PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Orman Genel Müdürlüğü (OGM), 36 ilde bozuk ve açıklık vasıftaki devlet orman sahalarını, özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya müracaatlarına açtı. Gelir getirici orman yetiştirilmek üzere 49 yıla kadar uygun bedelle kiralanacak bozuk orman sahaları için başvurular Eylül ayı sonuna kadar e-Devlet sistemi üzerinden alınacak. Bu sahalara; orman köylüleri başta olmak üzere gerçek ve tüzel kişiler de başvuruda bulunabilecek. Özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya projelerinde orman köylüleri yüzde 65, diğer gerçek ve tüzel kişilikler yüzde 25'e kadar hibe desteğinden yararlanabilecek. OGM, bozuk devlet ormanı sahalarında özel ağaçlandırma ve özel ihya çerçevesinde yılda iki defa başvuruya açtığı sahalar dışında, gerçek ve tüzel kişilerin, bozuk orman alanlarında, orman içi açıklıklarda, Hazine arazilerinde, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazilerde ve sahipli arazilerde hayata geçirilecek özel ağaçlandırma projelerine de destek veriyor. Bu projelerde de hibe destek oranı orman köylüleri için proje yatırım giderinin yüzde 65'i, gerçek ve tüzel kişiler için yüzde 25'i olarak uygulanıyor. Özel ağaçlandırma projelerinde bütçe üst sınırı 300 bin lira olarak belirlenirken, ormanlık alanlara yönelik projelerde üst sınır uygulanmıyor.
36 İLDE BAŞVURUYA AÇILDI
Özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya çalışmalarını OGM, Ağaçlandırma Yönetmeliği ve bu yönetmelik hükümleri doğrultusunda hazırlanan Özel Ağaçlandırma Tamimi'ne göre yürütüyor. Devlet ormanlarında tesis edilmek istenilen özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya sahalarına ait müracaatlar, Eylül ve Nisan aylarında olmak üzere yılda iki defa e-Devlet sistemi üzerinden alınıyor. Ormanlık alanlarda özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya başvuruları ilk defa e-Devlet sistemi üzerinden 2020 yılı Nisan'dan başlamak üzere bugüne kadar yedi dönem halinde alındı. Gelinen aşamada toplamda bin 502 adet ve 9 bin 108 hektarlık özel ağaçlandırma uygulaması projelendirildi. Bir kısım başvuruların da inceleme ve değerlendirmesi devam ediyor. İnceleme ve değerlendirmesi devam eden başvuruların bir an önce neticelendirilmesi ve müracaatların yoğun olduğu illerde yeni müracaat alınması durumunda bir kısım çakışma ve girişim mağduriyetlerine neden olmamak açısından 2023 Eylül ayı başvuru döneminde devlet ormanlarında yapılacak özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya müracaatlarında 36 il başvuruya açıldı. Bu çerçevede Eylül döneminde özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya müracaatı yapılabilecek iller şöyle:
"Ağrı, Iğdır, Kırşehir, Ardahan, Kars, Hakkâri, Erzurum, Çankırı, Nevşehir, Sivas, Gümüşhane, Muş, Bayburt, Amasya, Tokat, Yozgat, Bingöl, Kayseri, Kırıkkale, Tunceli, Çorum, Erzincan, Bitlis, Van, Siirt, Konya, Aksaray, Mardin, Karaman, Batman, Şırnak, Ankara, Niğde, Artvin, Afyonkarahisar ve Elazığ."
2023 Nisan ayı başvuru döneminde, özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya çalışmaları çerçevesinde 679 başvuru alınmıştı. Başvurular çerçevesinde ilgili Orman Bölge Müdürlüklerinde idari, teknik ve hukuki incelemeleri devam ediyor.
DEVLET ORMANLARINDA SAHA ÜST SINIRI 50 HEKTAR
7310 Sayılı Özel Ağaçlandırma Tamimi'ne göre; orman, Hazine ve sahipli arazilerde, devlet ormanlarındaki özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya müracaatlarında, köy tüzel kişilikleri, belediyeler, kamu kurum ve kuruluşları, her türlü tüzel kişiliği olan; dernekler, vakıflar, sendikalar, meslek odaları, köye hizmet götürme birlikleri, kooperatifler, ticari şirketler vb. gerçek kişiler, "özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya" yapabiliyor. Devlet ormanlarında ve sahipli arazilerde; özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya çalışmalarında alt sınır 0.5 hektar, Hazine arazilerinde ise 2 hektar olarak uygulanıyor. Ancak, Hazine arazilerinde imar planı içinde kalan ve ağaçlandırılacak alan olarak ayrılan sahalarda 2 hektar saha büyüklüğü aranmıyor. Hazine ve sahipli arazilerde gerçek ve tüzel kişilere bir defada en fazla 300 hektar saha için özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya izni verilebiliyor.
Devlet ormanlarında, özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya çalışmalarında saha izni üst sınırı gerçek kişiler için 50 hektar. Devlet ormanlarından 50 hektar ve üstü saha izni verilmiş gerçek kişilere bu sahaları devretmiş olsalar dahi yeniden özel ağaçlandırma ve özel imar-ihya gayesi ile saha izni verilmiyor.
49 YILA KADAR KİRALANIYOR
OGM'nin ilana çıktığı 36 ildeki bozuk ve açıklık vasıftaki devlet orman alanlarına Eylül ayı sonuna kadar yapılacak müracaatlar, Orman Mühendisleri Odası'na kayıtlı serbest meslek mensubu orman mühendisi veya ormancılık büro ve şirketlerince hazırlanmış meşcere haritası ve koordinat özet çizelgesi ile birlikte e-Devlet üzerinden gerçekleştiriliyor. Hangi sahaların özel ağaçlandırmaya uygun olduğu, ilgili mevzuatına göre serbest meslek mensubu orman mühendisi veya ormancılık büro ve şirketlerince orman Genel Müdürlüğü'nde mevcut orman amenajman planları esas alınarak tespit ediliyor.
Başvuru yapılan sahalara; izin raporu ve eklerinin Genel Müdürlükçe de uygun görülmesi halinde onaylı uygulama projesinde belirtilen tür/türlerin idare süresi boyunca Bakanlıkça saha izni verilecek. Kiralama süresi; onaylı uygulama projesinde belirlenen türlere göre saha izni 49 yıla kadar çıkabilecek.
Özel ağaçlandırma çalışmalarına konu odun ürünü veren türler arasında dişbudak, kavak, titrek kavak, kızılçam, servi, söğüt, elderika çamı, okoliptus, pavlonya, odun dışı ürün veren türler arasında ise ahlat, alıç, Antep fıstığı, badem, ceviz, bittim, defne, fındık, fıstık çamı, hünnap, incir, kestane, kızılcık, zeytin, mersin, sakız ağacı gibi ağaç türleri de yer alıyor. Özel imar-ihya çalışmalarına konu ağaç türleri ise Antep fıstığı, bittim, delici, keçi boynuzu (harnup), kestane, menengiç ve sakız ağacı.
ORMAN KÖYLÜSÜNE ÖNCELİK VERİLİYOR
7310 sayılı Özel Ağaçlandırma Tamimi'ne göre ormanlık saha ve Hazine arazilerinde özel ağaçlandırma için tahsis edilen sahalar, uygun bedelle kiralanıyor. 2023 Yılı Özel Ağaçlandırma kira bedelleri ağaç türüne bağlı olarak değişmekle birlikte dekar başına ilk 5 yıl için 9 ile 16 TL arasında, 6 yıldan sonra ise dekar başına 18 ile 36 TL/dekar arasında değişiklik gösteriyor. Bu arada OGM, 2023 yılında özel ağaçlandırma ve özel imar ihya başvurularında, orman köyü nüfusuna kayıtlı olup o köyde ikamet eden kişilerden 500 lira, gerçek ve tüzel kişilerden bin lira başvuru bedeli alıyor.
Sahaların kiralanmasında orman köylüsüne öncelik veriliyor. İlan süresi içerisinde söz konusu sahaya ilgili orman köyü nüfusuna kayıtlı ve müracaat tarihi itibarıyla son bir yıl süreyle o köyde ikamet eden tek bir kişi müracaat ederse bu kişi, bu şartları taşıyan birden fazla kişinin müracaat etmesi halinde ise müracaat eden kişiler arasında çekilen kura sonucunda belirlenen kişi geçici hak sahibi olarak tespit ediliyor.
YÜZDE 65'E KADAR HİBE DESTEK…
Özel ağaçlandırma projelerinde, hibe desteklerden de yararlanılıyor. Proje yapım bedeli, arazi hazırlığı giderleri, dikim giderleri, aşılama giderleri, damlama sulama giderleri, ihata giderleri (galvanizli kafes tel), üç yıllık bakım giderleri (tamamlama dikimi+ot alma çapa) olmak üzere toplam proje yatırım giderinin orman köylülerine yüzde 65, diğer gerçek ve tüzel kişiliklere yüzde 25 oranında hibe desteği veriliyor.
1986-2022 sonu itibarıyla bozuk ve açıklık vasıftaki devlet ormanlarında yapılacak özel ağaçlandırma ve imar ihya çalışmaları çerçevesinde 80 ilde 114 bin 681 hektar alanda çalışmalar sürdürülüyor. Özel ağaçlandırma ve özel ihya çalışmalarında genellikle Antep fıstığı, badem, ceviz ve zeytin vs. gibi türler tercih ediliyor.
EN ÇOK ANTEP FISTIĞI, BADEM, ZEYTİN VE CEVİZ AĞAÇLARI TERCİH EDİLİYOR
OGM, gerçek ya da tüzel kişilerin, bozuk orman alanlarında, orman içi açıklıklarda, Hazine arazilerinde, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazilerde ve sahipli arazilerde özel ağaçlandırma projelerini de destekliyor. Gelir getirici türlerin tamamına yakını özel ağaçlandırma desteği kapsamında yer alıyor. En çok Antep fıstığı, badem, ceviz ve zeytin gibi türler tercih ediliyor. Orman köylülerine, özel ağaçlandırma çalışmaları için hibeye esas yatırım giderleri cetvelinin yüzde 65'ine kadar hibe desteği sağlanıyor. Bu oran gerçek ve tüzel kişiler için yüzde 25 ile sınırlı oluyor. Gerçek kişilerin 3 hektara kadar özel ağaçlandırma çalışmaları desteklenirken, orman vasıflı arazilerde yapılacak özel ağaçlandırma çalışmalarında sınırlama olmuyor.
2022 yıl sonu itibarıyla orman, Hazine ve sahipli arazilerde olmak üzere 80 ilde toplam 157 bin 986 hektar alan, özel ağaçlandırma projeleri çerçevesinde ağaçlandırıldı.
