PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Kamu Teknoloji Platformu, Türkiye'de kamu kurumlarının hizmetlerini ileriye taşımak amacıyla 2013 yılında kurulmuş bir sivil toplum kuruluşu. Temel amacı, teknolojinin kamuda daha etkin bir rol oynamasını sağlamak, teknolojik yatırımları yönlendirmek ve bu alanda politikalar üretmek. Dijital Teknolojiler, Akıllı Şehirler, Finansal Teknolojiler, Endüstri 5.0, Yapay Zeka, Veriye Dayalı Politika, Bağımsız Kodlama & Yazılım, Yeşil Enerji gibi konularda etkinlikler, eğitimler ve projeler düzenleyerek yerel yönetimler ve diğer kamu otoriteleriyle çalışmalara katkıda bulunan bir organizasyon yapısı var. Platformun yeni başkanı Çağrı Işıklıoğlu, geçtiğimiz ay düzenlenen devir teslim töreni ile görevi eski başkan Erdem Akçıl'dan devraldı. 10 yılı aşkın süredir teknoloji ve siyasi iletişim sektöründeki başarılı çalışmaları ile tanınan Çağrı Işıklıoğlu ile, Türkiye'nin kamu teknolojileri alanında yatırımları, kamuda yapay zeka, dijital vatandaşlık ve akıllı şehirler gibi konuları konuştuk…
Bize Kamu Teknoloji Platformu projelerinin temel amacını anlatabilir misiniz?
Projelerimizin temel amacı, Türkiye'nin tüm yerel yönetimlerinin bilgi, beceri ve yeteneklerini geliştirerek dünya ile rekabet edebilen kentler oluşturmaktır. Kaynakların ve altyapının etkili yönetimi, yeşil çevre, akıllı yönetişim ve yaşam kalitesinin artması gibi hedefler doğrultusunda kentleri daha akıllı hale getirmeyi hedeflemekteyiz. Teknolojinin dönüştürücü gücünü kullanarak, dijital teknolojilerden yapay zekaya, veriye dayalı politikalardan bağımsız kodlama ve yazılıma kadar geniş bir yelpazede çalışmalar yürütmekteyiz. Kamu Teknoloji Platformu olarak, teknoloji odaklı çalışmalarımızla daha iyi bir Türkiye için çaba gösteriyor, firmalarla iş birlikleri yaparak ve gençlerin katılımını teşvik ederek çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Türkiye'nin kamu teknolojileri alanında yatırımlarından bahseder misiniz?
Türkiye'nin kamu teknolojileri yatırımlarını konuşurken e-Devlet'ten söz etmeden olmaz. Belki de Avrupa'da bile örneği bulunmayan önemli bir kamu teknolojisi. Bugün herhangi bir devlet kurumunda yapılması gereken küçük işlemler için kat edilecek yol, ayrılacak zaman ve binalarda oluşacak yoğunluğun önüne geçilmesi bile Türkiye'deki kamu teknolojilerindeki yatırım ve vizyonu ortaya koyuyor. Bu vizyonu, sadece e-Devlet için değil, genel olarak tüm kamu teknolojilerindeki verilerin korunması konusunda da yansıtmamız gerekiyor. Ülkemizin kamu teknolojilerinden olan ve halk arasında İHA olarak bilinen, insansız hava araçları da önemi yüksek bir yatırım olarak yer alıyor. Yalnızca savunma sanayisinde değil; belediyelerde, tarım sektöründe, haritalandırmada, hatta daha genel açıdan bakacak olursak ülkemizde meydana gelen orman yangılarındaki müdahale aşamasında kullanılan oldukça kritik bir misyonu içeriyor. Bir diğer önemli adım ise Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin "Smart Antalya" yaklaşımı. Bu yaklaşımı biraz açmak istiyorum. Antalya bilindiği gibi önemli metropollerimizden. Özellikle yaz nüfusunun turizm odaklı artması, trafik başta olmak üzere birçok önemli şehir kaynağının tekrar yorumlanması ve düzenlenmesi zorunluluğunu getiriyor. İşte bu noktada, şehrin tüm kaynaklarını tek bir platform üzerinde izleyebilecekleri daha da önemlisi yönetebilecekleri, şehir ile insan arasında iletişimi en üst seviyeye taşıyan ''Smart Antalya'' yaklaşımından kesinlikle söz edilmeli. Biz de Kamu Teknoloji Platformu olarak bu yaklaşıma katkı sunmaktan mutluluk duyuyoruz.
Kamu Teknoloji Platformu'nun 2023 ve daha sonrası için hedefleri neler?
Esas hedefimiz, Türkiye'nin kamu teknolojileri alanında daha ileri bir noktaya ulaşması ve dijital dönüşüm sürecinin güçlenmesidir. Bu doğrultuda birçok eğitim gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
İlk eğitim planımız, "Kamuda Bağımsız Kodlama & Bağımsız Yazılım." Bu eğitimle, kamu çalışanlarının bağımsız kodlama ve yazılım becerilerini geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu sayede, kamu kurumlarında daha etkin ve özgün yazılım projelerinin geliştirilmesini teşvik edeceğiz ve kendi yazılım ihtiyaçlarını karşılayabilen, teknolojiye uyum sağlayabilen bir kamu sektörü oluşturacağız. Bir diğer eğitimimiz, "Kamuda Yeşil Enerji Bilinci" olacak. Kamu kurumlarında yeşil enerji kullanımının teşvik edilmesini sağlayacak projeler geliştireceğiz. Enerji verimliliği ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılmasına odaklanacağız. Sonrasında," Kamuda Veriye Dayalı Politika Bilinci" eğitimimiz bulunuyor. Kamu kurumlarında veriye dayalı politika oluşturma ve karar alma süreçlerini güçlendirmek için çalışmalar yapacağız. Veri analitiği ve veri odaklı yönetim anlayışının yaygınlaşması için eğitimler ve rehberlik sağlayacağız. Böylelikle, kamu hizmetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulmasını, kararların daha sağlıklı ve bilgiye dayalı alınmasını hedefliyoruz. Ardından "Kamuda Veriye Dayalı Politika Bilinci" eğitimimiz geliyor. Kamu kurumlarında veriye dayalı politika oluşturma ve karar alma süreçlerini güçlendirmek için muhakkak verilmesi gereken bir eğitim olduğunu söyleyebilirim. Veri analitiği ve veri odaklı yönetim anlayışının yaygınlaşmasına son derece faydalı olacağını düşünüyorum. Kamu hizmetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulmasını, kararların daha sağlıklı ve bilgiye dayalı alınmasını hedefimize doğrudan ışık tutuyor.
Biliyorsunuz, kamuda finansal teknolojilerin kullanımını teşvik ederek dijitalleşme sürecini hızlandırmak oldukça önemli. Ödeme sistemlerinde dijital dönüşümü destekleyecek adımlar atarak, blok zinciri ve yapay zeka gibi ileri teknolojilerin finans sektöründe kullanımına yönelik "Kamuda Finansal Teknolojiler" eğitimini kamuyla buluşturacağız. Yerel yönetimlerde katılımcı demokrasi modelinin benimsenmesi için de çalışmalar yapacağız. Vatandaşların karar alma süreçlerine etkin katılımını sağlayacak dijital platformlar ve uygulamalar geliştirerek, vatandaşların fikirlerini paylaşabilmesi, önerilerde bulunabilmesi ve kararlara katkıda bulunabilmesi için etkin bir ortam oluşturmayı hedefliyoruz. Yerel yönetimlerde daha şeffaf, hesap verebilir ve vatandaş odaklı bir yönetim anlayışını destekleyecek "Yerel Yönetimlerde Katılımcı Demokrasi" eğitimimizle hedeflerimize ulaşacağımıza inanıyorum. Son olarak "Dijital Vatandaşlık" eğitiminden bahsedeyim. Vatandaşların dijital teknolojileri güvenli ve etkin bir şekilde kullanabilmesini sağlayacak eğitimler ve bilinçlendirme kampanyaları düzenleyerek dijitalleşmeyi kamu süreçlerine dahil edeceğiz. Kişisel veri güvenliği, siber güvenlik ve dijital etik konularında farkındalık oluşturarak vatandaşların dijital dünyada aktif ve sorumlu bir şekilde yer almalarını destekleyeceğiz.
Bir de akıllı şehir projeniz vardı…
2023-2024 yılları arasında Akıllı Şehirler Doha, Amsterdam ve Tokyo yerinde inceleme programlarını gerçekleştireceğiz. Akıllı şehirlerin teknolojik altyapıları, sürdürülebilirlik projeleri ve yenilikçi çözümleri hakkında bilgi edinerek Türkiye'nin bu alandaki potansiyelini daha da geliştirmeyi hedefliyoruz. Türkiye'nin kamu teknolojileri alanında daha ileri bir seviyeye taşınması ve dijital dönüşümün hızla ilerlemesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. İleri teknolojilerin kullanımıyla birlikte vatandaşlara daha iyi hizmetler sunulması, kaynakların daha verimli kullanılması ve toplumsal yaşamın daha sürdürülebilir hale getirilmesi için çaba göstereceğiz.
Dijital Vatandaşlık nedir?
Teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte toplumlar, bu değişime ayak uydurmak için çaba büyük bir çaba gösterirler. İnternetin ve diğer iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması, toplum hayatını derinden etkiler. Bu bağlamda ortaya çıkan dijital vatandaşlık kavramı, toplumların teknolojik gelişmelere uyum sağlama çabalarının bir yansımasıdır diyebilirim.
Aslında dijital vatandaşlık, internet ve diğer dijital platformlarda etkin bir şekilde bilgiye erişebilen ve bu bilgileri bireysel ve toplumsal fayda amacıyla kullanabilen bireylerin yetiştirilmesine yönelik eğitimdir demek yanlış olmaz. Bu kavram, bireylerin interneti ve diğer dijital kaynakları etik, yasal, güvenli ve sorumlu bir şekilde kullanabilmesini vurgular. Dijital vatandaşlık, bireylerin dijital dünyada bilgiye erişimdeki özgürlüklerini ve haklarını kullanırken, aynı zamanda bu kaynakları toplumun iyiliği için kullanma sorumluluğunu da taşıdıklarını anlatır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin toplumsal dönüşümünü yönlendirirken, bireylerin dijital etik, yasalara uyum ve sorumluluk bilinciyle hareket etmeleri, dijital vatandaşlık değerlerinin temelini oluşturur. Kavramın önemi her geçen gün artmaktadır çünkü dijital dünya giderek daha fazla hayatımızın bir parçası haline gelmektedir. Dijital vatandaşlık bilincine sahip bireyler, teknolojinin avantajlarını maksimum düzeyde kullanırken, aynı zamanda toplumun dijital geleceğini şekillendirmede sorumluluk sahibi de olacaktır.
İHA Kampı projesi nedir?
İHA Kampı eğitim projesi, İnsansız Hava Araçları (İHA) teknolojileri hakkında katılımcılara kapsamlı bir eğitim ve deneyim imkânı sunan bir programdır. Bu proje, İHA üreticileri, profesyoneller ve yöneticiler arasında bir köprü görevi görerek sektördeki paydaşların bir araya gelmesini sağlar. Aynı zamanda İHA alanına ilgi duyan bireylerin eğitimlere katılımıyla sektörün gelişmesine katkıda bulunur ve Türkiye'nin İHA yatırımlarının yönlendirilmesine yardımcı olacağını düşünüyoruz.
İHA Kampı eğitim programı, genellikle birkaç günlük bir süreyi kapsar ve çeşitli bileşenleri içerir. Katılımcılar, İHA teknolojileri hakkında temel bilgilere sahip olmanın yanı sıra uçuş prensipleri, navigasyon, veri toplama ve analiz gibi konuları da kapsayan teorik dersler alırlar. Ayrıca, pratik uygulamalar ve saha çalışmaları sayesinde İHA'ları gerçek dünya senaryolarında kullanma deneyimi kazanılacaklardır.
Eğitim faaliyetlerinin yanı sıra, İHA Kampı projesi, sektöre yeni yatırımcıların ve üreticilerin katılımını teşvik eder. Bu sayede, ülkemizde zaten gelişmiş olan İHA yatırımları, daha geniş bir piyasaya yayılarak sektörün büyümesine katkı sağlar. Yatırımcılar, üreticilerle bir araya gelerek işbirlikleri kurma ve yeni projeler geliştirme fırsatı bulurlar. Bu da Türkiye'nin İHA teknolojileri alanındaki rekabet gücünü artırır ve sektörün daha da ilerlemesini sağlar. Bu eğitim projesi, katılımcılarına İHA teknolojileri hakkında kapsamlı bir bilgi ve deneyim kazandırırken, sektördeki paydaşlar arasında iş birliklerini teşvik eder, İHA teknolojilerinin kullanımını artırarak Türkiye'nin İHA sektöründeki yerini güçlendirmeyi hedeflemekteyiz.
Kamuda yapay zeka kullanımı hakkında çalışmalarınız var mı?
Elbette. Kamu Teknoloji Platformu olarak gerçekleştireceğimiz ilk projemiz olan "Yapay Zeka Günleri", yapay zeka uygulamalarına dair çeşitli eğitimlerin sunulacağı bir etkinlik serisi olacaktır. Bu etkinlikler, yapay zekanın günümüzdeki yükseliş trendine uygun olarak düzenlenecek ve katılımcılara yapay zeka teknolojileri hakkında kapsamlı bir bilgi ve deneyim kazandırmayı hedefleyecektir. Eğitimimizin amacı, toplumu yapay zeka konusunda bilgilendirmek ve farkındalık oluşturarak daha entegre bir toplum oluşturmaktır. Eğitimler, yapay zeka teknolojilerinin temel prensiplerini, kullanım alanlarını ve etkilerini kapsayacak şekilde düzenlenecektir.
Katılımcılar, yapay zekanın iş dünyası, kamu hizmetleri, sağlık ve diğer alanlardaki potansiyelini ve uygulamalarını keşfedeceklerdir. Ayrıca, Kamu Teknoloji Platformu olarak yapay zeka teknolojilerini idari ve mahalli kurumlarla buluşturarak veriye dayalı politikaların üretimini desteklemeyi hedefliyoruz. Yapay zeka, veri analizi, öngörü ve otomatik karar alma gibi yetenekleriyle kamu kurumlarına önemli faydalar sağlayabilir. Bu nedenle, yapay zekanın kullanımının yaygınlaştırılması ve bu teknolojinin kamu hizmetlerine entegrasyonu için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Özellikle yapay zeka teknolojilerinin kamu hizmetlerinde kullanılması, vatandaşlarımızın daha hızlı ve etkili bir şekilde bilgiye erişimini sağlayacaktır. Kamu Teknoloji Platformu olarak, yapay zekanın sağladığı bu avantajları Türkiye'nin geri kalmadan kullanması gerektiğine inanıyoruz. Bu nedenle, yapay zeka kullanımına dair projelerimiz ve çalışmalarımız artarak devam edecektir. Yapay zeka teknolojilerini halka açık hale getirme ve kamu hizmetlerinde daha verimli kullanma vizyonumuzla ilerlemekteyiz. Yapay Zeka Günleri ve diğer projelerimizle, Türkiye'nin yapay zeka çağında önemli bir rol oynamasını sağlamayı hedefliyoruz.
Kamuda kadın aklı projesi yapacağınızı biliyoruz. Bu konuda bilgi verir misiniz?
Bugün kamu teknolojilerinde; yapay zekanın entegrasyonunu, İHA teknolojilerinin varlığını ne denli önemli bir yerde konumlandırıyorsak kadın aklını da çok daha yoğun bir şekilde kamu teknolojilerine dahil etmeliyiz diye düşünüyorum. Bu bağlamda kadın aklı projemiz de bu amaçla ortaya konulmuş bir çalışma niteliği taşıyor.
Kadın aklı projesi, kamuda kadınların temsiliyetini arttırarak kamu politikalarında kadın perspektifini ortaya koymak, bu kapsamda kamuda toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak amacıyla hayata geçireceğimiz bir düşüncedir. Kadınların kamu paydaşlarıyla bir araya gelmesini sağlayarak kamu teknolojileri başta olmak üzere hemen tüm kurumsal paradigmalarda kadınların bakış açılarını yansıtmak ana hedefimiz olacaktır.
Türkiye'de kaç akıllı şehir var? Kaç tane daha yapılması planlanıyor?
Türkiye'de yanılmıyorsam, henüz tam anlamıyla oturmamış olsa da akıllı şehir odaklı girişimler yavaş yavaş yaygınlaşıyor. İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Antalya, Adana ve Mersin gibi büyükşehir belediyelerinde akıllı şehir uygulamalarına yatırım yapılıyor. Hedefimiz ise ülkemizde bu şehir sayısını iki katına çıkarmaktır.
Kamu teknolojilerini herkes kullanabilir mi? İnsanların tepkileri neler? Uyum süreci nasıl gelişiyor?
Kamu teknolojileri isminden de anlaşılacağı üzere herkesi kapsayan ve herkes için var olan enformatik teknolojinin bir dalıdır. Bu bağlamda elbette herkes kullanabilir. Lakin burada herkesin kullanımından önce, şu noktaya da dikkat çekmekte yarar var: Kamu teknolojileri, bütün bir kamunun kullandığı araçlar olduğu için değil, kamuya yarar sağlamayı amaçladığı için kamu adını taşımaktadır. Yani yerel bazda bakıldığında bile tarımsal iyileşmede, yerel haritalandırmada, binaların ömür ve durum bilgilerinde, trafik ve yol çalışmalarında, kentlerin altyapı çalışmalarında hatta çöp toplama aşamasında bile fazlasıyla katkısını göreceğimiz teknolojilerin genel tanımından söz ediyoruz.
Dünyadaki bütün yenilikler gibi bu yenilik de yavaş yavaş hayata karışıyor. Ama yenilik ve değişimin belki de en kolay şekilde sağlanacağı bir sürecin cereyan ettiğinin düşüncesindeyim. Uyum süreci de kamu teknolojilerinin getirileriyle beraber sorunsuz bir şekilde halledilecektir. E-Devlet örneğinde de bunu gördük.
Çağımızın en önemli konusu "siber güvenlik" bu konuda çalışmalarınız neler?
Öncelikle şunu söylemeliyim ki yerel ve ulusal düzeydeki kamu teknolojilerinde siber güvenlik önlemlerini sağlama konusunda kararlıyız. En önemli konularımızın başında bu geliyor. İHA kampları ve yerel haritalandırma gibi projelerde elde ettiğimiz değerli verilerin güvenliğini korumak için çeşitli adımlar atmaktayız. Yazılıma dayalı veri güvenliği önlemlerinin yanı sıra, kurumlarımızın bu konuda yaptırım gücü yüksek ve güncel yasaları uygulamaya koyması için çalışmalar yürütmekteyiz. Böylece, sanal ortamda alınan önlemlerin yasalarla desteklenmesi, siber güvenlik konusundaki endişeleri azaltacaktır. Ayrıca, kamu teknolojilerinde siber güvenlik bilincini artırmak ve güvenli uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla farkındalık programları ve eğitimler düzenlemekteyiz. Bu programlar, kamu çalışanlarına, yazılım geliştiricilere ve diğer ilgili paydaşlara siber güvenlik konusunda bilgi ve beceri kazandırmayı hedeflemektedir. Böylece, kamuda çalışanların ve ilgili kurumların siber saldırılara karşı daha hazırlıklı olmalarını ve güvenlik açıklarını en aza indirmeyi temel hedeflerimiz arasında söyleyebilirim.
Diğer bir önemli adım ise iş birliğidir. Kamu Teknoloji Platformu olarak, özel sektör, akademik kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yaparak siber güvenlik alanında ortak projeler yürütmekteyiz. Bu iş birlikleri sayesinde, en son teknolojik gelişmelerden faydalanarak güçlü siber güvenlik çözümleri üretebilir ve kamu teknolojilerindeki güvenlik standartlarını yükseltebiliriz. Son olarak, siber güvenlik konusunda sürekli izleme, değerlendirme ve iyileştirme odaklılığımızı belirteyim. Teknolojik tehditlerin hızla değiştiği bir ortamda, güvenlik önlemlerimizi sürekli güncellemekte ve yeni tehditlere karşı proaktif bir yaklaşım sergilemekteyiz. Bu sürekli gelişimi sağlamak için siber güvenlik uzmanlarıyla çalışmakta ve sektördeki en iyi uygulamaları takip etmekteyiz.
Bir de sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
İş hayatıma, Turkcell'de Satış Yöneticisi, İş Geliştirme Uzmanı ve Çözüm Uzmanı olarak devam ettim. Kamu sektörü odaklı yüzlerce kurum başta olmak üzere birçok özel şirkete proje geliştirdim. 2014 yılında Mobilizzy Medya'yı kurarak, siyasal iletişimde veriye dayalı politika üretme çalışmalarını başlattım. Aynı dönemde Türkiye'nin önde gelen teknoloji firmaları olan Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom gibi iş ortaklarıyla birlikte çalışarak iletişim teknolojileri, kentlilik bilinci, yapay zeka ve akıllı şehir projeleri alanında hizmet ve çözümler üretmeye devam ettik. 2018 yılında Teknoloji ve Telekomünikasyon sektörünün lider firmalarından Teknomart İletişim ve Yazılım Hizmetleri A.Ş.'nin Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev almaya başladım. Teknomart ve Mobilizzy firmalarının yetenekleriyle; İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Mersin Büyükşehir Belediyesi, Adana Büyükşehir Belediyesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere yüzden fazla ilçe belediyesi, özel kurum ve kuruluşlara hizmet ve çözüm üretmeye devam ediyoruz.
Ayrıca, Kamu Teknolojileri Platformu'nun yeni dönem Yönetim Kurulu Başkanı olarak atanmaktan gurur ve mutluluk duymaktayım. Son olarak "Benim Başkan Adayım Yapay Zeka" adlı kitabımın Temmuz 2023'te yayınlanmayı planladığımı söyleyebilirim.
