HUKUKÇU GÖZÜYLE/ YAK AVUKATLIK Basitçe bir projenin kendi gelirine dayalı olarak finanse edilmesi olarak tanımlanan "Proje Finansmanı" işlemlerinde, sağlanan finansmanın geri ödemesi projenin gelirlerinden karşılanacağından, projedeki nakit akışı finansman yapısının belirlenmesinde dikkate alınan oldukça önemli bir temel unsurdur. Bu şekilde sağlanan finansmanın teminatları da yine projenin gelirleri ve varlıkları ile sağlanır. YAK Avukatlık Ortağı Özge Konukçu, proje finansmanı konusunda özellikle yatırımcıların dikkatini çekecek hukuki konuları Para Dergisi için kaleme aldı.
...Yatırımcıların kendi üzerlerine, tamamen kendilerinin teminat sunarak ve yalnızca kendi bilançolarına dayanarak aldıkları kredilerden farklı olarak proje finansmanında finansman sağlanan projeye ait risk unsurları ve projenin performansı da finansman temininde önemli rol oynamaktadır. Proje finansman işlemlerinde birden fazla disiplinin birlikte koordinasyon içerisinde çalışması gerekmektedir. Bu sebeple, alanında uzman ve gerekli niş bilgi ve tecrübeye sahip hukukçu ve finansçıların oldukça yakın ve birbirlerinin alanlarına uyum sağlayacak reflekslerle çalışması önemlidir. Bu yazımızda bir proje finansman işleminin verimli kaynak kullanımıyla etkin bir süreç ve zamanlama ile başarılı şekilde gerçekleştirilebilmesi için yatırımcıların üzerinde durması gereken ana konulardan bazılarına değinmek istedik.
Yatırımcılar bir projeyi üstlenirken birçok farklı açıdan projeyi değerlendirerek riskleri tespit etmelidir. Bir proje analiz edilirken; yapım süreci, işletme süreci, hammadde ve üretim/işletme sürecindeki gerekli kaynak/girdiler, talep ve gelir unsurları, çevresel ve sosyal etkiler, projenin üstlenildiği ve düzenlendiği ana sözleşmeler, gerekli izin ve lisanslar, tabi olduğu düzenlemeler ve düzenleyici kamu otoriteleri gibi hukuki unsurlar, projenin gerçekleştirildiği ülkedeki politik riskler ve hukuk sistemi gibi oldukça geniş ve farklı disiplinlere tabi olan hususların incelenmesi gerekmektedir. Bu inceleme sırasında projeye finansman sağlayacak finans kuruluşları açısından risk unsuru teşkil edecek hususların ve bunlara ilişkin olarak sunulabilecek risk önleme ve azaltma yapılarının da tespit edilmesi gerçekçi bir finansman arayışı ve finansman işleminin daha kısa sürede tamamlanabilmesi için en önemli süreçlerden biridir.
Proje finansman işleminde finansmanın yapısının ve alınan kredinin geri ödemelerinin temelde projenin gelirlerine dayandığı unutulmamalı. Bu kapsamda projenin gelir ve maliyetlerinin doğru belirlenmesi ve bu noktada finansman altındaki borç ödemelerine ayrılabilecek tutarların doğru tespiti finansman temin, kullanım ve geri ödeme dönemlerinin her biri açısından oldukça önemlidir ve finansman yapısının oluşturulmasında dikkate alınması gereken temel unsurdur.
Gelir ve maliyetleri belirlerken projenin olağan durumdaki gelir ve maliyetlerinin belirlenmesinin yanı sıra farklı risk unsurlarının gerçekleşmesi halinde ortaya çıkılabilecek ilave masraf veya gelirlerdeki olası azalma gibi unsurlar ve bunların gerçekleşme olasılıkları da değerlendirilmelidir. Projenin maliyetleri belirlenirken projenin yatırım ve işletme giderlerinin yanı sıra temin edilmesi planlanan finansman yapısı çerçevesinde ortaya çıkacak finansman giderleri de oldukça gerçekçi öngörülerle dikkate alınmalıdır. Bu unsurlar üzerinden gerçekçi varsayım, risk değerlendirmeleri ve fizibilite öngörüleri ile hazırlanan finansal model gerçekçi ve etkin bir finansman yapısının oluşturulmasını sağlar. Ayrıca projenin finansman yapısının ana unsurlarının ve temel şartlarının yatırımcının pozisyonlarını doğru öngörü ve değerlendirmelerle belirlenmesi ve finansman temin edilmek istenen finans kuruluşlarına doğru şekilde sunulması finansman temin süresini kısaltacak ve verimini artıracaktır. Finansman arayışı, yapılandırılması, belgelendirilme ve kullanım süreçlerinin doğru planlanması; taraflar arasında koordinasyonun sağlanması, düzenli bir takvim ve planlama ile ilerlenmesi de yine finansmanın başarısı ve ayrıca kaynakların etkin kullanılarak süreçlerin kısaltılması adına oldukça önemlidir...
