HÜLYA GENÇ SERTKAYA / Salgının üretime etkisini azaltmak, pandemi öncesinde kazanımlara geri dönmek için harekete geçen öncü şirketler, "Covid-19 güvenli üretim", "Covid-19 güvenli hizmet" belgeleri için kolları sıvadı. Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından hazırlanan "Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzları ve Belgelendirme Programı" çerçevesinde belirlenen kriterleri tutturan şirketler, insan sağlığına uygun üretimi teşvik edecek, tüketicilerin hijyen ve sanitasyon konularında kafalarındaki soru işaretlerini giderecek "güvenli üretim ve güvenli hizmet" belgelerini almak için yoğun bir mesai içine girdi. TSE, kısa bir sürede "Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi" kapsamında 300'den fazla kuruluştan başvuru aldı. Her sektör ve her ölçekteki kuruluştan TSE'ye belgelendirme için yoğun talep geldiğini söyleyen TSE Başkanı Prof. Dr. Adem Şahin, yaklaşık 200 kuruluşun "Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi" belgelendirme sürecinin tamamlandığını kaydetti.
GÜVENLİ ÜRETİM BELGELENDİRMESİ
TSE Başkanı Şahin'in Para Dergisi'ne yaptığı açıklamalara göre, TSE tarafından hazırlanan "Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzları ve Belgelendirme programı" çerçevesinde Mayıs 2020'den itibaren sanayi kuruluşları için Covid-19 güvenli üretim belgesi veriliyor. Haziran 2020'den itibaren ise hizmet sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlar için Covid-19 Güvenli Hizmet Belgesi kapsamında belgelendirme faaliyetlerine başlandı. Sanayi kuruluşlarına ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlara yönelik belgelendirme yetkisinin sadece TSE'ye ait olduğunu vurgulayan Şahin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan "Güvenli Turizm Belgelendirme Programı" kapsamında aralarında TSE'nin de olduğu çok sayıda kuruluşun güvenli turizm belgesi kapsamında Mayıs 2020'den itibaren belgelendirme faaliyeti yürüttüğünü kaydetti. Şahin, güvenli turizm belgesi almak için kısa sürede 100'den fazla kuruluştan başvuru alındığını ve yaklaşık 70 kuruluşun belgelendirme sürecini tamamladığını kaydetti.
BİR HAFTA SÜRÜYOR
Şahin, Covid-19 "güvenli üretim/güvenli hizmet belgesi" kapsamında yapılan belgelendirme sürecinin, sanayi kuruluşlarına ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlara yönelik hazırlanan soru listeleri çerçevesinde, ilgili kuruluşun başvuru süreci ile başladığını belirtti. Başvuruların TSE'ye ulaştıktan yaklaşık bir hafta içinde belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirildiğini dile getiren Şahin, "Covid-19 güvenli üretim/güvenli hizmet belgesi tetkiki sırasında uygunsuzluk tespit edilmiş ise uygunsuzluk kapatma şekli doküman/kayıt üzerinden veya saha tetkiki olarak seçiliyor. Uygunsuzluk kapatmak için belirlenen düzeltici faaliyet süresi en fazla iki ay. Güvenli Turizm Belgesi kapsamında yapılan Belgelendirme süreci de, 'Güvenli Turizm Belgelendirme Programı' kapsamında hazırlanan kriterlere yönelik değerlendirme formları çerçevesinde hazır olan kuruluşların başvurusu ile başlıyor. Tarafımıza başvuru belgesinin ulaşmasıyla yaklaşık bir veya iki hafta içinde belgelendirme faaliyeti gerçekleştiriliyor" diye konuştu.
BELGE BİR YIL GEÇERLİ
Covid-19 güvenli üretim/güvenli hizmet belgesi kapsamında yapılan belgelendirme sürecine ait ücretler kuruluşların büyüklüğü ve çalışan sayısı dikkate alınarak yapılıyor. Güvenli turizm belgesi kapsamında yapılan belgelendirme sürecine ait ücretler ise konaklama tesisleri için yatak kapasitesi, yeme içme tesisleri için tesis büyüklüğü (metrekare), tur ve transfer amaçlı karayolu taşıtları için koltuk kapasitesi dikkate alınarak gerçekleştiriliyor. Covid-19 güvenli üretim ve güvenli hizmet belgesinin geçerlilik süresinin bir yıl olduğunu vurgulayan Şahin, Covid-19 güvenli turizm belgesinin geçerlilik süresinin ise bir ay olduğunu kaydetti.
ÖNCÜ ŞİRKETLER
TSE'nin, koronavirüs ile mücadeledeki başarısını "Covid-19 güvenli üretim, güvenli hizmet, güvenli" turizm belgeleriyle tescillediği ilk şirketlerden biri DYO oldu. Entegre et ürünleri firması Pınar Et ile Tat Gıda "Covid-19 güvenli üretim belgesi alan şirketler arasında yer aldı. Vestel Beyaz Eşya, Ocak ayından bu yana aldığı Covid-19 önlemleri, hayata geçirdiği uygulamalar ve düzenlemelerle TSE'den yedi ayrı fabrikasıyla "TSE Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi" almaya hak kazandı. Pandeminin başladığı günden itibaren tüm faaliyet alanlarında en üst düzeyde aldığı tedbir ve önlemleri hayata geçirmeye devam eden Arçelik'in dokuz işletmesi, denetimleri hiçbir uygunsuzluk ve ek süre almadan, başarı ile tamamladı. Sanko Enerji Sanibey Barajı da salgına karşı almış olduğu önlemler sayesinde belgesini aldı. Elginkan Topluluğu'nun seramik sağlık gereçleri sektöründeki markası Serel, seramik fabrikası ile belge aldı. Geçtiğimiz günlerde TürkTraktör, en üst seviyede uygulamaya aldığı iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımıyla, pandemiye karşı hayata geçirdiği güvenli üretim sistemi uygulamalarıyla Ankara fabrikası için belge almaya hak kazandı. TürkTraktör bu belgeyi, Sakarya Erenler'deki tesisine de kazandırmak için gerekli başvuruları gerçekleştirdi. Yataş Grup ve Kilim Mobilya da belge almaya hak kazanan firmalar arasında yer aldı.
TSE VE TGDF İŞBİRLİĞİNE GİTTİ
Geçen hafta TSE ile Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) arasında, Covid-19 salgını sonrası güvenli üretim belgelendirme ve standardizasyon konularında işbirliğine gidildi. Geleceği güvenceye alacak sağlıklı, güçlü ve zeki bir neslin kaliteli ve güvenilir gıdaya erişimle mümkün olduğunu vurgulayan TGDF Yönetim Kurulu Başkanı Şemsi Kopuz, federasyon olarak gelecekte gıda kalite ve güvenilirlik konusunda yapacakları iyileştirmelerde TSE ile hareket edeceklerini vurguladı. Kopuz, protokol çerçevesinde atılacak adımlar sayesinde kaliteli altyapılarını dünyada birinci sıraya yerleştireceklerini vurguladı.
Prof. Dr. Adem ŞAHİN / Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Başkanı
"Güvenli üretim ve hizmet belgesi ilgi gördü"
Birçok sanayi kuruluşu ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren kuruluş Covid-19 güvenli üretim/güvenli hizmet belgesine ilgi gösterdi. Tüketicilerin de belge sahibi kuruluşların ürün ve hizmetlerini tercih ettiği görüldü. Pandemi sürecinden gerekli dersleri çıkarıp bundan sonraki süreçlerde benzer durumlarla karşılaşıldığında üretimin ve hizmetin kesintiye uğramaması için belgelendirme sürecinin TS 13811 Hijyen ve Sanitasyon Yönetim Sistemleri-Şartlar standardı ile sürdürülmesi konusunda kuruluşlarımızla işbirliği yapmayı planlıyoruz. Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca yayınlanan "Güvenli Turizm Belgelendirme Programı" kapsamında da belgelendirme faaliyeti yürütüyoruz.
Nail ÇİLER / Gebze Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı
"Belgelendirme firmalara avantaj sağlayacak"
TSE Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi ile sanayi tesislerimiz, içerisinde bulunduğumuz salgın sonrası döneminin ihtiyacı olan 'güvenilir' ve 'hijyenik' üretim standartlarını sağladıklarını kanıtlamış olacak. Oda olarak belgelendirmenin firmalarımıza önemli avantajlar sağlayacağını düşünüyoruz. İşletmelerimizin enfeksiyon önleme ve kontrol prosedürlerini yerine getirdiklerini de temsil eden logoya sahip olmaları, sanayi işletmelerinde çalışanların, ziyaretçilerin, tedarikçilerin, yani tüm paydaşların sağlığının gözetildiğini de gösterecek. Belgenin makul bir ücretle temin edilmesinin yanında, şimdilerde yükselişte olan e-ticaret ile 'temassız ticaret' gibi yeni sistemlerin 'Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi' ile daha da güçleneceğini düşünüyoruz.
Zeki KIVANÇ / Adana Sanayi Odası Başkanı, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi
"Sanayicilere ticarette avantaj sağlayacak"
Bu kılavuzun hazırlanması ülkemiz için büyük önem taşıyor. Sanayi işletmelerinde çalışanların, ziyaretçilerin, tedarikçilerin, yani tüm paydaşların sağlığı gözetilerek hazırlanan kılavuz, tüm sektörlerdeki sanayicilerin enfeksiyon önleme ve kontrol prosedürleri hakkında bilgi sahibi olmasını amaçlıyor. Bu nedenle kılavuzu her işletme, sanayici ve her çalışan benimsemeli. Firmaların 'Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi' alması özelikle uluslararası ticarette sanayicilere avantaj sağlayacak. Bu belgenin TSE gibi bir kuruluştan alınması ticarette büyük avantaj demek.
Erdal BAHÇIVAN / İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
"Aslolan çalışanlarımız ve onların hayatları"
Oda olarak salgınla mücadelenin ancak sistematik bir yolla sağlanabileceğini düşünerek farklı uzmanlıklara sahip çok değerli bir ekiple detaylı bir içeriğe sahip olan Covid-19 Özelinde Salgınla Mücadele Standardı'nı geliştirdik. Standardın en üst düzeyde fayda sağlaması amacıyla eğitimlerimizle ve saha ziyaretlerimizle sanayimize destek olduk ve olmaya devam ediyoruz. Literatürde bir ilk olarak Covid-19 özelinde bir risk sınıflandırması yaptık. Çalışan başına düşen kapalı alan, çalışanların işyerine ulaşım şekli, bir vardiyadaki çalışan sayısı, çalışanların işyerinde geçirdikleri süre gibi parametrelere dikkat ettik. Alınması gereken tüm önlemleri bu risk sınıflandırmasına göre belirledik. Üretimin güvenli hale gelmesi ve firmalarda üretim sürekliliğini sağlamak kritik. Ama aslolan çalışanlarımız ve onların hayatları.
BELGE ALMA SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Belgelendirmesi kapsamında sanayi kuruluşları ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlar Covid-19 Güvenli Üretim/Güvenli Hizmet Belgesi Başvuru Formu, Güvenli Turizm Belgelendirme Programı kapsamında ilk başvuruda bulunan kuruluşlar ise Covid-19 Güvenli Turizm Belgesi Başvuru Formu dolduruyor. Sonrasında başvuru ve ekleri Yönetim Sistemleri Planlama Müdürlüğü, bölgelerde ise ilgili Belgelendirme Müdürlüğü'ne e-posta ile gönderiliyor. Başvuru yapan kuruluşun evraklarının idari kontrolü planlama sorumlusu tarafından gerçekleştiriliyor. Değerlendirme sonucu uygun değilse, eksiklik olması durumunda başvuru iade ediliyor. Uygunsuzluk kapatmak için düzeltici faaliyet süresi en fazla iki ay olarak uygulanıyor. Güvenli turizm belgesi tetkiki sırasında uygunsuzluk tespit edilmiş ise uygunsuzluk kapatma şekli Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Güvenli Turizm Belgelendirme Programı" kapsamında yayınlanan belgelendirme süreci ve koşullar da yer alan şartlara göre yapılıyor.
