"KOBİ'lerin dijital dönüşümü için bir asgari ücret yeter"

PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Geliştirdiği akıllı üretim yönetimi sistemleri ile üretim planlama, üretim izleme, üretim performans takibi, duruş analizi ve kayıp analizi yaparak işletmenin kayıplarını bulan, şirketin verimini artırarak rekabet gücü kazandıran Doruk, dünyaya teknoloji ihraç eden bir dijital dönüşüm şirketi. Türk KOBİ'lerin dijitalleşmesinin önünde bir engel olmadığını söyleyen Doruk Yönetim Kurulu Üyesi ve ProManage Corporation Genel Müdürü Aylin Tülay Özden, "Biz bir asgari ücret kadar masraf ile dijital dönüşümün mümkün olduğunu şirketlere anlatmaya çalışıyoruz" diyor. İnternet bağlantısı olan her şirketin dijitalleşmeye hemen başlayabileceğini ifade eden Özden, "Biz tam olarak bunu başarabilmek adına ProManage Cloud'u hayata geçirdik. Amacımız büyük ya da küçük olması fark etmeden her firmanın değişen dünya koşullarına entegre olabilmesini sağlamak. Şirketlerin verimliliğini artırarak dünya ile rekabet edecek kaslarını güçlendirmek" diye konuşuyor.

Öncelikle Doruk'un geçmişinden biraz bahseder misiniz? İlk kurulduğunda ne yapıyordu? Şimdi neler yapıyorsunuz?

Üretim yapan sanayi işletmelerinin üretimlerini daha hızlı, çevik, kaliteli ve verimli yönetmeleri için dijital yazılım ve donanım araçları geliştirmek hedefiyle 1998 yılında kurulduk. Türkiye'deki üretim sanayisini üretimde kullanılan IT teknolojileri ile tanıştırmak hedefiyle yola çıkan şirketimiz, bu hedef doğrultusunda TÜBİTAK Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Direktörlüğü (TİDEB, yeni adı ile TEYDEB) tarafından desteklenen Ar-Ge projesi olarak dünyanın ilk programlanabilir veri terminallerinden birini geliştirerek yolculuğuna başladı. 1999 yılında ise üretimden otomatik toplanan üretim verilerini kullanarak üretim operasyonlarının otomatik olarak planlandığı ilk üretim planlama yazılımını hayata geçirdik. Bu projemiz de yine TÜBİTAK tarafından desteklenmeye değer görüldü.

1998 ve 2005 yılları arasında ürün geliştirme çalışmalarına ağırlık verdik. "Türkiye'de üretim yönetiminde dijitalleşme" pazarını inşa eden teknoloji şirketi olarak 2005 yılı itibariyle ciddi bir büyüme hamlesi başlattık ve Türkiye Orijinli Uluslararası Üretim Yönetimi Sistemi ProManage ile sayısız fabrikanın dijital dönüşümünü gerçekleştirdik. 2017 yılında üretimde artırılmış gerçeklik, 2018 yılında ise üretimde yapay zekâ, makine öğrenmesi ve derin öğrenme alanlarında önemli çalışmalara imza attık. Çeyrek asır önce daha dijitalleşme konuşulmuyorken cesur bir karar verdik, bugün ise dünyanın en önemli teknoloji şirketlerinden biri olarak yolculuğumuza devam ediyoruz.

Yaptığınız iş verimliliği artırarak rekabet gücünü yükseltmek. Bunu tam olarak nasıl yapıyorsunuz? Sizden dileyebilir miyiz?

Geliştirdiğimiz akıllı ve dijital üretim yönetimi sistemleri ile üretim planlama, üretim izleme, üretim performans takibi, duruş analizi ve kayıp analizi yaparak işletmenin kayıplarını bulma ve yok etme fırsatı sunuyor ve en önemlisi firmaların kâğıtsız işletmelere dönüşmesine yardımcı oluyoruz. Bu konudaki en büyük gücümüz ProManage… ProManage'ın yapay zekâ uygulamaları; fabrikaların gelecekte neler olabileceğini kestiren, yani kestirimci algoritmaların temelini oluşturan altyapıya geçişini sağlıyor. IoT tabanlı ve seviyelendirilmiş üretim yönetim sistemi olan yeni ProManage Cloud ürünümüz ile de KOBİ'leri bugünden geleceğin dünyasına hazırlıyoruz. Bu sistem sayesinde her ölçekten sanayici daha düşük maliyetle verimli üretime geçebiliyor ve siparişlerini daha kısa sürede teslim ederek çevik bir yapıya dönüşebiliyor. Birkaç hafta içinde yüzde 50 üretim verimliliği artışı sağlayan ProManage Cloud, en az yüzde 30 daha az zamanda daha hızlı üretime imkân tanıyor ve makine duruş sürelerinde ise yüzde 20 azalma sağlıyor. Akıllı fabrika olmanın en kolay yolunu sunan ProManage Cloud, dijital dönüşümün önündeki birçok engeli ortadan kaldırıyor. Ekstra makine yatırımına gerek duymadan mevcut internet altyapısıyla yönetilebilmesi avantajıyla da sanayicilere büyük kolaylık sunuyor.

Teknoloji ihraç ettiğiniz ülkeler hangileri? Yeni ülke veya bölge hedefleriniz var mı? 2022 için hedefiniz nedir?

Doruk olarak ABD, Rusya, Belçika, Romanya, Bulgaristan, Cezayir, Mısır, Sırbistan ve Tataristan'a ihracat gerçekleştiriyoruz. Amerika'daki ProManage Smart Manufacturing Solutions Corp isimli şirketimiz ile Japonya ve Brezilya partnerleriyle Asya Pasifik ve Güney Amerika'yı da kapsayan operasyonlar yapıyoruz. Bu pazarlarda elde ettiğimiz başarıdan ve aldığımız geri dönüşlerden çok memnunuz. Özellikle Avrupa pazarındaki konumumuzu güçlendirme yatırımlarımız devam ediyor. AB ülkeleri, teknoloji ve dijitalleşme konusunda oldukça olgun ve güçlü bir yapıya sahip. Aynı şekilde Asya Pasifik ülkelerinin de teknolojideki başarısı tartışılmaz. Bu anlamda her iki pazar için de güçlü bir Ar-Ge desteğiyle çalışmalarımızı son hızla sürdüreceğiz. Bu noktada en temel hedefimiz, Türkiye'den tüm coğrafyalara ulaşmak ve dünyanın en yaygın kullanılan üretim yönetim sistemi olmak.

ProManage nedir? Bir ürün mü yoksa sadece ABD'deki marka isminiz mi?

Aslına bakılırsa ProManage hem bir sistem hem de Amerika'da sürdürdüğümüz faaliyetlerin çatı ismini oluşturuyor. Sistem olan ProManage; IoT, yapay zekâ ve artırılmış gerçeklik teknolojilerini kullanan, üretim işletmelerinde üretim yönetimine ilişkin tüm operasyonların dijital araçlar ile yönetimi için uluslararası standartlarda tasarlanmış Türkiye orijinli bir akıllı üretim yönetimi sistemidir. Kısaca ProManage, işletmelerde üretim planlamadan sevkiyata kadar tüm üretim, kalite test, bakım yönetimi konulu operasyonların ISO 16949'a uygun şekilde ve ISA 95 standardında tarif edildiği şekilde yönetilmesini sağlıyor.

Daha çok hangi sektörlere odaklısınız?

Türkiye'nin sanayide dijitalleşme alanındaki ilk Ar-Ge çalışmalarını gerçekleştirmiş olan teknoloji şirketi olarak endüstrinin çok farklı faaliyet alanları ile çalışıyoruz. En başta otomotiv, beyaz eşya, plastik, ilaç, kimya, gıda ve ambalaj başta olmak üzere pek çok farklı sektöre yüksek teknoloji çözümler sunuyoruz.

Ürün ve hizmetlerinizi her ölçekten firma kullanabilir mi?

Doruk olarak ProManage Cloud ile üretim yönetimini uzaktan yaparak KOBİ'ler dahil her ölçekten işletmenin verimli ve kârlı üretime devam etmelerini destekliyoruz. Fabrikalarda oyunun kurallarını değiştirecek kadar farklı ve rakipsiz olan ProManage Cloud ile küçük işletmelerden büyük sanayi işletmelerine kadar her ölçekten firmanın dijital dünyaya kolay ve hızlı adım atabilmesini hedefliyoruz. ProManage Cloud ile dijitalleşmenin avantajlarını deneyimleyebilmesi için darboğaz ve kayıplarını tespit etmeye başlayarak reaktif, proaktif, prediktif, preskriptif dönüşümlerinin en doğal ve pratik yolunu açıyoruz.

Makine başına maliyet nedir? Tek makinesi olan şirket de kullanabilir mi ürünlerinizi?

ProManage Cloud, tek bir makine ile bile başlanabilen, makine başına bir bedel ile kullanımı devam eden bir uygulama. Tek bir makine için ayda 300 TL gibi çok küçük bir bedel ile makinenin ve işletmenin durumunu mobil cihazlardan izlemeye ve geri dönük analizler ile iyileştirmeler yapmaya olanak sağlıyor. Bu bedel ile işletmenin verimliliğinin en az yüzde 10 artması bile ROI'yi birkaç güne indiriyor. İşletme verimliliğinin artması dışında da işletme durumunun sayılar ile takip altına alınması ve şeffaf olarak geriye dönük incelenebilmesi, teslimat süresinin kısalmasının yanı sıra müşteri memnuniyetinin artması, birim üretim için kârlılığın yükselmesi ve KOBİ'lerin işletmelerini ceplerinde taşıması sağlanıyor. Bu noktadan baktığımızda verilen bedel ile kıyaslanamayacak derecede büyük kazanımlar sunuluyor. Biz bir asgari maaş kadar masraf ile dijital dönüşümün mümkün olduğunu şirketlere anlatmaya çalışıyoruz.

Bunu biraz açabilir misiniz?

Doruk olarak iddiamız şudur ki, eğer internet bağlantınız varsa dijitalleşmeye hemen başlayabilirsiniz. Biz tam olarak bunu başarabilmek adına ProManage Cloud'u hayata geçirdik. Amacımız büyük ya da küçük olması fark etmeksizin her firmanın değişen dünya koşullarına entegre olabilmesini sağlamak. olması fark etmeden her firmanın değişen dünya koşullarına entegre olabilmesini sağlamak. Şirketlerin verimliliğini artırarak dünya ile rekabet edecek kaslarını güçlendirmek. Bunu da sadece bir adet makine ve bir aylık kullanımla başlanabilen ProManage Cloud ile yapıyoruz. Esnek makine adedi ve süre kullanıma kadar ölçekli şekilde büyütülebilen dünyadaki en ekonomik dijitalleşme sürecini başlatıyoruz. Veri tabanı ve server ihtiyacı olmadan sadece internet bağlantısıyla gelişmiş alt yapı sorununa da son veren bu sistem, 10 makinesi olan işletmede bir asgari maaşın üçte biri maliyetle kullanılmaya başlanabiliyor. Uluslararası standartlarda bir MES sisteminin fonksiyonları düzeyinde kullanılması halinde ise bir asgari maaş düzeyinde maliyeti oluyor. Bu maliyet ile de üretim işletmesinin akıllı fabrikaya dönüşerek gelirini iki katına çıkarması mümkün. Üstelik fonksiyon ekleyebilme ve sistemi kendi ihtiyacına göre sürekli dönüştürme şansı sağlayarak yatırımın zamanla düşük fonksiyonlu kalma riskini de nötralize ediyor. Dijitalleşme yatırımlarını risk olmaktan çıkaran, faydaları kanıtlanmış bir çözüm olan ProManage Cloud, hazır şekilde üretim sahalarına teslim ediliyor.

Artık maliyetler bu kadar ucuzlamışken 'dijital dönüşmeyen dönüşmek istemeyendir, bir bahanesi yoktur' diyebilir miyiz?

KOBİ'lerimizin dijitalleşme konusunda endişelerinin olmalarını anlıyoruz. Çünkü dijitalleşmekle ilgili çok önemli engeller vardı ve bu engeller sürecin ilerleyişini epey zora sokuyordu. Ama artık karmaşık sistemler, büyük bütçeler, uçuk alt yapılar, mevcut iş gücünü entegre etmek için uzun eğitimler, yapılan yatırımın bir vakit sonra yetersiz kalması ya da yatırımın geri dönüşünün düşük kalması gibi riskleri nötralize eden çözümler var.

Biz başta KOBİ'lerimiz olmak üzere küçük işletmelerimizin de dijital dönüşüm ekosistemine dahil olabilmesini ProManage Cloud ile sağlamaya talibiz. Maliyet sorununu ortadan kaldırıp ekonomik bir başlangıç sunuyoruz. İş gücü entegrasyonunu ortadan kaldırıyoruz çünkü çok kolay ve pratik bir kullanım sağlıyoruz. İlerleyen süreçlerde yatırımın yetersiz kalması gibi bir sorun oluşmaması adına sistemimizi sürekli güncelliyoruz. İlk gün yapılacak makine izleme yatırımına ilerleyen aşamalarda dünyadaki en gelişmiş MES/MOM sistemlerinin fonksiyonlarını ekleyebilme ve sistemi kendi ihtiyacına göre sürekli dönüştürme şansı sağlıyor. En önemlisi de yatırımın kazanımları konusunda iddialı çıktılar ortaya koyuyoruz. Sanayiciler ProManage Cloud ile işletmelerinde üretim kapasitelerini en az yüzde 50 artırarak faaliyetlerini yerine getiriyor yani kârlılıklarını ikiye katlıyor. Aynı zamanda yüzde 30 daha az kaynak kullanarak ürün ve çözümlerini hayata geçiriyorlar.

Dijital dönüşüm ve verimlilik analizi neden çok önemli?

Dünya ekonomisi artık dijitalleşme parametresi üzerine kurgulanıyor. Ülkemizin avantajlı konuma geçebilmesi için de üretim sanayisinde dijital dönüşümün acilen hızlanması gerekiyor.  Gerek büyük çaplı sanayicilerin gerekse KOBİ'lerin çağ atlamaları, küresel pazarlarda daha rekabetçi olabilmeleri ve sürdürülebilir büyüyebilmeleri için tek yolun üretim ve yönetim sistemlerini dijitalleştirmekten geçtiğine inanıyoruz. IoT ve dijital alt yapılar, yerleşik iş modellerini saf dışı bırakacak kadar etkili bir itici güç oluşturuyor. Dijital çözümlerle Ar-Ge çalışmalarını daha aktif hale getiren sanayiciler, bu çözümleri saha içine entegre ettiklerinde neredeyse sıfır hata ve maksimum verim kazanımı elde ediyorlar. Dolayısıyla yeni endüstri çağında geleneksel yöntemlerle devam etmek ve global rekabet yapısı içinde var olmak mümkün değil. Çünkü verimlilik analizi yapmayan, nerede hata/eksiklik olduğunu gözlemleyip raporlamayan, dijital dönüşüm yolculuğuna başlamayan şirketleri riskli bir geleceğin beklediğini söyleyebiliriz. Dijitalleşme yolculuğunu başlatan firmalar ise verimlilik analizi sayesinde planlama, izleme, performans takibi, duruş analizi ve kayıp analizi yaparak işletmenin kayıplarını bulma ve yok etme fırsatı elde ediyor. Hem kurum hem de insan iş gücü entegrasyonunda başrolü üstlenen bu teknolojilerin operasyonel verimlilik, hızlı aksiyon alma, analiz etme ve kurumsal hafıza oluşturma gibi pek çok faydası bulunuyor. Fabrikalar ve üretim işletmelerinde hız ve verimlilik artışı sağlayan bu sistemler, maliyetlerin azalmasına ve teslim sürelerinin önemli ölçüde kısalmasına imkân tanıyor.

Okuldan ilk mezun olduğunuz günden bugüne baktığınızda, sizi teknolojik olarak en çok şaşırtan ne oldu? Hayatta aklıma gelmezdi dediğiniz bir şeyler var mı?

Türkiye'de henüz piyasada kişisel bilgisayar satılmaya başlanmamışken ben İTÜ'de Bilgisayar Mühendisliği okumaya başladım. O zamandan bu yana bilgisayarlar, network, internet, akıllı telefonlar ve mobil uygulamalarla hayatımız inanılmaz değişti. Ancak gelişim hep yumuşaktı. Günümüzde ise AR ve özellikle VR uygulamalarını çok inovatif buluyorum. Hiç aklıma gelmezdi diyebileceğim konu ise teknolojiden ziyade insanların bunu kullanma şekilleri ile ilgili. Örneğin; Endüstri 4.0'ın dayandığı teknolojilerin sanki yepyeni teknolojilermiş gibi lanse edilmesi. Bitcoing ve NFT'lerin bir gelir kaynağı olabilmesi, insanların bunlara para yatırıp gelir elde etmeyi hedeflemesi. En önemlisi de tüm bunların ekonominin bir parçası olabilmesi beni çok şaşırtıyor.

Son olarak kaç ürün veya hizmetiniz var? Bunların hepsinden kısa kısa da olsa bahsedebilir misiniz?

İşletmelerin kendilerini sürekli ve otomatik olarak geliştirebilmesini sağlayan ProManage, operasyonları anlık olarak takip ederek belli kriterlere göre yetkililere sürekli geri bildirimler sunduğu için daha iyi organize olan işletmede ciddi miktarda verimlilik artışı oluşuyor. ProManage, Toplam Verimli Bakım (Total Productive Maintenance – TPM), Yalın Yönetim ve Dünya Klasında Üretim (World Class Manufacturing- WCM) gibi metodolojilerin uygulanmasını mükemmel bir şekilde destekliyor.

ProManage Cloud'u ise sanayicilerin ve KOBİ'lerin küçük bütçelerle geleceğin sürdürülebilir, akıllı, kârlı, işini büyüten ve tercih edilen işletmelerinden biri olmalarını sağlamak için hayata geçirdik. ProManage Cloud, en temel fonksiyonlardan en gelişmişlerine dek ölçeklenebilir şekilde sanayicimizin kendi kendine büyütebildiği modüler bir sistem. ProManage Cloud, bir "nocode" platform. Yani çok çeşitli endüstrilerde faaliyet gösteren sanayiciler, ek yazılım geliştirme ihtiyacı duymadan kendileri için uygulamayı modifiye ederek kullanabiliyor. Pek çok özelliği ile dünyada bir ilk olan sistem, en kısa zamanda en büyük faydayı, ekonomik ve kolay şekilde sunuyor. ProManage Cloud, ilk önce işletmeleri detaylı bir şekilde online olarak izlenip yönetilebilir hale yani proaktif forma getiriyor. Bu sayede çevik bir işletmeye dönüşen firmalar, kaynaklarının tamamını online olarak izleyebiliyor ve kayıpların nereden kaynaklandığını görebiliyor. Veriye dayalı izleme, analiz etme ve metodolojik iyileştirme yapabilen proaktif işletmeler, maliyet analizi yaparak kârlılığını artırabiliyor. Proaktif işletmesini bir adım öteye taşımak isteyen firmaları ise gelecekte ''Kestirimci (Prediktif) İşletme'' modeli bekliyor. Bu modelde olaylar olmadan önce elimizdeki göstergelere bakarak olacakları kestirmeyi ve önlem almayı hedefliyoruz. En sonunda ise preskiriptif model geliyor. Bu noktadaki amacımız ise olayları olmadan önce tespit etmek, yaşananlardan bilgi alarak sürekli öğrenmeyi devam ettirmek ve firmaların ne yapmaları gerekiyorsa bu noktaları tespit etmek. ProManage sistemi Cloud ya da On-premises formları ile üretim operasyonları yönetimi fonksiyon ve işlevlerine ek olarak; "Bakım Operasyonları Yönetimi", "Kalite ve Test Operasyonları Yönetimi", "Enerji Yönetimi", "Ürün ve Üretimin İleri ve Gezi İzlenebilirliği Uygulamaları" ile işletmede gerekli olan her türlü operasyonun akıllı hale getirilmesini ve hızlı, kolay, verimli yönetilerek işletmelerin kârlılıklarının ve hızlarının katlanarak artmasını sağlıyor.

KeyPDT'lerimiz işletmelerdeki çok çeşitli makinelerin üretim hareketlerini sorunsuz biçimde dijital sinyallere dönüştürerek takip etmek ve operatör ile merkezi sistem arasında ara yüz oluşturmak amacıyla tasarladığımız patentli IoT cihazlarımız. KeyPDT'ler, saniyenin onda biri kadar kısa süreler ile merkeze yeni veri gönderebiliyor. Veri toplama ve operator arayüzü olma fonksiyonlarını başarı ile yerine getiriyorlar. Smart Counter'larımız ise zorlu işletme koşullarında üretim makinelerinden üretim verilerini almak ve ethernet veya WI-FI bağlantısı ile IoT teknolojisi kullanarak merkeze iletmek amacıyla tasarlandı. Her iki cihazımız da akıllı olmayan üretim makinelerinin verilerini toplayarak onları akıllı fabrika sistemine dahil edebilmeyi sağlayan, veri kaybını ortadan kaldıran özel cihazlar. Endüstriyel PC'lerimiz ise işletme koşullarında operatör ile ProManage arasında arayüz oluşturmak amacıyla kullanılıyor. Endüsriyel PC arayüzleri operatörlerin anlık bilgilerini her an takip ederek bilgilenmelerini, performansı her an yüksek tutmak üzere gerekli bilgi ve hizmetlere kolaylıkla erişmelerini ve akıllı fabrika dönüşümüne adapte olarak kültürel dönüşümün eksiksiz gerçekleşmesini destekliyor. Operatöre KPI'ların anlık olarak sunulduğu makine bazında dashboard uygulamaları; iş başlatma, setup, kalite test anlarında operatöre talimat gösterme gibi kağıtsız işletme uygulamalarını gerçekleştirme ihtiyacı olduğunda gerek KeyPDT'ler gerekse Smart Counter'lar ile kombine olarak kullanılıyor.