Yarını inşa eden girişimci kadınlar
İş hayatında da girişimcilik alanında da kadınların varlığı dünya çapında artıyor. Ama eşitlik için mesafe hala çok uzun. Dünya çapında iş sahibi kadınlar, gelişmiş ülkelerde erkeklerin üçte biri, gelişmekte olan ülkelerde 4'te bir oranında. Türkiye'de ise OECD verilerine göre Türkiye'de işveren kadınların oranı sadece yüzde 1,5. Toplam girişimci kadın oranı ise yüzde 14'ler seviyesinde. Sürdürülebilir kalkınma ve büyümenin, 2030, 2053 hedeflerinin gerçekleşebilmesi için bu rakamların artması bir hedeften ziyade zorunluluk. Dolayısıyla temel önceliğimiz nüfusun yarısını oluşturan kadınların hem iş hayatında hem de girişimcilik ekosistemine değer katan özgün yapılarını ortaya çıkartmak olmalı.
Girişimciliği pek çok açıdan inceleyen ve sektör öncüleri ile masaya yatıran Yeni Nesil Girişimcilik Webinar serisinin 11'incisi de bu bakış açısıyla Halkbank ana sponsorluğunda 30 Eylül'de "Yarını İnşa Eden Kadınlar" ana temasıyla düzenlendi.
3.5 YILDA 101 MİLYAR LİRA DESTEK
Girişimcilik Zirvesi'nin ilk özel oturumunda Halkbank Girişimci Bankacılık Daire Başkanı Didem Dilara Alp, Türkiye'nin toplam nüfusunun yüzde 49,9'unu kadınların oluşturmasına rağmen kadınların iş gücüne katılım oranın 36,8 ile erkeklerin neredeyse yarısı kadar olduğuna dikkat çekti. Alp sözlerine şöyle devam etti: "Buna karşılık girişimcilikte karşımızda güzel bir tablo var. Kadın girişimciliği son yıllarda genel olarak girişimciliğin üzerinde bir gelişme gösteriyor. 2020'de Türkiye'de kadın girişimci oranı yüzde 15'lerden bugün yüzde 18'lere doğru ilerliyor." Halkbank'ın bankacılık sektöründe bir ilki gerçekleştirerek 2021 yılında Kadın Girişimci Bölüm Müdürlüğü kurduğunu ifade eden Alp 2022 itibarıyla da Girişimci Bankacılık Daire Başkanlığı olarak faaliyet göstermeye başladıklarını ekledi. Alp, bu geçen süre zarfında 396 bin girişime dokunduklarını 101 milyar lira destek sağladıklarını ve bu rakamın da ağırlığının kadın girişimcilere yönelik olduğunu vurguladı.
Halkbank Girişimci Bankacılık Daire Başkanı Didem Dilara Alp, banka olarak kadın girişimcilere yönelik geliştirdikleri projeler arasında Üreten Kadınlar Yarışması'nın özel bir önemi olduğunu belirterek üç yılda 14 bin 620 kadın girişimciden başvuru aldıklarını ve toplamda 7.8 milyon lira ödül dağıttıklarını belirtti. Alp son olarak bu sene dördüncüsünü düzenlendikleri ve ödül törenin Şubat 2025'de yapılacak yarışmaya 31 Ekim tarihine kadar başvuru kabul ettiklerini aktardı.
KADIN GİRİŞİMCİLİĞİNİN YARINI
11. Yeni Nesil Girişimcilik Zirvesi'nin "Kadın Girişimciliğinin Yarını"
başlıklı ilk paneli Marmara Üniversitesi İktisadi Gelişme ve Uluslararası İktisat Anabilim Dalı, Marmara Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Esra Yüksel Acı moderatörlüğünde gerçekleşti.
Panelde ilk söz alan TİM Yönetim Kurulu Üyesi Melisa Tokgöz Mutlu, Tim Wings projesinin pandemi döneminde kadınların ekonomik sistemde geri planda kaldığını fark ettiklerinde ortaya çıktığını belirtti. Projenin amacının, Türk kadınını dünya pazarında daha güçlü bir şekilde temsil etmek olduğunu vurguladı. İhracatın cinsiyeti olmadığını dile getiren Mutlu, özellikle KOBİ ölçeğinde kadınların iş dünyasında görünürlüğünü artırmayı hedeflediklerini ifade etti. Kadın girişimcilerin desteklenmesi ve kadın istihdamının güçlendirilmesi amacıyla TSE ile iş birliği yaparak bir sertifikasyon standardı geliştirdiklerini sözlerine ekleyen Mutlu, "TSE belgesi, sadece kadın girişimcilere değil, kadın istihdamını destekleyen herkese verilecek. Hedefimiz, kadınların katkıda bulunduğu tüm ürünlerde Tim Wings logosunun yer alması" dedi.
Melisa Tokgöz Mutlu'dan sonra söz alan Teknolojide Kadın Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zehra Öney de kadınların üretime, çalışmaya ve motive olmaya teşvik edilmesinin, kadınların güçlenmesi için temel olduğunu belirtti. Kadınların teknolojideki varlığının hala düşük olduğunu vurgulayan Öney, özellikle birçok alanda kadın girişimciliğini destekleyecek çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Panelin diğer konuşmacısı TÜRKONFED İş Dünyasında Kadın Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Yasemin Açık ise TÜRKONFED'in Türkiye genelinde örgütlü 56 kadın derneği ve 100 bin şirkete verdiği destekle, kadın girişimciliğini güçlendirme çalışmalarına devam ettiklerini vurguladı. "Kadının Çok Yönlü Güçlendirme Projesi" kapsamında 81 ilde 6 bin 500 kadına eğitimler verildiğini belirten Açık, ayrıca kadın tedarik zincirinin güçlendirilmesi ve kadınların iş dünyasında daha etkin rol alması için teşviklerin artırılması gerektiğini söyledi. Açık, toplumsal dönüşüm ve sürdürülebilir kalkınma açısından kadın girişimciliğinin önemine dikkat çekerek, kadınların teknoloji ve ihracat döngüsüne katılmasını kolaylaştıracak özel teşviklerin uygulanması gerektiğini vurguladı.
"KADINLAR DAHA ATAK VE ÇALIŞKAN"
11. Yeni Nesil Girişimcilik Zirvesi'nin ikinci özel oturumunda ise Treeo VC Kurucu & Yönetici Ortağı Çiğdem Toraman, "Yatırımcıların Gözünden Girişimci Kadınlar" başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi. Toraman, hem girişimci hem de yatırımcı olarak 11 yıllık tecrübelerini paylaştı. Toraman konuşmasında kadın girişimcilerin erkeklere göre daha atak, çalışkan ve girişimcilik süreçlerini daha derinden içselleştirdiklerini de ekledi.
TEŞVİKLERE ULAŞMAK DAHA KOLAY
Günün son oturumu ise "Yarını İnşa Eden Girişimci Kadınlar" temasıyla gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Para Dergisi Yazarı, İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Ali Efe İrali'nın yaptığı panelin ilk konuşmacısı Sanver Mühendislik Kurucu CEO'su Nurşen Sanver oldu. Yazılım sektöründe girişimcilerin her zaman müşteri ihtiyaçlarına odaklanmaları gerektiğini ifade eden Sanver, teşvik destekleri almanın günümüzde daha kolay olduğunu ve mentörlük desteği sunmayı hedeflediklerini söyledi. Aile firması olarak zor zamanlar geçirdiklerini ancak her duvara tosladıklarında yeniden ayağa kalkmayı öğrendiklerini dile getiren Sanver, yeni neslin uzmanlaşmasını söyleyerek "Yeni nesil, odaklandıkları alanda uzmanlaşmalı, ardından girişimcilik yoluna yönelmelidir" dedi.
Evde başladığı üretimini, talep artınca atölyeye taşıdığını belirten Bone Sante Kurucusu Nezihe Filiz Toker ise yaklaşık 10 kişiden birinin markasını bildiğini ifade ederek yaptığı yurtdışı ziyaretlerinin kendisini daha da yüreklendirdiğini söyledi. Toker, geleneksel ve temiz gıdaları sofralara geri getirerek sağlıklı nesiller yetiştirmeye odaklandıklarını da ifade etti. Ayrıca TÜBİTAK'a proje yazarak kantaron yağı ile ilikli yağı birleştirerek merhem üretmeyi planladıklarını da duyurdu.
Atık yumurta kabuklarından sürdürülebilir ürünler elde ettiklerini söyleyen Egglin Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Şükrüye Özbilen ise işe olan inancı ve geri dönüşüme olan merakı sayesinde bu noktaya geldiklerini belirtti. Özbilen, önemli ilaç firmalarıyla işbirlikleri kurduklarını da duyurdu. Türkiye'de üretilmeyen ve ilaç sektöründe çok kullanılmayan yeni bir hammadde geliştirdiklerini, yakın zamanda satışa sunacaklarını da konuşmasında ifade etti.
Ayaş Akkaya Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Zehra Varol, 2011 yılında başladıkları yolculukta her yıl heba olan domateslerini değerlendirmek için salça üretim tesisi kurduklarını belirtti. Varol, 2018 yılında üretime geçtiklerini ve Ayaş Akkaya domates salçalarının patentini aldıklarını söyleyerek bu yıl itibarıyla coğrafi işaretli Ayaş domatesi ekilişine başladıklarını, Migros ile anlaştıklarını ve önümüzdeki yıl tek kullanımlık salça paketleri üreteceklerini duyurdu.
Panelin devamında söz alan Helimore Kurucu Ortağı Başak Demir, ortaklarıyla beraber girişimcilik serüvenine üniversitedeyken başladıklarını ve savunma sanayi üzerine çalışmalar yapma kararı aldıklarını açıkladı. Demir, insansız hava araçları üzerine odaklandıklarını ve savunma sanayisi ile başlayan yolculuklarını sivil havacılık alanına çevirdiklerini belirtti. Sonrasında tarım teknolojilerindeki büyük açığı fark ederek tohumlama, ilaçlama ve gübreleme konularında yaşanan sıkıntılara çözüm üretmeyi hedeflediklerini vurguladı.
Panelin son konuşmacısı HSB Solutions Kurucu Ortağı Hazan Günay oldu. Günay, HSB Solutions olarak Türk mühendislerinden dünya markası yaratma vizyonuyla yola çıktıklarını belirtti. Şu anda Avrupa pazarına girmeyi başardıklarını ve ABD, Kanada, Japonya gibi ülkelerde toplam yedi projede faaliyet gösterdiklerini duyuran Günay, öğrendikleri teknolojileri Türkiye'ye kazandırmaya çalıştıklarını sözlerine ekledi.