PARA RÖPORTAJ/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Türkiye'nin en çok proje yürüten firmalarından olan ASPİLSAN Enerji, geleceğin teknolojilerine öncülük edecek. Türkiye'nin ve bölgenin ilk lityum iyon pil üretim fabrikasını 1.5 milyar TL yatırımla kuran ve Haziran'da seri üretime başlayan ASPİLSAN Enerji, yılda 21 milyon pil üretecek. Kayseri Mimarsinan OSB'de 25 bin metrekarelik kapalı alanda konuşlanan lityum iyon pil fabrikasında üretilen pillerle 2023 yılından itibaren önemli bir pil ihracatçısı olma hedefine kilitlenen ASPİLSAN Enerji, özellikle Avrupa'ya ihracata yoğunlaşacak.
Türkiye'yi yerli lityum iyon teknolojisiyle tanıştıran ve ilk kez yerli olarak üretimini yapan ASPİLSAN Enerji, yeni pazarları da ihmal etmeyecek. ASELSAN, TUSAŞ ve Roketsan'ın yüksek teknolojili batarya tasarım projelerinde önemli mesafe alan ASPİLSAN Enerji, hidrojen ve yakıt pili çalışmalarında ilk prototipleri ortaya koyarak önemli bir aşamayı geride bıraktı. Çeşitli raylı sistem akülerini yerlileştirerek önemli bir pazara giriş yapan ASPİLSAN Enerji, farklı deniz platformları için ilk ürünlerini vermeye başladı. Ev aletleri için bataryalar üretme kararı alan, telekomünikasyon ve e-mobilite bataryalarıyla iki ayrı sektörde önemli iş birlikleri gerçekleştiren ASPİLSAN Enerji, Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) sertifikasyonu sayesinde sivil havacılık pazarına da girdi.
PARA Dergisi'nin sorularını cevaplandıran ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy, "Lityum iyon pil üretim tesisi" yatırımıyla Türkiye'nin, enerji depolama sistemlerinde dünyanın en önde gelen aktörlerinden olduğunu vurguladı. Gelecekte her şeyin pille çalışacağına işaret eden Özsoy, "Türkiye gelecekte bir pil ülkesi olacak. Uzaydan, elimizdeki cep telefonuna kadar tüm platformlar için pil üretimi ülkemizde gelişecek. Bölgenin pil üretim merkezi haline geleceğiz" ifadelerini kullandı. ASPİLSAN Enerji olarak 50 milyon dolar ciro hedefine doğru hızlı bir şekilde ilerlediklerini söyleyen Özsoy, 2022 yılının 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre ciroda yüzde 46'lık bir artış yakaladıklarını kaydetti. ASPİLSAN Enerji'nin mevcut kadrosunun yüzde 24'ünü Ar-Ge personelinin oluşturduğunu vurgulayan Özsoy, her ne kadar rakam telaffuz etmese de şirketin Ar-Ge harcamasının bu yılın ilk 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 164 arttığına dikkat çekti.
Ferhat Özsoy ile ASPİLSAN Enerji'nin Ar-Ge yatırımları ve hedeflerini konuştuk.
ASPİLSAN Enerji'nin, Ar-Ge strateji ve faaliyetlerine değinir misiniz? Ar-Ge'ye yönelik kaç tesisiniz var?
Ülkemizin ve savunma sanayimizin enerji ihtiyaçlarının karşılanması için tüm faaliyetlerimizi; her daim yenilikçi yaklaşımlarla, çizdiğimiz stratejiden çıkmadan ve geleceğin teknolojilerine öncü olacak şekilde yürütme gayesindeyiz. Ar-Ge 250 araştırmasına göre ASPİLSAN Enerji, 2021 yılında "Ar-Ge Merkezinde Yürütülen Proje Sayısına Göre İlk 100" kategorisinde ülkemizin en çok proje yürüten 33. firması oldu. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'nın (TSKGV) desteğiyle başladığımız ve sürdürdüğümüz lityum iyon pil üretim tesisi yatırımımız, dönüşüm ve büyüme anlamında 2021-2022 yılları arasında ASPİLSAN Enerji'nin en önemli konusu oldu. ASPİLSAN Enerji olarak pil üretimini yerli ve milli olarak yapma konusunda çok önemli bir yol kat ettik. ASPİLSAN Enerji olarak Kayseri, Ankara, İstanbul ve Edirne'de bulunan dört ayrı Ar-Ge merkezimizde sektörümüzdeki inovatif çözümleri ve ileri teknolojileri sıkı takip ediyoruz.
Ar-Ge merkezlerinize yönelik bilgi verir misiniz?
Ar-Ge merkezlerimizde ASELSAN, TUSAŞ ve Roketsan ürünlerine yönelik yüksek teknolojili batarya tasarım projelerinde önemli bir yol aldık. Bu bataryalar, ülkemizin kritik savunma sistemlerinin yerli ve milli olarak üretilmesine önemli katkılar sağlıyor olacak.
Ankara Ar-Ge Merkezimizde, hem pil geliştirme ve tasarlama yeteneğine sahip hem de hammadde üreticilerine destek verecek bir altyapının kurulumunu tamamladık. Ülkemizin pil çalışmalarında bir üs olacak olan bu Ar-Ge merkezimizde, pil üretimi ve geliştirilmesine yönelik küçük ya da büyük her türlü testle ilgili tüm paydaşlarımıza hizmet veriyoruz. Benzer şekilde, TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) ile imzaladığımız bir sözleşme sayesinde pil geliştirme çalışmalarını ortak olarak yürütüyoruz.
İstanbul Ar-Ge Merkezimizde ise hidrojen ve yakıt pili konusundaki çalışmaların ilk prototiplerini ortaya koyarak önemli bir aşamayı geride bıraktık. Hem elektrolizör hem de yakıt hücresi prototiplerimizi kamuoyuna sunduk. Bu çalışmalarımızın ne kadar önemli olduğu, Paris Sözleşmesi'nin imzalanmasından sonra daha da belirginleşti. Önümüzdeki dönemde bu konudaki çalışmalarımız daha da hız kazanıyor olacak.
Farklı pazarlar ve yeni ürünler açısından baktığımızda, çeşitli raylı sistem akülerini yerlileştirerek önemli bir pazara giriş yaptık. Ülkemizde yapılan metro ve tren yatırımlarına paralel olarak raylı sistem bataryaları alanında yatırımlarımızın sonucunu aldık ve ilk yerli raylı sistem akülerimizi işletmelerimize ve üretici firmalarımıza sağladık.
Ayrıca farklı deniz platformları için de ilk ürünlerimizi vermeye başladık. Bunun yanı sıra Arçelik ile ev aletleri için de bataryalar üretme kararı alarak yeni bir pazara daha adım atmış olduk. Yine telekomünikasyon bataryalarımız ve e-mobilite bataryalarımızla iki ayrı sektörde de önemli iş birlikleri gerçekleştirdik. Yine Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) sertifikasyonu sayesinde sivil havacılık pazarına da girdik.
Yerli ve milli imkanlarla Türk mühendislerinin emeği ile ülke sanayimizin güçlenmesi hedefiyle araştırmaya, geliştirmeye çizdiğimiz stratejiden çıkmadan emin adımlarla devam edeceğiz.
ASPİLSAN Enerji'nin üzerinde çalıştığı Ar-Ge projeleri neler?
Yaklaşık maliyeti 1.5 milyar TL'ye tamamlanan ASPİLSAN Enerji lityum iyon pil üretim tesisimiz ile birlikte, bölgede pil hücresi üreten tek şirket konumundayız. Bu konuda dışa bağımlılığı sona erdirme ve tamamen milli teknolojiyle yerli üretim yapma hedefiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu yatırımımızla lityum nikel manganez kobalt oksit (NMC) kimyasında ve silindirik tipteki pillerin tasarım, geliştirilme ve üretim metodolojisine yönelik bir teknolojiyi ülkemize kazandırmış durumdayız. Bu kapsamda da hedefimiz pil teknolojileri konusunda, Ar-Ge ve üretimin yanı sıra düşünsel anlamda da sektörün öncüsü ve referans noktası olarak çalışmalarımızı yürütmektir.
ASPİLSAN Enerji'nin müteakip dönemde yapacağı yatırımların çekirdeği olan bu yatırım sonucunda, yarının Türkiye'si için önemli bir safhayı gerçekleştirmiş olup e-mobilite çağında Türkiye'nin en önde yerini alması için ilk adımları attığımızı söyleyebilirim.
ASPİLSAN Enerji'nin bu yatırımı ile 1981 yılında ASPİLSAN'ı kuranların o dönemde hayal ettikleri ve gerçekleştirdikleri yerli ve milli üretim ile ülkenin ihtiyaçlarının karşılanmasını bugünkü teknoloji ile gerçekleştirmiş olarak ülkemizin öncesine göre dışa daha az bağımlı olacağını söyleyebiliriz. Bugün itibarıyla li-iyon pilde yüzde 65, diğer ürünlerimizde ise yüzde 55 ila yüzde 85 aralığında yerlilik oranları ile üretim yapıyoruz. Bu oranları her geçen artırıyoruz. Örneğin kısa bir süre sonra li-iyon pillerde kullandığımız alüminyum folyoyu da yerlileştireceğiz.
Lityum iyon pil teknolojisi neden önemli? Gelecekte petrolün yerini tutar mı?
Türkiye dünyadaki enerji depolama sistemlerinin artık arkasından gelen değil, bu yatırımla onların en önünde gelen aktörlerinden olan biri haline geldi. Türkiye gelecekte bir pil ülkesi olacak. Çünkü gelecekte her şey pille çalışacak. Teknoloji pilsiz olmayacak. Uzaydan, elimizdeki cep telefonuna kadar tüm platformlar için pil üretimi ülkemizde gelişecek Avrupa'ya ihracat yapacağız, bölgenin pil üretim merkezi haline geleceğiz. Şarj edilebilir pilin Türkiye'de üretilmesinin diğer teknolojilerin de hızla gelişmesine katkı sağlayacak olması ve bunun ülkemizin teknoloji anlamındaki bağımsızlığında da ciddi rol oynayacaktır.
ASPİLSAN Enerji, müteakip dönemde yapacağı yatırımların çekirdeği olan bu çalışmaları sonucunda, yarının Türkiye'si için önemli bir safhayı gerçekleştirmekte, e-mobilite çağında Türkiye'nin en önde yerini alması için ilk adımları atmaktadır.
ASPİLSAN Enerji, hangi ürünlerde hangi ülkelere ihracat yapıyor? Hedef ihracat pazarlarınız hangileri?
Biz bir alt sistem üreticisi olduğumuz için doğrudan ihracat kadar dolaylı ihracat da bizim için önemli bir konu. Savunma sanayinin doğası gereği, bizim ürünlerimiz genellikle yerli savunma sanayi şirketlerimiz tarafından üretilen platformlar içerisinde yer aldığı için onlar tarafından yurt dışına satılıyor. Bizim ürünlerimiz de platformlarla beraber dolaylı olarak ihraç ediliyor.
Bununla birlikte yeni tesisimizde ürettiğimiz pillerle 2023 yılından itibaren önemli bir pil ihracatçısı olma hedefiyle de çalışmalarımızı yürütüyoruz. Özellikle Avrupa'ya ihracata yönelik olarak çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Üreteceğimiz piller, uluslararası standartları karşılamalarının yanında bir takım farklı ve kritik özelliklere de sahip olacak. Bölgedeki ilk üretici olmamız ve Uzak Doğu'dan tedarikte yaşanan sıkıntıların, bu pazara girişimizde bize yardımcı olacağını değerlendiriyoruz.
Yine savunma sanayisi dışındaki ürünlerimizle de yurt dışına açılımımızın daha rahat olacağını değerlendirerek bu konuda gayretlerimizi yoğunlaştırıyoruz. Özellikle e-mobilite ve telekomünikasyon bataryalarımızın kısa zaman sonra yurt dışı pazarlarda yer alacağından eminiz.
İHA bataryaları, uçak aküleri ASPİLSAN'dan
Yaklaşık 48 yıl önce bağışlarla kurulan ASPİLSAN Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş, yatırımlarıyla enerjide yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'nın (TSKGV) bir kuruluşu olan ASPİLSAN Enerji, 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası yaşanan tecrübelerden yola çıkılarak Kayserili hayırsever vatandaş ve kuruluşların yaptığı bağışlarla 2 Nisan 1981'de Kayseri Organize Sanayi Bölgesi'nde kuruldu. ASPİLSAN Enerji'nin 1985 yılında telsiz bataryalarıyla başlayan üretim yolculuğu bugün lityum iyon silindirik pil üretiminden İHA bataryasına, uçak aküsünden enerji depolama sistemlerine devam ediyor. ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy, ASPİLSAN'ın başlıca faaliyet alanlarını şöyle sıralıyor:
"Pil üretimi, telsiz, silah sistem, termal sistem, robotik, tıbbi cihaz ve İHA bataryaları, batarya blokları, uçak ve helikopter aküleri, elektrikli araç bataryaları, raylı sistem bataryaları, enerji depolama sistemleri, şarj cihazları, batarya koruma ve yönetim (BMS) devreleri, elektronik kart üretimi, test, laboratuvar ve mühendislik hizmetleri."
Nikel kadmiyum akülerin Türkiye'deki tek üreticisi
Günümüzün ve geleceğin taşınabilir enerji ve enerji depolama alanlarındaki ihtiyaçlarına yönelik yenilikçi çözümler üreten ASPİLSAN Enerji, li-iyon pil, Ni-CD akü hücresi ve yaklaşık 300 çeşit batarya sistemlerinin tasarım ve üretimini yapıyor. ASPİLSAN Enerji, uçak ve helikopterler başta olmak üzere, raylı sistem araçlarında, deniz araçlarında, gemilerde kullanılan nikel kadmiyum akülerinin Türkiye'de tek üreticisi. ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy, son dönemde şirket açısından önemli bir faaliyet alanı olarak ön plana çıkan enerji depolama sistemlerinin (EDS) tasarımına ve üretimine başladıklarını vurgulayarak, konteyner EDS, mini EDS ve özel tasarım EDS'lerin şirket bünyesinde üretildiğini kaydetti. Özsoy, ayrıca üretimini yaptıkları batarya ve pil bloklarının şarj cihazlarının da üretimini de gerçekleştirdiklerini ekledi.
Savunma sanayinin ihtiyacı piller, yerli ve milli karşılanıyor
ASPİLSAN Enerji'nin 6 Ağustos 2021'de "Proje Bazlı Devlet Yardımı" verilmesi uygun görülen lityum iyon pil üretim tesisi, Haziran 2022'de seri üretime geçti. Yılda 21 milyon pil üretmek üzere kurulan tesis, yaklaşık 1.5 milyar TL'ye tamamlandı. Kayseri Mimarsinan OSB'deki fabrika, toplam 25 bin metrekarelik kapalı alanda konuşlandı. "Lityum iyon pil üretim tesisimiz sayesinde ülkemiz yerli lityum iyon teknolojisiyle tanıştı ve ilk kez yerli olarak üretimini yapıldı" diyen ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy, pil üretim tesisinin inşaatının 14 ay gibi kısa bir sürenin sonunda, 27 Aralık 2021'de tamamlandığını kaydetti. Özsoy, tesiste üretilen piller ile hem savunma sanayi hem de özel sektörün ihtiyacının yerli ve milli olarak karşılandığını hem de ilerleyen dönemlerde farklı tip, boyut ve teknolojilerdeki pil hücrelerinin de geliştirilmesi çalışmalarına devam edildiğini söyledi. Özsoy, ASPİLSAN Enerji'nin ürettiği pillerin telsiz, jammer, robotik sistem, silah sistemi, elektrikli el aletleri, medikal, hibrit araçlar (HEV), akıllı tekstil ürünleri bataryaları, e-bisiklet, e-scooter, forklift, UPS sistemleri (mini EDS) ve enerji depolama sistemlerinde kullanılabildiğini vurguladı.
Tüketiminin tamamını yeşil enerjiden sağlayacak
ASPİLSAN Enerji," lityum iyon pil üretim tesisinin" elektrik tüketiminin tamamını yeşil enerjiden karşılamayı hedefliyor. Tesisin çatısına 1 MW'lık güneş enerji santrali kuran (GES) şirket, söz konusu GES projesiyle yıllık ortalama bin 712 MWh üretim yapılmasını, 842 ton karbon salınımının önüne geçilmesini öngörüyor. Tesis kurulu gücü ile karşılaştırıldığında elektrik tüketiminin 8'de birini güneş enerjisinden sağlayacaklarını söyleyen ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Özsoy, "Yakın gelecekte ise ihtiyacımız olan elektriğin kalan kısmını da yeşil enerji havuzundan tedarik ederek, tüketiminin tamamını yeşil enerjiden karşılayan bir tesis haline geleceğiz" diyor.
