NFT'ler gelip geçici bir trendden fazlası mı?

NFT (Nitelikli Fikri Tapu) dijital varlıklara getirdiği yenilikçi bakış açısı ile başta oyun, sanat ve moda olmak üzere birçok sektörde mülkiyet ve ticari faaliyet kurallarının yeniden yazılmasına sebep oluyor. KPMG Türkiye'nin blok zinciri teknolojisinin faydalarının, kullanım alanlarının, avantajlarının, dezavantajlarının anlaşılması ve sektörlere olan katkısının gelişmesi amacıyla hazırladığı "KPMG Perspektifinden Web3" başlıklı araştırma raporunda, blok zincirinin trend başlıklarından NFT teknolojisi hakkında da önemli bilgiler veriliyor.
NFT teknolojisinin ticaretin geleneksel modellerini değiştirme ve sürdürülebilir bir değer yaratma potansiyeline sahip olduğuna dikkat çeken raporda yer alan rakamlara göre[1] küresel çapta bu teknoloji 2022 yılında 24,7 milyar dolar organik ticaret hacmine ulaştı ve başta oyun, müzik, sanat, moda ve sağlık olmak üzere birçok alanda hızla uygulama örneklerine sahip oldu. 2021 yılında kaydedilen 25,1 milyar dolara kıyasla küçük bir düşüş görülse de 2021 yılında 58 milyon olan işlem sayısı 2022 yılında yüzde 67 oranında yükselerek 101 milyon olarak kaydedildi. Bu durum NFT fiyatlarının 2022'de dolar bazında değer kaybetmesini işaret etse de işlem sayılarındaki artış NFT'lerin gelip geçici bir trendden fazlası olduğunu kanıtladı. 2022 yılında kullanıcı sayısı bir önceki seneye göre yüzde 876 artarak 10,6 milyona ulaştı. İşlem hacmi büyüklüğünde ilk sırada, kurulduğu 2017 yılından beri OpenSea pazar yeri yer alıyor. OpenSea, 2022 yılında 2021'e kıyasla işlem hacminde yüzde 26 oranında bir artış yaşayarak 18,6 milyar dolar işlem hacmine ulaştı.
Rapora göre Türkiye'de de NFT teknolojisi sanat, spor, tarım, eğlence, turizm ve işletme gibi çeşitli sektörlerde hızla yaygınlaşıyor. Türkiye'deki NFT uygulamaları, işletmelerin müşterileriyle bağlantı kurması ve yeni bir deneyim yaratmasını da sağlıyor. Ülkemizde 2018 yılında 3 bin 800 olan NFT kullanıcı sayısı 2022 itibarıyla 578 bin kişiye ulaştı. 2027 yılında Türkiye'deki NFT kullanıcı sayısının 2022 yılına göre yüzde 54'lük artış ile 890 bin kişiye ulaşması bekleniyor.
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye Strateji ve Operasyonlar Danışmanı ve Şirket Ortağı Bükre Bektaş, "NFT'ler, çeşitli sektörlerdeki müşteriler için heyecan verici fırsatlar yaratan yeni bir varlık sınıfı olarak karşımıza çıkıyor. NFT'lerin sahiplik ve orijinallik doğrulaması gibi benzersiz avantajlar sunması yaratıcıların, koleksiyonerlerin ve yatırımcıların özellikle ilgisini çekiyor. Ancak, NFT'ler ile ilgili karmaşık düzenleyici çerçeveler ve vergi sonuçları müşteriler için riskler ve zorluklar yaratabiliyor. KPMG olarak danışmanlık, vergi ve denetim bölümlerimiz ile müşterilerimizin NFT'ler ile ilişkili faydaları ve riskleri anlamalarına, düzenleyici gereksinimlere uyum sağlamalarına ve bu hızla gelişen piyasada fırsatları maksimize etmelerine yardımcı olmak için tasarlanmış kapsamlı bir hizmet yelpazesi sunuyoruz. Yeni teknolojinin yeni dünyada kullanılmasına ilişkin iş ihtiyaçları her ne kadar sektöre, kuruma, iş ortaklarına, nihai kullanım endüstrilerine, müşterilere ve tüketicilere göre değişse de strateji ve yönetim danışmanlığı, teknoloji danışmanlığı, denetim ve risk yönetimi, hukuk, vergi ile sürdürülebilirlik yaklaşımlarının entegre bir şekilde ele alınması gerektiğinin bilincindeyiz." dedi.
Her inovasyon gibi NFT de sunduğu değer önerisiyle birçok değişimi tetiklerken beraberinde avantajlarını ve dezavantajlarını da getiriyor. KPMG'nin raporuna göre işte NFT'nin sunduğu fırsatlar ve getirdiği riskler:
Avantajlar, güçlü yönler ve potansiyel değerler
NFT'ler blok zinciri teknolojisi kullanılarak oluşturulup depolanan dijital varlıklar olarak dijital sanat ve özelleştirilmiş varlıklar için önemli bir fırsat sunuyor. Günümüzde NFT kullanımını artıran çeşitli faktörler bulunuyor. Raporda bunlar şu şekilde özetleniyor:

• Eşsiz ve nadir dijital varlıklar: NFT'ler, dijital sanat veya koleksiyon öğeleri gibi benzersiz dijital varlıklara sahip olma ve eşsiz dijital varlıklar oluşturma fırsatı sunuyor ve değerini garanti ediyor.
• Merkeziyetsizleştirme: NFT'ler, yatırımcılara yatırımları için ek güvenlik sağlayan, merkezi olmayan, şeffaf ve güvenli blok zinciri teknolojisinde depolanıyor.
• Dijital mülkiyet: NFT'ler sayesinde dijital varlıkların mülkiyeti tanımlanarak korunuyor. Blok zinciri teknolojisi sayesinde NFT'ler, dijital varlıkların taraflar arasında doğrudan hareketine izin vererek transferi kolaylaştırıyor.
• Veri güvenliği: NFT'ler, veri güvenliğini artırarak manipülasyona karşı koruma sağlıyor. NFT'ler dijital varlıkların depolanması, yedeklenmesi ve taşınması için kolay bir yol sunuyor.
• İzlenebilirlik: Etherscan gibi açık kaynaklı platformlar, işlemleri izleme sürecini kolaylaştırıyor ve işlemlerin izlenebilirliğini arttırıyor.

Dezavantajlar, gelişim alanları, riskler ve tehditler
NFT'ler, dijital mülkiyet haklarını tanımlayan ve koruyan bir teknoloji olsa da birçok dezavantajı ve riski de bulunuyor. Raporda bunlar da şu şekilde özetleniyor:

• Regülasyon eksikliği: NFT piyasası büyük ölçüde düzensizdir. Bu düzensizlik, piyasada potansiyel dolandırıcılık ve manipülasyona yol açıyor.
• Fikri Mülkiyet İhlali: NFT teknolojisinin hak sahibinin izni olmadan telifli veya ticari markalı içeriğin dijital kopyalarını oluşturmak ve satmak için kullanılabilmesi yasal sorunlara yol açıyor.
• Siber güvenlik: Tüm NFT'ler bir blok zincirinde depolanan dijital varlıklar olduğundan, NFT'lerin her zaman veri kaybı veya çalınma riskine sahip olduğu görülüyor.
• Likidite eksikliği: NFT piyasasının nispeten küçük olması ve likit olmaması, NFT'lerin istendiği zaman alınıp satılmasını zorlaştırıyor.
• Çevresel etkiler: NFT'lerin oluşturulması ve blok zinciri üzerinde saklanması yüksek enerji gerektiriyor ve bu da yüksek karbon ayak izi oluşturuyor.

NFT nedir?
Blok zincir teknolojisini kullanarak herhangi bir dijital varlığı bir diğerinden farklı kılan tanımlayıcı bilgileri içeren kriptografik varlıklara Nitelikli Fikri Tapu (Non-Fungible Token, NFT) ismi veriliyor. NFT, dijital dünyadaki varlıkların sahiplik hakkı ve benzersizliğinin güvenli yöntemler ile doğrulanmasını ve transfer edilebilmesini sağlıyor. Bu sayede dijital sanat eserleri, müzik parçaları, video oyunları gibi öğelerin orijinal ve tekil bir şekilde mülkiyetinin sağlanması ve satılabilmesi mümkün hale geliyor. Dijital dünyadaki varlıkların tapusu olarak da isimlendirilen NFT'ler sayesinde ilgili dijital varlıklar eşsiz ve taklit edilemez bir forma kavuşuyor. Söz konusu dijital varlıkların sahipliği eşsiz ve özerk sertifikalarla güvence altına alınıyor, korunuyor ve istenirse bir başkasına transfer edilebiliyor.