Gıda bayilikleri hep bir adım önde
PARA RÖPORTAJ/ AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT ZOR Yatırımcıların aklında, "hangi bayilik bana uygun, en çok kar eden iş hangisi, firmayı nasıl seçmeliyim" soruları yatıyor. Büyük firmaların desteğiyle iş kurmak isteyen girişimcilerin seçenekleri her yıl büyüyor. "Yatırımcı öncelikle severek bizzat başında olacağı bir iş kolu seçmelidir" diyerek yatırımcılara önerilerde bulunan Medyafors Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Özhan Erem, bir firmanın kalıcı olabilmesi için tüketim noktasındaki, yani bayilerdeki hizmet, kalite ve fiyat istikrarının önemli olduğu vurguluyor. Özhan Erem ile bir araya gelerek yatırımcılara fikir verecek konuları masaya yatırdık…
Türkiye'de markaların franchising yöntemiyle büyümesini şu dönemde karlı bir iş olarak görebilir miyiz?
Sistemsel olarak franchising, bir markanın yatırımcılar vasıtasıyla şubeleşmesi anlamını taşıması nedeniyle markayı yatayda büyütür. Ancak kalıcı olmanın koşulu, son tüketim noktasındaki yani bayilerdeki hizmet, kalite ve fiyat istikrarıdır. Yaşadıkları maliyet enflasyonu ile arzında sorun yaşanan hammadde ve yarı mamullerdeki tedarik zorluğuna rağmen, bayilerinin karlılığına odaklanan üretici markalarımızı kutlamak ve desteklemek lazım. Karlarından önemli bir miktar feragat ederek, tüketici fiyatlarını dengede tutmaya çalışan, bayilerinin karlılığını gözetirken, hizmet kalitesini artırarak son tüketicinin memnuniyetini önemseyen, franchise ve/ veya bayilik veren markalarımız her zaman bir adım önde olacak.
Girişimciler daha çok butik markalara mı, yoksa zincir marketlere mi yönelmeli?
Yatırımcı, öncelikle severek bizzat başında olacağı bir iş kolu seçmelidir. Bu bir İngilizce eğitim bayiliği de olabilir, bir yazılım bayiliği de olabilir. Artık o kadar çok seçenek mevcut ki… Yatırımcı, aynı zamanda boş mağaza sahibi ise o lokasyona uygun ürün veya hizmet koluna karar vermelidir. Mesela, o lokasyonda bir market açmak mı daha karlı olabilir, yoksa bir kuru temizleme bayiliği mi? Yatırımcı aklına yatan seçenekleri azalttıktan sonra bu konuda profesyonel hizmet almalıdır. Yatırımcı adayı, işin karlılığının yanı sıra marka sahibi firmanın yol boyunca kendisine sağlayacağı operasyonel destekleri, kısaca temsil edeceği markanın gücünü iyi incelemelidir.
Gıda, tekstil, kahve gibi pek çok sektörde yatırım yapılıyor. Peki, şu anda hangi söktörün bayiliğini almak daha avantajlı?
Kafe markaları yine popülerliğini korurken, pandemi döneminde ciddi atak yapan, paket servis odaklı nispeten ekonomik fast food markaları, pandemi döneminde kendini özleten döner markaları, yine bu dönemde hızlı büyüyen börek markaları ve tatlı markaları avantajlı gözüküyor. Yani gıda yine her zaman bir adım önde. Çoğu hazır giyim ve ayakkabı mağaza konseptleri, yurtdışına franchise vermeyi tercih ediyor, tabii yurtiçinde franchise verenleri de var. Ev tekstili ve yatak markaları iyi gidiyor, ancak mobilya henüz birkaç marka dışında franchise yatırımcısının radarında değil. Market zincirleri "mini" konseptleriyle çok güzel yol aldı, avantajlı ve yatırımcı ilgisi yoğun. Öte yandan, eğitim sektörü karlı, ancak yatırımcı adayının kriterlere uygunluğu tercih sebebi. Güzellik bakım, tırnak saç, takı aksesuar, kadın yatırımcı adaylarının ilgi alanında bulunuyor.
Franchise sektörünün büyüklüğü hakkında bilgi verebilir misiniz?
Bu konuda, uzman ve bağımsız bir araştırma şirketi tarafından yapılmış, güncel bir piyasa araştırmasına rastlamadım. Zaman zaman tüm markaların ve bayilerinin toplam cirolarına yönelik tahmin ve örneklemelere dayanan açıklamalar duyuyor, okuyoruz. Ancak halka açık olmayan, bağımsız denetimden geçmemiş markaların ve bayilerinin cirolarının toplamı konusunda rakamsal tahmin beyan etmeyi sağlıklı bulmuyorum. Öte yandan, bizim kendi veri tabanımızda kayıtlı, güncel olarak, 40 bin+ franchise yatırımcı adayı, 800 civarında irili ufaklı franchise veren firma, markalara ve bayilere ürün tedarik eden 4 bin civarında tedarikçi firma, hizmet tedarik eden yine bin 500 civarında firma bulunuyor.