya'daki tesisimizde hem sıfırdan üretim yapacağız hem de Türkiye'de yarı mamul aşamasına getirilmiş ürünlerin tamamlanmasını sağlayacağız. Dolayısıyla İtalya'da istihdam edeceğimiz her bir personelin Türkiye'de dört-beş yeni istihdam yaratacağını öngörüyoruz. Ayrıca İtalya'da tamamlanacak ürünler "Made in Italy" etiketini alacak ve bize geçmişte Türkiye'den tedarik yapmayan pek çok lüks markaya ulaşma imkanı sağlayıp yeni pazarların kapısını açacak. Bu sayede daha katma değerli ürün üreteceğimiz fabrikamız, dünyaca ünlü lüks markalarla iş birliği yapmamıza ve mevcut iş birliklerimizi derinleştirip gelecekte belki Samsonite ortaklığında olduğu gibi bu markalarla organik bağlar kurmamıza vesile olacak."
İkinci etap GES projesi bu yıl devreye alınacak
DESA Deri Sanayi ve Ticaret A.Ş. CEO'su Burak Çelet, "Enerjinizin ne kadarını kendiniz temin ediyorsunuz" sorusuna da yanıt verdi. Celet, DESA olarak sürdürülebilir çevre misyonuyla erişilebilir ve temiz enerji üretimi için 2022'de faaliyete geçen GES projesinin ilk etabını, Düzce fabrikasında gerçekleştirdiklerini belirterek şunları söyledi:
"GES projemizin ilk etabında, 10 bin metrekarelik kapalı alana sahip Düzce fabrikamızın 7 bin 200 metrekare çatı alanında hayata geçirdik. Yıllık olarak ihtiyaç duyduğumuz enerjinin yüzde 50 daha fazlasını üretebildiğimiz GES projesiyle doğa dostu yenilenebilir enerji sistemlerine verdiğimiz önemi doğaya katkı sağlayarak gösterdik. Bu yatırım sayesinde ürettiğimiz ihtiyaç fazlası enerjiyle İstanbul'daki ve Çorlu'daki tesislerimizin de enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılayan temiz bir enerji kaynağına sahip olduk.
2022 yılında fizibilite çalışmalarını tamamladığımız Çorlu'daki fabrikamızın 3 bin 300 metrekarelik çatı alanında 641,25 KWp gücünde olacağını ve fabrikamızın enerji ihtiyacını yüzde 90 oranında karşılayacağını öngördüğümüz ikinci etap GES projemizi de bu sene içerisinde devreye alacağız.
