PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Perakende sektöründe rekabetin yoğunlaştığı, kar marjlarının düştüğü günlerde şirketler verimliliği artırmanın yollarını artık teknolojide arıyor. Perakendecilerin doğru ürünü, doğru zamanda ve doğru yerde bulundurmalarına imkan veren iş zekası çözümleri, mağazaların verimli birer işletmeye dönüşmelerini sağlıyor. Peki iş zekası teknolojisi nedir, ne işe yarar? Perakendeciler için nasıl avantajlar sağlar? Sensormatic Pazarlama Direktörü Pelin Yelkencioğlu ile iş zekası teknolojilerini konuştuk.
Perakendeciler neden iş zekâsı teknolojilerine yöneliyor?
Perakende, veriye dayalı çözüm üreten sektörlerin başında geliyor. Perakende işletmeleri, tedarikçi verilerinden müşteri satın alma davranışına, çalışan bilgilerinden envanter ayrıntılarına kadar çok büyük miktarda bilgiyi yönetmek zorunda. Bu noktada devreye giren iş zekası çözümleri, perakende işini daha verimli ve başarılı kılmak için bir fırsat sunuyor. Bu teknolojiler, ihtiyaca göre bazen müşteri davranışlarını, bazen ödemesi yapılmadan mağazadan çıkan ürünleri, bazen de reyonda eksik olan ürünleri algılıyor. Algıladığı bu parametreleri sayısal veriler haline dönüştürüyor ve mağaza güvenliğini, kârlılığını, verimliliğini geliştirmek üzere anlamlı çıktılar haline getiriyor.
Bu çözümler, perakendecilere ne gibi faydalar sunuyor?
Perakendeciler bu çözümlerden yararlanarak müşteri trendlerini yakından takip edebildikleri gibi, tedarik zincirindeki karmaşıklıkları kolayca çözebiliyor ya da bir mağazanın neden iyi performans göstermediğini veya müşterilerin belirli bir mağazadan ürün almadığını kolayca analiz edebiliyor. İş zekası çözümleri bir anlamda pazarda nasıl akıllıca ve başarılı şekilde rekabet edebilecekleri konusunda perakendecilere yol gösteriyor. Operasyonel verimlilik, hız ve müşteri memnuniyetini birlikte getiriyor.
Hangi teknolojilerden söz ediyorsunuz?
İş zekası çözümleri çok fazla çeşitliliğe sahip olan bir alan. Mesela Sensormatic olarak bizim odaklandığımız iş zekası teknolojilerinin başında RFID yani Radyo Frekanslı Tanıma, Video Analiz, Elektronik Raf Etiketi ve Trafik Analiz Çözümleri geliyor.
RFID teknolojisi firmalara hangi avantajları sağlıyor?
RFID, perakende şirketlerinin ulaşmak zorunda olduğu hız ve hatasızlığı sunan, son dönemin devrim diyebileceğimiz en önemli teknolojilerinden biri. RFID teknolojisi ile envanter yönetimi yapan perakendeciler eskiden günler süren stok sayımlarını, sadece birkaç saat içerisinde yapabiliyor. RFID ile stok doğruluğu yüzde 99'un üzerine çıkıyor. Örneğin; tedarikçiden alınan bir kolinin üstünde 100 yazarken içinde 95 adet bulunabiliyor. Onlarca kutuyu açıp tek tek ürünleri saymak epey zaman alırken, kolinin içinde RFID ile etiketlenmiş ürünler varsa bunları birkaç saniyede saymak mümkün hale geliyor. Böylece ürünler daha depoya girerken stoklara sıfır hatayla işleniyor. RFID teknolojisi şirketlerin tüm stoğu bir bütün olarak yönetebilmelerine olanak tanıyor. Böylece gereksiz stok bulundurmanın önüne geçilmiş oluyor. E-ticaret için aynı bir depoya ihtiyaç duyuluyor. Tüm mağazalar e-ticarete açılıyor.
RFID teknolojisinin sağladığı avantajlardan bir diğeri, müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkarması. RFID çözümünün kullanıldığı mağazalarda, müşterilerin aradığı bir ürüne ulaşılması dakikalar sürüyor. Müşteriler denedikleri ürünün başka bir bedenini ya da rengini her zaman kolaylıkla bulabildiklerinden hem satışa dönüş hızı artıyor hem de müşteri memnuniyeti en üst düzeye çıkmış oluyor.
Artık kameralar da akıllandı, akıllı kameralar şirketlere nasıl katkı sunuyor?
Her sektörde farklı alanlarda kullanılabilen yapay zekâ destekli, akıllı, analiz yeteneğine sahip kameralar, perakende sektörü için de önemli avantajlar sunuyor. Günümüzde neredeyse her seviye kamerada görülmeye başlanan video analiz sorgulaması ile perakende sektörü için de veri üretiliyor. Perakende mağazalarında kasa sırası, raf durumu, mekan yoğunluğu, masaların durumu, mağaza temizlik, çalışan kıyafeti gibi durumları analiz ederek ürettiği çıktılarla mağaza performans iyileştirmesine katkıda bulunuyor. Örneğin; bir mağazada kasada bekleyen kişi sayısının interaktif şekilde takip edilmesini sağlayarak yığılma durumunda çözüm sunmak için hızlıca harekete geçilmesine imkân veriyor. Ya da bir kafede masalarda bırakılan fincan ve tabakların temizlenmesi için uyarı veriyor.
Bugünlerde sık değişen fiyatlar nedeniyle rafta farklı, kasada farklı fiyatlar, müşteriler ile mağaza sahipleri arasında anlaşmazlıklara neden oluyor. Sektör bu durumu nasıl aşabilir? Bir çözüm öneriniz var mı?
Son dönemde giderek yaygınlaşan teknolojik çözümlerden biri olan Elektronik Fiyat Etiketi ile zaman kaybı ve ek maliyete neden olan etiket değiştirme işlemi, artık tek bir merkezden ve saniyeler içinde tamamlanıyor. Bu çözüm sayesinde raf-kasa-online mağaza arasındaki fiyat farklılıkları da son buluyor. Etiket değiştirme için ayrılan iş gücü farklı alanlara yönlendirilerek operasyonel verimlilik sağlanıyor. Örneğin; bugün büyük bir mağazada ayda en az 25-30 bin kâğıt etiket değişimi yapılıyor. Yoğun kampanya dönemleri düşünüldüğünde bu rakam 50 bine kadar yükseliyor. Bu etiketleri mağazada çalışan personele değiştirtmek ise çok yoğun bir işgücü kullanımını gerektiriyor. Bu durum hem ciddi bir zaman ve maliyet kaybını ortaya çıkarıyor hem de çalışan memnuniyetsizliğine yol açıyor.
Elektronik Fiyat Etiketi, fiyat güncellemesinin yanı sıra raf yönetimi, sipariş toplama, promosyon kampanyaları için de kullanılabiliyor. Hızlı fiyat değişikliğine imkân verdiği için, sık kampanya yönetimi yapan indirim marketleri ya da kozmetik mağazaları gibi perakendecilerde karlılık ve rekabette ciddi avantajlar sağlıyor. Merkezi yönetim sayesinde insani hatalar da en aza iniyor. Ayrıca operasyona ayrılan sürenin düşmesiyle personel verimliliği ve memnuniyeti kayda değer oranda artıyor. Elektronik Fiyat Etiketi, ürün sergilemeyi de şık hale getiriyor. Etiket yönetmeliğine uyumu artırıyor. Ayrıca kâğıdın yazıcısı, toneri, raf düzenlemesi gibi işletim giderleri de son buluyor.
Hem fiziksel hem de dijital ortamdaki müşteri trafiği, perakendeye güç veriyor. Perakendeciler bu gücü nasıl satışa dönüştürebilir?
Trafik Analiz Çözümleri, mağaza ve AVM'ler için veriye dayalı yönetim kolaylığı sağlayarak satış, operasyon ve kiralama gibi alanlarda karar almalarını kolaylaştırıyor. Mağaza giriş-çıkış trafiğini, tarih ve saat bilgisiyle birlikte ölçen Kişi Sayma Çözümü, 3D sensörleriyle mağazalardaki müşteri trafiğini yüksek doğruluk oranında tespit ediyor ve bu trafik değerlerini anlamlı raporlara dönüştürüyor. Yapılan kampanyaların ziyaretçi sayılarına ve satış oranlarına etkisini görmeyi sağlayan sistem, satış ve pazarlama departmanları için aktif satışı izlemeyi kolaylaştırıyor. Bu sayede yeni kampanyaları düzenlemede ve stratejik kararlar almada önemli ipuçları veriyor. Ayrıca daha fazla dikkat çeken vitrin düzenlemeleri yapılmasına, mağazaların özel günlerde, hafta içi ve hafta sonlarındaki müşteri yoğunluğuna göre personelin çalışma gün ve saatlerini düzenlemesine, haftalık/yıllık izinlerini ayarlamasına, performans artışı, mağaza açma ya da kapatma, kira belirleme gibi stratejik konularda kararlar alınmasına yardımcı oluyor.
