PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) tarafından yürütülen 1601 Yenilik ve Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik Destek Programı çerçevesinde "Teknoloji Transferi Profesyoneli İstihdamı Desteği" çağrısını açtı. Sürekli olarak başvuruya açık olacak çağrı ile nitelikli teknoloji transferi profesyonellerinin, teknoloji transfer ofislerinde (TTO) istihdamı teşvik edilecek. Üniversitelerin ve 6550 sayılı Kanun kapsamında yeterlilik almış araştırma altyapılarının başvuru yapabileceği bu çağrı ile teknoloji transferi profesyonellerinin (TTP) 24 ay süre ile kesintisiz ve tam zamanlı TTO'da istihdamı sağlanacak. Başvuru aşamasında 24 aylık proje süresi için sunulabilecek proje bütçesi üst sınırı 1 milyon TL olacak. Bu çağrı kapsamında hibe şeklinde destek verilecek. Projede istihdam edilecek TTP'nin personel giderleri ile beraber, TTP'nin yetkinliklerinin geliştirilmesi için alınacak eğitim, mentorluk gibi hizmetler de destek kapsamında olacak. Destekleme aşamasında personel maliyetlerindeki artışlar destek kapsamında değerlendirilecek. TTP için proje bütçesine dahil edilen personelin maliyeti, ilgili dönemde geçerli olan brüt asgari ücretin dört katından az olamayacak ve altı katını aşamayacak. Proje kapsamında istihdam edilen personelin mevcut yetkinliklerini geliştirmesi ve yeni yetkinlikler kazanması için eğitim hizmeti alınabilecek. Eğitim hizmeti giderlerinin toplamı 50 bin TL'yi aşamayacak. Çağrı için TÜBİTAK'a yapılacak başvurular çevrimiçi olarak PRODİS üzerinden gönderilecek. PRODİS uygulamasına https://eteydeb.tubitak.gov.tr adresinden erişilebilecek.
FARKLI DESTEK PROGRAMLARI UYGULANIYOR
TÜBİTAK, 2012'den itibaren üniversitelerde yürütülen araştırma çıktılarının ekonomik değeri dönüşmesi, üniversite-sanayi işbirliğinin sağlanması, üniversitelerin ulusal ve uluslararası destek mekanizmalarından faydalanması, üniversitelerde üretilen bilgiye dayalı akademik girişimciliğin geliştirilmesi ve üniversitelerde fikri sınai hakların ticarileştirilmesi hedeflerine yönelik olarak faaliyet gösteren TTO'lara yönelik farklı destek programları yürütüyor. 1601-2003-1 çağrısı ile TTO'ların asgari düzeyde pazar fırsatı farkındalığı, fikri hak stratejisi, iş geliştirme, araştırma sonuçlarının ekonomik faydaya dönüştürülmesi kapsamdaki faaliyetlerini yürütebilecek yeni TTP'leri istihdam etmeleri veya bünyelerinde çalışmakta olan TTP'lerin sürekliliği sağlamaları teşvik ediliyor.
"YAPAY ZEKÂ EKOSİSTEMİ" HAREKETE GEÇİRİLECEK
TÜBİTAK, önümüzdeki günlerde Yapay Zekâ Ekosistem 2023 çağrısını açacak. Yapay zekâ teknolojilerinin müşteri kuruluşların ihtiyaçları doğrultusunda ürün ya da çözümlere dönüştürülmesine katkı sağlamayı ve Türkiye yapay zekâ ekosistemini harekete geçirmeyi amaçlayan "Yapay Zekâ Ekosistem" çağrısının ilki 2022'de açılmıştı. Bu çağrıya 22 konsorsiyum proje başvurusu yapmıştı. Bu konsorsiyumların 10'unun projesi toplam 17 milyon 957 bin 609 TL bütçe ile desteklenmişti. 1 Ekim 2022 itibarıyla tüm konsorsiyumlar proje faaliyetlerine başlamıştı.
TÜBİTAK'tan yapılan açıklamaya göre Yapay Zekâ Ekosistem çağrısının ikincisinde başvurular, TEYDEB Proje Değerlendirme İzleme Sistemi (PRODİS) üzerinden 1 Mayıs- 31 Temmuz 2023 (saat 23:59) tarihleri arasında alınacak. 2023 yılı çağrısında Program kapsamında dört öncelikli alan desteklenecek. Bunlar; "Akıllı Üretim Sistemleri, Akıllı Tarım, Gıda ve Hayvancılık, Finans Teknolojileri (E-Ticaret dâhil), İklim Değişikliğinin Etkileri" olarak belirlendi. Bu destek modelinde, yapay zekâ çözümlerine ihtiyaç duyan müşteri kuruluşların, teknoloji sağlayıcı olarak en az bir KOBİ statüsündeki şirket, bu konuda tecrübeli en az bir üniversite araştırma laboratuvarı/merkezi ya da kamu araştırma merkezi/enstitüsü ve TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü ile konsorsiyum oluşturmaları bekleniyor. Yapay Zekâ Enstitüsü, geliştirilen çözümlerin temel entegrasyonuna destek olacak ve oluşacak bilgi birikiminin ekosisteme hızlı bir şekilde aktarılmasından sorumlu olacak. Proje başvurusu yapacak konsorsiyumlar başvuru öncesi bir iş birliği protokolünü imzalayacaklar ve başvuru esnasında TÜBİTAK'a sunacaklar. Çağrı kapsamında proje bütçesi üst sınırı genel gider, Proje Teşvik İkramiyesi ve Kurum Hissesi hariç en fazla 5 milyon TL olacak. Proje süresi toplamda en fazla 24 ay olarak uygulanacak. Destek süresi tamamlanan projelerin ticarileşme aşamaları da proje sözleşmesinde açıklanacak süreç çerçevesinde izlenecek.
ERA-NED ICRAD 2023 YILI ÇAĞRISI AÇILDI
Söz çağrılardan ve destek programlarından açılmışken, ERA-NET ICRAD 2023 yılı çağrısının da açıldığını hatırlatalım. Ufuk2020 Programı kapsamında desteklenen Era-Net Coufund projesi olan ICRAD (International Coordination of Research on Infectious Animal Diseases) ile özellikle uluslararası ticaret açısından ve insan sağlığına da tehdit oluşturan enfeksiyöz hayvan hastalıkları ile mücadelede uluslararası işbirlikleri amaçlanıyor. Bu çağrıya Türkiye'den TÜBİTAK ve Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) olmak üzere iki kuruluş üzerinden başvurulabiliyor. Çağrıya ilişkin TÜBİTAK'tan yapılan açıklamaya göre 2023'te açılan "Helmint Enfeksiyonları ve Değişen İklim: Hayvan Hastalıkları ile Mücadele" çağrısı kapsamında desteklenmesi hedeflenen üç konu başlığı bulunuyor. Bunlar; "Anthelmintik direnç ve önlenmesi için müdahale araçları geliştirilmesi, iklim değişikliğinin hayvan sağlığı üzerindeki etkilerinin daha iyi anlaşılması ve tespit ve korunma platformlarının geliştirilmesi." Söz konusu çağrı kapsamında Türkiye'den sunulacak proje önerileri, TÜBİTAK 1071 Uluslararası Araştırma Fonlarından Yararlanma Kapasitesinin ve Uluslararası Ar-Ge İşbirliklerine Katılımın Artırılmasına Yönelik Destek Programı kapsamında desteklenecek. Türkiye'den ortakların yer alacağı projeler için hem çağrı sekreteryasına hem de TÜBİTAK'a başvuru yapılacak. Ortak çağrı sekreteryasına sunulması içi son tarih 1. aşama önerilerde 1 Haziran 2023, 2. aşama önerilerde 4 Aralık 2023 olacak.
Edinilen bilgiye göre bu çağrı kapsamında TÜBİTAK 600 bin euro bütçe ayırırken, çağrı çerçevesinde kendi enstitülerini fonlayacak TAGEM, ise 200 bin euro kaynak koyacak. TÜBİTAK'ın çağrı dokümanına göre, proje süresi en fazla 36 ay olacak. Bir proje kapsamında TÜBİTAK'ın talep edilen katkı Kurum Hissesi ve Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) hariç; proje başına 2.5 milyon TL'yi, yürütücü kuruluş başına yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri ve kamu kurum kuruluşları için 1.5 milyon TL'yi, özel kuruluşlar için 2.5 milyon TL'yi aşamayacak.
"TTO'NUN HAZIRLIK DÖNEMİ İÇİN KURGULANMIŞ"
Faruk İNALTEKİN / Bilkent Cyberpark Genel Müdürü
Bu destek tam anlamıyla teknoloji transfer profesyonellerinin (TTP) istihdamın yaygınlaştırılması ve destek alan kurumlardaki teknoloji transferi farkındalığın artırılmasını amaçlıyor. Hem çağrı metnine göre hem de bütçe limitlerine göre ancak bir personel istihdam söz konusu olabiliyor. Onunla birlikte de bir miktar eğitim ve genel gider kalemleri de destek kapsamında. Her ne kadar 1513 Programı'nı tamamlayan TTO'lar destek alabilecek olsa da, bu bir personel limitini değerlendirdiğimiz zaman 'TTO'nun hazırlık dönemi' için kurgulanmış bir destek olarak düşünülebilir.
"BU ÇAĞRI GENÇ POTANSİYELLERİ YÜREKLENDİRECEK"
Sinan PEKŞEN / Hacettepe Teknokent A.Ş. Genel Müdürü
TÜBİTAK'ın 1601 Yenilik ve Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik Destek Programı kapsamında açtığı çağrısı, hiç şüphe yok ki nitelikli profesyonellerin TTO'larda istihdamını teşvik edecek ve bu alanda kariyer yapmak isteyen genç potansiyelleri yüreklendirecek. Çağrının, TTO'ların bu alandaki olası eksikliklerini kapamak için bir fırsat olduğu düşünülebilir. Ancak kapsamın 24 ay ile sınırlı olduğu ve bütçenin 1 milyon TL üst sınıra sahip olması gibi nedenlerle uygulamada bazı zorluklarla karşılaşılabileceğini değerlendiriyorum. Projede istihdam edilecek nitelikli personelin ücret ve ücretten doğan giderleri ile beraber kişisel yetkinliklerinin geliştirilmesi için alınacak eğitim, mentorluk gibi hizmetlerin de destek kapsamında oluşunu ise olumlu buluyorum. Son yıllarda ülkemizde hızını artırarak devam eden yeni teknolojilerin üretilmesi, inovasyon ve nitelikli ürün ve hizmetlerin uluslararası ve ulusal pazarlarda ticarileştirilmesi amacıyla verilen bu ve benzeri kurumsal destek ve teşviklerin yapıcı ve olumlu etkisini yaşayarak görüyor ve Hacettepe Teknokent olarak tüm samimiyetimizle ve gücümüzle destekliyoruz.
"DESTEKLERİN TECRÜBESİZ PERSONELİ DE KAPSAMASI FAYDALI OLUR"
Prof. Dr. Serdal TERZİ / Göller Bölgesi Teknokent Genel Müdürü
TÜBİTAK'ın TTO'lara yönelik 1601 teknoloji transferi profesyoneli çağrısı, Türkiye'nin teknolojik dönüşümüne katkı sağlamak adına önemli bir adım. TTO'larda teknoloji transferi profesyonellerinin sayısının yetersiz olduğu ve bu alanda daha fazla eğitim ve destek ihtiyacı olduğu açık. Bu nedenle teknoloji transferi faaliyetlerinde kullanılan hukuki, mali ve pazarlama becerilerine sahip profesyonellere ihtiyaç duyuluyor. Çağrıyla verilen 1 milyon TL destek miktarının da yeterli olmadığı göz önünde bulundurulmalı. Bu miktarın, proje süresi boyunca tam zamanlı olarak çalışacak bir teknoloji transfer profesyoneli için düşük bir rakam olduğu söylenebilir. Teknoloji transferi faaliyetleri için gereken diğer gider kalemler de dikkate alındığında, proje bütçesinin daha yüksek olması gerektiği açık. TTO'ların nitelikli teknoloji transfer uzmanları istihdam edebilmeleri için daha fazla destek sağlanması gerekir. Öte yandan, TTO'ların teknoloji transferi süreçlerindeki zorluklarının çeşitliliği ve karmaşıklığı göz önüne alındığında, destek miktarının yanı sıra süre de önemli bir faktör. Bu nedenle çağrıda belirtilen 24 aylık destek süresinin yeterli olup olmadığı da tartışılabilir. Ayrıca çağrı da belirtilen nitelikli personelin yanı sıra tecrübesiz personellere de ihtiyaç duyuluyor. TTO'ların kapasitelerini genişletmeleri ve daha fazla proje yürütmeleri için tecrübesiz personellerin eğitilmesi ve yetiştirilmesi önemli. Bu süreçte nitelikli personellerin tecrübelerini tecrübesiz personellerle paylaşmaları, onları yönlendirmeleri ve mentorluk yapmaları büyük önem taşır. Ayrıca genç ve dinamik bir çalışan kadrosu, TTO'ların inovasyon ve teknoloji transferi süreçlerinde daha esnek ve hızlı bir şekilde hareket etmelerini sağlayabilir. Bu kapsamda desteklerin tecrübesiz personelleri de kapsaması faydalı olacaktır.
