PARA ARAŞTIRMA/ ÖZBEY MEN Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin yaralarını sarmak için tüm sektörler olduğunu gibi perakende sektöründe faaliyet gösteren hazır giyim firmaları da seferber olmuş durumdalar. Sadece kendi ürettikleri ürünleri değil, gıdadan temizlik maddelerine, çadırdan sağlık gereçlerine her türlü ürünü depremzedelere ulaştırmak için canla başla çalışıyorlar.
Ünlü markalar elbette kendi işlerini de ihmal etmiyorlar. Hatta bu yıl yurtdışında birçok mağaza açmak için planları hazır. Başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere Ortadoğu ve birçok Avrupa ülkesinde önemli ölçüde mağaza sayısına ulaşan perakendeciler, yüzlerini bu yıl özellikle uzak coğrafyalara çevirmiş durumdalar. 2021 yılında Peru ve Ekvador'da mağaza açarak Güney Amerika pazarına adım atan LC Waikiki, bu yıl Şili ve Venezuela pazarına da girecek. Kiğılı ise Körfez ve Orta Avrupa ülkelerinde yayılmayı planlıyor. Türk Cumhuriyetleri'nde birçok mağazası bulunan Gürmen Group, bu coğrafyada daha da büyüme hedefinde. İş birliği gerçekleştirerek Rusya'ya sağlam bir adım atan Ayaydın Miroglio grubu, Türk perakendecilerin ilgilerinin arttığı Mısır'a da odaklanmış vaziyette.
HEDEFİNDE GÜNEY VE ORTA AMERİKA VAR
LCW, geçen yıl 100'den fazla yeni mağaza açarak yılı 1270 mağaza ile kapattı. Bu mağazaların 550'si yurtiçinde, 720'si ise 56 farklı ülkede bulunuyor. LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, 2009 yılında Romanya ile başladıkları yurtdışı serüveninde bugün, dört kıtada, 57 ülkede bin 300'e yakın mağazayla devam ettiklerini belirtiyor. Bu ülkelerin 22'sinde pazar lideri olduklarını söyleyen Küçük, cironun yaklaşık yarısının yurtdışından geldiğini ifade ediyor. Kenya'dan Malezya'ya, Peru'dan Polonya'ya kadar çok geniş bir coğrafyada faaliyet gösterdiklerini vurgulayan Küçük, "Bugün en güçlü olduğumuz pazarları Ortadoğu ve Balkanlar'ın tamamıyla birlikte Kuzey Afrika'da Fas, Mısır ve Orta Asya'da Kazakistan olarak sayabiliriz. Başarımızın ardındaki en büyük payın doğru stratejiyi kurmak ve uygulamak olduğunu düşünüyorum. Strateji olarak doymuş pazarlardan ziyade bakir pazarları tercih ettik. Rekabetin az olması ve organize perakendenin gelişmemiş olması bizi bu ülkelerde; fiyat, çeşitlilik, koleksiyon ve bölgelerdeki en büyük metrekareli mağazalarına sahip olmamız farklı bir konuma taşıdı" diyor.
LCW, 2021 yılında Peru ve Ekvador ile giriş yaptığı Güney Amerika kıtasında, bu yıl Şili ve Venezuela pazarlarına da adım atacak. Firma, Orta Amerika'da ise Panama, Kosta Rika, Dominik Cumhuriyeti ve Curaçao'da yeni mağaza yatırımları planlıyor. Ayrıca Afrika'da da Somali, Ruanda ve Mauritus olmak üzere yıl içerisinde toplam dokuz yeni ülkede daha mağaza açılışları hedefliyor. Türkiye'de olduğu gibi yurtdışında da mağaza yatırımlarını kendilerinin yaptığını belirten Küçük, şu değerlendirmelerde bulunuyor:
"2023 yılında, özellikle yaz sezonunda turizmin de pozitif etkileriyle birlikte daha olumlu bir ortama doğru gideceğimizi düşünüyorum. Ukrayna-Rusya savaşının da yaz aylarına kadar biraz daha durulacağını varsayarsak, önümüzdeki yazın daha iyi geçeceğini söyleyebiliriz. Şirketimizin nihai hedefi olarak önümüzdeki birkaç yıl içerisinde yurtdışında bin mağaza sayısına ulaşmayı ve Avrupa'nın en büyük ilk üç moda perakende markası içerisinde yer almayı istiyoruz. Bu hedef doğrultusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz."
YURTDIŞINDA BU YIL 20 MAĞAZA AÇACAK
Kiğılı, 2022 sonu itibarıyla yurtiçinde 200, yurtdışında ise 51 ülkede 61 mağaza ve 105 franchise satış noktası ile toplamda 166 mağaza ile hizmet veriyor. Firmanın yurtiçi ve yurtdışında toplam 366 mağazası var. Kiğılı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hilal Suerdem, en güçlü oldukları pazarları İtalya, Romanya, Sırbistan ve Azerbaycan olarak sıralıyor. Suerdem, "Özellikle İtalya'da çok önemli yatırımlar yaptık, dört önemli lokasyonda kendi yatırımlarımız olan mağazalarımız var. Ayrıca Bologna'da 2 bin 500 metrekarelik hem toptan hem de AB, ABD ve Uzak Doğu ülkelerine e-ticaret satışı yapmak amacıyla büyük bir showroom açtık" diyor.
Kiğılı, 2023 yılında ise yurtdışında 20 mağaza açmayı planlıyor. Almanya, İtalya ve Sırbistan'da mağaza sayısını artıracaklarını ifade eden Suerdem, İtalya'nın yanı sıra Azerbaycan, Bulgaristan, Sırbistan, Özbekistan ve Irak'ta büyümeye devam edeceklerinin altını çiziyor. Kiğılı'nın bu yıl ilk kez gireceği pazar ise Birleşik Arap Emirlikleri. Cezayir, Irak, Kazakistan ve Suudi Arabistan ile Balkan ülkelerinde, Hırvatistan ve Arnavutluk'ta da yeni mağazalar açılacak. Bunların bazılarının franchise yatırımı olacağını söyleyen Suerdem, sözlerini şöyle sürdürüyor:
Daha çok Balkanlar ve Kuzey Afrika'da perakendeyi ve e-ticareti büyütebileceğimiz, müşteri odaklı yeni yazılımlar ile insanlara farklılıklar yaratacak işlerimizi göstereceğimiz bir yola çıktık. Bizimle bu yolda ilerleyecek şirketlerin iş birliği yapabilmeleri, franchise verdiğimiz veya tedarik iş birliği yaptığımız firmaların geleceğe bakış açıları ve vizyonları çok önemli. Yurt dışındaki mağaza yatırımlarımız biraz yavaşlasa da franchise anlamındaki çalışmalarımız artarak devam ediyor, sistemi bunun üzerine kuruyoruz. Gittiğimiz yerlerde de markalaşmayla ilgili gereken çalışmaları yapıyoruz, önemli kulüplerle sponsorluklar yapıyoruz, reklam kampanyalarıyla markamızı destekliyoruz."
ÖNCELİĞİ TÜRK CUMHURİYETLERİ
Gürmen Group'un Ramsey ve Kip markalarının 98'i yurtiçinde olmak üzere toplam 147 mağazası bulunuyor. Grubun en çok mağazası Azerbaycan, Özbekistan ve Tacikistan'ın da aralarında bulunduğu Türk Cumhuriyetleri'nde. Gürmen Group Markalardan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Zeynep Doğan, "Yurtdışı büyüme stratejimizde her iki markamız için Türk Cumhuriyetleri, öncelikli pazarlarımız arasında. Bu strateji doğrultusunda hem marka bilinirliğimizi artırmak hem de yurtdışı penetrasyonumuzu güçlendirmek üzere doğru lokasyonlarda, doğru iş ortaklarıyla çalışma konusunda oldukça hassasiyet gösteriyoruz. O coğrafyanın dinamiklerini bilen, markalarımızı pazarda doğru konumlandırmamızı sağlayacak yerel iş ortaklarıyla franchise modeliyle yurtdışı pazarlarda büyümeyi tercih ediyoruz" diyor.
Mevcut pazarlarda derinleşirken, yeni pazar fırsatlarını da değerlendirdiklerini söyleyen Doğan, büyüme stratejileri kapsamında öncelikli pazarlar arasında Ortadoğu, Balkanlar ve Doğu Avrupa'nın da bulunduğunu belirtiyor. 2023 yılında Özbekistan, Dubai, Türkmenistan ve Kuzey Irak'ta mağaza açmayı planladıklarını ifade eden Doğan, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Her iki markamız için bu yıl toplam 8 ile 10 yeni mağaza açılışı öngörüyoruz. Bunun yanı sıra özellikle Balkanlar'da markalarımız için sunulan yeni fırsatları da değerlendiriyoruz. Dünya ekonomisindeki gelişmeler; kiralanabilir alanlar konusunda farklı fırsatlar sunsa da yeni yatırımlar için tüketicilerin alım gücü, aynı zamanda online mağazacılıktaki ivme ile tüketicilerin satın alma davranışlarındaki değişim, ürün tedariki, lojistik ve uluslararası turist dolaşımındaki gelişmeler fiziki mağaza yatırımlarının geleceğini etkileyen faktörler. Bunun yanı sıra pandemi süreci sonrası tüketicilerin kendini iyi hissetme isteği ve buna yönelik ürün ve hizmetlere yönelik eğilimlerin artması; değerli, kaliteli ürünlere olan tüketici talebindeki artış perakende sektörüne olumlu yansıyan ve sektör için pozitif etkiler yaratan bir süreci de beraberinde getirdi."
ORTADOĞU'DA MARKA BİLİNİRLİĞİ ÇOK YÜKSEK
İpekyol Miroglio grubunun İpekyol, Twist ve Machka markalarıyla 2022 sonu itibarıyla yurtdışında 53, yurtiçinde ise 306 mağazası var. Yurtdışındaki mağazalarının büyük bölümü CIS ülkeleri, Ortadoğu ve Körfez bölgesinde. İpekyol, Twist, Machka Genel Müdürü Uğur Ayaydın, bu ülkelerde kendi segmentlerinde ilk tercih edilen markalardan biri olduklarını belirtiyor. Ortadoğu ülkeleri için özel tasarımlar yaptıklarını söyleyen Ayaydın, bu sayede bu bölgede marka bilinirliklerinin yüksek olduğunu vurguluyor. 2023 yılında Ipekyol markasıyla Azerbaycan, Irak, Ürdün, Kazakistan, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır'da yeni mağazalar açacaklarını ifade eden Ayaydın, Machka markasıyla Suudi Arabistan'da, Twist markasıyla ise Ürdün'de yeni mağaza açmayı hedeflediklerini kaydediyor. Bu mağazaları hem kendi bünyelerinde hem de bayi sistemiyle açmayı planladıklarını dile getiren Ayaydın, görüşmelerin olumlu bir şekilde devam ettiğini söylüyor. Ayaydın, şöyle devam ediyor:
"Bu yıl içinde özellikle Rusya, Mısır ve Dubai'de büyümeyi hedefliyoruz. Mısır, genç nüfusa ve gelişmekte olan perakende pazarı alanına sahip olması ile öne çıkıyor. Bu sebeple tüm Türk markalarının hedefinde olan bir pazar. Dubai ise kendi yatırımlarımız ile açtığımız ilk mağazamızın yer aldığı ve markalarımızın bilinirliğinin üst seviyede olduğu bir pazar. Satın alma gücünün yüksek oluşu ve koleksiyonlarımızın beğenilmesi ile Dubai'deki müşterilerimize hitap ediyoruz. Avrupa'ya yoğun ihracatı olan sektörler ve sanayilerde resesyon senaryoları üzerinde çalışmalar başladı. Firmalar resesyona karşı yeni pazar arayışı, doğru fiyat politikası ve daha düşük kar ile büyüme eğilimiyle birtakım önlemler almaya başlamış durumda. Rusya ve Ukrayna krizi döneminde batının Rusya'ya olan tavrının özellikle perakende sektöründe yer alan Türk markaları için büyük bir potansiyel ve avantaj yaratmasından bahsedebiliriz. Yakın zamanlı hedeflerinde Rusya'da faaliyet göstermek olmayan pek çok Türk markası bu sayede Rusya pazarında kısa sürede etkin birer oyuncu konumuna gelmiş oldu."
ROMANYA ERKEK GİYİM PAZARINDA İKİNCİ
Altınyıldız, şu anda yurtiçinde 185 mağazası ve 300'ün üzerinde satış noktası, yurtdışında ise 16 ülkede 50 mağazası ile hizmet veriyor. Bu mağazaların 16'sı Avrupa'da ilk girdiği pazar olan Romanya'da bulunuyor. Firma, Romanya erkek giyim pazarından en fazla pay alan ikinci marka konumunda. Şirket önümüzdeki beş yıl içinde bu ülkede 30 mağazaya ulaşarak pazar lideri olmayı planlıyor. Altınyıldız'ın Almanya'da ise beş mağazası var. Firma 2023'ün Mayıs ayına kadar bu ülkede 13 mağazaya ulaşmayı hedefliyor. Altınyıldız Classics & BR Mağazacılık Yurtdışı Operasyonları Genel Müdürü ve İcra Kurulu Üyesi Osman Çavuşoğlu, yurtdışındaki mağaza sayısını önümüzdeki beş yıl içinde 200'e çıkararak yedi kıtada mağazaları olan ve cirosunun yarısını yurtdışından sağlayan global bir marka olmayı hedeflediklerini vurguluyor. Bu yıl yurtdışında 35 yeni mağaza açmayı planladıklarını belirten Çavuşoğlu, "Bu mağazaların büyük bir kısmını Fas, Romanya, İtalya, Almanya ve Polonya'da doğrudan yatırım yaparak gerçekleştireceğiz. Franchise operasyonlarımız için de özel bir ekip kurduk, Türk Cumhuriyetleri, Balkanlar ve Kuzey Afrika'da büyüme stratejimiz var" diyor.
İngiltere, Polonya, İtalya, Makedonya ve Sırbistan pazarlarında da büyüyeceklerini ifade eden Çavuşoğlu, Kuzey Afrika'da ise Cezayir'de mağazacılık operasyonlarını geliştireceklerini belirtiyor. Online yurtdışı kanalında ise 2023 yılında beş kat büyümeyi öngördüklerini kaydeden Çavuşoğlu, şunları söylüyor:
"Yurtdışı pazar yerleri dışında, yeni oluşturacağımız kendi internet sitemiz üzerinden satış gerçekleştirmek planlarımız arasında. Ek olarak, Fas ve Ortadoğu gibi yeni pazarlara girmeyi öngörüyoruz. Yaşanan bu olumsuz durum kendi içinde fırsatlar yaratıyor, kendi yönettiğimiz operasyonlarımızda doğru lokasyonu uygun şartlarla kiralama şansı yakalıyoruz. Bu dönemde aldığımız finansal imkanlar ile uzun dönemli sözleşmeler imzalamamız bize pozitif getiri sağlıyor. Franchise anlaşmalarında yatırımcılarımıza daha önce verilmeyen destekler ve karlılıklar sağlayarak bulunduğumuz ülke sayısını artırıyoruz."
"Almanya'da merkez ofisimizi açtık"
Barış DÜZEL / Dagi CEO'su
Türkiye'de toplam 107 mağazamızla hizmet verirken son yıllardaki dış pazarlarda büyüme stratejimizle Gürcistan, Irak, Ürdün, Filistin, Moğolistan ve Balkan ülkelerinde olmak üzere şu anda toplam 26 mağazamız bulunuyor. Güçlü mağazacılık operasyonlarımızın yanı sıra online pazaryerlerinde de aktifiz. Türkiye'deki geniş mağazacılık ağımızla eş zamanlı olarak yurtdışında da büyüme hedeflerimiz var. İhracat faaliyetlerimizi daha aktif hale getirmek adına Almanya'da merkez ofisimizi açtık. 2022'nin sonunda Körfez ülkeleri ve Kuzey Afrika pazarına odaklandık. Yurtdışında toplam 12 mağaza açılış hedefimiz var, önemli bir kısmı bu bölgelerde olacak. Altı lokasyonun anlaşması sonuçlanmak üzere, Ramazan Bayramı'na açılışları yetiştirmeye çalışıyoruz. Bulunduğumuz pazarlarda ürün çeşitliliğimiz, tasarımlarımız ve kalitemizle ön plana çıkıyoruz. Dagi marka bilinirliğinin dış pazarda artmasıyla birlikte bu sene bir diğer hedefimiz ise ürünlerimizi kendi yerel web sitelerimiz üzerinden de tüketicisiyle buluşturabilmek. Tedarik zincirinde ve ülkelerin makro ekonomik parametrelerinde yaşanan değişimlere karşı daha güçlü bir doğal koruma sağlamak adına bulunduğumuz her pazarda olgunlaşmaya çok önem veriyoruz. Tüm dünyada yaşanan ekonomik belirsizlik ile birlikte artan maliyetler mağaza yatırımlarının geri dönüş sürelerinin daha da uzamasına neden olabilir. Fakat her süreçte olduğu gibi bu süreçte de bir takım yeni fırsatlar söz konusu.
"Güney Afrika, Körfez ve Avrupa pazarlarına odaklandık"
İsmail KUTLU / Gizia Yönetim Kurulu Başkanı
2022 yılı sonu itibarıyla Türkiye'de 30 konsept mağazamız ile tüketicilerimizle buluşuyoruz. Dört toptan satış mağazası ve showroom operasyonlarımız ile de yurtiçi ve yurtdışı müşterilerimize hizmet veriyoruz. Yurtdışında 30'dan fazla ülkede master franchise operasyonları ve satış noktalarımız ile 300'den fazla lokasyonda satışlarımız devam ediyor. Bu operasyonlarda ABD, Avrupa, Doğu Bloku, Afrika, Ortadoğu ve özellikle Körfez ülkeleri önemli gelişme gösteren pazarlarımızı oluşturuyor. 2023 yılında özellikle Güney Afrika, Körfez ve Avrupa pazarlarında iş birliği yaptığımız iş ortaklarımız ile büyümeye devam etmeyi hedefliyoruz. Ayrıca 2024 sonrası açmayı planladığımız Dubai, Paris, Londra, New York ve Milano'da üst segment perakende mağazacılığın yapıldığı lokasyonlarda konsept mağazalarımızın açılış organizasyonları için çalışmalara başlayacağız. Sektör dinamiklerinde yer alan ihtiyaç sıralamalarında, değişim faktörünü fırsata çevirmek için gerek üretim organizasyonlarında gerekse mağaza yatırımlarında orta ve uzun vadeli plan yaparken, çalışmaları fırsatlara çevirerek büyümeyi hedefliyoruz. Ayrıca Türkiye ekonomisinin Cumhuriyetimizin 100. yılında dünya ekonomileri arasında en fazla büyüyen ülke konumunda olacağını gözlemliyoruz.
"Bu dönem odaklandığımız pazarlar, Körfez ülkeleri"
Volkan ATİK / Avva Yönetim Kurulu Başkanı
Şu anda Türkiye'de 110, yurtdışında 50 civarında mağazamız, bine yakın satış noktamız bulunuyor. Özbekistan ve Azerbaycan, en çok mağazamızın bulunduğu ve talep gördüğümüz ülkeler. Koleksiyon yapımız, tasarımlarımızın trendleri ve 'smart casual' stili yansıtması, ulaşılabilir kalite sunmamız, talep görmemizin en önemli nedeni diyebiliriz. Bu yıl içerisinde 10 yurtiçi, 10 yurtdışı toplam 20 yeni mağaza açma planımız var. Bu dönem için özellikle odaklandığımız pazarlar; Dubai, Ürdün, Umman, Kuveyt, BAE. Irak'ta bu yıl iki yeni mağaza daha açarak şu an dört olan mağaza sayımızı altıya çıkaracağız. Azerbaycan'da altı, Özbekistan'da 14 olan mağaza sayımızı artırmayı hedefliyoruz. Rusya pazarında da büyümeye devam ediyoruz. Moskova'da ve St. Petersburg'da yeni mağaza projelerimiz var. Olduğumuz pazarlarda da yatay büyümeye odaklandık. Yurtdışında büyüme planımızda mağazacılık kadar e-ihracatta da iddialıyız. Özellikle Rusya ve Almanya, bu alanda odak pazarlarımız. 2023 yılı için ekonomik veriler daha temkinli ilerlenmesi gereken bir döneme girdiğimizi işaret ediyor. Ekonomik rahatlamanın 2024 yılı ilk yarısından önce olması beklenmiyor. Mağaza yatırımlarımızı da bu ekonomik çerçeve içerisinde devam ettireceğiz.
Yurtdışında mağazası olmayan yok
Yurtdışında mağazaları olan Türk hazır giyimciler arasında Defacto, Damat, Sarar, Mavi, Colin's, Penti, Adil Işık, Perspective, Faik Sönmez gibi firmalar da var. Başta Türk Cumhuriyetleri ve eski Doğu Bloku ülkeleri olmak üzere çevre ülkelerde yaygınlaşan hazır giyimciler, son dönemde özellikle Körfez ülkelerine yöneldiler. Türk markaların bu ülkelerde revaçta olmasının da etkisiyle birçok marka bu coğrafyada art arda mağaza açtı. Elbette Körfez ülkeleri ve Ortadoğu cazibesini halen koruyor ancak Güney Amerika ve Afrika gibi uzak coğrafyalara da ilgi artmış durumda.
