PARA ARAŞTIRMA/ AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT ZOR Rusya ile Ukrayna savaşı, birçok alanda olduğu gibi enerji alanında da krize neden oldu. Batılı ülkelerin yaptırım kararı ardından Moskova'dan vanaları kapatma hamlesi geldi. Kış aylarının nasıl geçeceğine yönelik telaşa giren Avrupa ülkeleri de çeşitli tasarruf tedbirlerini masaya yatırmaya başladı. Tarihinin en çetin kışına hazırlanan Batı, her geçen gün enerji tasarrufuna dair yeni uygulamaları hayata geçiriyor. Buna son örnek Çekya'dan geldi. Orta Avrupa'da bulunan Çekya, olası enerji krizine battaniyeli çözüm önerisi getirdi. Hava sıcaklıklarının 10 dereceye kadar düştüğü ülkede öğrencilere battaniyeler dağıtılırken yine aynı şekilde Danimarka'da da bankalar çalışanlarına battaniye dağıttı. Krizi fırsata çeviren Türkiye ise Avrupa'nın battaniye taleplerine yetişmeye çalışıyor.
Battaniye üretiminin önemli merkezlerinden olan Uşak'ta fabrikalarda battaniye üretimine devam ediliyor. Dış satım, özellikle hava sıcaklıklarının düşük seyrettiği Avrupa ve Balkan ülkelerine gerçekleştiriliyor. Ege İhracatçı Birliklerinden derlenen bilgiye göre Türkiye, battaniye ihracatından geçen yıl 60 milyon 166 bin 520 dolar gelir elde etti. Battaniye ihracatı, geçen yılın ilk üç ayında 4 milyon 33 bin 275 dolarken, bu yılın ilk üç ayında ise 5 milyon 645 bin 624 dolara ulaştı. Geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 40'lık artışın yaşandığı ihracatta en fazla satış Almanya, Fransa, Bulgaristan'a yapıldı.
"DÜNYADA ALTINCI SIRADAYIZ"
Uşak Ticaret ve Sanayi Odası (UTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Suat Selim Kandemir, Uşak'ın Türkiye battaniye üretiminin yüzde 80'ini karşılayarak sektör lideri olduğunun altını çiziyor. Kış sezonunun yaklaştığı şu günlerde sektörel hareketliliğin ve üretim bandında artışın yaşandığını ifade eden Kandemir, Avrupa'daki enerji sorunu nedeniyle bu yıl yüzde 25-35 arasında talep artışının gerçekleşeceğini beklediklerini söylüyor. "Üretim kapasitemizin bu artışı karşılayabilecek seviyede. Zaten bunun için sektördeki arkadaşlar hazırlıklarını tamamlamış durumdalar. Bu talep artışı ihracat rakamlarımıza da yansıyacaktır. 2021 yılı Türkiye battaniye ihracatımız 12 bin 822 tona karşılık 61.7 milyon dolardı. 2022 senesi ikinci çeyrek itibarı ile ise 7 bin 505 tona karşılık 32 bin 89 milyon dolar. Yani şimdiden tonaja göre yüzde 17'lik ihracat bedeline görede yüzde 7'lik bir artış var. Tonaj açısından Çin'den sonra ikinci, ancak ihracat bedelleri açısından dünyada altıncı sıradayız. Aslında bu ekonomik battaniye ürettiğimizin kanıtı" diyen Kandemir, bu rakamların daha yukarılara çıkmasını ve enerji sorunu çözülene kadar bu artışın devam edeceğini tahmin ettiklerini söylüyor.
"SATIŞLARIMIZ YÜZDE 25 ARTTI"
Saçlı Tekstil Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Saçlı, battaniye üretiminde özellikle Almanya'dan gelen siparişlere yetişemediklerini, Avrupa'daki enerji kriziyle talebin arttığına dikkat çekiyor. "Üç vardiya çalışıyoruz. İki firmamızda da yaklaşık 900 kişi istihdam ediyoruz. Günlük battaniye üretimimiz 6 bin adet" olduğunu söyleyen Saçlı, ürünlerin yüzde 40'ını ihraç ettiklerini, geri kalan yüzde 60'lık bölümünü de iç piyasaya verdiklerini belirtiyor. Yurtdışında; Ortadoğu'ya, Doğu Avrupa'ya ve Rusya'ya ihracat gerçekleştiren Saçlı Tekstil, bu yıl Avrupa'dan gelen siparişlere de yetişmeye çalışıyor. "Üretim kapasitemiz 2023'ün Ocak ayı sonuna kadar dolu. Almanya'dan bir müşterimiz 70 bin adet acil battaniye istedi, fakat kapasitemiz dolu olduğu için geri çevirdik. Nisan-Haziran ayı döneminde Ukrayna'daki mültecilere 150 bin adet battaniye gönderimimiz oldu. Sadece biz değil, diğer üretici firmalar da gönderim yaptı. Aynı mülteciler için 150 bin adetlik bir ihale daha vardı, ancak yoğunluğumuzdan dolayı talip olmadık. Yardım kuruluşlarına da battaniye gönderiyoruz. Ukrayna'daki savaşta yardım amaçlı gönderimlerimiz de oldu. Avrupa'ya kullanım için doğal pamuk battaniye üretimi gerçekleştiriyoruz. Geçen yıla oranla satışlarımız yüzde 25 arttı" diyen Saçlı, iç pazarda ağırlıklı olarak marketlerle çalıştıklarını söylüyor. Saçlı'nın yakındığı en önemli konulardan biri ise enerji fiyatlarına gelen zam nedeniyle üretimde sıkıntı yaşamaları. "Özellikle enerji fiyatları bizi biraz zora sokuyor. Maalesef enerjiye gelen bir teşvik bulunmuyor. Bu nedenle ürünlerimizin fiyatlarında bir nebze de olsa oynama yapmak durumunda kaldık" diyor.
"YÜZDE 30'U İHRACATA GİDİYOR"
Aran Mensucat ile Merinos Holding'in birleşmesiyle kurulan, battaniye ve kilim üretiminin yanı sıra ev tekstili ürün gruplarının da üretimini gerçekleştiren Özerdem Mensucat, Uşak'ın en büyük battaniye üreticilerinden biri. Özellikle Almanya başta olmak üzere çeşitli ülkelere ihracat gerçekleştiren firma, son zamanlarda Avrupa'nın enerji krizi yaşamasıyla üretim bandını hızlandırmaya başladı. Özerdem Mensucat ortaklarından Turgut Özmercan, Uşak'ta battaniye üretiminin 1980'lere dayandığını ve ihracatın da en çok buradan yapıldığının altını çizen Özmercan, günde 20 bin adet, yılda ise 200-300 bin adet battaniye ürettiklerini söylüyor. "Bizim yıllık üretimimizin yüzde 15'i, yurtdışı ihracata gidiyor. Onun dışında iç piyasaya toptan satışını yaptığımız ürünlerin bir kısmının da ihraç edildiğini düşünürsek bu oran yüzde 30'lara çıkıyor diyebiliriz. İstanbul'a çok ürün gönderiyoruz" diyen Özmercan, yurtdışına gönderdikleri ürünlerin spesifik ürünler olduğunun altını çizdi. Ürünlerin tedarik kısmı için ise "Biz Türkiye'de pamuklu battaniye satıyor ve sezonluk üretim gerçekleştiriyoruz. Ürün tedarikimizin bir kısmını SASA Polyester şirketinden yapıyoruz. Geri kalan kısımları ise kendimiz üretiyoruz. Kışın daha çok yurtiçindeki kurumsallara çalışıyoruz" diye konuşuyor.
"İHRACAT HEDEFİMİZ 15-16 MİLYON DOLAR"
Halil AĞAOĞLU / Uşak Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Yönetim Kurulu Başkanı
Battaniye üretiminin yüzde 70'i Uşak'tan karşılanıyor. Uşak'ta 40 fabrikamız günde 60-65 bin adet battaniye üretiyor. Bunun yüzde 60'ı iç pazara, yüzde 40'ı ise ihracata gidiyor. 2021 yılında 12 milyon dolarlık battaniye ihracatı yapıldı. Geçen yıl Ortadoğu, en güçlü pazarımızdı. Bunu Rusya ve Avrupa ülkeleri takip ediyor. Ancak bu yıl Avrupa'da yaşanan enerji krizi nedeniyle talepte artış öngörüyoruz. Bu durum da Avrupa'yı liderliğe taşıyabilir. Bu yılsonunda battaniye ihracatımızı 15-16 milyon dolara taşımayı hedefliyoruz.
