PARA RÖPORTAJ/ 1872 yılında Viyana'da kurulan global konsolide cirosu 650 milyon euro'ya ulaşan TÜV Austria, Türkiye'de 25 yıldır TÜV Austria Turk unvanıyla faaliyet gösteriyor. Endüstri, enerji, altyapı, otomotiv, ulaşım, eğitim, belgelendirme, yaşam ve sürdürülebilirlik alanlarında hizmetler veriyor. Araç, tekne ve yat ekspertiz hizmetleri alanında oldukça iddialı. TÜV Austria Turk, kazandığını Türkiye'de yatırıma dönüştüren bir şirket. Türkiye'ye geldiğinden bu yana hiç kâr transferi yapmamış. Örnek bir politika izlemiş. Bugün Türkiye'de bin 100 kişiyi istihdam ediyor. Yapılan yatırımlarla yakın zamanda bu sayı bin 500'e çıkması bekleniyor. TÜV Austria Turk'un başında Yankı Ünal var. Yankı Ünal aynı zamanda TÜV Austria Group Asya & Afrika Bölge Müdürü görevini de yürütüyor. Şirket Yankı Ünal'ın Türkiye Müdürü olmasından sonra hızlı bir büyüme sürecine girmiş. Araç muayene istasyonlarının ihalesi 2025 yılında yenilenecek. TÜV Austria Turk'un bu ihale için hazırlık yaptığını belirten Yankı Ünal ile TÜV Austria Turk'un gelecek planlarını ve yatırımlarını konuştuk…
-Bize TÜV Austria'dan bahseder misiniz? Türkiye'de ne zamandır faaliyet gösteriyorsunuz?
TÜV Austria 1872 yılında Viyana'da kurulmuş global bir şirket. Konsolide cirosu 650 milyon euro'ya ulaşıyor. 30'dan fazla ülkede bilfiil kendisi, 16 ülkede partnerleriyle birlikte faaliyet gösteriyor. Türkiye pazarında ise yüzde 100 iştiraki olan TÜV Austria Turk ile hizmet veriyor. 1998 yılından bu yana Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Türkiye, TÜV Austria Group için kilit ülkelerden biri. Şirket, Türkiye üzerinden, Asya ve Afrika dahil bölgedeki 20'den fazla ülkeyi yönetiyoruz. Türkiye'deki ve bölgedeki tüm büyük projelerin içerisinde bir iş ortağı olarak yer alıyor.
-Türkiye'de şimdiye kadar yaptığınız yatırımlardan bahseder misiniz? Ne kadarlık yatırım yaptınız, toplam istihdam sayınız nedir?
TÜV Austria bir vakıf kuruluşu. Gelir transferi yapmıyor. Şimdiye kadar Türkiye'de kazandığını Türkiye'ye yatırdı. 2009'dan bu yana 36 milyon euro'luk yatırım yapıldı. Bu yıl 4.5 milyon euro kesinleşen yatırım miktarımızla birlikte önümüzdeki süreçte bu yatırımı 7 ile 10 milyon euro'ya tamamlamayı hedefliyoruz. Yatırımlarımızı ve hedef odaklı şirket satın alımlarımızı genişletmiş bir planla ilerliyoruz. Bu kapsamda farklı sektörlerde de olmayı özellikle TÜV Austria'nın bağımsız denetleme, belgelendirme sistemleri ile daha da güçlü kılacağımız alanlarda olmak için araştırmalarımızı yapıyoruz. Yatırım ve büyüme hedeflerimiz doğrultusunda önümüzdeki süreçte şirket satın alımlarını devam edeceğiz. Bugün itibarıyla Türkiye'de kadrolu çalışan sayımız bin 100. Kısa vadede istihdamı bin 500'e çıkarmayı hedefliyoruz. Proje bazlı çalışanlarla birlikte bu sayı 2 bin 500'e ulaşıyor.
-TÜV Austria açısından Türkiye'nin önemi ve yeri nedir?
Türkiye'yi, tek bir ülke olarak değil; Orta Asya, Orta Doğu ve Afrika'ya açılan bir 'merkez ülke' olarak görüyoruz. Bu bakış açımızın hem şirketimize hem ülkemize katkısı olacaktır. Türkiye'de endüstri, gıda ve mühendislik alanlarında şirket yatırımları yapmayı hedefliyoruz. Bu yatırımları yaparken önceliğimiz; bu şirketlerin belirli alanlarda gelişmiş, büyüme potansiyelini sürdürebilen, uluslararası hedef ve vizyonumuzla uyuşması. Bu kriterleri karşılayan şirketleri, satın alma yoluyla yatırımlarımıza devam edeceğiz. Bu odakta, 2009'dan bu yana Türkiye'de yaklaşık 36 milyon euro'luk bir yatırım yaptık.
-Hangi sektörlere hizmet veriyorsunuz? Hangi projelerde yer aldınız?
Endüstri, enerji, altyapı, otomotiv, ulaşım, eğitim, belgelendirme, yaşam ve sürdürülebilirlik alanlarında faaliyet gösteriyoruz. Elektronikten kimyaya, turizmden inşaata, tekstilden sağlığa hemen hemen her sektöre hizmet veriyoruz. Grup, şirketlerin ürün ve hizmetlerinin güvenilirliğini ve rekabet gücünü artırmak üzere; uluslararası ve ulusal akreditasyon ve yetkileri ile test, kontrol, belgelendirme, sertifikasyon, muayene, uygunluk değerlendirme, denetim, gözetim ve eğitim çözümleri de sunuyoruz. Türkiye'de şu an devam eden ve tamamlanmış bütün büyük projelerde imzamız var. 2022 yılında hizmete giren 1915 Çanakkale Köprüsü, TANAP Projesi, Akkuyu Nükleer Santrali, Zonguldak Filyos Vadisi Projesi, Uluslararası Boru Hatları projeleri gibi Türkiye'nin ve dünyanın önemli projelerinde teknik denetim, gözetim, sertifika ve onaylarımızla yer aldık. Ürün bazında ise ISO 500'de yer alan Türkiye'nin lider kuruluşları ile çalışıyoruz. On binlerce farklı ürünün belgelendirmesini sağlıyor, hizmet yelpazemizdeki tüm hizmetlerimizle hemen hemen her sektörde 20 binden fazla müşterimize çözüm ortağı oluyoruz.
-Denizcilik sektörüne yat ve tekne ekpertiz işine girmişsiniz. Bu alanda neler yapıyorsunuz?
2022 yılında Bodrum Denizcilik ile ortak olarak TÜV Austria Marine ve TÜV Austria Ekpertiz şirketlerini kurduk. Artık hem karada hem denizde hizmet veriyoruz. TÜV Austria Marine, dünyanın dört bir yanındaki yatlar için satın alma ekspertizi, test ve laboratuvar hizmetleri, eğitim ve sertifikasyon hizmetleri çerçevesinde denetim hizmeti veriyor. Yat üretiminde dünyada üçüncü sırada yer alan Türkiye, 5 milyar dolarlık pazar büyüklüğüne koşuyor. Siparişler nedeniyle imalatçıların 2025 yılına kadar dolu olması ise ikinci elde hareketliği artırdı. Dolayısıyla ikinci el yat alım satımlarında uzman görüşüne ihtiyaç doğuyor. Buradaki açığı kapatmayı hedefliyoruz. Bir tekne almanız halinde durum analizini yapmak, teknenizin yapım aşamasında ne durumda olduğunu belirlemek ya da teknenizle kaza yaptığınızda durum tespitini ve tamirat sırasındaki gözetimlerini yapma gibi hizmetler sunuyoruz. Türkiye'de hatta Avrupa'da henüz kurumsallaşmamış bir alan. Beklentimiz çok yüksek, sonraki adımlarımız özellikle Akdeniz kıyısına; Yunanistan, Hırvatistan, İtalya ve İspanya'ya açılmak olacak.
-İkinci el otomobil alım satımına dönük ekspertiz hizmeti veriyorsunuz. Kaç adet ekspertiz istasyonunuz var. Burada bayilik verecek misiniz?
Şu anda ikinci el otomobil alım satımına dönük ekspertiz hizmeti veren istasyon sayımız 12. Bu sayıyı 40'a çıkarmak istiyoruz. Burada agresif bir büyüme öngörmüyoruz. Bayilik veriyoruz. Pazarın büyümesi ile beraber Ticaret Bakanlığı araç alış-satışta ekspertizi zorunlu hale getirdi. Bizlerin de sektör ve hizmet alanımızı genişletme stratejimiz çerçevesinde TÜV Austria Ekspertiz firmamızı kurduk. İstanbul Kartal'daki merkez şubemizde ikinci el araçlar için ekspertiz hizmeti veriyoruz. Bayilik yapılanması sürecimiz hızla devam ederken İzmir ve Ankara başta olmak üzere ilerleyen dönemde 11 büyük şehirde güçlü bayilerimiz ile son kullanıcılarımıza ve kurumsal firmalara hizmet vermeyi planlıyoruz.
-TÜV Austria globalde araç muayene içinde de var. Bu hizmet Türkiye'ye de gelecek mi?
Globalde araç muayene hizmeti de veriyoruz. Altyapımız var. Türkiye'deki araç muayene istasyonlarının işletme süresi 2025 yılında doluyor. TÜV Austria olarak bu ihaleye hazırlanıyoruz. Türkiye'de araç muayene istasyonlarına talibiz.
-2023 nasıl geçiyor, yıl sonu hedefleriniz nedir?
2022 yılı ekonomik açıdan hem dünya hem Türkiye için oldukça zorlu bir yıldı. Bu zor yılı TÜV Austria Türk olarak kârlı kapatmayı başardık. 2023 yılının ilk çeyreği de öngördüğümüz gibi bir büyümeyle geçti. Geniş müşteri portföyümüz ve hitap ettiğimiz pek çok sektörün de büyüme kapasitesine bağlı ve eş zamanlı olarak gerek mevcut iş birliklerimiz gerek yeni büyük projeler ve ihracatla beraber bu yılı da bir başarı hikayesi ile kapatmayı hedefliyor, planlarımızı da buna göre yapıyoruz. Bir vakıf şirketi olduğumuzdan, ülkemizdeki kazancımızı yine ülkemizde bırakıyoruz, test ve laboratuvarlar kuruyoruz. Yetkinlik alanlarımızı genişletirken, teknik altyapımızı yeniliyor, yetişmiş ve yetişecek teknik uzman ve insan kaynağına odaklanıyoruz. Yatırımlarımızı kendi öz sermayemizle yaparken, herhangi bir dış borç alımı veya kredi kullanımı yapmıyoruz. Önümüzdeki iki yıl içinde yapacağımız yatırımlar, büyük boyutlarda olacak. Toplamda 10 milyon euro'luk bir yatırım öngörüyoruz.
-Geçen yıllarda vagon testleri ile ilgili çalışmalarınız olduğunu belirtmiştiniz. Vagon testine başladınız mı?
Demiryolu testleri hizmetleri, özellikle vagon testleri konusunda da yatırım planımız var. Bu testlerin Türkiye'deki demiryolu endüstrisine büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Bu yatırım için Eskişehir ya da Ankara'yı hedef lokasyonlar olarak belirledik. Maalesef Türkiye'de üretilen bazı ürünler, hala yurtdışında test ediliyor ki bu da ürünün yurtdışına gitmesi demek. Yani bütün Ar-Ge'si, üretimi burada yapılıyor ama test hizmeti olmadığı için ürün yurtdışına gönderilmek zorunda kalınıyor. Test yaptırmadığı zaman ürünün satışı gerçekleşemiyor. Yurtdışı testlerin bedelleri hiç de az değil. Bazı testler için, örneğin özellikle demiryolu testleri için bazen ürün başına 100-150 bin euro ödemek zorunda kalıyoruz. Elimizden geldiğince bu alanda Türkiye'de çalışmayı hedefliyoruz. Demiryolu ve diğer alanlarda test hizmetleri için çeşitli laboratuvar projelerimiz var. Planlandı, onayı alındı şu an kurulma aşamasında. Böylece testler için her yıl dışarıya giden en az 25 milyon euro'luk bir kaynağın Türkiye'de kalmasını sağlayacağız. Temel yaklaşımımız, Türkiye'de olmayan hizmetleri getirmek. Örneğin bugün tüm dünyada önemli konulardan biri, karbon ayak izinin hesaplanması. Biz bu süreci başından beri takip ediyoruz. Şu anda ekibimize katılacak yeni eksperlerimizi yetiştiriyoruz. Türkiye'de henüz olmayan alanlarda eksperler yetiştirerek büyümeyi hedefliyoruz.
Yankı Ünal kimdir?
1978'de Ankara'da doğan Yankı Ünal, 2009 yılında Yeditepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu. Marmara Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler programında master derecesini alan Ünal, 20 yıldır sertifikasyon sektöründe çalışıyor. 2006'da SGS Türkiye'de Uluslararası Kontratlar Müdürü olarak kariyer hayatına başlayan Ünal, şirketin 2014 yılına kadar Satış ve Pazarlama Müdürü olarak aktif süreçlerini de yönetti. Ünal, belgelendirme ve sertifikasyon sektöründe global bir kuruluş olan, 1872 yılında Viyana'da kurulan TÜV Austria Group'ta 2014'te Genel Müdür olarak göreve başladı. TÜV Austria Group, Türkiye pazarında 25 yıldır yüzde 100 iştiraki olan TÜV Austria TURK ile faaliyet gösteriyor. TÜV Austria TURK'te 10 yıldır üst düzey yöneticilik yapan Ünal, 2019'de Ülke Müdürü olarak atandı. Ünal, bu süreç itibarıyla TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü olarak çalışmalarına devam ediyor.
"SyberCode ile global pazarlara açılacağız"
TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü Yankı Ünal, "Beş yıl önce bünyemize kattığımız SyberCode şirketi ile BT altyapıları, organizasyonel ve teknik bilgi güvenliği, yapay zekâ (AI) uygulamaları ve veri koruma konularında özel ihtiyaçlara çözümler sunuyoruz" diyor. Ünal, şunları söylüyor: "Türkiye'de ürettiğimiz ürünlerin global pazarda ihracatını yapacağız. TÜV Austria SyberCode ile dünyada tanınan, şeffaf, anlaşılabilir bir yazılım ve güvenlik firması olmayı hedefliyoruz. Ülkemizde yazılım sektöründe genç beyinlerin özellikle başka ülkeleri tercih ederek bir beyin göçünün süregeldiği şu dönemde amacımız bu genç beyinleri Türkiye'de daha fazla katma değerli projelere yönlendirerek, beyin göçünü tersine çevirebilmek."
"Akademi'den 13 bin 960 kişi eğitim sertifikası aldı"
2016'da kurulan TÜV Austria Turk Akademi ile kalite, kişisel gelişim, finans, yöneticilik ve insan kaynakları alanlarında akredite sertifika programlarında eğitimleri veriliyor. TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü Yankı Ünal, şu bilgileri veriyor:
"Mavi Akademi'nin 23 yıldır edindiği 50 Mesleki Yeterlilik Kurumu yetkileri, personel seçme ve yerleştirme tecrübesi ile birleştirerek yolumuza devam ediyoruz. Meslek edindirme, yetkinlik sınavları, bakanlık onaylı ilkyardım, İSG eğitimleri, uluslararası onaylı kalite programlarını ve kişisel gelişim eğitimlerini tek çatı altında toplayarak bir platform üzerinden uygunluk değerlendirmede öncü kuruluş olarak hizmet veriyoruz. Kurulduğundan bu yana TÜV Akademi'de toplam 92 bin 871 gün ile TÜRKAK onaylı 23 bin 968 saat eğitim hizmeti sunduk. Bu eğitimlerin sonrasında 13 bin 960 kişi eğitim sertifikası ve 13 bin 854 kişi de mesleki yeterlilik belgesi aldı."
Önce 'Lisans' görüşmesi yapılıyor
TÜV Austria Oto Ekspertiz sistemine katılmak isteyen yatırımcı adayları ile öncelikle karşılıklı 'Lisans' görüşme sürecini başlatılıyor. Yatırım yapılması planlanan şehir ve bölge hakkında gerekli değerlendirmeleri yaptıktan sonra, 'Ön Protokol' imzalanıyor. TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü Yankı Ünal, "En önemli kriterlerden biri olan iş yeri değerlendirme süreci ve inşaat maliyetlerini yatırımcı ile paylaşıyoruz" diyor. Ünal, şöyle konuşuyor:
"Bu süreçler sonunda karşılıklı onay verilmesi durumunda, projenin uygulama aşamasına geçiyoruz. Lokasyonun kurumsal kimliğimize uygun şekilde tadilat süreci bittikten sonra TÜV Austria Ekspertiz tarafından makine kurulumlarını yapıp tesisi hazır hale getiriyoruz. Açılış öncesi gerekli eğitimleri de bu süreçte tamamlıyoruz. Ekspertiz işlemlerinin yapılacağı alanın TS 13805'e göre 70 metrekareden az olmaması gerekmektedir. Müşteri kabul alanı, bekleme alanı, personel odası ve tuvaletler olarak hazırlanacak sosyal alanlar için minimum 40 metrekare alana ihtiyaç duyulmaktadır. Ekspertiz merkezinin oto alım-satımının yoğun olduğu bölgelerde seçilmesi önem arz etmektedir."
